Kon Nganong Nagpadayon ang Pagkadaotan

“SI Jehova [nga Diyos] matarong sa tanan niyang mga paagi,” matod sa Bibliya. (Salmo 145:17; Pinadayag 15:3) Mahitungod kaniya ang manalagna nga si Moises mipahayag: “Hingpit ang iyang kalihokan, kay ang tanan niyang dalan hustisya. Usa ka Diyos sa pagkamatinumanon, nga kaniya walay inhustisya; matarong ug matul-id siya.” (Deuteronomio 32:4) “Si Jehova malumo kaayo sa pagmahal ug maluluy-on,” nag-ingon ang Santiago 5:11. Ang Diyos dili makahimog daotan ug siya dili usab magpahinabo niana.

Ang tinun-ang si Santiago misulat: “Sa dihang pagasulayon, dili siya angay moingon: ‘Ako gisulayan sa Diyos.’ Kay ang Diyos dili masulayan sa daotang mga butang ni siya mosulay kang bisan kinsa.” (Santiago 1:13) Si Jehova nga Diyos dili motental sa mga tawo pinaagig pagkadaotan ni mohaylo kanila sa paghimog daotang mga buhat. Nan, kinsay nakaingon sa pagkadaotan ug sa pag-antos nga maoy resulta niini?

Kinsay Nakaingon sa Pagkadaotan?

Ang magsusulat sa Bibliya nga si Santiago nag-ingon nga ang mga tawo mabasol usab sa pagkadaotan. Matod niya: “Ang matag usa masulayan pinaagi sa pagkaganoy ug pagkahaylo sa iyang kaugalingong tinguha. Unya ang tinguha, sa dihang kini makapanamkon na, manganak ug sala; unya, ang sala, sa dihang kini mahingpit na, manganak ug kamatayon.” (Santiago 1:14, 15) Mahimong molihok ang tagsatagsa ka tawo sumala sa ilang sayop nga mga tinguha. Tagda usab ang epekto sa napanunod nga sala nganha sa mga tawo. Tungod sa impluwensiya sa sala, mosamot ang sayop nga mga tinguha ug kana adunay daotan kaayong mga sangpotanan. (Roma 7:21-23) Sa pagkatinuod, ang napanunod nga sala “nagmando ingong hari” ibabaw sa katawhan, nga nagtukmod kanila sa paghimog daotang mga buhat nga magpahinabog dakong pag-antos. (Roma 5:21) Gawas pa, ang daotang mga tawo makaimpluwensiya sa uban nga mahimong daotan usab.—Proverbio 1:10-16.

Apan ang pangunang nakaingon sa pagkadaotan mao si Satanas nga Yawa. Siya ang nagpahinabog pagkadaotan sa kalibotan. Si Jesu-Kristo nagtawag kang Satanas nga “usa nga daotan” ug “ang magmamando niining kalibotana,” o ang dili-matarong nga tawhanong katilingban. Ang katawhan sa katibuk-an nagsugot kang Satanas pinaagi sa pagpamati sa iyang awhag nga dili sundon ang maayong mga dalan ni Jehova nga Diyos. (Mateo  6:13; Juan 14:30; 1 Juan 2:15-17) “Ang tibuok kalibotan nailalom sa gahom sa usa nga daotan,” nag-ingon ang 1 Juan 5:19. Gani, si Satanas ug ang iyang mga demonyo “nagpahisalaag sa tibuok gipuy-ang yuta,” nga nagpahinabo lamang ug kaalaotan. (Pinadayag 12:9, 12) Busa, si Satanas nga Yawa mao gayod ang pangunang mabasol sa pagkadaotan.

Gibutyag sa Ecclesiastes 9:11 ang laing hinungdan sa pag-antos nga nag-ingon: “Ang panahon ug ang wala damhang panghitabo modangat [kanatong] tanan.” Si Jesu-Kristo naghisgot ug usa ka trahedya nga mikalas ug 18 ka kinabuhi sa dihang natumpagan sila sa usa ka torre. (Lucas 13:4) Nag-antos sila tungod sa wala-damhang panghitabo. Mahitabo karon ang susamang mga butang. Pananglitan, basin ang usa ka haloblak natangtang ug nahulog gikan sa taas nga bilding ug naigo ang usa ka tawo sa ubos. Diyos ba ang mabasol? Dili. Kini dili tinuyo ug wala damha. Kasagarang ikaingon usab kini sa dihang motakboy ang sakit sa usa ka panimalay o tungod sa kalit nga pagkamatay sa usa ka ulo sa pamilya adunay mailo ug mabalo.

