Go long ol haf insaed long hem

?Wanem Ya Ol Tenkomanmen Blong God?

?Wanem Ya Ol Tenkomanmen Blong God?

Ansa we Baebol i givim

 Ol Tenkomanmen oli ol loa we God i givim long nesen blong Isrel bifo. Oli singaot ol loa ya tu se Ol Ten Tok, we i kamaot long Hibru tok ya ʽaseʹreth had·deva·rimʹ. Tok ya i kamaot tri taem long Pentatuk (Tora), hemia ol faef fas buk blong Baebol. (Eksodas 34:28; Dutronome 4:13; 10:4) Sem tok ya long lanwis Grik hem i, deʹka (ten) loʹgous (ol tok), mo hemia i mekemap tok ya “Decalogue.”

 God i raetem ol Tenkomanmen long tu flat ston nao i givim long Moses long Hil blong Sinae. (Eksodas 24:12-18) Ol Tenkomanmen ya oli stap long buk blong Eksodas 20:1-17 mo Dutronome 5:6-21.

 Lis Blong Ol Tenkomanmen

  1.   Yu mas wosipim Jehova God nomo.—Eksodas 20:3.

  2.   Yu no mas wosipim ol aedol.—Eksodas 20:4-6.

  3.   Yu no mas yusum nem blong God long fasin we i no stret.—Eksodas 20:7.

  4.   Yu mas holem Sabat dei.—Eksodas 20:8-11.

  5.   Yu mas ona long papa mo mama blong yu.—Eksodas 20:12.

  6.   Yu no mas kilim man i ded.—Eksodas 20:13.

  7.   Yu no mas mekem adaltri.—Eksodas 20:14.

  8.   Yu no mas stil.—Eksodas 20:15.

  9.   Yu no mas giaman blong mekem poen agens long narafala.—Eksodas 20:16.

  10.   Yu no mas kavetem samting blong narafala.—Eksodas 20:17.

 ?From wanem ol lis blong ol Tenkomanmen i defdefren?

 Baebol i no putum wan namba long ol wanwan loa ya. From samting ya, wanwan man i gat defren tingting, mo oli mekem lis ya folem tingting blong olgeta. Lis ya antap, i wan long ol lis we plante man oli folem. Be samfala oli mekem lis ya i defren bakegen. Oli seraotem long ol grup, olsem faswan, seken wan mo laswan komanmen. a

 ?From wanem God i givim ol Tenkomanmen?

 Ol Tenkomanmen ya oli stap insaed long Loa blong Moses. Insaed long Loa ya, i gat bitim 600 loa mo oli mekemap ol tok we man i yusum blong mekem wan agrimen, o wan kontrak we i stap bitwin God mo nesen blong Isrel bifo. (Eksodas 34:27) God i promes long ol man Isrel se sipos oli obei long Loa Blong Moses, bambae oli save win gud. (Dutronome 28:1-14) Be, impoten risen blong Loa ya, i blong mekem rere ol man Isrel from Mesaea o Kraes we ol profet tok oli tokbaot.—Galesia 3:24.

 ?Ol Kristin oli mas folem ol Tenkomanmen?

 Nogat. God i givim Loa blong hem, we hemia i minim tu Ol Tenkomanmen, i go speseli long nesen blong Isrel bifo. (Dutronome 5:2, 3; Ol Sam 147:19, 20) Olgeta Kristin oli no nid blong folem Loa Blong Moses, mo iven ol Kristin we oli man Jiu oli “kam fri long Loa” ya. (Rom 7:6) b “Loa Blong Kraes” nao i tekem ples blong Loa Blong Moses. Loa Blong Kraes hemia olgeta tok we Jisas i talem long ol man blong hem blong oli mekem.—Galesia 6:2; Matiu 28:19, 20.

 ?Ol Tenkomanmen oli stret yet tede?

 Yes. From we oli soemaot ol tingting blong God long yumi. Taem yumi stadi long olgeta yumi save kasem gudfala frut from. (2 Timoti 3:16, 17) Ol Tenkomanmen oli ol rul blong Baebol we bambae oli no save kam nogud samtaem. (Ol Sam 111:7, 8) Plante taem, ol tijing blong ol loa ya oli kamaot tu long Niu Testeman.—Yu luk haf ya “ Ol rul long Niu Testeman oli kamaot long ol Tenkomanmen.”

 Jisas i tijim se olgeta Loa Blong Moses, hemia i minim tu Ol Tenkomanmen, oli stanap long tu impoten trutok. Hem i se: “‘Yu mas lavem God blong yu Jehova long olgeta hat blong yu mo long olgeta laef blong yu mo long olgeta tingting blong yu.’ Loa ya nao i hae moa mo i faswan long ol narafala loa. Mo sekenwan i sem mak, i talem se: ‘Yu mas lavem ol man raonabaot long yu olsem we yu stap mekem long yu wan.’ Tufala loa ya i stamba blong Loa.” (Matiu 22:34-40) Taswe, nating se ol Kristin oli no folem Loa Blong Moses, be Jisas i talem se oli mas lavem God mo ol man raonabaot long olgeta.—Jon 13:34; 1 Jon 4:20, 21.

  Ol rul long Niu Testeman oli kamaot long ol Tenkomanmen

Rul

Refrens Long Niu Testeman

Yu mas wosipim Jehova God nomo

Revelesen 22:8, 9

Yu no mas wosipim ol aedol

1 Korin 10:14

Ona long nem blong God

Matiu 6:9

Mekem wosip long God oltaem

Hibrus 10:24, 25

Ona long papa mo mama blong yu

Efesas 6:1, 2

Yu no mas kilim man i ded

1 Jon 3:15

Yu no mas mekem adaltri

Hibrus 13:4

Yu no mas stil

Efesas 4:28

Yu no mas giaman blong mekem poen agens long narafala

Efesas 4:25

Yu no mas kavetem samting blong narafala

Luk 12:15

a Folem skul blong ol man Jiu, oli “mekem Eksodas 20:2 i kam faswan ‘tok’ o komanmen, mo vas 3-6 i olsem wan grup; we hem i seken komanmen.” (The Jewish Encyclopedia) Be long saed blong ol Katolik, olgeta oli luk Eksodas japta 20, vas 1-6, se i wan loa nomo. Taswe, komanmen ya we man i no soem ona long nem blong God, i olsem seken komanmen. Blong no jenisim namba blong ol komanmen, oli seraotem laswan komanmen long tu haf; wan hemia se yu no mas kavetem waef blong neba blong yu, mo narawan se yu no mas kavetem ol samting blong narafala.

b Rom 7:7 i yusum ol Tenkomanmen olsem wan eksampol blong “Loa,” mo hemia i pruvum se Loa Blong Moses i stap insaed long Tenkomanmen.