ข้ามไปยังเนื้อหา

ข้ามไปยังสารบัญ

แมงทะเล อาหารแสนอร่อยสำหรับคุณ

แมงทะเล อาหารแสนอร่อยสำหรับคุณ

แมง​ทะเล อาหาร​แสน​อร่อย​สำหรับ​คุณ

ใน​ร้าน​อาหาร ณ กรุง​นิวยอร์ก มี​ลูกค้า​ประจำ​กลุ่ม​หนึ่ง​ซึ่ง​หิว​มาก​กำลัง​นั่ง​รอ​อาหาร​อย่าง​ใจจดใจจ่อ. พวก​เขา​ใช้​อุปกรณ์​โลหะ​ที่​มี​ไว้​ง้าง​เสื้อ​เกราะ​ที่​หุ้ม​สัตว์​ซึ่ง​คล้าย​แมลง​ใน​จาน​อาหาร. พวก​เขา​ไม่​สนใจ​ตา​ที่​กำลัง​จ้อง​มอง​พวก​เขา​จาก​จาน เพราะ​พวก​เขา​ตั้ง​หน้า​ตั้ง​ตา​กิน​เนื้อ​หวาน ๆ ของ​มัน. พวก​เขา​กำลัง​กิน​อะไร​กัน​อยู่? พวก​เขา​กำลัง​กิน​แมง​ทะเล​หรือ​ที่​รู้​จัก​กัน​ว่า​กุ้ง​มังกร.

ทำไม​กุ้ง​มังกร​จึง​มี​ชื่อ​เล่น​ว่า​แมง​ทะเล? เนื่อง​จาก​ชาว​ประมง​สังเกต​ว่า​เมื่อ​คลาน​อยู่​บน​เรือ​มัน​ดู​เหมือน​แมลง พวก​เขา​จึง​เรียก​มัน​ว่า​แมง​ทะเล.

แต่​มี​อีก​เหตุ​ผล​หนึ่ง​ที่​เรา​เรียก​เช่น​นั้น​ด้วย. ใน​ช่วง​ศตวรรษ​ที่ 18 มี​กุ้ง​มังกร​อยู่​มาก​มาย​เหมือน​แมลง​ฝูง​ใหญ่​อยู่​ทั่ว​ชาย​ฝั่ง​ทาง​ตะวัน​ออก​เฉียง​เหนือ​ของ​สหรัฐ. เนื่อง​จาก​มี​การ​จับ​กุ้ง​มังกร​ได้​เป็น​จำนวน​มาก มัน​จึง​ถูก​นำ​ไป​ใช้​เป็น​ปุ๋ย​สำหรับ​การ​เกษตร. กุ้ง​มังกร​ยัง​ถูก​ใช้​เป็น​เหยื่อ​ใน​การ​ตก​ปลา​และ​เป็น​อาหาร​สำหรับ​นัก​โทษ​ที่​อยู่​ใน​คุก​ด้วย. ใน​สมัย​นั้น คน​งาน​กลุ่ม​หนึ่ง​ชนะ​คดี​ใน​ศาล​ทำ​ให้​พวก​เขา​ไม่​ต้อง​กิน​กุ้ง​มังกร​เกิน​สัปดาห์​ละ​สาม​ครั้ง เนื่อง​จาก​มี​กุ้ง​มังกร​เยอะ​แยะ​ไป​หมด!

ใน​ทาง​กลับ​กัน กุ้ง​มังกร​เป็น​อาหาร​พิเศษ​ที่​หา​ยาก​สำหรับ​ผู้​คน​ที่​อาศัย​อยู่​ห่าง​ไกล​จาก​มหาสมุทร. เพราะ​เหตุ​ใด? เพราะ​เมื่อ​กุ้ง​มังกร​ตาย เนื้อ​ของ​มัน​จะ​เน่า​เสีย​เร็ว​มาก​และ​ไม่​สามารถ​ใช้​เกลือ​หรือ​ตาก​แห้ง​เพื่อ​จะ​เก็บ​ไว้​ได้​นาน. อย่าง​ไร​ก็​ตาม กลาง​ศตวรรษ​ที่ 19 บริษัท​ต่าง ๆ เริ่ม​ผลิต​กุ้ง​มังกร​กระป๋อง ด้วย​เหตุ​นี้​ผู้​คน​มาก​ขึ้น​จึง​ได้​มี​โอกาส​กิน​อาหาร​แสน​อร่อย​นี้. นอก​จาก​นั้น เมื่อ​มี​รถไฟ​ทำ​ให้​ส่ง​กุ้ง​มังกร​เป็น ๆ ไป​ยัง​หลาย​แห่ง​ใน​สหรัฐ​ได้ จึง​มี​ความ​ต้องการ​กุ้ง​มังกร​เพิ่ม​มาก​ขึ้น. แม้​ว่า​สามารถ​ส่ง​กุ้ง​มังกร​เป็น ๆ ได้ แต่​ราคา​ก็​แพง​มาก และ​เฉพาะ​คน​รวย​เท่า​นั้น​ที่​จะ​ได้​ลิ้ม​รส​อาหาร​ที่​พิเศษ​นี้.

