Шәһәрниң вараң-чуруңидин жирақ, Җәнубий Америкидики Амазон ямғурлуқ орманлирида, һәрхил тилларда сөзләйдиған һәртүрлүк қәбилиләр вә хәлиқләр яшайду. 2017-жилниң июль ейида 13 кишидин ибарәт болған бир топ Йәһва гувачилири Марони дәриясини һәм униң Француз Гвианасидики тармақ еқимлирини бойлап сәпәргә чиқти. Уларниң мәхсити немә болди? Йәһва гувачилири дәрияниң бойида яшаватқан адәмләргә Муқәддәс китаптики үмүт беридиған хәвәрни йәткүзүшни халиди.

12-күнлүк экспедицияниң башлинишидин бир ай бурун, қатнашқучиларниң һәммиси алдин-ала тәйярлиқ қилиш үчүн җәм болди. Уинсли дегән бурадәр буни есиға елип, мундақ деди: «Биз баридиған йәрләрниң алаһидиликлири һәм у йәрдә яшайдиған хәлиқләрниң тарихи һәққидә биливалдуқ. Шундақла биз сәпәргә қандақ тәйяр болалайдиғанлиғимизни муһакимә қилдуқ». Һәрбир иштиракчиға су өтмәйдиған қача берилгән еди. Униң ичидә гамак вә пашидин қорғайдиған тор сақлинатти. Улар өз сәпиридә икки қетим аэропланда учуп, көп саат давамида қейиқта үзүши керәк еди.

Бу экспедицияға тәклип қилинғанлар немини һис қилған? Пенсияға чиққан Клод вә Лизет бу пурсәтни қолдин чиқармиди. «Мән интайин хошал болдум, амма хәтәрлик дәрия еқимлири һәққидә көп аңлиғанлиқтин, кичиккинә қорққан едим»,— дәйду Клод. Лизетниңму әндишилири бар еди: «Америкилиқ индиан тиллирида сөзләйдиған адәмләргә қандақ қилип вәз қилимән дәп әнсиридим»,— дәйду у.

Микаэль исимлиқ қатнашқучиму шундақ ойлиған. «Биз уайяна қәбилиси һәққидә анчә билмигәнликтин, мән тордин бираз мәлумат издәп, шу хәлиқниң тилида бирнәччә сөзни һәм саламлишишни үгинивалдим»,— дәп бөлүшиду у.

Ери Иоан билән сәпәр қилған Шерли дәрия бойида яшаватқан адәмләр сөзләйдиған тилларниң тизимини түзүп алди. «Биз jw.org торбетидин шу тилларда болған көп видеоларни көчиривалдуқ. Шундақла уайяна тилидики сөзлишиш қолланмисини сетивалдуқ»,— дәп бөлүшиду у.

Сешәнбә, 4-июль күни, иштиракчилар топи Сен-Лоран-дю-Марони шәһиридә аэропланға олтирип, Марипасулаға, Француз Гвианасиниң ичкиридики кичик шәһәргә, учти.

Кейинки 4 күн давамида иштиракчилар топи моторлуқ қейиқларда Марони дәриясиниң үстүнки тармақ еқимлириниң бойида җайлашқан йезиларға йәтти. «Биз Америкилиқ индианларниң Муқәддәс китапқа интайин қизиқидиғанлиғини байқидуқ,— дәйду топниң әзаси болған Ролан.— Улар нурғунлиған соалларни қойди һәм бәзилири Муқәддәс китапни үгинишкә келишти».

Бир йезида Иоан билән Шерли яш бир әр-аялни учраштурди. Уларниң туққини йеқинда өзигә қол салған еди. «Биз уларға “Америкилиқ индиан Яратқучисини тапти” намлиқ видеони * көрсәттуқ,— дәп бөлүшиду Иоан.— Бу видео уларға интайин қаттиқ тәсир қилди. Улар биз билән давамлиқ алақилишишни халиғанлиқтин, бизгә электронлуқ адресини бәрди».

