Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

Obaire Okimanyire?

Obaire Okimanyire?

Habwaki Baibuli ikara n’egarukamu ebintu ebimu?

OBWIRE obumu, abahandiiki ba Baibuli baagarukamuga ebigambo byonyini omuhandiiki ondi ebiyahandiikire. Leka tubazeeho ensonga isatu ezisobora kuba zabaletiire kukora eki:

Akasumi obubyahandiikirwe. Omu Isaleri eyakara, abantu abarukukira obwingi bakaba bataine kopi z’ebihandiiko eby’Ebiragiro bya Musa. Baakiraga kuhurra nibisomwa, ihanga lyona obulyabaga lyesoroize hamu ha heema eyokutangatanganiramu na ha yekaru. (Bir. 31:​10-12) Nikisobora kuba ngu haroho ebintu ebyabahuguraga kandi bayemerraga kumara esaaha nyingi omu rwijwire rw’abantu. (Neh. 8:​2, 3, 7) Nahabweki, kugarukamu enkarra enkuru kyakukonyiire abantu kwijuka ebyahandiikirwe n’okubiteeka omu nkora. Kugarukamu enkarra enkuru nikisobora kuba kyabakonyeraga kwijuka ebiragiro Ruhanga akaba abahaire.—Lev. 18:​4-22; Bir. 5:1.

Omulingo byahandiikirwemu. Ebicweka bya Baibuli ebimu bihandiikirwe omu mulingo gw’ebizina. Ekyokurorraho, ekitabu kya Zabuli, Ekizina, na Empamo. Ebizina bikira kubamu ebigambo ebiikara nibigarukwamu nukwo kikonyere omuntu ow’arukubihuliiriza kubikwata. Ekyokurorraho, wetegereze ebigambo ebiri omu Zabuli 115:​9-11: “Ai Isareri, iwe oyesige Mukama—Nuwe mukonyezi wabu, nengabu yabu. Inywe abenju ya Aroni, mwesige Mukama—Nuwe mukonyezi wabu nengabu yabu. Inywe abarukutina Mukama, mwesige Mukama—Nuwe mukonyezi wabu nengabu yabu.” Hataro kugurukyagurukya, kugarukamu ebigambo ebi kiine kuba kyakonyiire abazini kwikara nibaijuka ebigambo ebi kandi bikabahika ha mutima.

Kugumya ensonga enkuru. Obwire obumu, abahandiiki aba Baibuli baagarukumuga ebigambo ebirukubazaaho ensonga enkuru. Ekyokurorraho, Yahwe obuyahaire Abaisaleri ekiragiro eky’okutalya esagama, akagambira Musa kukigarukamu emirundi nyingi. Ruhanga akaba nagonza baikale nibaijuka ngu obwomeezi obw’omubiri buli omu sagama, kandi ngu esagama n’ekikirra obwomeezi. (Lev. 17:​11, 14) Hanyuma y’emyaka, abakwenda hamu n’abagurusi omu Yerusalemu obubaali nibacwamu ebintu Abakristaayo basemeriire kwetantara kusobora kusemeza Ruhanga, bakongera baabazaaho kwetantara esagama.—Eng. 15:​20, 29.

N’obukiraaba ngu Baibuli egarukamu ebigambo ebimu, eki tikirukumanyisa ngu naitwe twikale nitugarukamu Ebyahandiikirwe obuturukuba nitusaba. Ekyokurorraho, Yesu akagamba ati: “Obwosaba otalisaba endanda” rundi kwikara nogarukamu ebigambo nibyo bimu. (Mat. 6:7) Hanyuma akabazaaho ebintu ebitusobora kuteeka omu saara zaitu, ebirukuhikaana na Ruhanga eby’agonza. (Mat. 6:​9-13) Nahabweki, n’obukiraaba ngu twetantara kugarukamu ebigambo nibyo bimu omu saara zaitu, nitusobora kwongera tukasaba ekintu ekitubaire tubalizeeho omu saara zaitu.—Mat. 7:​7-11.

Nahabweki haroho ensonga enungi habwaki Baibuli egarukamu ebigambo ebimu. Gunu nagwo guli gumu ha miringo nyingi Yahwe ey’akozesa kutwegesa nukwo tugasirwe.—Is. 48:​17, 18.