lingkod: O “ministro.” Kadalasan nang ginagamit ng Bibliya ang salitang Griego na di·aʹko·nos para tumukoy sa mga patuloy na naglilingkod sa iba nang mapagpakumbaba. (Tingnan ang study note sa Mat 20:26.) Dito, tinukoy ni Pablo ang sarili niya, si Timoteo, at ang lahat ng pinahirang Kristiyano bilang “mga lingkod ng isang bagong tipan.” (2Co 1:1) Kasama sa paglilingkod nila ang pangangaral at pagtuturo ng mabuting balita para tulungan ang iba na maging bahagi ng bagong tipan o makinabang dito.—Tingnan ang study note sa Ro 11:13.

ministeryong ito: Tumutukoy sa ministeryong ginagawa ng “mga lingkod ng isang bagong tipan” na binanggit sa 2Co 3:6. (Tingnan ang study note.) Dahil sa ministeryong ito, na tinawag ni Pablo na ‘kayamanan,’ naipapahayag ang katotohanan.—2Co 4:2, 7.

hindi kami sumusuko: O “hindi kami pinanghihinaan ng loob.” Sa kontekstong ito, ipinapakita ng ekspresyong ito na hindi hinayaan ni Pablo at ng mga kasama niya na mapagod sila at mawalan ng gana sa kanilang ‘ministeryo.’

dahil hindi kami tagapaglako ng salita ng Diyos: O “dahil hindi namin ibinebenta [o, “pinagkakakitaan”] ang mensahe ng Diyos.” Di-gaya ng huwad na mga guro, malinis ang motibo ni Pablo, ng mga apostol, at ng mga kasama nila sa pangangaral ng dalisay na mensahe ng Diyos. Ang pandiwang Griego na isinalin ditong “tagapaglako” (ka·pe·leuʹo) ay tumutukoy noong una sa nagbebenta nang patingi-tingi o sa may-ari ng isang bahay-tuluyan, pero sa paglipas ng panahon, tumutukoy na rin ito sa isang taong mapandaya at sakim. Isang kaugnay na salitang Griego ang ginamit sa Isa 1:22 ng Septuagint, sa pariralang “ang iyong mga tagabenta ng alak [“may-ari ng taberna”] ay naghahalo ng tubig sa alak.” Sa mga Griego at Romano noon, hinahaluan muna ng tubig ang alak bago inumin. Para kumita ng mas malaki, dinadagdagan ng ilan ang tubig na inihahalo nila sa alak. Kaya sinasabi ng ilang iskolar na ang nasa isip dito ni Pablo ay ang madadayang tagabentang ito ng alak. Ginamit din ang metaporang ito sa mga literaturang Griego noon para ilarawan ang mga pilosopong nagpapalipat-lipat ng lugar para pagkakitaan ang mga turo nila. Nang banggitin ni Pablo ang maraming tagapaglako ng salita ng Diyos, lumilitaw na ang nasa isip niya ay ang huwad na mga ministro na nagdadagdag ng mga pilosopiya ng tao, tradisyon, at maling relihiyosong turo sa Salita ni Jehova. Dahil diyan, nasisira nila ang pagiging dalisay ng salita ng Diyos; nababawasan ang bango at sarap nito at humihina ang kakayahan nitong makapagpasaya sa tao.—Aw 104:15; tingnan ang study note sa 2Co 4:2.

pinipilipit ang salita ng Diyos: Lit., “pinalalabnaw ang salita ng Diyos.” Sa Kristiyanong Griegong Kasulatan, dito lang lumitaw ang pandiwang Griego na isinaling “pinipilipit.” Pero may kaugnay itong pangngalan na isinaling “mapanlinlang” sa Ro 1:29 at 1Te 2:3 at “panlilinlang” sa 2Co 12:16. Posibleng kasama sa pagpilipit sa salita ng Diyos ang paghahalo dito ng naiiba at nakakababang mga ideya, gaya ng pilosopiya ng tao o personal na opinyon. Hindi pipilipitin ni Pablo ang salita ng Diyos, o pagsasamahin ang dalisay na katotohanan at ang paniniwala ng mga Judio at Griego na tinuturuan niya, para lang tanggapin nila ang mensahe. Hindi niya pinalabnaw ang katotohanan para lang maging mas katanggap-tanggap ito sa mga taong ang karunungan ay kamangmangan sa Diyos.—1Co 1:21; tingnan ang study note sa 2Co 2:17.

