Arogon an Saindang Pagtubod

Nakanood Sia sa mga Sala Nia

MAWOT ni Jonas na dai nia madangog an nakakatakot na mga tanog. Iyan bako sanang an makosogon na doros, na nagsisiwit sa mga pisi na pansuporta sa palo asin layag kan barko; ni an gabukid na mga alon sana, na makosogon na minatama sa mga gilid kan barko, kaya an mga kahoy kaiyan minaragitnit. Para ki Jonas, mas grabe pa ngani an mga kurahaw kan mga marinero, an kapitan asin mga tripulante nia, mantang nasasakitan sindang gayo na papagdanayon na lataw an barko. Nasisierto ni Jonas na magagadan na an mga tawong idto​—huli sana sa saiya!

Paano namugtak si Jonas sa siring na masakit na gayong situwasyon? Nakagibo sia nin magabat na sala sa saiyang Dios, si Jehova. Ano an ginibo nia? Dai na daw iyan mapapakarhay? Dakol an puedeng itokdo sa sato kan mga simbag. Halimbawa, an estorya ni Jonas nakakatabang sa sato na maheling na dawa an mga may tunay na pagtubod puedeng mapasala​—asin kun paano ninda puedeng itama iyan.

Sarong Propeta na Hale sa Galilea

Kun naiisip nin mga tawo si Jonas, sa parate garo baga nagkokonsentrar sinda sa negatibong mga ugale, siring kan pagigin masinuway nia o  katagasan pa ngani kan saiyang payo. Alagad bako sana nanggad iyan an dapat niatong maaraman manongod sa tawong iyan. Girumdoma, pinili si Jonas na maglingkod bilang propeta ni Jehova Dios. Dai sia pipilion ni Jehova para sa siring na importanteng paninimbagan kun sia bakong maimbod o bakong matanos.

Sa 2 Hade 14:25, may maaaraman kitang kadikit manongod sa pinaghalean ni Jonas. Sia taga Gat-hefer, na apat na kilometro sana hale sa Nazaret, an banwaan na duman madakula si Jesu-Cristo pakalihis nin mga walong siglo. * Si Jonas naglingkod bilang propeta durante kan paghade ni Hadeng Jeroboam II kan sampulong tribong kahadean nin Israel. An panahon ni Elias haloy nang tapos; an saiyang kasalihid, si Eliseo, nagadan durante kan paghade kan ama ni Jeroboam. Minsan ngani ginamit ni Jehova an mga lalaking iyan tanganing paraon an pagsamba ki Baal, an Israel tuyong suminuway giraray. An nasyon nasa irarom na ngonyan kan impluwensia nin sarong hade na ‘padagos na naggibo nin maraot sa pagheling ni Jehova.’ (2 Hade 14:24) Kaya an paglilingkod ni Jonas dai nagin madali o nakakaogma. Pero, maimbod niang ginibo iyan.

Pero, sarong aldaw kinaipuhan ni Jonas na gumibo nin magabat nanggad na desisyon. Tinawan sia ni Jehova nin asignasyon na para sa saiya iyan grabe kadepisil. Ano an ipinapagibo sa saiya ni Jehova?

“Buhat, Paduman Ka sa Ninive”

Sinabihan ni Jehova si Jonas: “Buhat, paduman ka sa Ninive na dakulang siudad, asin ibalangibog mo tumang sa saiya na an saindang karatan napasa atubangan ko.” (Jonas 1:2) Bakong depisil masabotan kun taano ta an asignasyon na ini tibaad garo baga masakiton. An Ninive nasa mga 800 kilometros sa sirangan, pagbaklay na posibleng marhay na aaboton nin mga sambulan. Minsan siring, an masakit na pagbaklay na iyan tibaad garo baga iyo an pasil na kabtang kan asignasyon nia. Sa Ninive, ipapaabot ni Jonas an mensahe nin paghokom ni Jehova sa mga Asirio, na bantog sa kadahasan asin karingisan pa ngani. Kun sa banwaan mismo nin Dios dikit sana an naheling ni Jonas na naghimate, ano pa daw an malalaoman nia sa mga paganong iyan? Ano an magigin kamugtakan nin solo-solong lingkod ni Jehova sa mahiwason na Ninive, na aapodon na “siudad nin pagpabolos nin dugo”?​—Nahum 3:1, 7.

