DINI syejinji pacilambo cosope, mpela ja Cikatolika, ja Cibuda, dini sya Orthodox, nambosoni dini sine sikusacisya acimlongola ŵawo, soni ŵane ŵakwete maukumu m’macalici mwawo kuti akalombelaga. Nambope ŵandu ŵajinji akusayiwona kuti yeleyi ni yayikutandisya kuti ŵakutumicilaŵa atendeje yamsese.

Ni ligongo lyakwe tukusosekwa kuliwusya kuti, ana yisyene Maloŵe ga Mlungu gakusakanganicisya ŵandu ŵakutumicila mu dini sya Ciklistu kuti akalombelaga? Kuti tujanje ciwusyoci, kwende tulole kwajatyocele ndamoji, soni mwajawandile nambosoni mwakusajiwonela Mlungu.

Buku ja Encyclopædia Britannica pakutagulila ya ndamoji jasasile kuti kuli “kutama ngalombela ni cakulinga cakuŵambala yagonana. Ŵandu akusatenda yeleyi mwakwakanganicisya ligongo lyakuti akwete maukumu, kapena pakulosya kuti ali ŵakulipeleka mnope ku dini syawo.” Mu 2006, mumsinda wa Rome mwatendekwe msongano wa acimlongola ŵa dini ja Cikatolika. Pamsonganowu, Papa Benedict XVI jwasasile kuti kwakanganicisya ŵandu ŵakwete maukumu mu dini jawo kuti akalombela “nganikuŵa kwacilendo, kwatandite pali pamasile yaka yamnono kutyocela mu ndaŵi ja ŵandumetume.”

Aklistu ŵandanda nganatendaga yeleyi. Ni ligongo lyakwe ndumetume Paulo jwakalamwisye Aklistu kuti paciyika ŵandu ŵacaciŵecetaga “maloŵe gakusokonasya,” soni “kwalekasya ŵandu kulombedwa kapena kulombela.”—1 Timoteo 4:1-3.

Mu yaka ya m’ma 100 ya Aklistu ŵandanda ndamo jakwakanganicisya ŵakutumicila mu dini kuti akalombelaga, jatandite kuwanda mu dini sya Ciklistu syele pambesi pakwe syaŵele dini ja Cikatolika. Mwakamulana ni yeleyi, buku ja Celibacy and Religious Traditions, jasasile kuti “ndamo jakwalekasya ŵakutumicila mu dini sya Ciklistu kulombela, jatandile mu ndaŵi ja Ulamusi Wekulungwa wa Loma.”

 Pali papite yaka mahandiledi, acakulungwakulungwa ŵa dini sine sya Ciklistu ŵatandite kwalimbikasya ŵakutumicila mu dini syawo kuti akalombelaga. Jemanjaji ŵaganisyaga kuti kugonana kwa mtundu wuliwose kwa ŵakutumicila mu dini syawo kuli kwangaŵajilwa. Nambope buku ja Encyclopædia Britannica jasasile kuti “m’yaka ya m’ma 900 C.E. * ŵambopesi ŵajinji soni mabishopu galombele.”

Yakuti ŵakutumicila mu dini ja Cikatolika akalombelaga ŵayitamilikasisye mpela lilamusi pamsongano wa acakulungwakulungwa ŵa diniji, wawatendekwe mumsinda wa Rome m’caka ca 1123 ni 1139. Lilamusi lyeleli likamula masengo mpaka lelo mu diniji. Acakulungwakulungwaŵa ŵatesile yeleyi pakusaka kuti lilamusili likamala macili, soni kuti cipanje ca dini cikajonasikaga ni ŵambopesi ligongo lyakusamalila aciŵamkwawo soni ŵanace ŵawo.

