LESA afwaya isonde ukuwama icine cine. Ubufwayo bwa kwa Yehova bwa kuti isonde lyaisulamo abantu ba nsansa, ababulo kulwala. Baibolo itila “Lesa alimine ibala mu Edene” no kuti “ameseshe…umuti onse uo bengatemwo kumona kabili uwawama ukulya.” Ilyo Lesa abumbile umwaume wa kubalilapo no mwanakashi, Adamu na Efa, Ababikile muli ulya mushi ushaiwamina no kubeba ati: “Fyaleni, fuleni, kumaneni pe sonde no kupanasha.” (Ukutendeka 1:28; 2:8, 9, 15) E ico, ukufwaya kwa kwa Lesa kwali kwa kuti abantunse bakwata abana, bakusha paradaise baikelemo ukukumane sonde lyonse, e lyo no kulasakamana inama.

² Bushe mumona ukuti ukufwaya kwa kwa Yehova Lesa ukwa kuti abantu bakekale muli paradaise pano isonde kukacitika? Yehova atila: “Nalisosa, nkacilengo kwisabapo; nalipanga, nkacicita.” (Esaya 46:9-11; 55:11) Ca cine, Lesa akacita ico afwaya nangu cikabe shani! Atila “[Icalo] tacilengele cimfulumfulu, acibumbile ku kwikalwamo.” (Esaya 45:18) Bantu ba musango nshi Lesa afwaile ukuti bekale pe sonde? E lyo bushe alefwaya bena ukwikala pano calo ukufika lilali? Baibolo yasuka aiti: “Abalungama bakapyaninine calo, no kwikalamo inshiku pe.”—Amalumbo 37:29; Ukusokolola 21:3, 4.

³ Ici kwena tacilati cicitike. Pali nomba abantu balalwala no kufwa; kabili balalwa no kwipayana. Paliba ifyalenga. Lelo, kwena, Lesa tafwaile isonde ukuba ifi lyaba pali lelo! Cinshi calenga? Mulandu nshi ukufwaya kwa kwa Lesa kushacitikila? Takwaba icitabo ca lyashi lya kale icalembwa no muntu uuli onse icingatweba, pantu ubwafya bwatendekele ku muulu.

UKWAFUMINE UMULWANI

⁴ Ibuuku lya kubalilapo mu Baibolo lilanda pa muntu uukaanya Lesa uwaile mwi bala lya Edene. Bamulondolola ati “insoka,” lelo te nama iyo. Ibuuku lya kulekelesha mu Baibolo litila ‘etwa Kaseebanya kabili Satana, uulufya aba pano isonde bonse.’ Etwa kabili ati “icisoka cikote.” (Ukutendeka 3:1; Ukusokolola 12:9) Uyu malaika wa maka, nelyo icibumbwa ca mupashi icishimoneka, abomfeshe insoka ukulanda na Efa, nga filya fine umuntu wacenjela engalenga camoneka kwati ishiwi lyakwe lilefuma mu cilubi icili mupepi. Ulya muntu wa mupashi afwile fye e po ali ilyo Lesa alebumbila abantunse isonde.—Yobo 38:4, 7.

⁵ Lelo, apo ububumbo bwa kwa Yehova bonse bwali ubwapwililika, nani wapangile uyu “Kaseebanya,” “Satana”? Icishinka ca kuti umo pa bana ba kwa Lesa aba ku mupashi kabili aba maka sana, aipangile fye umwine ukuba Kaseebanya. Cacitike shani ici? Na lelo line, umuntu uwali fye bwino kabili umufumacumi kuti asanguka umupuupu. Bushe ici cicitika shani? Umuntu kuti aleka umutima wakwe watendeka ukukumbwa icabipa. Nga atwalilila ukutontonkanya pali ico, ulo lunkumbwa kuti lwakulisha. Lyene kuti asuka acita ifyo fine fyabipa alekumbwa ifyo atontonkanyapo cila nshita.—Yakobo 1:13-15.

