Iha fulan-Abríl tinan 2010, depois asidente mosu iha tasi laran iha fatin neʼebé ema keʼe mina, mina barak tebes nakfakar iha tasi ba fulan tolu nia laran. Grupu ida neʼebé peskiza kona-ba neʼe haree katak iha fulan rua ho balu nia laran, mina neʼebé nakfakar iha tasi laran, neineik-neineik sai lakon. Sira dehan katak iha baktéria balu neʼebé halakon mina neʼebé nakfakar. Maski nuneʼe, ema matenek balu ladún fiar kona-ba ida-neʼe. Sira fiar katak mina mout deʼit ba tasi nia okos liu.

Tuir relatóriu ida, porsentu 59 husi ema Rúsia neʼebé tinan 18 toʼo 35 fiar katak “atu hetan moris neʼebé susesu, dala ruma ita presiza kontra ita rasik nia morál no buat loos neʼebé ita hatene ona”.—Jornál ho naran Rossiiskaya Gazeta.

Batar-fulin balu neʼebé tuan tebes neʼebé ema hetan (hanesan hatudu iha foto iha leten), hatudu katak ema sira neʼebé hela iha parte norte husi rai-Perú halo batar-uut no sona batar-funan husi tinan 3.000 liubá.

Igreja Katólika nia amu-bispu Lucio Soravito De Franceschi, iha fatin naran Adria-Rovigo, fiar katak relijiaun nia mensajen tenke “hatoʼo ba ema ida-idak” iha sira-nia hela-fatin. Nia hatete: “Ita tenke haklaken ita-nia fiar laʼós iha igreja deʼit, maibé mós iha ema ida-idak nia uma rasik.”

Kuandu ema faʼan ilegál animál rinoseronte (binatang badak) nia dikur, neʼe folin aas tebes. Kilograma ida iha folin dolar U.S. 65.000. Iha tinan 2011, iha rai-Áfrika súl deʼit, ema oho rinoseronte hamutuk 448. Gang naʼok-teen sira tama iha museum sira no fatin atu faʼan sasán lelang iha rai-Europa atu naʼok rinoseronte nia dikur. Ema mós hanoin katak rinoseronte sira neʼebé iha zou iha rai-Europa, karik sira mós iha perigu laran.