Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

3 YATICHÄWI

¿Bibliajj confiykañati?

¿Bibliajj confiykañati?

Biblianjja walja promesanakampi suma ewjjtʼanakampiw utji, inas jumajj ukanak yatiñ munchisma. Ukampis inas Biblian yatichäwinakapat payachassta. ¿Bibliajj nayra librökchisa promesanakaparusa ewjjtʼanakaparus confiysnati? ¿Bibliajj jichhürunakansa jutïrinsa kusisitaw jakasisma siski ukarojj confiysnati? Walja waranq waranqa jaqenakaw ukhamätap amuyapjje. Kunatsa ukham amuyapjje uk juma pachpa yatjjatañamatakiw chʼamañchtʼapjjsma.

1. ¿Kunanakatï Biblian qellqatäki ukanakajj cheqapunit pasäna?

Bibliajj “cheqa arunakampi” qellqatawa, cheqaparjam jan mayjtʼayas qellqatarakiwa (Eclesiastés 12:10). Kunanakatï nayrajj paskäna ukanakata ukhamarak uka tiempon jakir jaqenakatwa Bibliajj parli (Lucas 1:3; 3:1, 2 liytʼäta). Historia toqeta arqueología toqet yatjjatat walja jaqenakajja, Biblian parlki uka fechanakasa, jaqenakasa, lugaranakasa, kunanakatï nayrajj pasawayki ukanakas cheqäskapunitapwa qhanañchapjje.

2. Bibliajj nayra librökchisa, ¿kunatsa confiykañajja?

Bibliajj kunanakatï pasañapäkäna ukanakjja, janïräkipanwa walja toqenakat qhanañchjjäna. Sañäni, nayratpachaw Bibliajj ciencia toqet parljjäna. Bibliajj qellqaskäna uka tiemponjja, jaqenakajj ciencia toqet may may amuyapjjäna. Ukampis jichhürunakanjja, kunanakatï Biblian qellqatäki ukajj cheqäskapunitapwa cienciajj qhanstayi. Diosan arunakapajj “confiykañapuniwa, jichhasa wiñayatakisa” (Salmo 111:8).

3. ¿Kunatsa kuntï Bibliajj jutïrit parlki ukar confiytanjja?

Biblian profecianakapajja, a ‘kunanakatï janïr luraski ukanakwa’ yatiyi (Isaías 46:10). Kunanakatï pasañapäkäna ukanakjja, Bibliajj walja maranak nayraw qhanañchjjäna. Kunatï jichhürunakan pasaski ukanaksa nayratpachaw wali sum qhanañchjjarakïna. Aka yatichäwinjja mä qhawqha profecianakatwa yatjjataskañäni. Uka profecianakajj kunjamas phoqasïna ukajj musparkañapuniwa.

JUKʼAMP YATJJATAÑÄNI

Kunansa Bibliampi cienciampejj igualakïpjje ukwa jichhajj yatjjatañäni, ukatjja wali musparkañ yaqhep profecianakatwa yatjjatarakiñäni.

4. Kuntï Bibliajj yatichki ukajj cheqätapwa cienciajj qhanañchi

Walja patak maranak nayrajja, aka oraqejj mä kunjjar uchatäkaspas ukhamwa jilaparte jaqenakajj amuyapjjäna. VIDEO uñtapjjäta.

Kuntï Job librojj siski uk uñjañäni, ukajj mä 3.500 maranak nayraw qellqasïna. Job 26:7 liytʼasajja aka toqetwa parltʼapjjäta:

  • Aka oraqejj ‘jan kunjjar warktʼatakiwa’ sasaw Bibliajj qhanañchi, ¿kunatsa ukajj wali musparkañajja?

Intejj lamar qotankir umwa juntʼuptayi, uka umajj qenayar tukusajj jalluntasaw lamar qotar kuttʼjjaraki. Ukarojja ciclo del agua sasinwa uñtʼasi, ukajj mä 200 maranak nayrakiw sum qhanañchasiski, ukampis Bibliajj mä 3.500 maranak nayraw uka toqet qhanañchjjäna. Job 36:27, 28 liytʼasajja aka toqetwa parltʼapjjäta:

  • ¿Bibliajj kuntï uma toqet qhanañchki ukat kunsa amuyta?