Гувачилар топи барған әң жирақ йеза Антекум-Пата болди. У йәрдә йеза башлиғи Гувачиларға җәмийәтлик орунда гамаклирини орнитишқа рухсәт бәрди. Топ әзалири шу йәрниң турғунлири охшаш дәрия сүйидә чөмүлди.

Кейин топ Твенке дәп атилидиған йезиға барди. У йезидики адәмләр бәзи аилиләрниң туққанлири өлүп кәткәнликтин матәм тутқан. «“Улуқ адәм”, йәни қабилә башлиғи, қайғуруватқанларға тәсәлли беришимиз үчүн йезида әркин жүрүшимизгә рухсәт бәрди,— дәп ейтиду экспедиция тәшкиллигүчиләрниң бири, Эрик.— Қабилә башлиғи вә униң аилиси биз уларға уайяна тилидики Муқәддәс китаптин айәтләр оқуп бәргинимизни бәк яқтуруп қалди. Буниңдин ташқири биз тирилдүрүш һәққидики видеоларниму көрсәттуқ».

Экспедицияниң кейинки қисми Марипасуладин Гран-Санти шәһиригә йерим саатлиқ учуштин ибарәт болди. Сешәнбә вә чаршәнбә күнлири топ әзалири бу шәһәрдә туридиғанларға Муқәддәс китаптики хәвәрни йәткүзгән. Пәйшәнбидә Йәһва гувачилири Марони дәриясиниң төвән тәрипидики Апату йезисиға йол тутти. Шу җайға улар бәш йерим сааттин кейин йетип барди.

Сәпәрниң аяқлишишиға бир күн қалғанда Гувачилар топи орман йезилирида вәз қилди. Шу йезиларда маронлар, хошна Суринамниң мустәмликә дәвридә Җәнубий Америкаға елип келингән африкилиқ қулларниң әвлатлири, яшайду. Йәһва гувачилири орманда йоған бир чедирни орнитип, һәммисини алаһидә учришишқа тәклип қилди. Клод бу һәққидә мундақ дәп ейтти: «Учришишқа кәлгән нурғун адәмләрни көргәндә, хошаллиғимиз қин-қинимизға патмай қалди! Биз уларни шу күни әтигәнлигила тәклип қилған едуқ». Мундақ сәпәргә биринчи қетим қатнашқан Карстен аукан тилида «Һаят мошуниң билән түгәмду?» дәп атилидиған аммивий нутуқни ейтти. Бу нутуқни һәрхил йезилардин кәлгән 91 киши тиңшиди.

«Биз мундақ сәпәргә йәнә бир қетим қатнишишқа тәйярмиз!»

Ахири, экспедиция әзалири Сен-Лоран-дю-Марониға қайтип кәлди. Қатнашқучиларниң һәммиси шу җайларниң турғунлири қайтурған яхши инкасни көрүп, хошаллиққа чөмди. Җакалиғучилар Йәһва гувачилири нәшир қилған көплигән әдәбиятларни тарқитип, онлиған видеоларни көрсәтти.

«Бу сәпәргә барғиним үчүн қанчилик хошал екәнлигимни сөз билән ейтиш мүмкин әмәс!»— дәйду Лизет. Синди униңға қошулуп, мундақ деди: «Сәпәргә йәнә бир қетим қатнишиш пурсити пәйда болса, уни қолумдин чиқармаймән! Бу хошаллиқни өзүңиз һис қилғандила, толуқ чүшинәләйсиз».

Бу сәпәр бәзи қатнашқучиларниң шу җайларға қайтидин бериш арзусини яндурған. «Биз мундақ сәпәргә йәнә бир қетим қатнишишқа тәйярмиз!»— дәйду Микаэль. Уинсли Сен-Лоран-дю-Марониға көчүп барди. Йеши 60тин ашқан Клод вә Лизет Апатуға көчүп барди.