Lutani apo pali nkhani

Pachanya: Ŵabali na ŵadumbu ku Vlorë, Albania, mu 1930. Pachanya kumalyero: Maburosha ghakulongora mbiri ya uteŵeti ku Albania. Pasi kumalyero: David Splane wa mu Wupu Wakulongozga wakufumiska Baibolo la Malemba Ghakupatulika mu Mang’anamuliro gha Charu Chiphya pa Ungano wa Chigaŵa wa mu 2005, wakuti “Kupulikira Ciuta”

JANUARY 7, 2022
ALBANIA

Vyaka 100 Vyajumpha Kufuma Apo Ŵakaboni ŵa Yehova Ŵakamba Kupharazgira Makani Ghawemi ku Albania Nangauli Milimo Yawo Yikakanizgika kwa Nyengo Yitali

Vyaka 100 Vyajumpha Kufuma Apo Ŵakaboni ŵa Yehova Ŵakamba Kupharazgira Makani Ghawemi ku Albania Nangauli Milimo Yawo Yikakanizgika kwa Nyengo Yitali

Mu 2022 Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakwaniska vyaka 100 ŵali ku Albania.

Nasho Idrizi wakaŵa yumoza mwa ŵanthu ŵakwamba awo ŵakazomera unenesko ku Albania. M’ma 1920 apo wakaŵa ku United States, wakasambira Baibolo na Ŵasambiri ŵa Baibolo zina ilo Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakamanyikwanga nalo panyengo iyo.

Nasho wakawelera ku Albania mu 1922. Mwaluŵiro, ŵanthu ŵanyake ŵa ku Albania awo ŵakazgoka Ŵasambiri wa Baibolo apo ŵakaŵa ku United States, ŵakawelera ku kwawo kuti ŵakaphalireko ŵanyawo ivyo ŵasambira.

Thanas Duli

Thanas Duli wakaŵa yumoza mwa Ŵasambiri ŵa Baibolo ŵakwambilira ku Albania. Iyo wakuti: “Mu 1925, ku Albania kukaŵa mipingo yitatu na Ŵasambiri ŵa Baibolo ŵachoko waka kweniso ŵanthu ŵakunweka.”

Mu nyengo iyo, mabuku ghakupambanapambana ghakang’anamurikanga mu Chiyowoyero cha ku Albania, nga ni buku la The Harp of God na la A Desirable Government. Pa December 1, 1925, Gongwe la Mulinda likati “mabuku ghanandi mu Chiyowoyero cha ku Albania ghakagaŵilika ku ŵanthu ŵanandi, ndipo ŵanandi ku Albania ŵakuzomera unenesko mwakukondwa.”

Argjiro na Nasho Dori

Chifukwa cha kuŵikapo mtima pa kupharazga ŵanthu ŵakamba kuŵachema Ŵakaboni na zina lakuti ungjillorë, kung’anamura kuti “ŵapharazgi.” Nasho Dori, uyo wakabatizika mu 1930, wakuti: “Mu 1935, kagulu kithu kakachita hayara basi kuti kakapharazge ku tawuni ya Këlcyrë. Kufuma apo, tikanozga vyakuti tizakende maulendo ghatalighatali ku Albania, kufika mu matawuni gha Përmet, Leskovik, Ersekë, Korçë, Pogradec, na Elbasan. Tikakamalira ku Tirana nkhanira panyengo yake, nyengo ya Chikumbusko cha nyifwa ya Khristu.”

Mu 1939, mu Italy mukaŵa muwuso wa Chifasizimu ndipo muwuso uwu ukamba kuwusa Albania ndipo pamanyuma milimo ya Ŵakaboni ŵa Yehova yikakanizgika. Kuleka kunjilirapo pa vya charu yikaŵa nkhani yikuru, apo ŵabali ŵithu ŵakakana kutora vilwero na kukarwako nkhondo ya Greco-Italian. a Mu vyaka ivyo, ŵabali 15 ŵakagwira jele. Mubali Nikodhim Shyti ŵakaluta nayo ku msasa wakuyuzgirako ŵanthu kufuma waka nyengo iyo ŵanthu ŵandapulikeposo vya mubali uyu.

Apo Nkhondo Yachiŵiri ya pa Charu Chose yikaŵa kuumaliro, chipani cha Chikomyunizimu ndicho chikamba kuwusa mu Albania mu 1944. Nthambuzgo yikalutilira. Ŵabali ŵithu ŵanandi ŵakayuzgikanga na kujalirika mu jele. Ŵanyake ŵakalutanga nawo ku misasa yakuyuzgirako ŵanthu kutali na mbumba zawo. Mu vyaka ivyo, charu cha Albania chikachitanga vinthu mwakupambana na vyaru vyose. Mu 1959 Buku la pa Chaka la Ŵakaboni ŵa Yehova likati: “Nangauli awo ŵakulongozga charu ŵangatipatura ku ŵabali ŵa ku Albania, kweni ŵangafiska yayi kakanizga mzimu utuŵa wa Chiuta kuleka kugwira ntchito pa ŵabali ŵithu.” Charu cha Albania chikajiphara chekha kuti chikugomezga yayi kuti kuli Chiuta mu 1967. Kagulu kachoko waka ka Ŵakaboni ako kakaŵa kuti kachali mu charu ichi kakalutilira kuchita vinthu vyauzimu mwavinjeru chomene.

Boma la Chikomyunizimu lati lawa, Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakazomerezgeka na boma pa May 22, 1992, pamanyuma pakuti mulimo wawo wakanizgika kwa vyaka vyakujumpha 50.

Pasono ku Albania kuli Ŵakaboni ŵa Yehova 5,550 awo ŵakuteŵetera mu mpingo 89. Tikukondwa pamoza na ŵabali ŵithu chifukwa “mazgu gha Yehova ghakalutilira kukura na kuŵa ghankhongono,” nangauli ŵakatambuzgikanga chomene.—Milimo 19:20.

a Nkhondo ya Greco-Italian yikaŵa ya pakati pa Greece na Italy, iyo yikamba pa October 28, 1940 m’paka pa April 23, 1941. Nkhondo iyi yikaŵa kwamba kwa chiwawa icho chikambiska Nkhondo Yachiŵiri ya pa Charu Chose.