Julani

Lutani pa vo ve mukati

NKHANI YA PAPEJI LAKWAMBA | VO MUTENERE KUZIWA PA NKHANI YA MASENGA

Ŵanthu Anandi Akopeka ndi Vamasenga!

Ŵanthu Anandi Akopeka ndi Vamasenga!

“Mafilimu ngo ngalongo vamasenga kweniso nga ufwiti, ngawanda ukongwa kuphara mafilimu nganyaki ngosi.”—The Wall Street Journal.

MUMABUKU, mafilimu kweniso magemu nganandi mazuŵa nganu alongo mavampaya ngakutowa kweniso ŵanthu akutowa wo achita vamasenga ndipuso vaufwiti. Ntchifukwa wuli veviyo? *

Claude Fischer yo wasambiza pa yunivesite yinyaki wangukamba kuti: “Chiŵerengeru cha ŵanthu wo agomeza vamasenga chakwera ukongwa mazuŵa nganu. Kali ku America munthu yumoza pa ŵanthu 10 ndiyu wagomezanga venivi, kweni sonu ŵanthu ŵatatu pa ŵanthu 10 ativigomeza. Achinyamata anandi ndiwu agomeza vamasenga kuphara arara. Ndipu yiwu agomeza mizukwa, akufumbapu maŵanaŵanu ŵanthu wo alose vamuthazi ndipuso aluta kunyumba zo akamba kuti kutanja kuwoneke mizukwa.”

Nkhani zakuti mizimu yiheni yisuzga ŵanthu zawanda ukongwa, ndipu ivi vakuziziswa cha. Michael Calia wangulemba kuti: “Mafilimu nga mizukwa, nga ŵanthu wo asambuka vinyama kweniso nga mavampaya, ngo nganguwanda mu vyaka vakuvuli, ngachitisa kuti ŵanthu anandi ayambi so kugomeza mizimu.”—The Wall Street Journal.

Lipoti linyaki lingukamba kuti “pa charu chosi ŵanthu pafupifupi 50 pa ŵanthu 100 agomeza mizukwa. Ndipu mbiri yilongo kuti kugomeza mizukwa nkhwakuwanda ukongwa muvyaru vinandi.” Kafukufuku yo wanguchitika ku United States ndi Christopher Bader kweniso Carson Mencken, wangulongo kuti “ŵanthu pafupifupi 80 pa 100 ku America, agomeza vamasenga.”

Kumbi kugomeza kweniso kuchitaku vamizimu ndipuso vamasenga kulivi suzgu?

^ ndimi 4 Masenga ngang’anamuwa “vinthu vo asayansi angavikonkhosa cha kweniso vingachitika cha ndi nthazi ya munthu.”—Merriam-Webster’s Learner’s Dictionary.