Busa tin-aw nga ang Diyos dili mao ang nakaingon sa pagkadaotan ug pag-antos. Sa kasukwahi, katuyoan ni Jehova ang pagwagtang sa pagkadaotan ug niadtong nagpahinabo niana. (Proverbio 2:22) Sa pagkatinuod, labaw pa niana ang iyang himoon. Ang Kasulatan nag-ingon nga ang katuyoan sa Diyos pinaagi ni Kristo mao ang “pagbungkag sa mga buhat sa Yawa.” (1 Juan 3:8) Kining presenteng sistema sa mga butang nga gipasukad sa kahakog, pagdumot, ug daotang mga buhat, malaglag na. “Pagapahiran [pa gani sa Diyos] ang tanang luha gikan sa [atong] mga mata,” mao nga matapos na ang tanang pag-antos. (Pinadayag 21:4) Apan makapangutana ka tingali: ‘Nganong wala pa man kini buhata sa Diyos? Nganong gitugotan pa niya ang pagkadaotan ug pag-antos nga magpadayon hangtod karon?’ Ang tubag atong makaplagan diha sa asoy sa Bibliya bahin kang Adan ug Eva.

Gipatungha ang Usa ka Hinungdanong Isyu

Ang rason kon nganong gitugotan sa Diyos ang pagkadaotan hangtod karon nalangkit sa mga panghitabo sayo sa kasaysayan sa tawo. May usa ka hitabo nga nagpatunghag usa ka hinungdanong isyu maylabot sa Maglalalang mismo—usa ka isyu nga dili dali ug dili sayon nga mahusay. Atong susihon kon unsay nahitabo.

Gilalang ni Jehova nga Diyos ang unang lalaki ug babaye nga hingpit ug gipapuyo sila sa Paraiso. Gihatagan silag usa ka gasa nga nagpalahi kanila gikan sa mga mananap—ang kagawasan sa pagpili. (Genesis 1:28; 2:15, 19) Kay may kagawasan sa pagpili, mahimong gamiton ni Adan ug Eva ang ilang katakos sa panghunahuna aron higugmaon, alagaron, ug sugton ang ilang Maglalalang. O sila makapili sa pagbulag sa Diyos ug tinuyong mosupak kaniya.

Aron hatagag higayon si Adan ug Eva sa pagpasundayag sa ilang gugma alang kaniya, gidid-an sila sa matuod nga Diyos ug usa ka butang. Iyang gisugo si Adan: “Gikan sa tanang kahoy sa tanaman makakaon ka hangtod sa pagkatagbaw. Apan kon bahin sa kahoy sa kahibalo sa maayo ug sa daotan dili ka gayod mokaon gikan niini, kay sa adlaw nga mokaon ka gikan niini mamatay ka gayod.” (Genesis 2:16, 17) Aron padayon silang mauyonan sa Diyos ug alang sa ilang kaugalingong kaayohan ug sa umaabot nilang pamilya, kinahanglang dili gayod mokaon si Adan ug Eva sa bunga sa maong kahoy. Wala ba sila mokaon?

Ang Bibliya nagsugilon kanato kon unsay nahitabo. Gigamit ni Satanas nga Yawa ang usa ka halas ingon nga iyang tigpamaba ug miduol siya kang Eva ug miingon: “Tinuod ba nga miingon ang Diyos nga dili gayod kamo makakaon gikan sa tanang kahoy sa tanaman?” Sa dihang gisulti pag-usab ni Eva ang sugo sa Diyos, si Satanas miingon kaniya: “Dili gayod kamo mamatay. Kay nasayod ang Diyos nga sa mismong adlaw nga kamo mokaon gikan niini ang inyong mga mata mangabuka ug kamo mahisama sa Diyos, nga mahibalo sa maayo ug sa daotan.” Human niana, ang kahoy morag tilinguhaon tan-awon para kang Eva mao nga “siya mikuha sa bunga niini ug mikaon niini.” Ang asoy nagpadayon: “Human niana siya mihatag usab ug pipila sa iyang bana sa dihang nahiuban na kaniya ug siya mikaon niini.” (Genesis 3:1-6) Busa sayop nga gigamit ni Adan ug Eva ang ilang kagawasan sa pagpili ug sila nakasala tungod sa pagsupak sa Diyos.

