Lutani apo pali nkhani

YEZGANI CHIPULIKANO CHAWO | YOBU

Yehova Wakamuchizga ku Vyakuŵinya Vyake

Yehova Wakamuchizga ku Vyakuŵinya Vyake

Paumaliro, madoda ghose agha ghakakhala waka chete. Pakati waka yii, nga palije ŵanthu, panji kamphepo kakuthukira kakufuma mu chipalamba cha Arabia ndiko kekha kakapulikikwanga. Yobu mazgu ghakamumalira, wakavuka chifukwa cha kupwakaskana nyengo yitali. Muŵe nga mukumuwona wakudodoliska mwaukali ŵanyake ŵatatu, Elifazi, Bilidadi, na Zofara, nga ni para wakuŵabechera kuti ŵalutizge kuyowoya ŵawone. Kweni nawo ŵakati waka sindisindi, panji kulaŵiska kumphepete. Mahara ghakaŵamalira pakuwona kuti fundo zawo zauchenjezi, mazgu ghawo “ghawakawaka,” na mautesi agho ŵakamuyowoyera Yobu vyatondeka. (Yobu 16:3) Sono ndipo Yobu wakaŵa wakunozgeka chomene kuvikilira kunyoloka kwake.

Yobu wakawona kuti chinthu chakuzirwa chomene icho wakakhala nacho nkhunyoloka kwake. Iyo wakataya usambazi wake, ŵana ŵake wose 10, kweniso ŵabwezi na ŵazengezgani ŵake ŵakamunyozanga, ndipo paumaliro wakalwara uheni. Thupi lake likabinkha bii na nthenda iyi, likazura magankha, na kufuma mpholozi. Mvuchi wake nawo ukanunkhanga. (Yobu 7:5; 19:17; 30:30) Ndipouli, Yobu wakakwiya chomene na mazgu ghaheni agho ŵanalume ŵatatu ŵara ŵakamuyowoyera. Wakakhumbanga kuti waŵalongore kuti iyo ngwakwananga yayi nga umo iwo ŵakayowoyeranga. Ivyo Yobu wakayowoya paumaliro vikaŵajara pamlomo. Mazgu ghaheni ghanandinandi waka agho ŵakamuyowoyeranga ghakamara. Kweni Yobu wakaŵa wachali na vyakuŵinya. Wakakhumbikwiranga chomene wovwiri!

Yobu wakatimbanizgika maghanoghano ndipo ntchakupulikikwa. Munthu uyu wakakhumbikwiranga ulongozgi na kovwirika. Chinyakeso ntchakuti wakakhumbikwiranga nadi kupembuzgika na kusanguluskika, vinthu ivyo ŵanyake ŵatatu ŵara mphanyi ndivyo ŵakamuchitira, kweni ndivyo ŵakachita yayi. Kasi nyengo yinyake mukajipulikapo kuti mukukhumbikwira ulongozgi na kusanguluskika? Kasi ŵanyinu ŵali kumukhuŵazganipo? Para mwamanya umo Yehova Chiuta wakamovwilira muteŵeti wake Yobu kweniso umo Yobu wakachitira, muŵenge na chigomezgo chikuru ndipo musangenge wovwiri uwemi.

Movwiri Wavinjeru na Walusungu

Nkhani ya Yobu yikutiphaliraso chinthu chinyake chakuzizika. Pakaŵa munthu munyake uyo wakakhala pafupi, munyamata wakuchemeka Elihu. Nyengo yose yira, iyo wakaŵa penepera, wakapulikizganga waka apo ŵanalume ŵalara ŵara ŵakapwakaskananga. Ndipo ivyo wakapulika vikamukondweska yayi.

