Kalap go long lista

Kalap go long lista bilong ol tok

Askim

Askim

Wanem taim ol manmeri bilong God i stap kalabus long Bikpela Babilon?

Ol i stap kalabus bihain long yia 100 C.E. na i kam inap long yia 1919. Bilong wanem yumi tok olsem?

Ol tok profet na ol samting i kamap long graun i soim klia olsem ol Kristen i lusim kalabus long 1919, na God i bungim ol Kristen em i bin makim, na ol i kamap olsem wanpela kongrigesen. Tingim: Kingdom Bilong God i kirap mekim wok long 1914. Insait long ol yia bihain, bikpela traim i painim ol manmeri bilong God, na dispela i helpim ol long stretim stretim pasin bilong ol. * (Mal. 3:1-4) Long 1919, Jisas i makim “gutpela wokboi i gat savetingting” long lukautim ol manmeri bilong God—em ol manmeri husat i kamap klin pinis—na dispela wokboi bai givim “kaikai long ol long taim stret.” (Mat. 24:45-47) Long 1919, ol manmeri bilong God i kirap gen long bihainim lotu i tru. Long dispela rot, ol i lusim kalabus long Bikpela Babilon. (Rev. 18:4) Tasol wanem taim ol Kristen i kalabus long Bikpela Babilon?

Inap planti yia, yumi tok olsem kirap long 1918 ol manmeri bilong God i stap kalabus long Bikpela Babilon inap sotpela haptaim. Wastaua bilong Mas 15, 1992, i tok: “Lain bilong Jehova long bipo ol i bin kalabus long Babilon inap sotpela taim, na olsem tasol long yia 1918 lain bilong Jehova long nau ol i bin kalabus inap liklik hap taim tasol long Bikpela Babilon.” Tasol sampela moa wok painimaut i soim olsem ol Kristen i kalabus long Bikpela Babilon inap planti yia paslain long 1918.

Orait yumi ken skelim wanpela tok profet i stori long ol manmeri bilong God bai i stap kalabus, na wanem taim ol bai kamap fri. Dispela tok profet i stap long Esekiel 37:1-14. Long wanpela visen, Esekiel i lukim planti bun bilong man i stap long wanpela ples daun. Jehova i tokim Esekiel olsem “ol Israel i olsem ol dispela bun i drai pinis.” Bikpela truim bilong dispela tok profet i kamap taim “lain Israel bilong God” i lusim kalabus bilong Bikpela Babilon. (Gal. 6:16; Apo. 3:21) Bihain, Esekiel i lukim ol bun i join na kamap olsem bikpela lain soldia. Dispela visen i makim stret lain bilong God taim ol i kamap fri na lusim kalabus bilong Bikpela Babilon long 1919! Tasol dispela visen i givim wanem save long yumi long haptaim ol i stap kalabus long en?

Namba 1: Baibel i kolim ol bun olsem “bun i drai” na “bun i drai tru.” (Ese. 37:2, 11) Dispela i soim olsem ol manmeri em bun i makim, ol i dai long sait bilong bilip inap longpela taim tru. Namba 2: Dispela senis i kamap isi isi, na em i no kamap wantu tasol. Pastaim, nois i kamap, na “ol bun i wok long skruim ol yet i go bek long ples bilong ol na ol i kamap olsem man.” Bihain “rop na mit i kamap long ol dispela bun.” Bihain long dispela, skin i karamapim ol bun, rop, na mit. Taim olgeta dispela samting i kamap pinis, “win i kamap long ol dispela bodi, na ol i gat laip.” Jehova i bringim dispela lain i go bek long graun bilong ol yet. Olgeta dispela samting i mas kamap insait long sampela haptaim.—Ese. 37:7-10, 14.

Lain Israel bilong bipo i stap kalabus inap longpela taim. Long 740 B.C.E., planti manmeri bilong 10-pela hap lain bilong Israel i go kalabus. Long 607 B.C.E., Jerusalem i bagarap na lain Juda i go kalabus. Ol i lusim kalabus long 537 B.C.E. na liklik lain Juda i go bek long Jerusalem long wokim gen tempel na kirapim bek lotu i tru.

Taim yumi tingim ol dispela stori bilong Baibel, yumi luksave olsem ol Kristen i stap kalabus long Bikpela Babilon inap longpela haptaim moa winim haptaim long 1918 i go inap 1919. Longpela bilong haptaim em ol Kristen i stap kalabus long Bikpela Babilon i wankain long haptaim em ol gras nogut long tok piksa i gro wantaim gutpela wit, “em ol pikinini bilong Kingdom.” (Mat. 13:36-43) Dispela haptaim we gras nogut i gro wantaim gutpela wit i makim haptaim we namba bilong ol apostet i bikpela moa winim namba bilong ol Kristen tru. I olsem kongrigesen Kristen i stap kalabus long Bikpela Babilon. Ol Kristen i stap kalabus long Bikpela Babilon bihain long 100 C.E. na i kam inap long taim bilong klinim tempel long taim bilong pinis.—Apo. 20:29, 30; 2 Tes. 2:3, 6; 1 Jon 2:18, 19.

