Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Ani Obaasaa Béi Koni Obaa Toiŋjɔlɛ Yi?

Ani Obaasaa Béi Koni Obaa Toiŋjɔlɛ Yi?

YEHOWA NYƆŊMƆ woɔ Kristofoi hewalɛ ni amɛsumɔ toiŋjɔlɛ. Eesumɔ ni toiŋjɔlɛ ahi wɔ kɛ wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ ateŋ be fɛɛ be. Kɛ́ toiŋjɔlɛ yɛ wɔ kɛ amɛ teŋ lɛ, toiŋjɔlɛ baahi asafo lɛ mli, ni no baahã mɛi fɛɛ ni sumɔɔ toiŋjɔlɛ lɛ anya asafo lɛ he.

Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, tsofatsɛ ko ni ale lɛ waa yɛ Madagascar lɛ yɔse akɛ toiŋjɔlɛ yɛ Yehowa Odasefoi ateŋ. Ewie yɛ eyitsoŋ akɛ, ‘Kɛ́ wɔsɛɛ ko lɛ mikpɛ miyiŋ akɛ maya sɔlemɔ ko lɛ, sɔlemɔ nɛɛ maya.’ Sɛɛ mli lɛ, tsofatsɛ nɛɛ kɛ mumɔi lɛ kpa sharamɔ, efee tsakemɔi yɛ egbalashihilɛ mli, ni ebasɔmɔ Yehowa, toiŋjɔlɛ Nyɔŋmɔ lɛ.

Tamɔ bɔ ni eba lɛ yɛ nuu nɛɛ gbɛfaŋ lɛ, daa afi lɛ, mɛi akpei abɔ ni miishwe waa akɛ amɛná toiŋjɔlɛ lɛ baa asafo lɛ mli, ni amɛtoiiaŋ jɔɔ amɛ. Shi Biblia lɛ hãa wɔleɔ akɛ, “awuŋayeli kɛ mansɔtsɔɔ” baanyɛ afite nanemɛi ateŋ yɛ asafo lɛ mli, ni ekɛ naagbai aba. (Yak. 3:14-16) Shi miishɛɛ sane ji akɛ, ŋaawoi kpakpai yɛ Biblia lɛ mli ni baanyɛ aye abua wɔ ni wɔjo naagbai nɛɛ anaa foi, koni toiŋjɔlɛ aya nɔ ahi wɔ kɛ wɔnyɛmimɛi Kristofoi lɛ ateŋ. Nyɛhãa wɔkwɛa bɔ ni ŋaawoi nɛɛ eye ebua mɛi komɛi ehã.

NAAGBAI KOMƐI KƐ BƆ NI ATSU HE NII AHÃ

“No mli lɛ, minyɛɛɛ mi kɛ nyɛmi nuu ko ni mikɛtsuɔ nii lɛ ahi shi yɛ toiŋjɔlɛ mli. Gbi ko be ni wɔbolɔɔ wɔwoɔ wɔhe lɛ, mɛi enyɔ bati wɔbéi lɛ nɔ.”—CHRIS.

“Nyɛmi yoo ko ni mikɛ lɛ fɔɔ shiɛmɔ yaa lɛ kɛ mi kpa yaa trukaa. Kɛkɛ ni ekɛ mi kpa wiemɔ kwraa. Misusu he aahu, shi mijwɛŋmɔ shɛɛɛ he.”—JANET.

“Be ko lɛ, mikɛ mɛi enyɔ miigba sane yɛ fon nɔ ni amɛteŋ mɔ kome kɛ wɔ ye shɛɛ. Misusu akɛ eshi kpãa lɛ nɔ, no hewɔ lɛ, miwie nibii gbohii yɛ ehe mitsɔɔ mɔ kroko lɛ. Shi asomoaŋ, eshiko kpãa lɛ nɔ.”—MICHAEL.

“Naagba ba gbɛgbalɔi enyɔ komɛi ni yɔɔ wɔsafo lɛ mli lɛ ateŋ. Amɛteŋ mɔ kome bɔi mɔ kroko lɛ hiɛ shamɔ be fɛɛ be. Bɔ ni amɛtaa saji anaa lɛ gba mɛi krokomɛi anaa waa.”—GARY.

Ekolɛ obaasusu akɛ saji nɛɛ bɛ hiɛdɔɔ tsɔ. Shi jeee nakai eji. Amɛyɛ hiɛdɔɔ bɔ ni amɛbaanyɛ amɛfite mɛi ni sane lɛ kɔɔ amɛhe eko lɛ ateŋ, loo amɛfite wekukpaa ni yɔɔ amɛ kɛ Yehowa teŋ lɛ. Miishɛɛ sane ji akɛ, nyɛmimɛi nɛɛ fɛɛ hã Biblia lɛ tsɔɔ amɛ gbɛ ni amɛnyɛ amɛsaa amɛ kɛ amɛnyɛmimɛi lɛ ateŋ. Kɛ́ okwɛ lɛ, mɛɛ Biblia mli gbɛtsɔɔmɔi ye ebua amɛ?