pakana: O “intensiyon; taktika.” Ang salitang Griego na ginamit dito, noʹe·ma, ay mula sa salitang nous, na nangangahulugang “isip.” Pero dito, tumutukoy ito sa masasamang pakana, o taktika, ni Satanas. Ginagamit ni Satanas ang lahat ng tusong pakana niya para mapahinto ang mga Kristiyano sa paglilingkod sa Diyos. Pero ang mga taktika ni Satanas ay inilantad ng mga Ebanghelyo, pati na ng iba pang naunang mga ulat sa Bibliya, gaya ng aklat ng Job. (Job 1:7-12; Mat 4:3-10; Luc 22:31; Ju 8:44) Sa liham naman ni Pablo, sinabi niya na “nadaya ng ahas si Eva sa tusong paraan” at na “si Satanas mismo ay laging nagkukunwaring isang anghel ng liwanag.” (2Co 11:3, 14) Kaya naman sinabi ni Pablo na alam . . . natin ang mga pakana niya. May mga nagsasabi rin na gumamit dito si Pablo ng pag-uulit ng salita at puwede itong isaling “nauunawaan ng isip natin ang laman ng isip niya,” na tumutukoy sa masamang pag-iisip ni Satanas.

isip: O “kakayahang mag-isip.” Ang salitang Griego na noʹe·ma ay isinaling “isip [o, “kakayahang mag-isip”]” sa 2Co 3:14; Fil 4:7; tlb., “kaisipan” sa 2Co 10:5, at “pag-iisip” sa 2Co 11:3.—Tingnan ang study note sa 2Co 2:11.

diyos ng sistemang ito: Si Satanas ang “diyos” na tinutukoy dito, dahil gaya ng makikita sa teksto, ‘binulag niya ang isip ng mga di-sumasampalataya.’ Tinawag ni Jesus si Satanas na “tagapamahala ng mundong ito” at sinabi na “palalayasin” siya. (Ju 12:31) Ang sinabi ni Jesus at ang tawag kay Satanas na “diyos ng sistemang ito [o, “ng panahong ito”]” ay nagpapakitang pansamantala lang ang posisyon niya.—Ihambing ang Apo 12:12.

sistemang ito: Ang pangunahing kahulugan ng salitang Griego na ai·onʹ ay “panahon.” Puwede itong tumukoy sa kalakaran o sa mga pagkakakilanlan ng isang espesipikong yugto ng panahon. (Tingnan sa Glosari, “Sistema.”) Dahil ang “sistemang ito” ay nasa ilalim ng kapangyarihan ni Satanas, siya ang humuhubog dito at galing sa kaniya ang mga katangiang nakikita dito.—Efe 2:1, 2.

maluwalhating mabuting balita tungkol sa Kristo: Puwede talagang sabihin na ‘maluwalhati’ ang mabuting balita dahil sa nilalaman nito. Kasama sa mensaheng ito ang unti-unting pagsisiwalat sa sagradong lihim ng Diyos tungkol kay Kristo (Col 1:27), sa papel ng kasama niyang mga tagapamahala sa Kaharian (1Te 2:12; Apo 1:6), at sa napakagandang kinabukasang ipinangako ng Diyos sa lahat ng tao (Apo 21:3, 4). Puwede ring isalin ang pariralang Griegong ito na “mabuting balita tungkol sa kaluwalhatian ng Kristo.”