Nganisyo sya Mlungu pakwamba ya kwakanganicisya ŵakwete maukumu mu dini kuti akalombelaga, ŵasitagulile mwakupikanika cenene kupitila m’Maloŵe gakwe. M’Baibulo tukusaŵalanga yaŵasasile Yesu pakwamba ya ŵandu ŵakusasagula kutama ngalombela, mpela jwalakwe, “ligongo lya Ucimwene wakwinani.” (Matayo 19:12) Mwakamulanasoni ni yeleyi, ndumetume Paulo jwaŵecete ya Aklistu acimjakwe ŵaŵasagwile kutama ngalombela “ligongo lya ngani syambone.”—1 Akolinto 7:37, 38; 9:23.

Nambope, Yesu soni Paulo nganiŵakanganicisyaga ŵandu kuti akalombelaga. Yesu jwasasile kuti kutama ngalombela uli “mtuka,” ngaŵa kuti ŵamkukuya ŵakwe wosope mpaka akole mtukawu. Paulo pakulemba ya “ŵandu ŵakusatama ngalombela,” mwakuwona mtima jwatite, “Jwangali lilamusi lililyose lyakutyocela kwa Ambuje, nambo ngupeleka nganisyo syangu.”—Matayo 19:11; 1 Akolinto 7:25.

Konjecesya pelepa, Baibulo jikusalosya kuti ŵakutumicila Ŵaciklistu ŵajinji ŵa m’yaka 100 ya Aklistu ŵandanda, kupwatikapo ndumetume Petulo, ŵaliji acalume ŵalombele. (Matayo 8:14; Maliko 1:29-31; 1 Akolinto 9:5) Nambosoni ligongo lya kuwanda kwa ndamo ja msese mu ulamusi wa Loma, Paulo jwalembele Aklistu kuti naga jwakulolela mumpingo ali jwamlombele jwasosekwaga kola “jwamkongwe jumope” soni “ŵanace ŵakumpikanila.”—1 Timoteo 3:2, 4.

Baibulo jikusasalasoni kuti ŵalombane akusasosekwa kupeleka “yakusosecela yapaulombela kwa jwine ni mjakwe” soni kuti ŵalombanewo “akakananaga.” (1 Akolinto 7:3-5) Kusala yisyene, Mlungu jwangakanganicisya ŵakutumicila mu dini kuti akalombelaga.

Naga kutama ngalombela kuli kwangakanganicisya, ligongo cici Yesu ni Paulo jwaŵecete ya umbone wakutama ngalombela? Ligongo lyakuti mundu jwanganaŵa peŵasa akusakola upile wekulungwa wakwalalicila ŵane ngani syambone. Ŵangalombela mpaka atende yejinji, ligongo lyakuti nganakola ukumu wakusamalila liŵasa.—1 Akolinto 7:32-35.

Aganicisye ya mnyamata jwine lina lyakwe David juŵakamulaga masengo ga malipilo gambone mu msinda wine m’cilambo ca Mexico. Jwalakwe jwasagwile kuleka masengogo ni kusamila ku mkuli wa kumisi m’cilambo ca Costa Rica pakusaka kuti akalalicile ngani syambone. Ana David jwayiweni kuti akombwele kutenda yeleyi ligongo lyakuti jwaliji jwangalombela? Jwalakwe jwajanjile kuti, “Elo.” Kaneko jwatite, “Yaliji yakusawusya kuti ndande kusyoŵelela ndamilo soni umi wasambano, nambo ligongo lyakuti naliji jwangalombela nakombolaga kulisamalila, soni nasyoŵelele ndamilo ni umi wasambanowu mwangasawusya.”

Mklistu jwine jwamkongwe lina lyakwe Claudia jwaŵasamile kumangwakwe kuti akalalicileje ku mkuli wakusosekwa ŵakulalicila ŵajinji jwatite, “Ngusasangalala ni kutumicila Mlungu. Cikulupi soni unasi wangu ni Mlungu wuli wakulimba pakulola mwakutendela pakusamalila.”

Kutama ngalombela ngakukusosekwa kuŵa cindu cakusitopesya. Claudia jwajonjecesye kuti, “Ŵalombele kapena ŵasagwile kutama ngalombela, wosope mpaka aŵe ŵakusangalala naga akumtumicila Yehofa ni mtima wosope.”—Salimo 119:1, 2.