Skip to content

Skip to table of contents

Cisaka ca Biriya mu Galilaya

Sena Mulizyi?

Sena Mulizyi?

Sena cisi ca Israyeli yansiku cakali cisaka kweelana ambolitondezya Bbaibbele?

BBAIBBELE lyaamba kuti masena amwi aa Nyika Yakasyomezyegwa zyakali zisaka alimwi masamu ‘akalivwulide kapati.’ (1Bam. 10:27; Jos. 17:15, 18) Nokuba boobo, twalanga mbokubede mazuba aano mumasena manji aanyika eeyi kujanika kuti kunyina masamu manji, aboobo kulakonzya kupa kudooneka kuti naa kaindi kwakali zisaka ncobeni.

Cikata cipati cankuyu zyakkedari

Bbuku litegwa Life in Biblical Israel lipandulula kuti “zisaka zyakali zipati kapati mu Israyeli yansiku kwiinda mbokubede mazuba aano mubusena oobu.” Nyika yamumalundu yakazwide masamu aategwa Aleppo pine (Pinus halepensis), evergreen oak (Quercus calliprinos), alimwi amasamu aa terebinth (Pistacia palaestina). Mubusena bwa Sepela, busena ibwakali mujeleele lyamalundu kunkomwe yalwizi lwa Mediterranean, kwakali zisamu zyankuyu zinji.

Bbuku litegwa Plants of the Bible lyakapandulula kuti masena amwi mucisi ca Israel mazuba aano anyina masamu naaceya. Ino nkaambo nzi? Mukupandulula kuti zintu zyakali kuyaabucitika buce-buce, bbuku eeli lyakaamba kuti: “Bantu bazinyonganya zisyango, kanji-kanji kutegwa bakomezye myuunda yabo alimwi amasena aakucezyela zivwubwa, alimwi akuti bajane zisamu zyakuyasya maanda alimwi akuti bajane nkuni.”