makilala ka: O “kumuha ng kaalaman tungkol sa iyo; patuloy na kilalanin ka.” Ang pandiwang Griego na gi·noʹsko ay pangunahin nang nangangahulugang “makilala,” at dito, ang pandiwa ay nasa panahunang pangkasalukuyan na nagpapahiwatig ng patuluyang pagkilos. Puwede itong tumukoy sa proseso ng “pagkuha ng kaalaman, pagkilala, o higit na pagkilala sa isang indibidwal.” Puwede rin itong mangahulugan ng tuloy-tuloy na pagsisikap na mas makilala ang isang indibidwal na kilala mo na. Sa kontekstong ito, tumutukoy ito sa personal na kaugnayan sa Diyos na lalong lumalalim dahil sa patuloy na pagkilala sa Diyos at kay Kristo at pagkakaroon ng mas matibay na tiwala sa kanila. Maliwanag, nangangahulugan itong hindi sapat na alam mo ang pangalan ng isang indibidwal o ang ilang impormasyon tungkol sa kaniya. Kailangan mong malaman ang gusto at ayaw niya at kung ano ang mga prinsipyo at pamantayan niya.—1Ju 2:3; 4:8.

Pasikatin ang liwanag: O “Sisikat ang liwanag.” Ibinatay ito ni Pablo sa Gen 1:3. Ang Diyos na Jehova ang Pinagmumulan ng literal at espirituwal na liwanag.

sa pamamagitan ng mukha ni Kristo: Makikita sa pagkakagamit dito ni Pablo ng “mukha” ang ideya na binanggit sa 2Co 3:7, 12, 13 tungkol sa kaluwalhatiang nakita sa mukha ni Moises.

kamangha-manghang kaalaman tungkol sa Diyos: Sa Bibliya, kadalasan nang ang orihinal na mga pandiwa para sa “alamin” at ang mga pangngalan para sa “kaalaman” ay hindi lang tumutukoy sa basta pagkakaroon ng kaalaman o impormasyon. Puwede rin itong mangahulugan ng personal na pagkakilala sa isang indibidwal, pagkilala sa posisyon niya, at pagsunod sa kaniya. (Tingnan ang study note sa Ju 17:3.) Sa konteksto ng 2Co 4:6, ang “kaalaman tungkol sa Diyos” ay kaugnay ng espirituwal na liwanag na ibinibigay ng Diyos sa mga lingkod niya sa pamamagitan ni Kristo. Masasabing ‘kamangha-mangha’ ang kaalaman tungkol sa Diyos dahil kasama rito ang kahanga-hangang personalidad at mga katangian niya. Ang ekspresyong Griego na isinaling “kamangha-manghang kaalaman tungkol sa Diyos” ay puwede ring isaling “kaalaman tungkol sa kaluwalhatian ng Diyos,” na nagdiriin na nakasentro sa kaluwalhatian ng Diyos ang kaalamang ito. Mababasa sa Hab 2:14 ang isang kahawig na ekspresyon: “Ang lupa ay mapupuno ng kaalaman sa kaluwalhatian ni Jehova.”

kayamanang ito kahit gaya lang kami ng mga sisidlang luwad: Sa Kasulatan, madalas na ihalintulad ang mga tao sa mga sisidlang luwad. (Job 10:9; Aw 31:12) Noong panahon ni Pablo, may mga tambak ng sirang sisidlan malapit sa mga daungan o pamilihan. Ginagamit ang mga sisidlang ito para paglagyan ng pagkain o likido—alak, butil, langis—pati na ng mga baryang pilak at ginto. Kadalasan na, ang mga sisidlan ay nasisira o itinatapon kapag naihatid na ang mahahalagang laman ng mga ito. Mura lang ang mga sisidlang luwad, pero malaking tulong ang mga ito sa paghahatid ng mahahalagang produkto. Ginagamit din ang mga sisidlang ito para maingatan ang mahahalagang bagay. (Jer 32:13-15) Ang isang halimbawa ay ang mga Dead Sea Scroll, na naingatan sa mga sisidlan sa may Qumran. Ang “kayamanang” tinutukoy ni Pablo sa ilustrasyon niya ay ang bigay-Diyos na atas, o ministeryo, na ipangaral ang nagliligtas-buhay na mensahe tungkol sa Kaharian ng Diyos. (Mat 13:44; 2Co 4:1, 2, 5) Ang mga sisidlang luwad ay tumutukoy sa mga taong pinagkatiwalaan ni Jehova ng kayamanang ito. Kahit na ordinaryo lang sila, di-perpekto, at may mga limitasyon, ginagamit sila ng Diyos para maihatid ang “kayamanang” ito sa mga tao.