⁶ Ici calicitike kuli Satana Kaseebanya. Afwile alyumfwile uko Lesa aleeba Adamu na Efa ukuti bakwate abana no kwisusha Isonde no bufyashi bwabo. (Ukutendeka 1:27, 28) Satana afwile atontonkenye ukuti ‘aba bantu bonse kuti balapepa ine ukucila ukupepa Lesa!’ E fyo Satana afwile aishibe. E ico, ulunkumbwa lwalitendeke mu mutima wakwe. Asukile afutika Efa pa kubepesha Lesa ubufi. (Ukutendeka 3:1-5) E calengele ukuti abe “Kaseebanya” icalola mu kuti “Uwa lwambo.” Uyu wine Kaseebanya aishileba kabili “Satana” icalola mu kuti “Uukaanya.”

⁷ Satana Kaseebanya abomfeshe ubufi no bucenjeshi pa kulenga Adamu na Efa ukukanaumfwila Lesa. (Ukutendeka 2:17; 3:6) E ico, basukile bafwa, nge fyo Lesa abebele ukuti bakafwa nga babula icumfwila. (Ukutendeka 3:17-19) Apo Adamu asangwike uushapwililika ilyo abembwike, abana bakwe bonse balefyalwa no lubembu ulwafumine kuli wene. (Abena Roma 5:12) Kuti twapashanya icacitike kuli pani ya kupangilamo umukate. Nga ca kuti pani nayongama, bushe umukate wapangilwa muli ilya pani uba shani? Umukate onse ulongama, nelyo taupwililika. E cimo cine na bantunse, cila muntu alipyana “ukongama” nelyo ukukanapwililika ukwafuma kuli Adamu. E calenga ukuti abantunse bonse balekota no kufwa.—Abena Roma 3:23.

⁸ Ilyo Satana atunkile Adamu na Efa ukubembukila Lesa, atendeke bucipondoka. Atwishike imitekele ya kwa Yehova. Ico Satana alesosa ca kuti: ‘Lesa ni kateka wabipa. Wa bufi kabili alafisa ifisuma ku bo ateka. Abantunse tabafwile ukutekwa na Lesa. Kuti bamona abene icisuma ne cabipa. Kabili ifintu kuti fyabawamina nga nine ndebateeka.’ Bushe Lesa ali no kucita shani pali uyu musaalula? Bamo batila Lesa ena nga aipeye fye balya bacipondoka. Nomba, bushe ico nga calengele ukusuusha kwa kwa Satana ukupwa? Bushe nga calishibikwe ukuti imitekele ya kwa Lesa e yalungama?

⁹ Apo Yehova wa bulungi sana, taali na kwipaya balya bacipondoka lilya line fye. Amwene ukuti palekabila ukupite nshita pa kwasuka bwino bwino ukusuusha kwa kwa Satana no kushinina Kaseebanya ukuti wa bufi. E ico, Lesa asuminishe abantunse ukutendeka ukuiteka no kulatungululwa na Satana pa nshita imo. Mu Cipandwa 11, muli cino citabo e mo tukalanda pa co Yehova acitiile fyo ne co alekela paapita inshita iikalamba ilyo ashilalungika ifintu. Na lyo line, kuti cawama ukutontonkanya pali ici: Bushe cali fye bwino kuli Adamu na Efa ukucetekela Satana, uushabalile abacitila icisuma? Bushe cali fye bwino kuli bene ukusumina ukuti Yehova, uwabapeele fyonse ifyo bakwete, munkalwe, kabili wa bufi? Nga ni mwe nga mwacitile shani?

¹⁰ Cisuma ukutontonkanya pali ifi fipusho pantu na ifwe bonse pali lelo fyalitukuma. Ca cine, mwalikwata ishuko lya kulanga ukuti mwaba kuli Yehova muli uku kusonsomba kwa kwa Satana. Kuti mwasumina ukutila Yehova e Kateeka wenu no kucitapo fimo ku kulanga ukuti Satana wa bufi. (Amalumbo 73:28; Amapinda 27:11) Ku ca bulanda, bantu fye abanono pa minshipendwa ya bantu pano calo abasalapo ukucite co. Ici cileta icipusho cacindama ica kuti, Bushe Baibolo isambilisha ukuti Satana e uteka cino calo?