ปัจจุบัน ทั่ว​โลก​ชาว​ประมง​ได้​จับ​กุ้ง​มังกร​ชนิด​ต่าง ๆ. กุ้ง​มังกร​อเมริกา​พบ​ได้​ใน​มหาสมุทร​แอตแลนติก​จาก​นิวฟันด์แลนด์​ไป​จน​ถึง​นอร์ทแคโรไลนา. รัฐ​เมน​ซึ่ง​อยู่​ทาง​ตะวัน​ออก​เฉียง​เหนือ​ของ​สหรัฐ​เป็น​แหล่ง​ส่ง​ออก​กุ้ง​มังกร​สำเร็จ​รูป​และ​กุ้ง​มังกร​เป็น ๆ ไป​ทั่ว​โลก. เครื่องบิน​หนึ่ง​ลำ​อาจ​บรรทุก​กุ้ง​มังกร 36,287 กิโลกรัม​เพื่อ​ส่ง​ออก.

โดย​ทั่ว​ไป​แล้ว​เพื่อ​จะ​ได้​กำไร บริษัท​ใหญ่ ๆ จะ​ผลิต​อาหาร​ปริมาณ​มาก ๆ เพื่อ​ส่ง​ไป​ขาย​ทั่ว​โลก. แต่​ไม่​เป็น​เช่น​นั้น​กับ​กุ้ง​มังกร. ส่วน​ใหญ่​แล้ว การ​จับ​กุ้ง​มังกร​ของ​ชาว​ประมง​ท้องถิ่น​เป็น​ธุรกิจ​ส่วน​ตัว​ของ​เขา​เอง. พวก​เขา​จะ​ไม่​ทำ​ฟาร์ม​เลี้ยง​กุ้ง​มังกร​แต่​พวก​เขา​จะ​ไป​จับ​กุ้ง​มังกร​ใน​บริเวณ​ที่​พวก​มัน​อาศัย​อยู่.

วิธี​จับ​กุ้ง​มังกร

ชาว​ประมง​จับ​กุ้ง​มังกร​ใน​มหาสมุทร​แอตแลนติก​อย่าง​ไร? เพื่อ​จะ​ตอบ​คำ​ถาม​นี้​ตื่นเถิด! ได้​สัมภาษณ์​แจ็ก​ซึ่ง​เป็น​รุ่น​ที่​สี่​ของ​ครอบครัว​ชาว​ประมง​ที่​จับ​กุ้ง​มังกร ณ ท่า​เรือ​บาร์ รัฐ​เมน. แจ็ก​เริ่ม​ตก​กุ้ง​ตั้ง​แต่​อายุ 17 ปี​ใน​บริเวณ​เดียว​กับ​ที่​ทวด​ของ​เขา​เคย​ตก​กุ้ง. ภรรยา​ของ​แจ็ก​ที่​ชื่อ​แอนเนตต์​ช่วย​แจ็ก​ทำ​งาน​นี้​ด้วย. เธอ​บอก​ว่า “เมื่อ​ดิฉัน​แต่งงาน​กับ​ชาว​ประมง ดิฉัน​จึง​เป็น​ชาว​ประมง​ด้วย. ดิฉัน​เรียน​วิธี​ตก​กุ้ง​จาก​แจ็ก​เป็น​เวลา​สอง​ปี แล้ว​หลัง​จาก​นั้น​ดิฉัน​ซื้อ​เรือ​ของ​ตัว​เอง.”