Tibaad naisip na iyan ni Jonas. Dai niato aram. An aram niato iyo na sia duminulag. Sinabihan sia ni Jehova na magpasirangan; si Jonas nagpasolnopan, asin sagkod sa pinakaharayong solnopan na  madudumanan nia. Naglugsad sia pasiring sa baybayon, sa duongan na siudad na an ngaran Jope, kun saen nakakua sia nin barko pasiring sa Tarsis. May mga iskolar na nagsasabing an Tarsis nasa España. Kun iyo, si Jonas mabiahe nin mga 3,500 kilometros parayo sa Ninive. An siring na pagbiahe pasiring sa ibong na poro kan Dakulang Dagat​—an apod sa Dagat Mediteraneo kan mga panahon na idto—​tibaad aboton nin sangtaon! Arog kaiyan kadeterminado si Jonas na dumulag sa asignasyon na itinao sa saiya ni Jehova!

Nangangahulogan daw ini na si Jonas kobarde? Maninigo na dai tolos niato sia husgaran. Arog kan maheheling niato, may kakayahan sia na magpaheling nin pambihirang kosog nin boot. Pero, kapareho niato gabos, si Jonas bakong sangkap na tawo na nagmamaigot na labanan an dakol nanggad na sala. (Salmo 51:5) Siisay sa sato an dai noarin man nagmaigot na labanan an pagkatakot?

Tibaad isipon niato na kun minsan garo baga depisil, imposible pa ngani, an ipinapagibo sa sato nin Dios. Tibaad nasasakitan ngani kita na maghulit kan maogmang bareta kan Kahadean nin Dios, na kahagadan sa mga Kristiano. (Mateo 24:14) Madali sana nanggad na malingawan niato an hararom na katotoohan na sinabi ni Jesus: “An gabos na bagay posible sa Dios.” (Marcos 10:27) Kun nalilingawan niato an katotoohan na iyan kun beses, tibaad masabotan niato an problema ni Jonas. Pero, ano an mga kinaabtan kan pagdulag ni Jonas?

Dinisiplina ni Jehova an Masinuhay na Propeta Nia

Maiimahinar sana niato si Jonas na yaon sa sakayan na iyan, posibleng marhay na sarong barkong pangkargamento kan mga taga Fenicia. Sia nagmamasid mantang an kapitan asin an mga tripulante kaini sibot-sibot tanganing maniobrahon asin paluwason sa duongan an barko. Mantang luway-luway na nagrarayo an baybayon sagkod na iyan mawara, tibaad naglalaom si Jonas na makadulag sa peligro na kinakatakotan nia nin grabe. Alagad bigla na sana, nagbago an panahon.

Garo pigbabati kan makosogon na doros an dagat, na huli sa darakulaon na alon kaiyan puedeng magin garo baga saditon dawa an mga barko sa presenteng panahon. Gurano kahaloy na an barkong iyan na gibo sa kahoy nagin garo saditon asin maluyahon, daing direksion sa mahiwason na katubigan na may darakulaon na alon? Aram daw ni Jonas, sa puntong iyan, an isinurat nia kan huri​—na “si Jehova mismo nagpaabot nin makosog na doros sa dagat”? Dai niato aram. Pero, naheling nia na an mga marinero nagpoon na mag-agrangay sa manlaenlaen na dios ninda, asin aram nia na dai sinda matatabangan kan mga iyan. An pagkasaysay nia nagsasabi: “Kun mapadapit sa barko, madali na idtong maraot.” (Jonas 1:4; Levitico 19:4) Asin paano makakapamibi si Jonas sa Dios na dinudulagan nia?

Huling nagsasaboot na dai siang ikakatabang, si Jonas nagbaba sa kubyerta asin nakakua nin lugar na  mahihigdaan. Duman, napatorog sia nin nanok. * Nanompongan si Jonas kan kapitan, pinukaw sia, asin sinadol sia na mamibi sa saiyang dios, siring kan ginigibo kan gabos. Huling kombensido na an bagyong ini lihis sa natural, an mga marinero nagpabunotan tanganing maaraman kun siisay sa mga nakasakay an tibaad dahelan kan saindang problema. Daing duda na nanluya an boot ni Jonas mantang saro-sarong nahahale an mga binubunot. Dai nahaloy malinaw na kun ano an totoo. Si Jehova an nagkokontrol kan bagyo, saka kan pabunotan, pasiring sa sarong tawo​—si Jonas!​—Jonas 1:5-7.

