Eaha to roto?

Tapura tumu parau

TAUTURU NO TE UTUAFARE | NO TE METUA

Ia haavare to tamarii

Ia haavare to tamarii

TE FIFI

Te hauti ra ta oe tamarii e pae matahiti i roto i te piha. Faaroo ˈtura oe ua topa te tahi mea. Haere aˈera oe e hiˈo e te itehia ra te mau huˈahuˈa o te tahi farii tiare i pihai iho ia ˈna. Na to ˈna noa hohoˈa e faaite atu no ˈna te hape.

Ma te riri, na ô atura oe, “ua parari anei tera farii tiare ia oe?”

Oioi oia i te pahono, “aita mama!”

E ere a tahi ra to tamarii e pae matahiti e haavare ai. Mea tia anei ia haapeapea?

EAHA TE TIA IA ITE?

Mea ino te mau parau haavare atoa. Te faaite ra te Bibilia mea au ore na te Atua ra o Iehova i “te arero haavare.” (Maseli 6:16, 17) I roto i te ture i horoahia ia Iseraela, e faautua-etaeta-roa-hia te feia e haavare ia vetahi ê.—Levitiko 19:11, 12.

Mea taa ê râ te mau parau haavare atoa. Mea ino roa vetahi haavare, e parauhia hoi te reira no te haamauiui i te taata. No te haama aore ra no te tahi faautuaraa, e haavare paha vetahi i mua i te faaheporaa. (Genese 18:12-15) Mea ino te mau haavare atoa, mea taa ê râ vetahi. Ia haavare to tamarii, a haapao i to ˈna faito matahiti e te tumu e huna ˈi oia i te parau mau.

A faaafaro i tera fifi i te tamariiraa. Ua papai te taote David Walsh, “e haapiiraa faufaa roa no te mau tamarii ia faaite i te parau mau noa ˈtu e ere te mea ohie. E maitai te taairaa e vetahi ê ia tiaturi te tahi i te tahi e e ore tera tiaturi no te haavare.” a

Eiaha e haapeapea roa ino. Ua haavare ta oe tamarii, e ere râ te auraa e riro iho â oia ei taata ino. A haamanaˈo, te parau ra te Bibilia: “Ua mau roa te maamaa i roto i te aau o te tamarii.” (Maseli 22:15) E faaite vetahi tamarii i te haerea maamaa ma te haavare. Peneiaˈe te manaˈo ra ratou tera te ravea ohie aˈe ia ore ratou ia faautuahia. Mea faufaa roa râ to huru ia tupu te reira.

TA OE E NEHENEHE E RAVE

A feruri no te aha to tamarii i haavare ai. Ua mǎtaˈu anei ia faautua ˈtu oe? Ua hinaaro anei ia inoino oe? Ua hamani anei oia i te manaˈo ia au atu vetahi ê ia ˈna? No to ˈna faito matahiti, aita anei oia i na reira no te mea aita o ˈna i taa ˈtura mea taa ê te tupuraa mau e te aamu hamanihia? Ia ite oe no te aha to tamarii i haavare ai, e aˈo maitai aˈe oe ia ˈna.—Aratairaa Bibilia: Korinetia 1, 13:11.

I te tahi taime, eiaha e ui. I roto i te tupuraa i te omuaraa, noa ˈtu ua ite te mama eaha tei tupu, ma te riri ua ui oia i ta ˈna tamarii: “Ua parari anei tera farii tiare ia oe?” Ua haavare te tamarii peneiaˈe no te mea ua riri to ˈna mama. A feruri na râ ahiri te mama i parau noa: “Auê hoi e, ua parari te farii tiare ia oe!” Ma te ore e ui, eita te tamarii e turaihia ia haavare e e tauturuhia oia ia faaite i te parau mau.—Aratairaa Bibilia: Kolosa 3:9.

A haapopou atu. Mea ohie aˈe ia haapii i te tamarii no to ratou hinaaro e faaoaoa i to ratou na metua. Ia ite ïa to tamarii mea faufaa no to outou utuafare ia faaite i te parau mau e tera te tumu e ani ai oe eiaha ia haavare.—Aratairaa Bibilia: Hebera 13:18.

A faataa maitai i te tamarii mai te peu e haavare te tahi taata, eita oia e tiaturi-faahou-hia e mea fifi roa no vetahi ê ia tiaturi faahou ia ˈna. A faaitoito ia ˈna ia faaite i te haerea maitai ma te haapopou atu ia faaite oia i te parau mau. E nehenehe oe e na ô, “ua oaoa roa vau i to oe faaiteraa i te parau mau.”

A horoa i te hiˈoraa. Papu maitai, eita te tamarii e faaite i te parau mau ia faaroo oia ia oe ia na ô, “a parau atu aita vau i te fare” no te mea aita oe e hinaaro e paraparau i te taata i niuniu atu. Aore ra, “e faaea noa vau i te fare, e maˈi to ˈu,” no te mea e hinaaro noa oe e tamǎrû ia oe.—Aratairaa Bibilia: Iakobo 3:17.

A haafaufaa i te Bibilia. E faaitoito te mau aratairaa e aamu Bibilia ia faaite i te parau mau. E nehenehe te buka Écoute le grand Enseignant piahia e te mau Ite no Iehova e tauturu i to tamarii ia farii i te mau aratairaa Bibilia. E ite oe i te pene 22 “Pourquoi nous ne devons pas mentir” o (A hiˈo te tahi tuhaa o te reira i roto i te tumu parau tarenihia “Te tahi buka e tauturu i to tamarii.”)

a No roto mai i te buka, No te aha e titauhia ia parau aita i te mau tamarii atoa e te ravea no te mau metua ia na reira (Beretane).