Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Kasi Umoyo Uzamuŵaso Makora Nthena? Umo Baibolo Lingamovwilirani Apo Mukukhala mu Charu Icho Vinthu Vyasintha Chifukwa cha Muliri

Kasi Umoyo Uzamuŵaso Makora Nthena? Umo Baibolo Lingamovwilirani Apo Mukukhala mu Charu Icho Vinthu Vyasintha Chifukwa cha Muliri

 “Tose tikukhumba kuti umoyo uwelereso umo ukaŵira kale.”—Angela Merkel, mulara wa boma la Germany.

 Tikugomezga namwe mungakolerana na mazgu gha munthu uyu apo muliri wa COVID-19 ukulutilira kuhangayiska ŵanthu pa charu chose chapasi. Kweni kasi mazgu ghakuti “umoyo uwelereso umo ukaŵira kale” ghakung’anamurachi? Kasi ŵanthu ŵakukhazga vichi?

  •   Kwambaso kuchita vinthu nga umo ŵakachitiranga pambere muliri undambe. Ŵanyake ŵakukhumba kuti ŵambeso kuluta kukasangwa na ŵanyawo, kuhagana na ŵabwezi ŵawo, kukorana chasa na ŵanyawo, kweniso kwenda maulendo kwambura chakujandizga. Dr. Anthony Fauci a wakuti: “Ŵanthu ŵakugomezga kuti para ŵambaso kuchita vinthu nga kuluta ku malo ghakulyera chakurya, ghakuwoneskerako mafilimu na vinyake ndipo ŵangati umoyo waweleraso mwakale.”

  •   Umoyo usinthe. Ŵanyake ŵakuwona kuti sono ni mwaŵi wakuti ŵaŵe na umoyo uwemi kuluska kumasinda uku. Iwo ŵakuwona kuti vinthu vinyake vikwenera kusintha, mwachiyelezgero ntchito izo zikukhumba nyengo na nkhongono zinandi, sankho, kweniso kusazgikira kwa chiŵelengero cha ŵanthu awo ŵakusuzgika maghanoghano. Mulara wa wupu wa World Economic Forum zina lake Klaus Schwab wakati: “Muliri uwu ukutipa mwaŵi wapadera wakuti tighanaghanirepo vyakukhwaskana na umoyo withu kweniso na umo vinthu vikwenera kuŵira mu charu, pamanyuma na kuchitapo kanthu kuti vinthu visinthe. Nakuti mwaŵi uwu ngwakanyengo.”

 Ŵanyake ŵakhwaskika chomene na muliri uwu ndipo ŵakuwona kuti mbwenu kwamara vinthu vingazakaŵaso makora yayi. Mwachiyelezgero, ŵanandi ntchito zili kumara, ŵalije pakukhala, umoyo wawo uli makora yayi, ndipo chachitima chomene ntchakuti ŵanyake ŵakutemweka ŵawo ŵali kufwa.

 Unenesko ngwakuti palije uyo wakumanya umo umoyo uzamuŵira para muliri uwu wazakamara. (Mupharazgi 9:11) Ndipouli, Baibolo lingatovwira kuti tileke kukhazga vinandi kunthazi kweniso kuti tizizipizge masuzgo ghose agho ghangaŵapo. Nakuti chakukondweska chomene ntchakuti Baibolo likuyowoya za munthazi muwemi kweniso ivyo vizamuchitika ndipo panji ni vyakuti mukaghanaghanangako yayi.

Kuwuwona mwakwenelera muliri wa COVID-19

 Baibolo likayowoyerathu kale chomene kuti kuzamuŵa “nthenda zakwambukira” mu nyengo ya ku “umaliro wa charu.” (Luka 21:11; Mateyu 24:3) Para tikukumbuka fundo iyi pa nkhani ya muliri wa COVID-19, mbwenu tiwonenge muliri uwu kuti ngumoza mwa vinthu ivyo Baibolo likayowoyerathu kuti vikwenera kuchitika mu mazuŵa gha umaliro, nga ni nkhondo, vindindindi vikuru, na kusoŵa kwa chakurya.