Sinabi ni Jonas sa mga marinero an gabos. Sia lingkod kan makakamhan sa gabos na Dios, si Jehova. Ini an Dios na dinudulagan nia asin pinaanggot nia, na ibinubugtak sinda gabos sa grabeng peligrong ini. Nabigla an mga lalaki; naheling ni Jonas sa saindang mga mata an grabeng takot. Hinapot ninda sia kun ano an maninigo nindang gibohon sa saiya tanganing makaligtas an barko asin an buhay ninda. Ano an sinabi nia? Tibaad si Jonas nagtakig huli sa pag-isip-isip na sia malalamos sa malipot asin binabagyong dagat na iyan. Alagad paano nia magigibong pabayaan an gabos na tawong ini na magadan sa siring na paagi mantang aram nia na puede nia sindang iligtas? Kaya sia nagsabi: “Buhata nindo ako asin ihulog nindo ako sa dagat, asin an dagat matoninong para sa saindo; huli ta naaaraman ko na huli sa sako kaya uminabot sa saindo an dakulang unos na ini.”​—Jonas 1:12.

Iyan bako nanggad na mga tataramon nin sarong kobarde, bako daw? Siertong naogma si Jehova na maheling an pagigin pusoan asin mapagsakripisyo ni Jonas sa makatatakot na kamugtakan na iyan. Digdi niato maheheling an makosog na pagtubod ni Jonas. Maaarog niato iyan ngonyan kun eenoton niato an kapakanan kan iba kisa kan sa sadiri niato. (Juan 13:34, 35) Kun nakakaheling kita nin tawong nangangaipo, baga man sa pisikal, emosyonal, o espirituwal, itinatao daw niato an satong panahon asin kosog tanganing makatabang? Pinapaogma nanggad niato si Jehova kun ginigibo niato iyan!

Tibaad napukaw man an boot kan mga marinero, huli ta nagsayuma sinda kan enot! Imbes, ginibo ninda an gabos na makakaya ninda tanganing malikayan an bagyo​—alagad dai iyan nagin mapanggana. An unos orog pa nganing kuminosog. Sa katapustapusi, naheling ninda na mayo na sindang magigibo. Mantang nag-aarang na kaherakan sinda kan Dios ni Jonas na si Jehova, binuhat ninda sia asin ihinulog sa may gilid kan barko, pasiring sa dagat.​—Jonas 1:13-15.

Si Jonas Kinaherakan Asin Ilinigtas

Si Jonas buminagsak sa makosogon na mga alon. Tibaad sia nagkawagkawag, na nagmamaigot na lumataw, asin sa tahaw nin grabeng sabo asin tipsik nin tubig naheling nia na an barko marikas na nag-aandar parayo. Alagad an makosogon na mga alon tuminahob sa saiya pairarom. Sia derederetsong uminirarom, na nagsasaboot na sia talagang magagadan na.

Kan huri ilinadawan ni Jonas kun ano an namatean nia kan panahon na ini. May mga bagay na madalion sanang nagsabong sa isip nia. Mamondong nagsaboot sia na dai na nia noarin man maheheling an magayon na templo ni Jehova sa Jerusalem. Namatean nia na sia uminirarom sagkod sa kairairaromi kan dagat, harani sa pamitisan kan mga bukid, na dian nagkasarabod sa saiya an mga doot sa dagat. Garo baga ini na an magigin kotkot nia, an lolobngan nia.​—Jonas 2:2-6.

Alagad halat nguna! May naghihiro sa harani​—na an korte dakulaon asin maitom, sarong bagay na may buhay. Iyan nagdadangadang asin biglang ruminani sa saiya. Buminuka an dakulaon na bunganga asin hinalon sia kaiyan!

Siertong ini na an katapusan nia. Pero, namatean ni Jonas an sarong bagay na makangangalas. Buhay pa man giraray sia! Dai sia naronot, ni natunaw, ni napuot ngani. Yaon pa man giraray sa saiya an hinangos nin buhay, minsan ngani yaon sia sa segurado kutanang magigin lolobngan na nia. Luway-luway, si Jonas napano nin may pagkangirhat na paggalang. Daing duda na an Dios nia, si Jehova, an “nagsugo nin sarong dakulang sira tanganing halonon si Jonas.” *​—Jonas 1:17.

 Naglihis an mga minuto sagkod na luminawig iyan nin dakol na oras. Duman, sa pinakagrabeng kadikloman na namugtakan nia kasuarin man, si Jonas nag-isip-isip asin namibi ki Jehova Dios. May ihinahayag an pamibi nia na kompletong isinurat sa ikaduwang kapitulo kan Jonas. Ipinapaheling kaiyan na si Jonas igwa nin kadakol na kaaraman sa Kasuratan, huli ta parateng sinasambit kaiyan an Salmo. Ipinapaheling man kaiyan an sarong nakakaogmang kualidad: an pagpasalamat. Si Jonas nagkongklusyon: “Kun manongod sa sako, paagi sa tingog nin pagpasalamat mag-aatang ako sa saimo. An sakong iprinomesa, ootobon ko. An kaligtasan ki Jehova.”​—Jonas 2:9.

