Skip to content

Skip to table of contents

 LUGWASYO KUMUKWASYI | KUKOMEZYA BANA

Ikuti Mwanaanu Wabeja

Ikuti Mwanaanu Wabeja

BUYUMUYUMU

Mwanaanu uujisi myaka yakuzyalwa yosanwe ulasobana muluumu iimbi. Mpoonya mwamvwa kuti kuli cintu capwaika. Mwabalikila kumwanaanu, akumujana uliimvwi munsi-munsi akanongo kamaluba kapwaikide. Mbwalibonya kubusyu camupa kuzyiba ncaacita.

Cabukali, mwamubuzya mwanaanu kuti: “Sena nduwe wakapwaya kanongo?”

Cakufwambaana waingula kuti: “Peepe, baama, tandili ndime!”

Eeci tacili ciindi cakusaanguna mwanaanu kubeja. Aboobo, sena mweelede kulibilika?

NCOMWEELEDE KUZYIBA

Kubeja koonse nkubi. Ibbaibbele lyaamba kuti Jehova Leza tauyandi “mulaka waamba zyakubeja.” (Tusimpi 6:16, 17) Mulawo iwakapegwa kubana Israyeli wakali kwaamba cisubulo icakeelede kupegwa kumuntu uuli woonse weena mweenzinyina.—Levitiko 19:11, 12.

Pele kubeja takweelene. Kubeja kumwi nkubyaabi; kubikka muntu uumwi muntenda. Kubeja kumwi kulaambwa akaambo kabukkale, ambweni akaambo kakuyoowa kusubulwa naa kufwa nsoni. (Matalikilo 18:12-15) Nokuba kuti kubeja koonse nkubi, kubeja kumwi nkubyaabi kapati kwiinda kumwi. Ikuti naa mwanaanu wabeja, amulange-lange ciimo cakwe alimwi akaambo kamupa kubeja.

Mweelede kulilwana penzi ciindi mwanaanu nacili muniini. Ba Dr.  David Walsh, bakalemba kuti: “Cilayandika kapati kuyiisya bana kwaamba masimpe ikapati ciindi nocikatazya kucita boobo. Zilongwe inga ziyeeme akusyomeka, pele kubeja kulakonzya kukunyonganya kusyomeka ooko.” *

Nokuba boobo, mutalibiliki. Akaambo kakuti mwanaanu wabeja, tacaambi kuti watalika kuba muntu mubyaabi. Amuyeeye kuti Bbaibbele lyaamba kuti: “Bufwubafwuba bulaangidwe mumoyo wamwana.” (Tusimpi 22:15) Bana bamwi balabutondezya bufwubafwuba oobu kwiinda mukubeja, ambweni kabayeeya kuti njenzila nguba-uba yakutija cisubulo. Aboobo, ncomukonzya kucita mubukkale oobu, cilayandika kapati.

 NCOMUKONZYA KUCITA

Amusoleke kuzyiba kaambo kamupa kubeja mwanaanu. Sena uyoowa cisubulo? Sena tayandi kumutyompya? Ikuti mwanaanu kapanga twaambo kuyanda buyo kukkomanisya beenzinyina, sena ulacita oobo akaambo kakuti tanatalika kumvwisya lwiindano luliko akati katwaambo twamasimpe atwakubeja? Ikuti mwakazyiba kaambo kamupa kubeja mwanaanu, muyoocikonzya kumugwasya kabotu.—Njiisyo yamu Bbaibbele: 1 Bakorinto 13:11.

Zimwi ziindi, kamwaamba cacigaminina muciindi cakubuzya mibuzyo. Mubukkale bwaambwa kumatalikilo, banyina, balo ibakazyi kale kaambo, bakabuzya mwanaabo kuti: “Sena nduwe wakapwaya kanongo?” Mwana wakabeja, ambweni akaambo kakuyoowa banyina ibakanyemede. Pele muciindi cakumubuzya, ambweni banyina nobakaamba buyo kuti: “Mwanaangu, wakapwaya kanongo!” Kwiinda mukwaamba cacigaminina muciindi cakumubuzya, nibatasunka mwanaabo kubeja alimwi nibamugwasya kuba aacilengwa cakwaamba masimpe.—Njiisyo yamu Bbaibbele: Bakolose 3:9.

Kamwaamba mbociyandika kusyomeka. Kanji-kanji bana balayanda kubakkomanisya bazyali babo, aboobo amucibelesye coolwe eeco kugwasya bana banu. Amumugwasye mwanaanu kuzyiba kuti kusyomeka kulayandika kapati mumukwasyi alimwi akuti mulangila kuti kaamba masimpe.—Njiisyo yamu Bbaibbele: Bahebrayo 13:18.

Amumwaambile mwanaanu kuti kubeja kupa kuti bantu baleke kukusyoma alimwi citola ciindi cilamfwu kuti batalike alimwi kukusyoma. Amumukulwaizye kulilemeka kabotu kwiinda mukumulumbaizya ikuti waamba masimpe. Mucikozyanyo, inga mwaamba kuti: “Cilandikkomanisya kuti ulasyomeka.”

Amupe cikozyanyo cibotu. Cakutadooneka, tamukonzyi kulangila mwanaanu kwaamba masimpe ikuti ulamumvwa nywebo kamwaamba majwi mbuli aakuti: “Baambile kuti tandiko,” ciindi nomutayandi kwaambaula amuntu umwi afooni naa kuti: “Sunu ndaciswa ndilakkala buyo aŋanda,” kakuli muyanda buyo kulyookezya.—Njiisyo yamu Bbaibbele: Jakobo 3:17.

Amubelesye Bbaibbele. Njiisyo zyamu Bbaibbele alimwi azibalo zyamakani aakacitika ncobeni zikulwaizya kusyomeka. Ibbuku lyakuti Amwiiye Ku Mwiiyi Mupati, ilyakamwaigwa a Bakamboni ba Jehova, lilakonzya kumugwasya kuyiisya mwanaanu njiisyo zyamu Bbaibbele. Cibalo 22 cijisi mutwe wakuti “Ncotuteelede Kubeja.” (Amubone makani aali mucibalo eeci mukabbokesi kakuti “ Ibbuku Likonzya Kumugwasya Mwanaanu.”) Ibbuku lyakuti

^ par. 11 Kuzwa mubbuku lyakuti, No: Why Kids—of All Ages—Need to Hear It and Ways Parents Can Say It.