Insait long haptaim we ol Kristen i stap kalabus long Bikpela Babilon, ol pris pasto na lain politik i laik holim yet namba bilong ol long mekim wok bos, olsem na ol i pasim rot bilong ol man long kisim save long Tok Bilong God. Sampela taim, ol i putim lo i tambuim ol man long ritim Baibel long tokples ol i save long en. Sampela man i sakim dispela lo, na ol pris pasto na lain politik i stretim rot na kukim ol long paia. Ol pris pasto i save mekim nogut tru long ol man sapos ol man i kamapim tingting em ol pris pasto i no wanbel long en, olsem na ol i pasim rot bilong ol man long kisim save long tok i tru.

Long visen bilong Esekiel, ol bun i kisim laip gen na God i bringim ol i go bek long graun bilong ol yet. Dispela i makim wanem samting? Truim bilong en i kamap long wanem taim? Truim i kamap olsem wanem? Truim i kamap isi isi inap longpela haptaim. Em i kamap insait long planti handret yia paslain long taim bilong pinis, na dispela i olsem “nois bilong ol bun i pairap.” Maski bilip bilong ol lotu giaman i go long planti hap bilong graun, sampela manmeri i stap gut long God na ol i mekim olgeta samting ol inap mekim bilong sapotim lotu i tru. Sampela bilong ol i trensletim tok bilong Baibel i go long tokples em ol manmeri inap save long en. Sampela man i autim tok i tru em ol yet i bin kisim save long en long Baibel.

Klostu long yia 1900, Charles Taze Russell na ol wanwok bilong em i givim bel tru long kamapim klia ol tok i tru bilong Baibel. Dispela i kain olsem mit na skin i wok long kamap na karamapim bun. Zion’s Watch Tower na ol narapela pablikesen i helpim ol man i gat gutpela bel long kisim save long tok i tru. Bihain, “Photo-Drama of Creation” long 1914, na buk The Finished Mystery long 1917 i strongim ol manmeri bilong God. Long 1919, ol manmeri bilong God i kisim laip gen long sait bilong bilip, na ol i go sindaun long nupela ples long sait bilong bilip. Long ol yia bihain, ol manmeri husat i bilip na wet long kisim laip long graun, ol i joinim liklik lain Kristen em God i makim na 2-pela lain wantaim i stap olsem “bikpela lain soldia.”—Ese. 37:10; Sek. 8:20-23. *

Ol tok yumi skelim pinis i soim klia olsem ol manmeri bilong God i kalabus long Bikpela Babilon taim ol apostet i kamap planti moa long ol yia bihain long 100 C.E. Dispela em wanpela haptaim we ol Kristen i stap long tudak long sait bilong bilip, wankain olsem samting i painim ol Israel taim ol i stap kalabus. Ol manmeri bilong God i bin karim bikpela hevi long sait bilong bilip, tasol yumi ken amamas tru olsem yumi stap long taim we “ol man i gat gutpela save na tingting bai ol i lait” na mekim “stretpela pasin tasol, na bai ol i kamap klin tru”!—Dan. 12:3, 10.

Yu ting Satan i kisim Jisas i go stret long tempel na traim em?

Yumi no save sapos Jisas i sanap insait long tempel o em i mekim olsem long rot bilong wanpela visen. Sampela taim, ol pablikesen bilong yumi i stori olsem Jisas i bin sanap insait long tempel. Tasol sampela taim, ol pablikesen bilong yumi i tok dispela samting i kamap long rot bilong visen.

Pastaim yumi ken skelim stori bilong Baibel. Holi spirit i kirapim aposel Matyu long stori long samting i kamap long Jisas, na em i tok: “Nau Satan i kisim em [Jisas] i go long taun holi na putim em antap tru long banis bilong tempel.” (Mat. 4:5) Luk i stori long wankain samting na em i tok: “Em i bringim Jisas i go long Jerusalem na putim em antap tru long banis bilong tempel.”—Luk 4:9.

Long bipo, ol pablikesen bilong yumi i stori olsem, Satan i no bin kisim Jisas i go na putim em antap long tempel, nogat. Wastaua bilong Mas 1, 1961 i tok: “Long stori bilong Satan i traim Jisas long ples drai nating, yumi no inap tok olsem tru tru Satan i kisim Jisas i go long ol ples tru na traim em, nogat. I no gat wanpela maunten i stap tru em man inap sanap long en na lukim ‘olgeta kingdom bilong graun wantaim ol nambawan gutpela samting bilong ol.’ Olsem na yumi no inap tok olsem Satan ‘i kisim [Jisas] i go long taun holi na putim em antap tru long banis bilong tempel.’ I no gat nid long Satan i mekim olsem bambai em inap pundaunim Jisas long traim.” Tasol ol Wastaua i kamap bihain i stori olsem sapos Krais i bihainim tok bilong Satan, em bai kilim em yet i dai.