 Nasabtan mo ba kon unsa ka seryoso ang nahitabo? Gipanghimakak sa Yawa ang gisulti sa Diyos kang Adan. Ang mga pulong ni Satanas nagpasabot nga wala magkinahanglan si Adan ug Eva kang Jehova aron motabang kanila sa pagdesisyon kon unsay maayo ug kon unsay daotan alang kanila. Mao nga ang isyu nga gipatungha ni Satanas nagkuwestiyon sa katungod ug pagkaangayan ni Jehova nga magmando sa tawo ug busa ang pagkasoberano ni Jehova mao ang labing hinungdanong isyu nga iyang gipatungha. Sa unsang paagi gitubag sa matuod nga Diyos ang maong isyu?

Gikinahanglan ang Igong Panahon sa Paghusay sa Isyu

Si Jehova aduna gayoy gahom sa paglaglag sa mga rebelde—si Satanas, si Adan, ug si Eva. Mas gamhanan gayod ang Diyos kay kanila. Apan wala kuwestiyona ni Satanas ang gahom sa Diyos. Hinunoa, iyang gikuwestiyon ang katungod ni Jehova sa pagmando. Kining isyuha naglangkit sa tanang linalang sa Diyos nga may kagawasan sa pagpili. Angay nilang masabtan nga ang maong kagawasan kinahanglang gamiton sa hustong paagi, nga dili molapas sa pisikal, moral, ug espirituwal nga mga balaod sa Diyos. Kay kon dili, moresulta gayod ang grabeng kadaot kon ang usa ka tawo moambak gikan sa taas nga bilding tungod kay wala manumbaling sa balaod sa grabidad. (Galacia 6:7, 8) Ang tanang manulonda ug mga tawo makakat-on gayod pinaagi sa pag-obserbar mismo sa daotang mga sangpotanan sa pagsalikway sa pagmando sa Diyos. Gikinahanglan ang igong panahon aron masabtan kini.

Ang kamatuoran nga gikinahanglan ang igong panahon sa paghusay sa pipila ka isyu ikailustrar niining paagiha: Pananglit kon hagiton sa amahan sa usa ka pamilya ang amahan sa laing pamilya nga makigtakos aron mapamatud-an kon kinsay mas kusgan. Kanang isyuha dali rang masulbad. Ang ilang pagkakusgan mahimong masukod pinaagi sa pag-alsa ug mga dagkong bato. Ang amahan nga makaalsa sa mas bug-at nga bato mao ang mas kusgan. Apan pananglit kon ang hagit maoy bahin sa kon kinsang amahana ang nahigugma gayod sa iyang mga anak ug kon siya ba higugmaon usab sa iyang mga anak. O kaha kon ang hagit maoy kon kinsang amahana ang makadumala sa iyang pamilya sa kinamaayohang paagi? Ang paggamit ug kusog o mga pulong dili makasulbad niana. Angay palabyon una ang igong panahon, ug kinahanglan ang mainampingong obserbasyon, ug mahipos gayod ang hustong mga konklusyon aron masulbad ang maong isyu.

Kon Unsay Gipakita sa Paglabay sa Panahon

Mga 6,000 ka tuig na ang milabay sukad kuwestiyona ni Satanas ang katungod sa Diyos sa pagmando. Unsay gibutyag sa kasaysayan? Tagda ang duha ka akusasyon ni Satanas batok sa Diyos. Mapasaligong giingnan ni Satanas si Eva: “Dili gayod kamo mamatay.” (Genesis 3:4) Sa pag-ingon nga si Adan ug Eva dili mamatay kon mokaon sila sa gidiling bunga, si Satanas sa pagkatinuod nagtawag gayod kang Jehova nga bakakon. Usa gayod kana ka seryosong akusasyon! Kon wala magmaminatud-on ang Diyos niining butanga, masaligan pa ba siya sa ubang mga butang? Apan unsay gipakita sa paglabay sa panahon?