 Umo kumanya fundo iyi kungatovwilira: Nanga vingachitika kuti vinthu vyasintha na kuŵako makora mu nyengo ya muliri iyi, kweni Baibolo likuchenjezga kuti tikukhala mu “nyengo zinonono na zakusuzga.” (2 Timote 3:1) Kumanya fundo iyi kungatovwira kuti tileke kukhazga kuti vinthu viŵenge makora mu nyengo zakusuzga izi.

 Baibolo likutiphalira kuti: Sonosono apa charu chithu ichi, icho pasono vinthu vikuhenipirahenipira, chisinthenge chomene. Kasi chisinthenge wuli?

Umoyo uwo panji mundawughanaghanirepo

 Baibolo likayowoyerathu vya masuzgo ghanandi agho tikusangana nagho sono kweniso vinthu viwemi ivyo vichitikenge munthazi umu. Likuyowoya vya munthazi muwemi chomene umo Chiuta wazamutipa ndipo palije maboma gha ŵanthu agho ghangavifiska. “Wazamufyura masozi ghose ku maso ghawo, ndipo nyifwa yizamuŵakoso yayi. Kuzamuŵavya kutengera panji kulira, kutampha nesi vyakuŵinya.”—Chivumbuzi 21:4.

 Yehova b Chiuta wakulayizga kuti: “Wonani! Nkhupanga vinthu vyose kuŵa viphya.” (Chivumbuzi 21:5) Iyo wazamumazga masuzgo ghose mu charu ichi, kusazgapo na agho ghasazgikira chifukwa cha muliri uwu. Iyo wazamutipa ivi:

  •   Umoyo uwemi, wambura matenda na nyifwa.—Yesaya 25:8; 33:24.

  •   Ntchito yakukhorweska, yambura kupangiska munthu kusuzgika maghanoghano panji kuvuka chomene.—Yesaya 65:22, 23.

  •   Waliyose vinthu vizamumwenderanga makora, pazamuŵavya mukavu panji wakusuzgika na njara.—Salimo 72:12, 13; 145:16.

  •   Wazamuchizga waliyose uyo wakasangana na vyakuŵinya chifukwa cha vinthu ivyo vikachitika kumasinda, na kuwuska ŵakutemweka ŵithu awo ŵali kufwa.—Yesaya 65:17; Milimo 24:15.

 Umo kumanya fundo izi kukutovwilira: Baibolo likuti: “Chigomezgo icho tili nacho chili nga ni nyanguru wa umoyo withu.” (Ŵahebere 6:19) Chigomezgo chiwemi ichi chamunthazi chingatikhozga chomene. Chingatovwira kuti tizizipizgenge masuzgo agho tikusangana nagho pasono, tileke kwenjerwa chomene, na kulutilira kuŵa ŵakukondwa.

 Kweni kasi mukwenera kugomezga ivyo Baibolo likulayizga? Wonani nkhani yakuti “Baibolo Ni Buku Ilo Muli Unenesko.”

Fundo za mu Baibolo izo zingatovwira kuti tizizipizgenge masuzgo agho tikusangana nagho mu nyengo ya muliri iyi

  •   Muwonenge umoyo kuti ngwakuzirwa

     Lemba la mu Baibolo: “Vinjeru vikusunga umoyo wa uyo wali navyo.”—Mupharazgi 7:12.

     Ng’anamuro lake: Sankhani vinthu mwamahara kuti mugege matenda. Manyani umo vinthu viliri ku chigaŵa chinu. Manyani ivyo ŵa vya umoyo ŵakuyowoya na malango ghakujivikililira ku matenda, chiŵelengero cha awo ŵali na matenda agho ku chigaŵa chinu, na unandi wa ŵanthu awo ŵali kupokera katemera.

  •   Ŵani maso

     Lemba la mu Baibolo: “Wavinjeru wakuchita vinthu mwamahara na kupatukako ku uheni, Kweni chindere chikupwelerako yayi ndipo chikujithemba.”—Zintharika 14:16.

     Ng’anamuro lake: Lutilirani kulondezga nthowa zakujivikililira ku matenda. Ŵasayansi ŵakuti matenda gha coronavirus ghalutilirenge kwa nyengo yitaliko.

  •   Muŵe na malo ghakugomezgeka agho mukupulikako nkhani

     Lemba la mu Baibolo: “Munthu muzeleza wakugomezga mazgu ghalighose, Kweni wakuchenjera wakulanguruka pa mendero ghake ghose.”—Zintharika 14:15.