Sampela man i tok Jisas i no bilong lain Livai, olsem na i no stret long em i sanap antap long banis bilong tempel. Olsem na ating Satan “i kisim [Jisas] i go” long tempel long rot bilong visen. Dispela samting i wankain long samting i bin kamap long profet Esekiel inap planti handret yia i go pinis.—Ese. 8:3, 7-10; 11:1, 24; 37:1, 2.

Sapos Satan i traim Jisas long rot bilong visen, orait yumi laik save:

  • Dispela traim i kamap tru long Jisas o em i wanpela stori nating?

  • Sapos Satan i laik bai Jisas i tanim ol ston i kamap bret, o em i laik bai tru tru Jisas i lotuim em, orait olsem wanem long narapela traim? Satan i laik bai tru tru Jisas i sanap antap long tempel na kalap i go daun long graun, o nogat?

Tasol sapos tru tru Jisas i sanap antap long banis bilong tempel, orait yumi laik save:

  • Jisas i brukim Lo taim em i sanap antap long banis bilong tempel?

  • Olsem wanem Jisas i lusim ples drai nating na em i go long Jerusalem?

Sampela wok painimaut inap helpim yumi long bekim dispela 2-pela askim.

Profesa D. A. Carson i stori olsem tok Grik, hi·e·ron’, em ol i trensletim olsem “tempel” long Buk Luk na Buk Matyu, em “inap makim eria olgeta insait long banis, na i no makim tasol haus lotu.” Olsem na i no gat nid long Jisas i sanap antap long haus lotu yet. Ating em inap sanap long graun insait long banis bilong tempel long kona i go olsem long saut is. Stat long dispela kona, graun i go daun inap olsem 137 mita long veli bilong Kidron. Dispela kona bilong banis long saut-is bilong tempel i gat fletpela rup, na dispela kona i stap long graun i antap moa. Wanpela saveman bilong bipo, em Josifas, em i tok olsem sapos wanpela man i sanap long dispela kona na em i lukluk i go daun, “em bai pilim airaun” bikos dispela kona i stap antap tru. Jisas i no bilong lain Livai, olsem na em inap sanap long dispela hap, na ol man i no inap sutim tok long em.

Tasol olsem wanem Satan i bringim Jisas i go long tempel taim Jisas i stap long ples drai nating? Yumi no save long dispela samting i kamap olsem wanem. Stori bilong traim i painim Jisas i no kolim stret hamas aua o de Satan i traim Jisas, na tu, stori i no kolim wanem hap stret Jisas i stap long en long ples drai nating. Ating Jisas i bin wokabaut i go bek long Jerusalem, maski sampela haptaim i lus long em i wokabaut. Baibel i no tok olsem Jisas i stap yet long ples drai nating taim Satan i wok long traim em. Baibel i tok tasol olsem Satan i kisim em i go long Jerusalem.

Olsem wanem Satan i “soim [Jisas] olgeta kingdom bilong graun”? Yumi save olsem tru tru Jisas i no lukim olgeta kingdom bikos long ples drai nating we em i stap long en, i no gat wanpela maunten we man inap sanap long en na lukim olgeta kingdom. Olsem na ating Satan i yusim visen long soim olgeta kingdom long Jisas, wankain olsem man inap yusim projekta na skrin long soim piksa bilong ol narapela narapela hap bilong graun. Tasol taim Satan i tokim Jisas long “brukim skru na lotu” long em, dispela em samting i kamap tru tru. (Mat. 4:8, 9) Yumi inap tok olsem tru tru Satan i tokim Jisas long lusim banis bilong tempel na kalap i go daun long graun bambai em inap dai—Jisas i no inap i dai sapos dispela traim i kamap long rot bilong visen.

Olsem yumi tok pinis long kirap bilong dispela atikol, yumi no save sapos tru tru Jisas i sanap long tempel o dispela samting i kamap long rot bilong visen. Olsem na yumi inap tok olsem ating Jisas i go long Jerusalem na sanap long banis bilong tempel. Tasol yumi save olsem tru tru Satan i bin traim Jisas na Jisas i bekim tok bilong Satan long olgeta wan wan traim.

^ par. 2 Lukim Wastaua bilong Julai 15, 2013, p. 10-12, par. 5-8, 12.

^ par. 1 Esekiel 37:1-14 na Revelesen 11:7-12 i stori long ol Kristen i kisim laip gen long sait bilong bilip long 1919. Esekiel i tok profet olsem olgeta manmeri bilong God bai i stap kalabus inap longpela taim tru, na bihain, isi isi ol bai kisim laip gen long sait bilong bilip. Tasol tok profet long Buk Revelesen i makim olsem sampela brata em God i makim na ol i go pas long stiaim wok, ol bai i stap kalabus inap sotpela taim tasol na kisim laip gen long sait bilong bilip.