NANI ATEKA CINO CALO

¹¹ Yesu tatwishike ukuti Satana e kateka wa cino calo. Kwali inshita ilyo Satana mu cisungusho alangile Yesu “amabufumu yonse aya pano calo no bukata bwa yako.” Satana lyene alaile Yesu ukuti: “Fyonse ifi ndekupeela nga wawa no kumpepako fye.” (Mateo 4:8, 9; Luka 4:5, 6) Tontonkanyeni pali ici. Bushe nga cali litunko kuli Yesu ukutambikwa amabufumu yonse nga ca kuti Satana taali kateka wa yako? Yesu takeene ukuti amabuteko ya cino calo te ya kwa Satana. Kwena Yesu nga alikeene nga ca kuti Satana te waleyatungulula.

¹² Ca cine ukuti Yehova e Lesa Wa maka yonse, Kabumba wa fintu fyonse. (Ukusokolola 4:11) Lelo, takwaba nangu pamo apo Baibolo yalanda ukuti Yehova Lesa nelyo Yesu Kristu e kateka wa cino calo. Na kuba, Yesu aitile Satana ati “kateeka wa cino calo.” (Yohane 12:31; 14:30; 16:11) Baibolo ita Satana ati Kaseebanya no kuti “lesa wa bwikashi buno.” (2 Abena Korinti 4:3, 4) Umutumwa wa Bwina Kristu, Yohane alembele pa ukaanya, nelyo Satana ati: “Icalo conse calaala mu maka ya mubifi.”—1 Yohane 5:19.

IFYO ICALO CA KWA SATANA CIKAFUMISHIWAPO

¹³ Cila mwaka, icalo cilebipilako. Muno calo mwiswile abashilika balelwishanya, aba mapolitiki na bashimapepo ba bucenjeshi, ne fipondo fyaume mitima. Icalo conse te kuti caluke. Baibolo isokolola ukuti inshita naipalama ilyo Lesa akafumyapo icalo cabipa pa nkondo yakwe iya Armagedone. Nga acite co, e lyo pakesa icalo calungama.—Ukusokolola 16:14-16.

¹⁴ Yehova Lesa, asalile Yesu Kristu ukuba Kateka wa Bufumu Bwakwe ubwa mu muulu, atemwa ubuteko. Kale sana, Baibolo yasobele ukuti: “Umwana nafyalilwa kuli ifwe, umwana mwaume napeelwa kuli ifwe; bukateka bukaba pa kubeya kwakwe, ne shina lyakwe akenikwa,…Cilolo wa mutende. Ku kukula kwa bukateka bwakwe, na ku mutende, takwakabe mpela.” (Esaya 9:6, 7) Pali bulya buteko, Yesu asambilishe abakonshi bakwe ukupepa ati: “Ubufumu bwenu bwise. Ukufwaya kwenu kucitwe pano isonde nga mu muulu.” (Mateo 6:10) Nga filya tukamona ku ntanshi muli cino citabo, Ubufumu bwa kwa Lesa bukafumyapo amabufumu ya cino calo yonse nomba line fye, kabili e bukalateka fye. (Daniele 2:44) Lyene, Ubufumu bwa kwa Lesa bukaleta paradaise pano isonde.

ICALO CIPYA CILI MUPEPI!

¹⁵ Baibolo itulaya ati: “Imyulu ipya ne sonde lipya ifyo tulelolela umwabela ubulayo [bwa kwa Lesa], na muli fyene e mukekala ubulungami.” (2 Petro 3:13; Esaya 65:17) Limo limo Baibolo nga yalanda pa “isonde,” ninshi bekashi pe sonde ilelandapo. (Ukutendeka 11:1) E ico, “isonde lipya” bantunse abasenaminwa na Lesa.