lakas na higit sa karaniwan: Ginamit dito ni Pablo ang salitang Griego na hy·per·bo·leʹ para ilarawan ang lakas na “higit sa karaniwan,” na Diyos lang ang makakapagbigay.—Tingnan ang study note sa 2Co 12:7.

kamangha-manghang: Ginamit ni Pablo ang salitang Griego na hy·per·bo·leʹ para ilarawan ang pagiging ‘kamangha-mangha,’ o espesyal, ng mga pagsisiwalat na natanggap niya. (Tingnan ang study note sa 2Co 12:2.) Walong beses na lumitaw sa Kristiyanong Griegong Kasulatan ang salitang Griegong ito, at ang lahat ay makikita sa mga isinulat ni Pablo. Iba-iba ang pagkakasalin dito, depende sa konteksto. Halimbawa, sa 2Co 4:7, isinalin itong “lakas na higit sa karaniwan,” at sa 2Co 1:8 naman, tumutukoy ito sa“matinding hirap” na naranasan ni Pablo at ng mga kasama niya.—Tingnan sa Glosari, “Eksaherasyon.”

napakasamang pagtrato na dinanas ni Jesus: O “nakamamatay na pagtrato na dinanas ni Jesus.” Sinasabi dito ni Pablo na laging nanganganib ang buhay niya at ng mga kasama niya at na dumaranas sila ng pagdurusang gaya ng kay Jesus.

nalalagay sa bingit ng kamatayan: Sa konteksto, ang ekspresyong ito ay nangangahulugang “laging nanganganib ang buhay.” Ang pandiwang Griego na ginamit sa ekspresyong ito, na kadalasang isinasaling “ibigay,” ay maraming beses ding ginamit para ilarawan kung paano ‘ibinigay’ si Jesus sa mga Judio na nasa awtoridad.—Mat 20:18; 26:2; Mar 10:33; Luc 18:32.

Nanampalataya ako: Makikita sa Ap. A3 ang larawan ng isang pahina ng manuskrito na nagsisimula sa ekspresyong ito sa 2Co 4:13 at nagtatapos sa 2Co 5:1. (Mababasa sa buong pahina ng manuskrito ang 2Co 4:13–5:4.) Ang papirong manuskrito na ito ay tinatawag na P⁴⁶ at pinaniniwalaang mula pa noong mga 200 C.E. Ito ang pinakalumang koleksiyon ng mga liham ni Pablo sa ngayon. Mababasa sa koleksiyong ito ang siyam sa mga liham niya, kasama na ang halos kabuoan ng 1 at 2 Corinto. Kung mula ito noong mga 200 C.E., ibig sabihin, isinulat ito mga 150 taon pa lang ang nakakalipas mula nang matapos ni Pablo ang mga liham niya.

