Skip to content

Skip to table of contents

BUBE 5

Bubotu Bwakwiiya Zintu Kubapati

Bubotu Bwakwiiya Zintu Kubapati

INO NGUNI WEELEDE KUYIISYA BANA?

Bana bayandika bantu bapati mubuumi bwabo balo ibakonzya kubasololela alimwi akubapa lulayo. Mbuli muzyali, ndinywe mweelede kubasololela bana banu alimwi akubapa lulayo. Nokuba boobo, bapati bamwi balakonzya kubagwasya alimwi akubapa lulayo bana banu.

NKAAMBO NZI KWIIYA ZINTU KUBAPATI NCOKUYANDIKA KAPATI?

Mumasena manji, bakubusi tabavwuli kujana ciindi cakubandika abantu bapati. Amubone twaambo ootu:

  • Ciindi cinji bana bacimanina kucikolo, kwalo ikuli basicikolo banji kwiinda bamayi.

  • Bakotoka kucikolo, bakubusi bamwi balijana balikke aŋanda akaambo kakuti bazyali inga bali kumilimo.

  • Buvwuntauzi bumwi bwakatondezya kuti ku United States, bana ibajisi myaka yakuzyalwa iili akati ka 8 alimwi a 12 batola mawoola aabalilwa ku 6 kweebelela TV, kuswiilila nyimbo alimwi akusobana zisobano zyaakkompyuta. *

Bbuku litegwa Hold On to Your Kids lyaamba kuti: “Bakubusi banji mazuba aano balomba lugwasyo kubakubusinyina muciindi cakulomba kubazyali babo, kuli bamayi naa kubapati bambi.”

MBOMUKONZYA KUBAYIISYA ZINTU

Amujane ciindi cakuba abana banu.

NJIISYO YAMU BBAIBBELE: “Koyiisya mwana inzila njayelede kweendela; noliba leelyo aakukomena takazwi mulinjiyo pe.”—Tusimpi 22:6.

Ncizyalwa buya kubana kuyanda busolozi bwabazyali babo. Mane buya, basyaazibwene baamba kuti, nociba ciindi mwana nasika aciindi cakukubuka, ulalubikkila maano lulayo lwabazyali bakwe kwiinda lwabakubusinyina. Mubbuku litegwa You and Your Adolescent, ba Dr. Laurence Steinberg bakalemba kuti: “Bazyali balazumanana kuba alubazu lupati lwakugwasya mwanaabo mbwayelede kulilemeka kuzwa kubukubusi mane kusikila wakomena.” Bakayungizya kwaamba kuti: “Bakubusi balayanda kuzyiba zintu nzyomuyeeya alimwi akuswiilila nzyomwaamba, nokuba kuti talili lyoonse nobazumina zyoonse nzyomwaamba.”

Mbwaanga mwanaanu uyanda busolozi kulindinywe, amucite kufwumbwa ncomukonzya kutegwa mumugwasye. Amujane ciindi cakubandika abana banu alimwi akubaambila mbomulimvwa ambomuyeeya kujatikizya zintu ziindene-indene, zintu nzyomubikkila maano kapati alimwi azintu nzyomwaiya mubuumi.

Amujane muntu wakubagwasya.

NJIISYO YAMU BBAIBBELE: “Ooyo weenda abasongo ulaba musongo.”—Tusimpi 13:20.

Sena kuli muntu mupati ngomuyeeya walo uukonzya kuba cikozyanyo cibotu kumwanaanu mukubusi? Sena inga tiimwapanga bubambe bwakuti muntu ooyo kaba aciindi cakubandika amwanaanu? Pele eeci tacaambi kuti muntu ooyo nguunoomweendelezya mwanaanu. Nokuba boobo, lulayo iluzwa kumuntu mupati ngomusyoma walo ngomuzyi kuti takonzyi kumunyonganya mwanaanu lulakonzya kugwasya alwalo. Bbaibbele lyaamba kuti, nociba ciindi Timoteyo naakakomena, wakagwasyigwa kapati kukuyanzana nkwaakajisi amwaapostolo Paulo alimwi awalo Paulo wakagwasyigwa acilongwe ncaakajisi a Timoteyo.—Bafilipi 2:20, 22.

Mazuba aano, mikwasyi minji tiicikkali antoomwe muŋanda yomwe naa kukkala mucilawo comwe, ikanji-kanji bamakaapanyina, bamaisyanyina, bamanyina bambi alimwi abacibbululu bamwi bakkala mumasena aakule. Ikuti naa muli mubukkale oobu, amusole kupa bakubusi banu coolwe cakwiiya kubapati balo ibajisi bube mbomuyanda kuti babe ambubo bana banu.

^ munc. 9 Buvwuntauzi oobo bwakatondezya kuti bunji bwabakubusi batola mawoola aatandila ku 9 buzuba abuzuba kweebelela TV, kuswiilila nyimbo alimwi akusobana zisobano zyaakkompyuta. Myeelwe eeyi iitondezya mawoola bana alimwi abakubusi ngobabelesya, taibikkilizyi ciindi ncobatola kabali a Intaneti kucikolo naa kucita homuweki.