Bantu balakonzya kusaluula bamwi akaambo kakuti bazwa kunyika iili, mbamusyobo uuli akuti baambuula mulaka uuli. Kuyungizya waawo, balakonzya kusaluula bamwi akaambo kachikombelo nchibanjila, bunoti mbubalaabo naakuti akaambo kakuti mbaalumi naakuti mbanakazi. Alubo bamwi balakonzya kusaluula kwiinda mukulanga minyaka, lwiiyo ndubalaalo, nzibatakonzyi kuchita naakuti mbubaboneka. Nikuba boobo, nga tabaziboni pe kuti balasaluula.

Ulaabulwazi bwakusaluula na? Biingi besu tubona bamwi kuti balasaluula. Pesi kulakonzya kutuyumina kulibona kuti andiswe tulasaluula. Simpe ndyakuti toonse tulaakakusaluula nkitulaako. Kuti bantu bayeeya zintu zitali kabotu atala awumwi musyobo mpawo bazooswaanana awumwi muntu wamusyobo ooyo, pulofesa David Williams wakati: “Balamujata munzila iisiyene aabamwi alubo nga tabakuboni pe kuti balikusaluula.”

Muchikozyano, muli imwi nyika yakuEurope kuli musyobo wabantu ulangililwaansi. Jovica ukkala munyika eeyo wakati: “Ndakali kuyeeya kuti takwe muntu uulikabotu pe kumusyobo wabantu aaba.” Alubo wakayungizya kuti, “Teendakali kuzibona pe kuti ndili kusaluula. Pesi ndakali kulibuzya kuti ‘muntu woonse ulizizi eezi.’”

Mfulumende zyiingi zili kubikka milawu yakuti zimaninsye penzi lyakusaluulana. Nikuba boobo, kusaluulana kulikwiinkilila kunembo. Nkamboonzi? Nkaambo milawu eeyi ikasya muntu kuchita zimwi zintu luzutu. Pesi tayikonzyi pe kuchincha muntu mbayeeya ambalimvwa. Alubo kusaluula kusaangunina mumizeezo amumoyo wamuntu. Tulakonzya na kuzunda penzi lyakusaluula? Kuli chintu chikonzya kukugwasya kulwana penzi lyakusaluula na?