Elihu wakakwiyira Yobu. Vikamuŵinya kuwona Yobu munthu murunji wakupusikika na kufika pakuyezga kujizgora “yekha murunji m’malo mwa Chiuta.” Ndipouli, Elihu wakamulengera chitima Yobu. Wakawonanga umo Yobu wakasuzgikiranga na vyakuŵinya, kuyowoya umo wakujipulikira, kweniso kuti wakakhumbikwiranga chomene ulongozgi walusungu na kusanguluskika. Lekani ntchakuzizika yayi kuti Elihu wakatondeka kujikora na ŵasanguluski ŵatesi ŵatatu ŵara! Wakaŵapulika ŵakumuyowoyera Yobu viheni, kuyezga kunanga chipulikano chake, kunyoloka kwake, kweniso ŵakamupepuranga. Chiheni chomene ntchakuti ŵakayowoyanga vinthu ivyo vikalongoranga kuti Chiuta ni muheni. Mphake kuti Elihu wakakhumbisiska chomene kuti wayowoyepo!—Yobu 32:2-4, 18.

Iyo wakati: “Nili mwana muchoko, imwe muli ŵalara. Ntheura nangumuchindikani, nangukhala chete, nanguyezga na pachoko chara kumuphalirani ivyo nkhumanya.” Kweni wakatondeka kukhala waka chete. Wakalutizga kuti: “Ulara pawekha ukupanga munthu kuŵa wavinjeru yayi, ndipo mbachekuru pera chara awo ŵakumanya icho ntchakwenelera.” (Yobu 32:6, 9) Kufuma apo, Elihu wakayowoya nyengo yitaliko, kulongora kuti ivyo wakayowoya vikaŵa vyaunenesko. Wakachita mwakupambanako na Elifazi, Bilidadi, na Zofara. Elihu wakamusimikizgira Yobu kuti wamunenenge yayi panji kusazgirako vyakuŵinya vyake. Chinyake ntchakuti pakuyowoya nayo wakamuchindika Yobu, wakamuzunura zina na kuzomerezga kuti ŵanyake ŵara ŵakamuchitira nkhaza. * Mwantchindi, iyo wakati: “Sono, a Yobu, naŵeya, pulikani mazgu ghane.”—Yobu 33:1, 7; 34:7.

Elihu wakamuchema Yobu na zina ndipo wakayowoya nayo mwantchindi

Elihu wakamupa Yobu ulongozgi wakudunjika wakuti: “Mwayowoya mu makutu ghane, . . . mwatenge: ‘Nili mutuŵa, wambura kwananga, ndine wakutowa, wambura ubudi. Kweni Chiuta wakusanga vifukwa vyakunisuskira.” Elihu wakazunura suzgo ilo wakawona, wakati: “Kasi mwakhorwa nadi kuti mukuneneska, apo mukuyowoya kuti, ‘Nili murunji kuluska Chiuta’?” Wakakhumba yayi kulekelera maghanoghano ghanthena. Wakati: “Mukuneneska chara pakuyowoya nthena.” (Yobu 33:8-12; 35:2) Elihu wakamanya kuti Yobu wakaŵa mukali chifukwa cha vyose ivyo vikamuwira kweniso chifukwa cha mazgu ghaheni agho ŵanyake ŵatesi ŵakamuyowoyera. Kweni Elihu wakamuchenjezga Yobu kuti: “Chenjerani kuti ukali uleke kumuchitiskani kuŵa na thinkho.”—Yobu 36:18.

Elihu Wakayowoya Chomene vya Lusungu lwa Yehova

Chakuluska vyose, Elihu wakayowoya viwemi vya Yehova Chiuta. Wakayowoya mwakusimikizga fundo yambura kususkika yakuti: “Chiuta waunenesko wangachita uheni chara, Wankhongonozose wangachita kwananga chara! . . . Wankhongonozose wakubendezga urunji chara.” (Yobu 34:10, 12) Elihu wakamovwira Yobu kupulikiska kuti Yehova ngwalusungu kweniso murunji, pakumukumbuska kuti Yehova wakamulanga yayi chifukwa cha kuyowoya mazgu ghamuyuyuro. (Yobu 35:13-15) Ndipo m’malo mwa kulongora nga kuti iyo wakumanya vyose, mwakujiyuyura Elihu wakati: “Chiuta ni mukuru kuluska umo ise tikumanyira.”—Yobu 36:26.