Naaraman ni Jonas na si Jehova puedeng magligtas nin siisay man, saen man, asin ano man na oras. Dawa duman, “sa nasa laog na mga kabtang kan sira,” nanompongan asin ilinigtas ni Jehova an napupurisaw niang lingkod. (Jonas 1:17) Si Jehova sana an makakagibo na an sarong tawo magdanay na buhay asin nasa marahay na kamugtakan sa laog nin tolong aldaw asin tolong banggi sa tulak nin dakulang sira. Marahay na girumdomon niato ngonyan na si Jehova iyo “an Dios na sa saiyang kamot namumugtak an saimong hinangos.” (Daniel 5:23) Utang niato sa saiya an kada paghangos niato, an mismong pag-eksister niato. Nagpapasalamat daw kita? Kun siring, bako daw na maninigo si Jehova sa satong pagkuyog?

Kumusta si Jonas? Nakanood daw sia na magpaheling nin pagpasalamat ki Jehova paagi sa pagkuyog? Iyo nanggad. Pakalihis nin tolong aldaw asin tolong banggi, dinara kan sira si Jonas sa mismong baybayon asin ‘ilinuwa si Jonas sa alang na daga.’ (Jonas 2:10) Imahinara​—pagkatapos kaiyan gabos, dai na ngani kinaipuhan ni Jonas na maglangoy pasiring sa baybayon! Siempre, kinaipuhan pa man giraray niang hanapon an dalan hale sa baybayon, saen man na lugar iyan. Pero, dai nahaloy, nabalo an pagigin mapagpasalamat nia. An Jonas 3:1, 2 nagsasabi: “Dangan an tataramon ni Jehova uminabot ki Jonas nin ikaduwang beses, na nagsasabi: ‘Buhat, paduman ka sa Ninive na dakulang siudad, asin ibalangibog mo sa saiya an kapahayagan na itinataram ko sa saimo.’” Ano an gigibohon ni Jonas?

Dai nagduwaduwa si Jonas. Mababasa niato: “Dangan, si Jonas nagtindog asin nagduman sa Ninive oyon sa tataramon ni Jehova.” (Jonas 3:3) Iyo, sia nagkuyog. Malinaw nanggad, nakanood sia sa saiyang mga sala. Kaipuhan niatong arogon an pagtubod ni Jonas sa bagay man na ini. Kita gabos nagkakasala; kita gabos nakakagibo nin sala. (Roma 3:23) Alagad kita daw minasuko, o kita daw nakakanood sa satong mga sala asin makinuyog nang naglilingkod sa Dios?

Binalosan daw ni Jehova si Jonas huli sa pagkuyog nia? Iyo nanggad. Sarong bagay, sa kahurihurihi garo baga naaraman ni Jonas na nakaligtas an mga marinerong idto. An bagyo tolos na puminondo pagkatapos kan ginibong sakripisyo ni Jonas, asin an mga marinerong idto “nagpoon na matakot nin makuri ki Jehova” asin nag-atang sa saiya imbes na sa falsong mga dios ninda.​—Jonas 1:15, 16.

Mas dakula pa nganing balos an nag-abot pakalihis nin halawig na panahon. Ginamit ni Jesus an lawig nin panahon na si Jonas nasa laog kan dakulaon na sira bilang makahulang paglaladawan kan lawig nin panahon na sia nasa lolobngan, o Sheol. (Mateo 12:38-40) Maoogma nanggad si Jonas na maaraman an manongod sa bendisyon na iyan kun sia buhayon na liwat para sa buhay sa daga! (Juan 5:28, 29) Gusto man ni Jehova na bendisyonan kamo. Arog ni Jonas, kamo daw makakanood sa mga sala nindo asin magigin makinuyog saka mapagsakripisyo?

[Mga Nota sa Ibaba]

 [Kahon/​Ritrato sa pahina 29]

An Libro nin Jonas Napapaatubang sa mga Kritiko

▪ Nangyari daw talaga an mga pangyayaring nakasurat sa libro sa Biblia na Jonas? Poon kan suanoy na mga panahon, an libro igwa nang mga kritiko. Sa presenteng panahon nin pagkritika sa Biblia, parateng sinasabi na an librong iyan pabula, leyenda, osipon, o eroestorya sana. Ibinareta nin sarong autor kan ika-19 siglo kun paano ipinaliwanag nin sarong klerigo an pagkasaysay manongod ki Jonas asin sa dakulaon na sira bilang pambihirang klase nin paglaladawan: Si Jonas nagdagos sa sarong hotel sa Jope na inaapod na An Tanda kan Balyena. Kan mayo na sia nin igong kuartang pambayad sa hotel, pinalayas sia kan kasero. Sa siring na paagi, si Jonas “hinalon” asin kan huri “ilinuwa” nin sarong balyena! An totoo, an mga kritiko sa Biblia garo baga mas determinado pa kisa sa dakulaon na sirang iyan na halonon si Jonas!