แจ็ก​กับ​แอนเนตต์​จับ​กุ้ง​มังกร​ได้​อย่าง​ไร? แอนเนตต์​อธิบาย​ว่า “เรา​ใช้​ที่​ดัก​กุ้ง​ซึ่ง​เป็น​กรง​เหล็ก​รูป​สี่​เหลี่ยม​ผืน​ผ้า​ที่​มี​ช่อง​เล็ก ๆ ให้​กุ้ง​เข้า​ไป มี​ถุง​ตาข่าย​ซึ่ง​ปกติ​แล้ว​จะ​ใส่​ปลา​แฮร์ริง​เป็น​เหยื่อ​ล่อ​อยู่​ข้าง​ใน.” ชาว​ประมง​จะ​ผูก​ที่​ดัก​กุ้ง​นี้​ไว้​กับ​ทุ่น. แอนเนตต์​บอก​ว่า “ชาว​ประมง​แต่​ละ​คน​จะ​ทาสี​ทุ่น​ต่าง​กัน​เพื่อ​จะ​รู้​ว่า​ทุ่น​อัน​ไหน​เป็น​ของ​ตน.”

เมื่อ​ที่​ดัก​กุ้ง​ถูก​ทิ้ง​ลง​ไป​ใน​ทะเล มัน​จะ​จม​ลง​ไป​ยัง​ก้น​ทะเล และ​ทุ่น​สี​ของ​เขา​จะ​ลอย​ขึ้น​มา​เหนือ​น้ำ​เพื่อ​ชาว​ประมง​จะ​รู้​ว่า​ที่​ดัก​กุ้ง​ของ​ตน​อยู่​ตรง​ไหน. แอนเนตต์​พูด​ว่า “เรา​ทิ้ง​ที่​ดัก​กุ้ง​ไว้​ใน​ทะเล​สัก​สอง​สาม​วัน แล้ว​หลัง​จาก​นั้น​เรา​จะ​กลับ​มา​ดึง​ที่​ดัก​กุ้ง​ขึ้น​เรือ. ถ้า​มี​กุ้ง​มังกร​อยู่​ข้าง​ใน เรา​จะ​เอา​มัน​ออก​มา​วัด​ขนาด.” ชาว​ประมง​ที่​ดี​อย่าง​แจ็ก​และ​แอนเนตต์​จะ​ปล่อย​กุ้ง​มังกร​ที่​ตัว​เล็ก​คืน​สู่​ทะเล ส่วน​กุ้ง​มังกร​ตัว​เมีย​บาง​ตัว​จะ​ถูก​ปล่อย​ลง​ทะเล​ด้วย​เพื่อ​ให้​มัน​ขยาย​พันธุ์​ต่อ​ไป.

จาก​นั้น ชาว​ประมง​จะ​มุ่ง​หน้า​ไป​ที่​ท่า​เรือ​เพื่อ​ขาย​กุ้ง​มังกร​เป็น ๆ. แม้​ว่า​จะ​มี​กลุ่ม​ชาว​ประมง แต่​ส่วน​ใหญ่​ชาว​ประมง​ท้องถิ่น​จะ​ขาย​กุ้ง​ให้​กับ​คน​ใน​ท้องถิ่น​เอง. ดัง​ที่​กล่าว​ไป​แล้ว​ก่อน​หน้า​นี้ ปกติ​ชาว​ประมง​จะ​ไม่​ทำ​ฟาร์ม​เลี้ยง​กุ้ง​มังกร​ไว้​ขาย. แจ็ก​พูด​ว่า “แม้​มี​ชาว​ประมง​ที่​จับ​กุ้ง​มังกร​บาง​คน​ได้​รับ​อนุญาต​ให้​นำ​ไข่​กุ้ง​มังกร​มา​เพาะ​เลี้ยง. เมื่อ​ลูก​กุ้ง​มังกร​ออก​มา​จาก​ไข่ พวก​เขา​จะ​เลี้ยง​ดู​มัน​สัก​ระยะ​หนึ่ง​แล้ว​จึง​ปล่อย​มัน​คืน​สู่​ทะเล. การ​ทำ​เช่น​นี้​เป็น​การ​ช่วย​เพิ่ม​อัตรา​การ​รอด​ชีวิต​ของ​กุ้ง​มังกร.”

ถึง​แม้​การ​จับ​กุ้ง​มังกร​จะ​เป็น​วิธี​ที่​ยาก​ลำบาก​ใน​การ​หา​เลี้ยง​ชีพ​หรือ​ไม่​ใช่​วิธี​ที่​จะ​ทำ​ให้​ร่ำรวย​ได้​ง่าย ๆ แต่​ถ้า​คุณ​ถาม​ชาว​ประมง​เหล่า​นี้ พวก​เขา​จะ​พูด​ถึง​แง่​ดี​ของ​การ​เป็น​ชาว​ประมง​ที่​จับ​กุ้ง​มังกร​คือ มี​อิสระ​ใน​การ​ทำ​ธุรกิจ​ส่วน​ตัว​หรือ​การ​ได้​สืบ​สาน​อาชีพ​ของ​ครอบครัว​และ​ชุมชน​หรือ​ความ​เพลิดเพลิน​ที่​ได้​อยู่​และ​ทำ​งาน​ที่​ทะเล. เหนือ​สิ่ง​อื่น​ใด พวก​เขา​มี​ความ​สุข​มาก​ที่​ได้​รู้​ว่า ผู้​คน​ทั่ว​โลก​รอ​คอย​อย่าง​ใจจดใจจ่อ​ที่​จะ​ได้​เอร็ดอร่อย​กับ​แมง​ทะเล​ที่​มี​ค่า​ซึ่ง​พวก​เขา​จับ​ได้​นั้น.