Nangauli wakayowoyanga mwambura kubisa, Elihu wakaŵa walusungu. Wakayowoya vya chigomezgo chiwemi, chakuti zuŵa linyake Yehova wazamuwezgerapo thupi la Yobu. Chiuta wazamuyowoya kwa muteŵeti wake wakugomezgeka kuti: “Thupi lake liŵe lakunyilirika kuluska la uwukirano wake, wawelere ku mazuŵa gha uwukirano wake apo wakaŵa wankhongono.” Chinyake icho chikulongora kuti Elihu wakaŵa walusungu ni ichi: M’malo mwa kumususka waka Yobu, wakamupempha kuti wayowoyepo na kumuzgora. Wakati: “Yowoyani, pakuti nkhukhumba kulongora kuti muli ŵakunyoloka.” (Yobu 33:25, 32) Kweni Yobu wakazgorapo yayi. Panyake wakawona kuti palije chifukwa cha kujivikilira chifukwa wakapika ulongozgi walusungu, na wakukhozga. Panji wakalira chifukwa chakuti wakamanya kuti Elihu wakamutemwanga.

Tingasambirako vinandi ku ŵanalume ŵaŵiri ŵakugomezgeka aŵa. Kwa Elihu tikusambirako umo tingapelekera ulongozgi na kusanguluska awo ŵali mu suzgo. Mubwezi wanadi wakutondeka yayi kuphalira munyake para wawonapo suzgo panji wamuwona kuti wakupuluka. (Zintharika 27:6) Nase tikukhumba kuŵa mubwezi wanthena uyu, pakuŵa ŵalusungu na ŵakukhozga ku awo ŵali mu suzgo, nanga ni para ŵayowoya mwambura kwenelera. Ndipo para ndise tikukhumbikwira ulongozgi wanthena, ivyo Yobu wakachita vikutikumbuska kuti titegherezgenge ulongozgi m’malo mwa kusulako waka. Tose tikukhumbikwira ulongozgi na kovwirika. Para tawupokelera tingaponoska umoyo withu.—Zintharika 4:13.

“Kufumira mu Chimphepo”

Apo Elihu wakayowoyanga, kanandi wakazunuranga mphepo, mabingu, kududumira, na leza. Pakuyowoya vya Yehova, iyo wakati: “Tegherezgani mwakupwelelera kapomezi ka mazgu ghake.” Kanyengo kachoko pamasinda Elihu wakayowoya vya “chimphepo.” (Yobu 37:2, 9) Vikuwoneka kuti apo wakayowoyanga, chimphepo chikambanga kuputa, ndipo chikakuranga pachokopachoko. Paumaliro, kukaŵa chimphepo chikuru. Kufuma apo, pakachitika chinthu chakuzizika chomene. Yehova wakayowoyapo!—Yobu 38:1.

Jitorani kuti muli na mwaŵi wa kupulikizga chisambizgo chakuyowoya vya chilengiwa kwa Mlengi wa vyose!

Para tikuŵazga buku la Yobu, tikupembuzgika chomene pakuŵazga vyaputara vyapadera ivi ivyo muli mazgu agho Yehova wakayowoya kwa Yobu. Vili nga chimphepo cha unenesko chikaputiskiranga kutali mazgu ghose ghawakawaka, mazgu ghose ghautesi gha Elifazi, Bilidadi, na Zofara. Yehova wakayowoya nawo dankha yayi ŵanalume ŵara m’paka pamanyuma. Mtima wake ukaŵa pa Yobu pera; wakayowoya na muteŵeti wake wakugomezgeka uyu nga umo dada wangachitira pakovwira mwana wake.