Taano ta an librong ini sa Biblia nakakapukaw nin grabeng pagduda? Iyan nagsasaysay nin mga milagro. Garo baga an mga milagro minamansay nin dakol na kritiko paagi sa dating ideyang ini na dai na mababago: Imposible an siring na mga bagay. Alagad talaga daw na rasonable an pagmansay na iyan? Ihapot ini sa saimong sadiri, ‘Tinutubod ko daw an enot na sentence kan Biblia?’ Iyan nagsasabi: “Sa kapinonan linalang nin Dios an kalangitan asin an daga.” (Genesis 1:1) May kadonongan na inaako kan minilyon na rasonableng tawo sa bilog na kinaban an simpleng katotoohan na iyan. Pero, sa sarong paagi, an mga tataramon sanang iyan labi nang marhay kisa sa arin man sa mga milagro na suminunod na isinaysay sa Biblia.

Isip-isipa: Para sa Saro na naglalang kan mahiwason asin mabitoon na kalangitan saka kan gabos na komplikadong ngangalasan sa buhay digdi sa daga, anong mga bagay sa libro nin Jonas an magigin imposible? An pagpangyari nin bagyo? An pagsugo sa sarong dakulaon na sira na halonon an sarong tawo? O an pagpangyari na iluwa kan iyo man sanang sira an tawong iyan? Para sa Saro na may daing sagkod na kapangyarihan, an siring na mga bagay bako nanggad na depisil.​—Isaias 40:26.

Dawa kun mayo nin pag-interbenir nin Dios, kun beses nangyayari an makangangalas na mga bagay. Halimbawa, sinasabi na kan 1758, sarong marinero an nahulog sa Dagat Mediteraneo hale sa barko nia asin sia hinalon nin pating. Minsan siring, kinanyon an pating. Tinamaan an sira asin ilinuwa an marinero, na hinawas na buhay asin haros dai ngani nakolgan. Kun totoo iyan, tibaad isipon niato na pambihira an estoryang iyan, makangangalas pa ngani​—alagad bakong milagro. Dai daw puedeng gamiton nin Dios an kapangyarihan nia tanganing labi pa dian an gibohon?

Ipinipirit man nin mga mapagduda na mayo nin tawong puedeng magdanay na buhay nin tolong aldaw na dai mapupuot sa laog nin sarong sira. Minsan siring, madonong nganing nadiskobre kan mga tawo kun paano papanoon nin aire an mga tangke asin gagamiton iyan tanganing makahangos sa irarom nin tubig sa laog nin halawig na panahon. Dai daw puedeng gamiton nin Dios an saiyang mas dakula nanggad na kapangyarihan asin kadonongan tanganing papagdanayon si Jonas na buhay asin naghahangos sa laog nin tolong aldaw? Siring kan sinabi kaidto nin saro sa mga anghel ni Jehova ki Maria, an ina ni Jesus, na “sa Dios mayo nin tataramon na imposible.”​—Lucas 1:37.

Ano pa an nagpapaheling na an libro nin Jonas eksaktong kasaysayan? Detalyado asin realistiko an deskripsion ni Jonas sa barko asin sa mga tripulante kaiyan. Sa Jonas 1:5, maheheling niato na iinaapon kan mga marinero an mga kasangkapan hale sa barko tanganing gumian iyan. Ipinapaheling kan suanoy na mga istoryador asin kan rabinikong ley pa ngani na ordinaryo nang ginigibo ini kun maraot an panahon. An mas huring deskripsion ni Jonas sa Ninive kaoyon man kan ebidensia sa kasaysayan asin arkeolohiya. Pero, orog sa gabos, sinambit ni Jesu-Cristo na an pagdanay ni Jonas nin tolong aldaw sa laog kan dakulaon na sira nagserbing hula manongod sa saiya mismong pagdanay sa lolobngan. (Mateo 12:38-40) An sinabi ni Jesus nagpapatunay na totoo an estorya ni Jonas.

“Sa Dios mayo nin tataramon na imposible.”​—LUCAS 1:37

[Ritrato sa pahina 26]

Huli sa pagsadol ni Jonas, sia binuhat kan mga marinero asin ihinulog sa dagat