  • ¿Liytʼawayktan uka textonakajj Bibliar jukʼamp confiyañatak yanaptʼtamti?

5. Kunanakatï pasañapäkäna ukanak janïräkipanwa Bibliajj qhanañchjjäna

Isaías 44:27-45:2 liytʼasajja aka toqetwa parltʼapjjäta:

  • Babilonia markan tʼunjäwipatjja, ¿kunanaksa Bibliajj 200 maranak faltkipan qhanañchjjäna?

Historia toqet yatjjatatarjamajja, 539 antes de Cristo maranwa Persia markankir Ciro reyimpi ejercitopampejj Babilonia marka katuntapjjäna. Nayraqatjja markar jarkʼaqkäna uka jawir maysaruw irpanukupjjäna. Ukjjarusti, niyakejjay Babilonia markan punkunakapajj jistʼaratächïnjja jan nuwasisakiw mantapjjäna, marksa katuntapjjarakïnwa. Ukhat jichhakamajj 2.500 jila maranakaw pasjje, jichhürunakanjja Babilonia markajj ina laqayakïskiwa. Uka toqet Bibliajj kamsänsa uk jichhajj yatjjatañäni.

Isaías 13:19, 20 liytʼasajja aka toqetwa parltʼapjjäta:

  • ¿Kunjamsa uka profeciajj phoqasiwayi?

Irak markankiri laqayar tukuyat nayra Babilonia marka.

6. Kunanakatï jichhürunakan pasaski ukanakjja nayratpachaw Bibliajj qhanañchjjäna

Jichhürunakat parlañatakejja, Bibliajj ‘qhepa urunaka’ sasaw qhanañchi (2 Timoteo 3:1). Bibliajj aka qhepa urunakat kamsänsa uka toqet amuytʼañäni.

Mateo 24:6, 7 liytʼasajja aka toqetwa parltʼapjjäta:

  • ¿Kunanaksa Bibliajj aka qhepa urunakat qhanañchäna?

2 Timoteo 3:1-5 liytʼasajja aka toqetwa parltʼapjjäta:

  • Aka qhepa urunakan jilaparte jaqenakajja, ¿kunjamäpjjaniw sasas Bibliajj qhanañchäna?

  • Uka textorjamajja, ¿jaqenakajj kunjamäpjjañapäkäntï ukanakat kawkïrinaksa jumajj uñjta?

YAQHEPANAKAJJ AKHAM SAPJJEWA: “Biblianjja cuentonakakiw utji” sasa.

  • Yatjjataniwayktan ukarjamajja, ¿kunas Bibliar jukʼamp confiyañatakejj jumar yanaptʼiristam?

¿KUNSA YATEQAWAYTAN?

Cientificonakana ukhamarak historia toqet yatjjatatanakan qhanañchatapasa, profecianakan phoqasitapas Bibliar confiyañatakiw yanaptʼistu.

Amtañataki

  • ¿Kunatï Biblian qellqatäki ukanakajj cheqapunit pasawayi, jan ukajj aleq cuentokicha?

  • ¿Kunjamsa cienciajj Biblian yatichäwinakapajj cheqätap uñachtʼayi?

  • ¿Bibliajj jutir urunakat parlki uka profecianakarojj creytati? ¿Kunatsa ukham amuyta?

Ak lurañ amtam

JUKʼAMP YATJJATAÑAMATAKI

¿Kunanakas ‘qhepa urunakan’ jakaskatas uñachtʼayi?

“Bibliatxa suxta profeciaw phuqasiski” (Yatiyañataki julio-septiembre, 2011)

Imperio griego toqet parlir profecianakajj kunjamsa phoqasiwayi ukanakat yatjjatam.

‘Profecía arunakajj’ chʼamañchtʼistuwa (5:22)

Bibliat jan nayrjam amuyjjañatakejja, kunjamsa Biblian profecianakapajj mä chacharojj yanaptʼawayi uk yatjjatam.

“Diosajj janiw utjkiti sasaw amuyayäta” (Yatiyañataki phesqëri 2017)

a Profecianakajja kuntï Diosajj jutir urunakan lurkani uka yatiyäwinakampi yaqha ukhamanakampiwa.