Yehova wakamanyanga vyakuŵinya vya Yobu. Ndipo wakamulengera lusungu, nga umo wakuchitira nyengo zose para ŵana ŵake ŵakutemweka ŵakusuzgika. (Yesaya 63:9; Zekariya 2:8) Kweniso wakamanyangaso kuti Yobu wakayowoya “kwambura kumanya,” na kusazgirako masuzgo ghake. Ntheura Yehova wakamovwira Yobu pakumufumba mafumbo ghanandi. Wakamba na lakuti: “Kasi ukaŵa nkhu apo nkhajinthanga charu chapasi? Niphalira, usange ukughanaghana kuti ukumanya.” Apo vinthu vikalengekanga, “nyenyezi zamulenji,” kung’anamura ŵangelo ŵa Chiuta, ŵakachemerezga mwakukondwa chifukwa cha chilengiwa. (Yobu 38:2, 4, 7) Ndipouli, Yobu wakamanyanga chilichose yayi pa ivi.

Yehova wakayowoya kufuma mu chimphepo, na kusintha maghanoghano gha Yobu

Yehova wakalutizga kuyowoya vya milimo yake yakulenga. Vikaŵa nga Yehova wakamutora Yobu na kwamba kumuwoneska vinthu vyakupambanapambana vyakukhwaskana na vyakuchanya, umoyo, charu, na vinyake vyakuwoneka. Nakuti Yehova wakazunura vinyama vinandi ivyo vikasangikanga uko Yobu wakakhalanga nga ni nkhalamu, chaholi, mbuzimawe, mbunda yamthondo, ng’ombe yamthondo, nthiŵatiŵa, hachi, lohera, nombo, Behemoti (panyake chigwere), ndipo paumaliro Leviyatani (panji yingaŵa ng’wina). Jitorani kuti muli na mwaŵi wa kupulikizga chisambizgo chakuyowoya vya chilengiwa kufuma kwa Mlengi wa vyose. *

Kusambizga vya Kujiyuyura na Chitemwa

Kasi fundo njakuti wuli pa nkhani yose iyi? Yobu wakakhumbikwiranga kovwirika luŵiro kuti waŵe wakujiyuyura. Pakudandawura kuti Yehova wakamuchitira nkhaza, Yobu wakasazgirangako waka vyakuŵinya vyake, na kujitolera kutali na Dada wake wachitemwa. Ntheura Yehova wakamufumba kanandi waka Yobu uko wakaŵa apo vinthu vyakuzizwiska ivi vikaŵangako, kweniso usange Yobu wangalyeska, kuvilongozga, panji kuŵeta vilengiwa ivyo Chiuta wakalenga. Usange Yobu wakatondekanga kumanya nanga nthunthu tuchoko waka twa chilengiwa cha Yehova, ipo wangeruzga wuli Mlengi wake? Asi nthowa na maghanoghano gha Yehova vikaŵa vyakuti Yobu wangavipulikiska yayi?

Yobu wakajunthako yayi kwa Yehova, panji kujibakira nesi kusanga pakugwenthera

Pa vyose ivyo Yehova wakayowoyanga, wakalongoranga kuti wakamutemwanga chomene Yobu. Vili nga kuti Yehova wakadumbiskananga na Yobu kuti: ‘Mwane wane, usange nili kulenga na kupwelelera vinthu vyose ivi, kasi ukuwona kuti iwe ningatondeka kukupwelelera? Kasi ningakutaya, kukupoka ŵana ŵako, katundu wako, na umoyo wako? Asi ndine pera ningawezgerapo vyose ivyo wataya na kukuchizga ku vyakuŵinya vyako?’

Yobu wakayowoyapo kaŵiri pera pakuzgora mafumbo gha Yehova. Wakajunthako, kujibakira, panji kusanga pakugwenthera yayi. Mwakujiyuyura, wakazomera kuti wakamanyanga vichoko waka, ndipo wakaphepiska pa mazgu agho wakayowoyeramo bweka. (Yobu 40:4, 5; 42:1-6) Apa Yobu wakalongora chipulikano chakukhora nadi. Pa vyose ivyo vikamuwira, wakalutilira kuŵa munthu wachipulikano. Wakazomera ulongozgi uwo Yehova wakamupa ndipo wakasintha kaghanaghaniro kake. Ntheura tingajifumba fumbo lakuti, ‘Kasi ine nili wakujiyuyura mwakuti ningazomera ulongozgi na kuwugwiliskira ntchito?’ Tose tikukhumbikwira ulongozgi wanthena. Para tawupokelera, ndikuti tikuyezga chipulikano cha Yobu.

