Nghena endzeni

Hundzela eka leswi nga endzeni

XIYENGE 13

Tihosi Letinene Ni Leto Biha

Tihosi Letinene Ni Leto Biha

Tiko ra Israyele ri avanile. Hi ku famba ka nkarhi tiko ra Israyele ri sungule ku fumiwa hi tihosi to tala, naswona to tala ta tona a ti nga tshembekanga. Muti wa Yerusalema wu lovisiwe hi Vababilona

HILAHA Yehovha a profeteke hakona, tiko ra Israyele ri avanile endzhaku ka loko Solomoni a fularhele vugandzeri lebyi tengeke. Rehobuwama n’wana wa yena loyi a n’wi tlhandlameke, a a ri ni tihanyi. Hikwalaho ka sweswo, tinxaka ta khume ta Israyele ti xandzukile kutani ti simeka mfumo wa le n’walungwini wa Israyele. Tinxaka timbirhi ti ye emahlweni ti tshembeka eka tihosi leti a ti huma erixakeni ra Davhida le Yerusalema, ivi ti vumba mfumo wa le dzongeni wa Yuda.

Mimfumo leyi hayimbirhi a yi nga tiyanga naswona a yi ri ni swiphiqo swo tala, ngopfu-ngopfu hileswi a yi fumiwa hi tihosi leti nga riki na ripfumelo ti tlhela ti nga yingisi. Mfumo wa Israyele a wu ri ni swiphiqo swo tala ku tlula swa mfumo wa Yuda, hikuva tihosi ta wona ti seketele vugandzeri bya mavunwa to ho suka. Ku nga khathariseki mintirho leyikulu ya vaprofeta vo tanihi Eliya na Elixa—lava havambirhi ka vona va pfuxeke vafi—mfumo wa Israyele a wu tshamela ku tlhelela endleleni yo homboloka. Eku heteleleni, Xikwembu xi pfumelele mfumo wa le n’walungwini leswaku wu lovisiwa hi tiko ra Asiriya.

Mfumo wa Yuda wu ye emahlweni wu ri kona malembe yo tlula dzana loko se ku lovisiwe mfumo wa Israyele, kambe na wona wu xupuriwile hi Xikwembu. I tihosi to hlayanyana ntsena ta le Yuda leti yingiseke switsundzuxo swa vaprofeta va Xikwembu ivi ti ringeta ku kongomisa tiko leswaku ri tlhelela eka Yehovha. Hi xikombiso Hosi Yosiya, u sungule ku basisa mfumo wa Yuda eka vugandzeri bya mavunwa a tlhela a pfuxeta tempele ya Yehovha. Loko kopi ya Nawu wa Xikwembu lowu nyikeriweke hi ku tirhisa Muxe yi kumiwile, Yosiya u tsake ngopfu hiloko a tirha hi matimba leswaku a hundzula tiko rero.

Hambiswiritano, mutlhandlami wa Yosiya a nga xi landzelanga xikombiso lexinene xa hosi yoleyo. Kutani Yehovha u pfumelele tiko ra Babilona leswaku ri hlula mfumo wa Yuda, ri lovisa muti wa Yerusalema ni tempele ya wona. Lava poneke va yisiwe evuhlongeni eBabilona. Xikwembu xi profete leswaku vuhlonga a byi ta teka malembe ya 70. Tiko ra Yuda ri tshame ri nga ri ni vaaki malembe wolawo hinkwawo, kukondza tiko rolero ri pfumeleriwa ku tlhelela etikweni ra rikwavo hilaha swi tshembisiweke hakona.

Hambiswiritano, a yi nga ha ri kona hosi leyi humaka erixakeni ra Davhida leyi a yi ta fuma kukondza ku fika mfumo wa Mukutsuri loyi a tshembisiweke, ku nga Mesiya loyi ku profetiweke ha yena. Tihosi to tala leti fumeke exiluvelweni xa Davhida eYerusalema ti swi kombisile leswaku vanhu lava nga hetisekangiki a va nge swi koti ku fuma. I Mesiya ntsena loyi entiyisweni a a ta faneleka. Kutani Yehovha u byele hosi yo hetelela ya rixaka ra Davhida a ku: “Tlakusa harhi. . . . Xi nga ka xi nga vi xa munhu kukondza ku fika loyi mfanelo yi nga ya yena, ndzi fanele ndzi n’wi nyika xona.”—Ezekiyele 21:26, 27.

—Xi sekeriwe eka 1 Tihosi; 2 Tihosi; 2 Tikronika ndzima 10 ku ya eka ndzima 36; Yeremiya 25:8-11.