Nanampalataya ako, kaya nagsalita ako: Ang sinisipi dito ni Pablo ay ang salin ng Septuagint sa Aw 116:10 (115:1, LXX).

ang katawan natin: Ang tinutukoy dito ni Pablo ay ang pisikal na katawan ng mga Kristiyano, na nanghihina posibleng dahil sa sakit, kapansanan, at pagtanda, pati na dahil sa pagmamaltrato o iba pang pagdurusa.

ang puso at isip natin ay nagkakaroon ng panibagong lakas: Idiniriin dito ni Pablo na kahit “nanghihina” ang katawan ng mga naglilingkod kay Jehova, binibigyan sila ng Diyos araw-araw ng panibagong lakas sa espirituwal. (Aw 92:12-14) “Ang puso at isip” ay tumutukoy sa ating espirituwalidad, pagkatao, at katatagan. Kaugnay ito ng “bagong personalidad” na isinusuot ng mga Kristiyano. (Col 3:9, 10) Pinayuhan ni Pablo ang mga Kristiyano na magpokus sa “mga bagay na di-nakikita,” ang napakagandang gantimpala sa hinaharap na ipinangako ng Diyos.—Tingnan ang study note sa 2Co 4:18.

pinananatili nating nakapokus ang ating mga mata, hindi sa mga bagay na nakikita, kundi sa mga bagay na di-nakikita: Maraming problemang napaharap sa mga Kristiyano sa Corinto habang isinasagawa nila ang ministeryo nila. (2Co 4:8, 9, 16) Kaya pinayuhan ni Pablo ang mga taga-Corinto na huwag magpokus sa mga problema at pag-uusig (mga bagay na nakikita), kundi sa kamangha-manghang gantimpala na naghihintay sa kanila (mga bagay na di-nakikita). Ang salitang Griego na sko·peʹo, na isinalin ditong “pinananatili nating nakapokus ang ating mga mata” ay nangangahulugang “bigyang-pansin; patuloy na pag-isipan; magpokus.” Kung tutularan nila si Jesus at mananatiling nakapokus sa gantimpala ng pagiging Kristiyano, magiging determinado sila araw-araw na manatiling tapat sa paglilingkod.—Heb 12:1-3.

kapighatian: Ang salitang Griego na ginamit dito, thliʹpsis, ay puwede ring isaling “pagsubok; pagdurusa; problema; paghihirap.”—Tingnan ang study note sa 2Co 1:4.

pagsubok: O “kapighatian; problema.” Ang salitang Griego na ginamit dito ay pangunahin nang tumutukoy sa mga kapighatian, pag-aalala, at pagdurusa dahil sa isang mahirap na sitwasyon. Kadalasan nang ginagamit ito para tumukoy sa paghihirap na resulta ng pag-uusig. (Mat 24:9; Gaw 11:19; 20:23; 2Co 1:8; Heb 10:33; Apo 1:9) Posibleng kasama rito ang pagkabilanggo at kamatayan dahil sa pananatiling tapat. (Apo 2:10) Pero puwede rin tayong dumanas ng pagsubok dahil sa taggutom (Gaw 7:11), kahirapan, pagiging ulila at biyuda (San 1:27), at dahil pa nga sa pamilya at pag-aasawa.—1Co 7:28.

pinananatili nating nakapokus ang ating mga mata, hindi sa mga bagay na nakikita, kundi sa mga bagay na di-nakikita: Maraming problemang napaharap sa mga Kristiyano sa Corinto habang isinasagawa nila ang ministeryo nila. (2Co 4:8, 9, 16) Kaya pinayuhan ni Pablo ang mga taga-Corinto na huwag magpokus sa mga problema at pag-uusig (mga bagay na nakikita), kundi sa kamangha-manghang gantimpala na naghihintay sa kanila (mga bagay na di-nakikita). Ang salitang Griego na sko·peʹo, na isinalin ditong “pinananatili nating nakapokus ang ating mga mata” ay nangangahulugang “bigyang-pansin; patuloy na pag-isipan; magpokus.” Kung tutularan nila si Jesus at mananatiling nakapokus sa gantimpala ng pagiging Kristiyano, magiging determinado sila araw-araw na manatiling tapat sa paglilingkod.—Heb 12:1-3.