[กรอบ/ภาพ​หน้า 12]

อันตราย​ของ​การ​จับ​กุ้ง​มังกร

การ​จับ​กุ้ง​มังกร​อาจ​ดู​เหมือน​ว่า​ไม่​มี​อันตราย​ใด ๆ แต่​ไม่​ใช่​เช่น​นั้น. ตัว​อย่าง​เช่น ดัง​ที่​สถาบัน​ความ​ปลอด​ภัย​และ​อาชีวอนามัย​แห่ง​ชาติ (NIOSH) กล่าว​ไว้​ว่า “ตั้ง​แต่​ปี 1993 ถึง​ปี 1997 มี​จำนวน​ผู้​เสีย​ชีวิต​จาก​อุบัติเหตุ​ใน​ขณะ​จับ​กุ้ง​มังกร​ใน​รัฐ​เมน 14 คน​ต่อ 100,000 คน​ของ​ชาว​ประมง​ที่​จับ​กุ้ง​มังกร​ซึ่ง​มี​ใบ​อนุญาต ซึ่ง​มาก​กว่า 2.5 เท่า​ของ​จำนวน​เฉลี่ย​ผู้​เสีย​ชีวิต​ขณะ​ทำ​งาน​ของ​ผู้​คน​ทุก​อาชีพ​ทั่ว​ประเทศ (4.8 คน​ต่อ 100,000 คน​ของ​คน​ทำ​งาน).”

ตาม​ที่ NIOSH กล่าว​เกี่ยว​กับ​การ​ตรวจ​สอบ​ของ​เจ้าหน้าที่​รักษา​การณ์​ชายฝั่ง​ของ​สหรัฐ​ว่า “ชาว​ประมง​ที่​จับ​กุ้ง​มังกร​ถูก​เชือก​บน​เรือ​พัน แล้ว​ตก​ลง​ไป​ใน​ทะเล​พร้อม​กับ​ที่​ดัก​กุ้ง​มังกร​ซึ่ง​ถูก​โยน​ลง​ไป​ใน​น้ำ. คน​นั้น​เสีย​ชีวิต​เนื่อง​จาก​แก้​เชือก​ที่​รัด​เขา​ไว้​ไม่​ได้​หรือ​เมื่อ​ตก​ลง​ไป​ใน​น้ำ​แล้ว​ขึ้น​เรือ​ไม่​ได้​จึง​จม​น้ำ​ตาย.” ใน​การ​สำรวจ​ชาว​ประมง​ที่​จับ​กุ้ง​มังกร 103 คน ตั้ง​แต่​ปี 1999 ถึง​ปี 2000 พบ​ว่า​เกือบ 3 ใน 4 คน​เคย​ถูก​เชือก​พัน​แต่​ไม่​ใช่​ทุก​คน​ที่​ตก​ลง​ไป​ใน​ทะเล. มี​คำ​แนะ​นำ​ใน​เรื่อง​ความ​ปลอด​ภัย​โดย​ที่​ให้​ชาว​ประมง​เหล่า​นี้​มี​อุปกรณ์​ที่​จะ​ตัด​เชือก​ได้​ถ้า​เขา​ถูก​เชือก​พัน​แล้ว​ตก​ลง​ไป​ใน​น้ำ​หรือ​ป้องกัน​ไม่​ให้​ถูก​เชือก​พัน​ตั้ง​แต่​แรก.

[ภาพ​หน้า 10, 11]

1. แจ็ก​กำลัง​ดึง​ที่​ดัก​กุ้ง​มังกร​ขึ้น​มา

2. แอนเนตต์​กับ​แจ็ก​เอา​กุ้ง​มังกร ออก​มา​จาก​กรง​เหล็ก

3. ใช้​เครื่อง​มือ​วัด​ขนาด​กุ้ง​มังกร​แต่​ละ​ตัว