     Ng’anamuro lake: Sankhani mwavinjeru ulongozgi uwo mwenderenge. Manyani kuti ni nkhani yamaseŵera yayi kusankha ivyo mwenderenge chifukwa umoyo winu ungaŵa pangozi para mwalondezga fundo zakubudika.

  •   Muwonenge vinthu mwakwenelera

     Lemba la mu Baibolo: “Ungayowoyanga chara kuti: ‘Chifukwa wuli mazuŵa ghakale ghakaŵa ghawemi kuluska agha?’ pakuti ni vinjeru chara kufumba nthena.”—Mupharazgi 7:10.

     Ng’anamuro lake: Ŵikanipo mtima kuti muzomerezge waka umo vinthu viliri pa umoyo winu pasono. Lekani kukhalira waka kughanaghana kuti umoyo ukaŵa makora chomene apo muliri kukaŵavya, ndiposo lekani kujiyimba mulandu chifukwa cha vinthu ivyo mukatondeka kuchita chifukwa cha muliri uwu.

  •   Muchindikenge ŵanyinu

     Lemba la mu Baibolo: “Chindikani ŵanthu ŵa mtundu uliwose.”—1 Petrosi 2:17.

     Ng’anamuro lake: Ŵanthu ŵasankha vinthu mwakupambana chomene pa nkhani ya umo ŵakwenera kuchitira mu nyengo ya muliri iyi. Lekani kuŵachichizga kuti ŵasinthe, kweni ŵalongorani ntchindi na kulutilira kuchita vinthu ivyo mukasankha kale mwavinjeru. Ghanaghanirani chomene ŵanthu awo ŵandapokere katemera, ŵachekuru, na awo ŵali kale na masuzgo mu thupi.

  •   Ŵani ŵakuzikira

     Lemba la mu Baibolo: “Chitemwa chikuzikira ndipo ntchalusungu.”—1 Ŵakorinte 13:4.

     Ng’anamuro lake: Ŵani ŵa lusungu para ŵanji ŵakuyowoya ivyo ŵakwenjerwa navyo pa nkhani ya kwambaso kuchita vinthu ivyo ŵakachitanga kale. Para mukukhumba kuchita vinthu vinyake, zikirani na kuchita vinthu mwapachokopachoko apo vinthu vinyake vikwamba kuzomerezgekaso.

Umo Baibolo likovwilira ŵanthu kuti ŵazizipizgenge masuzgo mu nyengo ya muliri iyi

 Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakukhozgeka na malayizgo gha mu Baibolo gha munthazi muwemi, ndipo ivi vikuŵawovwira kuti ŵaleke kuŵika maghanoghano ghawo ghose pa muliri uwu. Iwo ŵakukhozganaso mwa kupulikira dango ilo likusangika mu Baibolo lakuti nyengo zose ŵawunganenge. (Ŵahebere 10:24, 25) Waliyose ngwakupokelereka ku maungano gha Ŵakaboni ŵa Yehova, agho ghakuchitika kwizira pa videoconference mu nyengo ya muliri iyi.

 Ŵanthu ŵanandi ŵakukhozgera fundo yakuti ŵakovwirika chomene na maungano gha Ŵakaboni ŵa Yehova mu nyengo yakusuzga iyi. Mwachiyelezgero, mwanakazi munyake uyo wakakhwaskika na muliri wa COVID-19 uwu, wakazomera kutegherezga maungano gha Ŵakaboni kwizira pa videoconference. Maungano agha ghakamovwira kuti waleke kusuzgika chomene maghanoghano, nangauli masuzgo gha mu thupi mwake ghakaŵa ghandamare. Iyo wakati: “Nkhujiwona kuti nane nili mu mbumba iyi. Para nkhuŵerenga Baibolo nkhuŵa na mtende wa mu mtima. Likunovwira kuti niŵike maghanoghano ghane pa chigomezgo chiwemi cha munthazi m’malo mwa kughanaghanira waka vya masuzgo ghane. Yewo chomene chifukwa cha kunovwira kuti niŵe paubwezi uwemi na Chiuta, chinthu icho nkhapenjanga kwa nyengo yitali.”

a Mulara wa National Institute of Allergy and Infectious Diseases ku United States.

b Yehova ni zina la Chiuta nga umo Baibolo likuyowoyera.—Salimo 83:18.