“Mundaniyowoyere Unenesko”

Sono Yehova wakachitapo kanthu kuti wapembuzge Yobu ku vyakuŵinya vyake. Pakuyowoya na Elifazi, uyo wakuwoneka kuti wakaŵa mulara pa ŵanalume ŵatatu ŵara, Yehova wakati: “Ukali wane wagolera pa iwe na ŵanyako ŵaŵiri, chifukwa mundaniyowoyere unenesko nga umo wachitira muteŵeti wane Yobu.” (Yobu 42:7) Ghanaghaniranipo pa mazgu agha. Kasi Yehova wakayowoya kuti vyose ivyo ŵanalume ŵatatu ŵara ŵakayowoya vikaŵa vyautesi panji kuti mazgu ghose agho Yobu wakayowoya ghakaŵa ghaunenesko? Yayi. * Ndipouli, pakaŵa mphambano yikuru pakati pa Yobu na awo ŵakamunenanga. Yobu wakaŵa wakupwetekeka mu mtima, wakaŵa na chitima, kweniso wakalasika na mautesi agho ŵakamuyowoyeranga. Ntheura, chikaŵa chakupulikikwa kuti nyengo zinyake wakayowoyanga vyambura kulongosoka. Kweni Elifazi na ŵanyake ŵaŵiri ŵakaŵavya masuzgo ghanthena. Ŵakaŵa ŵakujitemwa ndipo ŵakayowoyera dala mazgu ghara, chifukwa chakuti ŵakaŵa na chipulikano chichoko mwa Chiuta. Ŵakanena munthu wambura mulandu, kweni chiheni chomene ntchakuti ŵakananga zina la Yehova, ŵakalongora nga kuti ni Chiuta wankhaza kweniso muheni!

Lekani ntchakuzizika yayi kuti Yehova wakaphalira ŵanalume ŵara kuti ŵalipe. Ŵakapeleka sembe ng’ombe zanalume 7 na mberere zanalume 7, ndipo iyi yikaŵa nkhani yichoko yayi, chifukwa pamanyuma Dango la Mozesi likati para wasembe mukuru wananga na kuchemera mulandu pa mtundu wose, wapelekenge ng’ombe yanalume kuŵa sembe. (Levitiko 4:3) Ng’ombe yanalume yikaŵa yakudura chomene pa viŵeto ivyo Dango likatenge ŵanthu ŵapelekenge sembe. Chinyake ntchakuti Yehova wakati wangapokelera sembe ya awo ŵakamunenanga Yobu pekha para Yobu waŵalombera dankha. * (Yobu 42:8) Mtima wa Yobu ukwenera kuti ukatuna nadi pakuwona kuti Chiuta wake wakamubakira ndipo urunji wa Yehova ndiwo ukatonda!

“Muteŵeti wane Yobu wamumulomberani.”—Yobu 42:8

Yehova wakaŵa na chigomezgo kuti Yobu wachitenge ivyo wakamupempha vyakuti waŵagowokere ŵanalume awo ŵakamuŵinyiska chomene mtima. Yobu wakachita nadi ivyo Adada ŵake ŵakamuphalira. (Yobu 42:9) Kupulikira kwake ukaŵa ukaboni ukuru chomene wa kunyoloka kwake kuluska ivyo wakayowoya. Nakuti ichi chikawovwira kuti Yobu wapokere vitumbiko vikuru chomene pa umoyo wake.

