Eaha to roto?

Eaha te mahana fanauraa o Iesu?

Eaha te mahana fanauraa o Iesu?

Te pahonoraa a te Bibilia

 Aita te Bibilia e faaite ra eaha te mahana fanauraa o Iesu Mesia, mai ta teie mau buka e faahiti ra:

  •   “Aita hoê aˈe taata e ite afea Iesu no Nazareta i fanauhia ˈi.”—Le nouveau Théo. L’encyclopédie catholique pour tous.

  •   “Aita e haapapuraa no nia i te mahana fanauraa o Iesu.”—Les fêtes chrétiennes en Occident.

 Aita te Bibilia e horoa ra i te pahonoraa no nia i te mahana fanauraa o Iesu. Tera râ, te faaite ra te Bibilia e piti tupuraa o te haapapu ra e aita iho â Iesu i fanauhia ˈi i te 25 no Titema.

E ere i te tau toˈetoˈe a

  1.   Te tapaoraa iˈoa. Hou Iesu i fanauhia ˈi, ua faaue Kaisara Auguso “ia tapaohia te iˈoa o to te fenua atoa.” E titauhia i te mau taata atoa ia haere e tapao i to ratou iˈoa “i to ratou iho oire fanauraa.” Eaha te tumu? Ia taiohia te taata no te aufauraa tute e ia noaa mai te mau faehau apî. (Luka 2:1-3) No te mau metua a Iesu, hoê hebedoma aore ra hau atu te roaraa o teie tere. No reira, aita ïa Kaisara Auguso e faaue i te taata tei hinaaro ê na hoi e orure hau ia ˈna ia tere ehia mahana no te tapao noa i to ratou iˈoa i te tau toˈetoˈe.

  2.   Te nǎnǎ mamoe. Te na ô ra te Bibilia: “E tiai mamoe atoa tei taua fenua ra e parahi ra i rapae e e haapao ra i ta ratou mau nǎnǎ i te po taatoa.” (Luka 2:8) Te faaite ra te hoê buka e tei rapae noa te nǎnǎ mamoe mai “te hebedoma na mua ˈtu te oroa Pasa [hopea avaˈe Mati]” tae atu i te avaˈe Novema. Tera râ, “i te tau toˈetoˈe e faaea noa te nǎnǎ mamoe i raro aˈe i te tamaru. E na te reira noa e haapapu mai ra e aita te taio mahana matauhia no te oroa Noela i tano. Te parau ra hoi te evanelia, tei rapaeau noa te mau tiai mamoe.”—La vie quotidienne en Palestine au temps de Jésus.

I te hoê tau mahanahana aˈe b

 E nehenehe tatou e taa afea Iesu i fanauhia ˈi no te mea ua papu ia tatou te mahana o to ˈna poheraa, oia hoi te 14 no Nisana i te matahiti 33, i te area avaˈe Eperera ïa. (Ioane 19:14-16) E 30 matahiti to Iesu i to ˈna haamataraa i ta ˈna taviniraa e toru matahiti e te afa, ua fanauhia ïa Iesu i te omuaraa o te avaˈe Atopa i te matahiti 2 hou te tau o Iesu.—Luka 3:23.

No te aha ua maitihia te 25 no Titema?

 Aita e haapapuraa e ua fanauhia mai Iesu Mesia i te 25 no Titema. No te aha ïa e faatupuhia ˈi te oroa Noela i taua taio mahana ra? Te parau ra te Encyclopædia Britannica, na te mau tia faaroo i maiti tera mahana “no te faatano i nia i te oroa o te mahana fanauraa o te râ faatupuhia i Roma.” Ia au i te tahi atu buka, mea rahi te mau aivanaa te tiaturi ra e ua na reira ratou “no te huti i te taata no te mau nunaa ěê ia riro ratou ei Kerisetiano.”—The Encyclopedia Americana.

a I te fenua i fanauhia ˈi Iesu, e haamata te tau toˈetoˈe mai te avaˈe Titema tae atu i te avaˈe Fepuare.

b I te fenua i fanauhia ˈi Iesu, na mua i te tau toˈetoˈe, te vai ra te hoê tau mahanahana aˈe mai te avaˈe Tetepa tae atu i te avaˈe Novema.