¹⁶ Yesu alaile ukuti mu calo cipya icileisa, abasenaminwa na Lesa bakapeelwa “umweo wa muyayaya.” (Marko 10:30) Shi kupukuleni Baibolo wenu pali Yohane 3:16 na Yohane 17:3, mumfwe ifyo Yesu atile e fyo tufwile ukucita pa kupeelwa umweo wa muyayaya. Nomba moneni amapaalo yalandwapo mu Baibolo ayo bakaipakisha abakapokelela icilambu cishaiwamina kuli Lesa muli Paradaise wa pe sonde uuleisa.

¹⁷Ububifi, inkondo, bumpulamafunde, ulukaakala, fikafumapo. “Umubifi takabepo…lelo abalanda bakapyaninine calo.” (Amalumbo 37:10, 11) Umutende ukabako pantu Lesa ‘akaputulo bulwi ukufika ku mpela ya calo.’ (Amalumbo 46:9; Esaya 2:4) Lyena, ‘abalungami bakapuuka mu nshiku shabo, no bwingi bwa mutende ukasuke aubulapo umweshi.’ Kanshi umutende ukabako umuyayaya!—Amalumbo 72:7.

¹⁸Bakapepa ba kwa Yehova bakekala umutelelwe. Abena Israele ba ku kale baleikala umutelelwe nga baumfwila Lesa. (Ubwina Lebi 25:18, 19) Mwandini cikawama sana ukuba no yu wine mutelelwe mu Paradaise!—Esaya 32:18, Mika 4:4.

¹⁹Ifya kulya tafyakabule. Kemba wa malumbo aimbile ati: ‘Kukaba ukupaka kwa ngano mu calo, na pa muulu wa mpili, fikafukila.’ (Amalumbo 72:16) Yehova Lesa akapaala abalungama, kabili ‘icalo cikafumyo bulimi bwa ciko.’—Amalumbo 67:6.

²⁰Icalo conse cikasanguka paradaise. Amayanda yasuma kabili ayapya e lyo na mabala e fikaba pa ncende shaonawilwe kale ku bantunse ababembu. (Esaya 65:21-24; Ukusokolola 11:18) Mu kuya kwa nshita, incende sha pe sonde ishawama kale, shikakulilako mpaka fye isonde lyonse likawame no kufumya ifimenwa nga filya ibala lya Edene lyali. Kabili Lesa takafilwe ‘ukufumbatule minwe yakwe no kwikusha conse ica mweo ifyo cilefwaya.’—Amalumbo 145:16.

²¹Pakaba umutende pa bantunse ne nama. Inama mpanga ne nama bateeka fikaliila pamo. No mwaice fye takaletiina inama ishileta amasanso pali nomba.—Esaya 11:6-9; 65:25.

²²Ukulwala kukapwa. Yesu, Kateka wa Bufumu bwa kwa Lesa ubwa mu muulu, akondapa abantu abengi nga nshi ukucila abo aundepe ilyo ali pano isonde. (Mateo 9:35; Marko 1:40-42; Yohane 5:5-9) Lyene “umwikashi wa mu calo takasose, ati, Nindwala.”—Esaya 33:24; 35:5, 6.

²³Abafwa bakaba no mweo no kukanafwa na kabili. Bonse abalaala mu mfwa abo Lesa akebukisha, bakabuushiwa. Na kuba, “kukaba ukubuushiwa kwa balungama na bashalungama.”—Imilimo 24:15; Yohane 5:28, 29.

²⁴ Mwandini ku ntanshi kuli inshita iisuma ku basala ukusambilila pali Yehova Lesa, Kabumba Wakulisha no kumubombela! Ni pali Paradaise akaba pano pene pe sonde e po Yesu alelanda ilyo alaile ncitatubi walefwa lwa mupepi nankwe ati: “Uli no kuba na ine mu Paradaise.” (Luka 23:43) Nacicindama ukuti tusambilile fingi pali Yesu Kristu, uo aya mapaalo yonse yakeshilamo.