Si Adan ug Eva nag-antos sa balatian, kasakit, pagkatigulang ug sa kataposan kamatayon. “Ang tanang adlaw ni Adan nga iyang gikinabuhi mikabat ug siyam ka gatos ug katloan ka tuig ug siya namatay,” matod sa Bibliya. (Genesis 3:19; 5:5) Ug gikan ni Adan, napanunod sa tanang katawhan kining makapasubong kabilin. (Roma 5:12) Ang paglabay sa panahon nagpamatuod nga si Satanas “usa ka bakakon ug ang amahan sa bakak” ug nga si Jehova maoy “Diyos sa kamatuoran.”—Juan 8:44; Salmo 31:5.

Giingnan usab ni Satanas si Eva: “Nasayod ang Diyos nga sa mismong adlaw nga kamo mokaon gikan niini ang inyong mga mata mangabuka ug kamo [si Adan ug Eva] mahisama sa Diyos, nga mahibalo sa maayo ug sa daotan.” (Genesis 3:5) Pinaagi sa maong malimbongong mga pulong, gitanyagan ni Satanas ang mga tawo ug mini nga kahigayonan sa pagmando sa kaugalingon. Kay tuyo nga limbongan sila, gipasabot ni Satanas nga moarang-arang pa ang kahimtang sa mga tawo kon mobulag sa Diyos. Tinuod ba kini?

Latas sa tibuok kasaysayan, ang mga gingharian nanungha ug nangahanaw. Nasulayan na ang tanang mahunahunaan nga matang sa tawhanong kagamhanan. Apan ang makalilisang nga mga  butang sublisubling nagakahitabo sa katawhan. “Ang tawo nagmando sa tawo alang sa iyang kadaotan,” maalamong mihinapos ang usa ka magsusulat sa Bibliya mga 3,000 ka tuig kanhi. (Ecclesiastes 8:9) “Dili iya sa tawo nga nagalakaw bisan ang pagtultol sa iyang lakang,” misulat ang manalagna nga si Jeremias. (Jeremias 10:23) Bisan ang mga kalamposan diha sa natad sa siyensiya ug teknolohiya sa di pa dugayng katuigan wala makapanghimakak niining mga pulonga. Ang maong mga pulong napamatud-an lang nga tinuod sa paglabay sa panahon.

Unsay Angay Mong Buhaton?

Ang panahon nga gitugot sa Diyos nagpamatuod nga sayop si Satanas kon bahin sa isyu sa katungod ni Jehova sa pagkasoberano. Si Jehova nga Diyos mao gayod ang Soberano sa uniberso. Siya may katungod sa pagmando sa iyang kalalangan, ug ang iyang paagi sa pagmando ang kinamaayohan. Ingong pagdawat niini nga kamatuoran, ang langitnong mga linalang nga daghang katuigan nang nagkinabuhi ilalom sa pagmando sa Diyos mipahayag: “Takos ikaw, Jehova, nga among Diyos, nga modawat sa himaya ug sa dungog ug sa gahom, tungod kay imong gilalang ang tanang butang, ug tungod sa imong kabubut-on sila milungtad ug nalalang.”—Pinadayag 4:11.

Unsay imong baroganan kon bahin sa isyu sa pagmando sa Diyos? Mouyon ka ba nga ang Diyos may katungod sa pagmando kanimo? Kon mao, kinahanglang ilhon mo ang pagkasoberano ni Jehova. Mahimo mo kini pinaagi sa pagpadapat sa katingalahang mga kamatuoran ug mga tambag nga anaa sa Bibliya diha sa tanang bahin sa imong kinabuhi. “Ang Diyos gugma,” ug ang iyang mga balaod ug mga sugo gipasukad sa iyang gugma alang sa iyang mga linalang. (1 Juan 4:8) Dili gayod ihikaw ni Jehova ang bisan unsa nga makaayo kanato. Busa makasunod ka sa tambag sa Bibliya: “Salig kang Jehova sa bug-os mong kasingkasing ug ayaw pagsalig sa kaugalingon mong pagsabot. Sa tanan mong mga dalan tagda siya, ug siya magatul-id sa imong mga alagianan.”—Proverbio 3:5, 6.

[Hulagway sa panid 7]

Makapili ka sa pagmando sa Diyos pinaagi sa pagtuon sa Bibliya ug pagpadapat sa gitudlo niini diha sa imong kinabuhi

[Picture Credit Line sa panid 4]

© Jeroen Oerlemans/Panos Pictures