Skip to content

Skip to table of contents

Morál neʼebé diʼak mak hanesan búsola neʼebé ajuda Ita-nia oan atu hili dalan neʼebé loos

BA INAN-AMAN

7: Hanorin morál

7: Hanorin morál

NEʼE KATAK SÁ

Morál mak prinsípiu neʼebé ita presiza halo tuir iha ita-nia moris. Porezemplu, Ita hakaʼas an atu hatudu laran-moos iha buat hotu ka lae? Se nuneʼe, Ita mós hakarak oan sira atu moris tuir morál neʼebé hanesan.

Ita mós hakarak hanorin Ita-nia oan katak importante atu sai badinas, la todan ba sorin, no hanoin ema seluk. Diʼak atu hanorin sira atu haburas hahalok sira-neʼe husi kiʼik kedas.

BÍBLIA NIA PRINSÍPIU: “Hanorin labarik atu laʼo iha dalan neʼebé diʼak ba nia; bainhira nia sai boot, nia sei la sees husi dalan neʼe.”​—Provérbios 22:6.

TANBASÁ IMPORTANTE

Presiza duni morál diʼak iha tempu neʼebé teknolojia mak domina. Inan ida naran Karyn hatete: “Iha tempu naran deʼit, fasil ba sira atu asesu informasaun neʼebé la diʼak. No dala ruma, oan sira haree buat aat neʼebé mosu iha sira-nia telefone maski ita tuur besik sira!”

BÍBLIA NIA PRINSÍPIU: “Ema maduru . . . uza beibeik sira-nia kbiit atu tetu didiʼak, hodi halo nuneʼe sira treinu sira-nia kbiit neʼe atu hatene saida mak loos no saida mak sala.”​—Ebreu 5:14.

Importante atu hanoin ema seluk. Neʼe inklui hatete favór ida no obrigadu no mós hatudu katak ita hanoin ema seluk. Ohin loron, ema ladún hanoin malu, sira interese liu ba sasán eletróniku.

BÍBLIA NIA PRINSÍPIU: “Buat neʼebé imi hakarak ema halo ba imi, halo mós nuneʼe ba sira.”​—Lucas 6:31.

SAIDA MAK ITA BELE HALO

Koʼalia kona-ba morál diʼak. Porezemplu, tuir peskizadór sira, se inan-aman esplika ho klaru katak relasaun seksuál antes kaben mak sala, bainhira oan sira sai joven, neʼe bele ajuda sira atu hadook an husi hahalok neʼe.

SUJESTAUN: Uza notísias foun atu koʼalia ho Ita-nia oan kona-ba morál. Porezemplu, se notísias fó sai kona-ba oho malu, Ita bele hatete: “Buat neʼebé ema neʼe halo mak aat tebes. Tuir ó-nia hanoin, tanbasá ema hatudu hahalok hanesan neʼe?”

“Susar tebes ba labarik atu halo desizaun neʼebé loos se sira la hatene ho loloos kona-ba saida mak sala no saida mak loos.”​—Brandon.

Hanorin Ita-nia oan atu hanoin ema seluk. Labarik kiʼik mós bele aprende oinsá atu hanoin ema seluk no mós hatete “favór ida” no “obrigadu”. Livru Parenting Without Borders hatete: “Se oan sira rekoñese katak sira iha responsabilidade iha sira-nia família, eskola, ka komunidade, neʼe ajuda sira atu halo buat diʼak ba ema seluk, laʼós deʼit ba sira-nia an rasik.”

SUJESTAUN: Fó serbisu uma-laran nian ba Ita-nia oan hodi nuneʼe sira aprende atu ajuda ema seluk.

“Se husi kiʼik kedas ita-nia oan sai toman atu halo serbisu uma-laran, sira sei la hakfodak bainhira hela ketak. No sira toman ona atu kaer didiʼak responsabilidade iha sira-nia moris.”​—Tara.