Julani

Kumbi Chiyuka Ntchinthu Wuli?

Kumbi Chiyuka Ntchinthu Wuli?

Vo Bayibolu limuka

 Mu Bayibolu, mazu ngo ngakufwatulika kuti “chiyuka” ngakutuliya ku mazu nga Chigiriki ngakuti a·naʹsta·sis, ngo ngang’anamuwa “kuyuska” pamwenga “kuma so.” Munthu yo wayuskika waja so umoyu ndipu watuŵa mo wenge pakwamba wechendafwi.​—1 Akorinto 15:12, 13.

 Mu Malemba nga Chiheberi ngo kanandi ngadanika kuti Chipanganu Chakali mulivi mazu ngakuti “chiyuka.” Chinanga kuti veviyo, chisambizu ichi chilimu mu Malemba ngenanga. Mwakuyeruzgiyapu, kuziya mwa mchimi Hoseya, Chiuta wangulayizga kuti: “Ndazakuŵawombo ku nthazi ya Dindi; ndazakuŵataska ku nyifwa.”​—Hoseya 13:14; Jobu 14:13-​15; Yesaya 26:19; Danyele 12:​2, 13.

 Kumbi akufwa azamuyuskikiya pani? Ŵanthu anyaki ayuskikiya kuchanya kuti akalamuliyi nge mafumu limoza ndi Khristu. (2 Akorinto 5:1; Chivumbuzi 5:​9, 10) Bayibolu likamba kuti chiyuka chenichi ‘ntchiyuka chakwamba.’ Ivi ving’anamuwa kuti pavuli paki pazamuchitika chiyuka chinyaki. (Chivumbuzi 20:6; Afilipi 3:​11) Chiyuka ichi ntcha ŵanthu anandi wo azamuja ndi umoyu pacharu chapasi.​—Sumu 37:29.

 Kumbi akufwa ayuskika wuli? Chiuta wakupaska nthazi Yesu zakuyuskiya akufwa. (Yohane 11:25) Yesu wazamuyuska “ŵanthu wosi wo ŵe mumiwunda yachikumbusu” kuti azije so umoyu. Ndipu weyosi wazamukuŵa nge mo wenge pakwamba wechendafwi kweniso wazamukumbukanga vo vamuchitikiyanga. (Yohane 5:​28, 29) Ŵanthu wo ayuskikiya kuchanya apaskika liŵavu lauzimu ndipu wo azamuyuskikiya pacharu chapasi azamupaskika liŵavu la umunthu lambula kalema kekosi.​—Yesaya 33:24; 35:​5, 6; 1 Akorinto 15:42-​44, 50.

 Kumbi mbayani wo azamuyuskika? Bayibolu likamba kuti “kwazamuja chiyuka cha ŵanthu arunji ndi ambula urunji.” (Machitidu 24:15) Arunji mbanthu akugomezgeka nge mo wenge Nowa, Sara ndi Abrahamu. (Chiyambo 6:9; Aheberi 11:11; Yakobe 2:21) Ŵanthu ambula urunji mbanthu wo alekanga kuvwiya marangu ngaku Chiuta chifukwa chakuti ŵengavi mwaŵi wakusambira marangu ngaki ndi kungagwiriskiya ntchitu.

 Kweni ŵanthu wo mbaheni ukongwa mwakuti angasintha cha, azamuyuskika cha. Asani ŵanthu aviyo ŵafwa, anangikiya limu ndipu azamuyuka so cha.​—Mateyu 23:33; Aheberi 10:26, 27.

 Kumbi chiyuka chazamuchitika zuŵanji? Bayibolu lingukambiya limu kuti chiyuka cha ŵanthu wo aluta kuchanya chazamuchitika mu nyengu ya kuŵapu kwaku Khristu ko kukwamba mu 1914. (1 Akorinto 15:21-​23) Chiyuka cha ŵanthu wo azamuja pacharu chapasi chazamuchitika mu nyengu ya Ulamuliru waku Yesu Khristu wa vyaka 1,000, pa nyengu yo charu chapasi chazamusambukiya paradayisu.​—Luka 23:43; Chivumbuzi 20:​6, 12, 13.

 Ntchifukwa wuli tigomezga kuti kwe chiyuka? Bayibolu likamba za ŵanthu 9 wo akuyuskikapu, ndipu ŵanthu wo anguwona ndi masu, angusimikiziya kuti vinguchitika nadi. (1 Ŵakaronga 17:17-24; 2 Ŵakaronga 4:​32-​37; 13:20, 21; Luka 7:​11-​17; 8:​40-​56; Yohane 11:38-​44; Machitidu 9:​36-​42; 20:​7-​12; 1 Akorinto 15:​3-6) Chiyuka chaku Lazaro chenga chapade ukongwa, chifukwa Yesu wangumuyuska pati pajumpha mazuŵa nganayi kutuliya po wangufwiya. Ndipu wanguyuskika ŵanthu anandi achiwona. (Yohane 11:39, 42) Chinanga mbanthu wo asuskanga Yesu angusoŵa chakukamba mwakuti angunozga chiŵembu kuti abayi Yesu kweniso Lazaro.​—Yohane 11:47, 53; 12:​9-​11.

 Bayibolu lilongo kuti Chiuta we ndi nthazi zakuyuskiya akufwa kweniso wakhumbisiska kuchita viyo. Iyu wakumbuka vosi vakukwaskana ndi munthu weyosi yo wazakumuyuska ndipu wazamuchita venivi chifukwa chakuti ngwanthazizosi. (Jobu 37:23; Mateyu 10:30; Luka 20:37, 38) Chiuta wangayuska akufwa ndipu wakhumbisiska kuŵayuska. Pakukamba za chiyuka cho chazamuchitika kunthazi, Bayibolu likamba zaku Chiuta kuti: “Mwazamukhumbisiska ntchitu ya manja nginu.”​—Jobu 14:15.

Fundu zaboza zakukwaskana ndi chiyuka

 Boza: Asani munthu wayuskika ndikuti umoyu ndi liŵavu vawere so pamoza.

 Uneneska: Bayibolu lisambiza kuti liŵavu la munthu le pakulija cha, ndipu palivi chinthu chinyaki cho chilutirizga kuja ndi umoyu asani munthu wafwa. (Chiyambo 2:7; Ezekiele 18:4) Asani munthu wayuskika ving’anamuwa kuti umoyu ndi liŵavu vawere so pamoza cha. Mumalu mwaki, munthu yo wayuskika waja kuti walengeka so nge munthu wamoyu.

 Boza: Ŵanthu anyaki ayuskika ndi kubayika nyengu yeniyo.

 Uneneska: Bayibolu likamba kuti ŵanthu “wo anguchita vinthu viheni azamuyuka kuti ayeruzgiki.” (Yohane 5:29) Kweni azamuyeruzgika mwakukoliyana ndi vo achitanga kali cha, kweni vo azamuchita asani aziyuskika. Yesu wangukamba kuti: “Akufwa azamukuvwa mazu nga Mwana waku Chiuta, ndipu wo avwisiya azamuja ndi umoyu.” (Yohane 5:​25) Ŵanthu wo ‘azamuvwiya’ vo azamusambira asani aziyuskika, mazina ngawu ngazamulembeka ‘mumpukutu waumoyu.’​—Chivumbuzi 20:12, 13.

 Boza: Asani munthu wayuskika wapaskika liŵavu chayilu lo wenga nalu pakwamba wechendafwi.

 Uneneska: Asani munthu wafwa liŵavu laki livunda ndipu limala.​—Wakutaula 3:​19, 20.