“Ngwachitemwa Chomene”

Yehova wakalongora ‘chitemwa chomene na lusungu’ kwa Yobu. (Yakobe 5:11) Munthowa wuli? Yehova wakamuchizga Yobu. Ghanaghanirani waka umo Yobu wakajipulikira wati wawona kuti thupi lake lazgoka nadi “lakunyilirika kuluska la uwukirano wake,” nga umo Elihu wakayowoyera. Ŵabali na ŵabwezi ŵake ŵakambaso kwiza kwa iyo, kumuphepiska na kumupa vyawanangwa. Yehova wakawezgerapo usambazi wa Yobu, wakasazgirapo kaŵiri pa ivyo wakaŵa navyo pakwamba. Kweni wuli pakuyowoya vya chitima icho wakaŵa nacho chifukwa cha kutaya ŵana ŵake? Yobu na muwoli wake ŵakapembuzgikako apo ŵakaŵaso na ŵana ŵanyake 10. Nakuti Yehova wakasazgirakoso umoyo wa Yobu mwamunthondwe. Yobu wakakhalaso vyaka vinyake 140, iyo yikaŵa nyengo yitali, ndipo wakawona miwiro yinayi ya ŵana ŵake. Tikuŵazga kuti: “Paumaliro Yobu wakafwa wati wakhala umoyo utali na wakukhorweska.” (Yobu 42:10-17) Ndipo mu Paradiso, Yobu na muwoli wake wakutemweka ŵazamuŵaso pamoza na mbumba yawo, kusazgapo ŵana ŵawo 10 awo Satana wakaŵakoma.—Yohane 5:28, 29.

Chifukwa wuli Yehova wakamutumbika chomene nthena Yobu? Baibolo likuzgora kuti: “Mwapulika umo Yobu wakazizipizgira.” (Yakobe 5:11) Yobu wakazizipizga visuzgo vinandi chomene kuluska ivyo taŵanandi ŵa ise tingakumana navyo. Lizgu lakuti “kuzizipizga” likutiphalira kuti Yobu wakachita vinandi padera pakutonda waka viyezgo. Wakazizipizga uku chipulikano chake na chitemwa mwa Yehova vikulutilira kuŵa vyakukhora. M’malo mwakuti wakwiye na kusunga vyakusingo, wakaŵa wakunozgeka kugowokera nanga ni ŵanthu awo ŵakamupwetekeskera dala mtima. Chinyake ntchakuti wakataya yayi chigomezgo chake chakuzirwa panji chinthu icho wakapokerapo njombe, kunyoloka kwake.—Yobu 27:5.

Waliyose wa ise wakukhumbikwira kuzizipizga. Tikumanya kuti Satana wayezgenge kutigongoweska nga umo wakachitira na Yobu. Kweni usange tikuzizipizga mu chipulikano, na kulutilira kujiyuyura, kuŵa ŵakunozgeka kugowokera ŵanyithu, kweniso kuŵikapo mtima kusungilira kunyoloka kwithu, mbwenu nase tikoleskenge chigomezgo chithu chakuzirwa. (Ŵahebere 10:36) Nangauli Satana wakwenyelerenge chomene para tayezga chipulikano cha Yobu, kweni para tachita nthena tikondweskenge mtima wa Yehova.

^ ndime 6 Elifazi, Bilidadi, na Zofara ŵakayowoya mazgu ghanandi chomene kwa Yobu, ghakuti ghangakwana vyaputara 9 vya mu Baibolo, kweni palije apo pakulongora kuti ŵakazunurapo zina la Yobu pakuyowoya nayo.

^ ndime 14 Mu mazgu ghake, nyengo zinyake Yehova wakayowoyanga vinthu vyanadi ivyo viliko, kweni nyengo yinyake wakayowoyanga mu vinthanguni. (Chiyelezgero, wonani Yobu 41:1, 7, 8, 19-21.) Chilato cha Chiuta pakuchita nthena chikaŵa chakuti Yobu wachindikenge chomene Mlengi wake.

^ ndime 18 Nakuti, mpositole Paulosi wakazakazunura mazgu ghanyake gha Elifazi, kulongora kuti ghakaŵa ghaunenesko. (Yobu 5:13; 1 Ŵakorinte 3:19) Ivyo Elifazi wakayowoya vikaŵa vyaunenesko, kweni wakananga kuyowoyera ivi Yobu.

^ ndime 19 Palije apo pakulongora kuti Yobu wakakhumbikwiranga kupeleka sembe yakuyana waka kuphepiskira muwoli wake.