“Nyɛkayabéa yɛ gbɛ lɛ nɔ.” (1 Mose 45:24) Yosef wo enyɛmimɛi lɛ ŋaa kpakpa nɛɛ be ni amɛkuɔ amɛsɛɛ kɛyaa amɛtsɛ ŋɔɔ lɛ. Kɛ́ mɔ ko yeee emumɔ nɔ ni emli fuɔ mramra lɛ, ebaanyɛ ewo mɛi krokomɛi amli la. Chris bana akɛ bei komɛi lɛ ewa kɛhã lɛ akɛ ebaaba ehe shi ni ekɛ gbɛtsɔɔmɔi atsu nii. Eshwe akɛ etsake, no hewɔ lɛ, ekpa nyɛmi nuu lɛ ni ekɛ lɛ taa saji anaa lɛ fai, ni emia ehiɛ waa akɛ ebaaye emumɔ nɔ. Nyɛmi nuu lɛ na akɛ Chris miimia ehiɛ ni etsake, no hewɔ lɛ, lɛ hu efee tsakemɔi. Amrɔ nɛɛ, amɛfee ekome kɛmiisɔmɔ Yehowa kɛ miishɛɛ.

“Kɛ́ ajinatoo bɛ lɛ, yiŋtoi feɔ yaka.” (Abɛi 15:22) Janet kpɛ eyiŋ akɛ ekɛ ŋaawoo ni yɔɔ ŋmalɛ nɛɛ mli lɛ baatsu nii. Etee eyana nyɛmi yoo lɛ koni amɛsusu sane lɛ he. Be ni amɛgbaa sane lɛ, Janet bi lɛ kɛji efee lɛ nɔ ko ni egba enaa. Shishijee mli lɛ, amɛnaaa bɔ ni amɛwieɔ sane lɛ amɛhãa. Shi amɛto amɛtsui shi amɛhã amɛhe ni amɛwie kɛ mlijɔlɛ. Enɛ hã amɛnyɛ amɛsusu sane lɛ he yɛ toiŋjɔlɛ mli. Nyɛmi yoo lɛ na akɛ eyanuuu sane ko ni ba be ko ni eho lɛ shishi. Eyasusu po akɛ Janet he yɛ sane lɛ mli, shi asomoaŋ lɛ, ehe bɛ mli kwraa. Ekpa Janet fai, ni amrɔ nɛɛ amɛbatsɔmɔ nanemɛi ekoŋŋ, ni amɛfee ekome kɛmiisɔmɔ Yehowa.

“Belɛ, kɛ́ okɛ onɔkeenɔ miiba afɔleshaa latɛ lɛ he ni okai yɛ jɛmɛ akɛ onyɛmi yɛ sane ko eshi bo lɛ, shi onɔkeenɔ lɛ yɛ jɛmɛ, yɛ afɔleshaa latɛ lɛ hiɛ, ni oya. Klɛŋklɛŋ lɛ, okɛ onyɛmi lɛ ayasaa.” (Mat. 5:23, 24) Yesu wo ŋaa nɛɛ yɛ Gɔŋ nɔ Shiɛmɔ lɛ mli. Te Michael tsu sane ni eba ekɛ nyɛmi kroko lɛ teŋ lɛ he nii ehã tɛŋŋ? Edɔ lɛ waa akɛ ewie nibii gbohii yɛ enyɛmi lɛ he. No hewɔ lɛ, etswa efai shi akɛ ebaakwɛ ni etsu naagba lɛ he nii. Eba ehe shi ni etee eyana nyɛmi nuu lɛ ni ekpa lɛ fai. Mɛni jɛ mli kɛba? Michael wie akɛ, “Minyɛmi nuu lɛ jɛ etsuiŋ ekɛke mi.” Amɛbatsɔmɔ nanemɛi ekoŋŋ.

“Kɛ́ mɔ ko yɛ sane ko eshi mɔ kroko po lɛ, nyɛyaa nɔ nyɛnáa tsui nyɛhãhãa nyɛhe ní nyɛkɛfafaa nyɛhe tswaa.” (Kol. 3:12-14) Ani okaiɔ gbɛgbalɔi enyɔ ni kɛ afii pii esɔmɔ lɛ asane lɛ? Asafoŋ onukpa ko jɛ mlihilɛ mli eye ebua amɛ koni amɛsusu sanebimɔi komɛi tamɔ nɔ ni nyiɛ sɛɛ nɛɛ ahe: ‘Ani wɔyi enyɔ lɛ wɔyɛ hegbɛ ni wɔkɛ wɔnaataamɔ lɛ fiteɔ mɛi krokomɛi amiishɛɛ? Ani yiŋtoo kpakpa ko yɛ ni wɔbaanyɛ wɔdamɔ nɔ wɔwie akɛ no hewɔ wɔnáaa tsui wɔhãaa wɔhe koni wɔya nɔ wɔsɔmɔ Yehowa yɛ toiŋjɔlɛ mli?’ Amɛmɔ asafoŋ onukpa lɛ ŋaawoo lɛ mli ni amɛkɛtsu nii. Amrɔ nɛɛ amɛfeɔ ekome kɛshiɛɔ sane kpakpa lɛ yɛ toiŋjɔlɛ mli.

Kɛ́ mɔ ko fee bo dɔlɛ nii lɛ, Biblia mli gbɛtsɔɔmɔ ni yɔɔ Kolosebii 3:12-14 lɛ baanyɛ aye abua bo. Mɛi pii ena akɛ, kɛ́ amɛba amɛhe shi lɛ, amɛnyɛɔ amɛkɛ mɛi ahe eshai keɔ amɛ ni amɛjieɔ yɛ amɛjwɛŋmɔ mli kwraa. Shi kɛ́ wɔbɔ mɔdɛŋ akɛ wɔbaajie nɔ ko ni mɔ ko efee wɔ lɛ kɛjɛ wɔjwɛŋmɔ mli, shi wɔnyɛɛɛ lɛ, shishitoo mla ni yɔɔ Mateo 18:15 lɛ baanyɛ aye abua wɔ. Ŋaa ni Yesu wo yɛ ŋmalɛ nɛɛ mli lɛ tsɔɔ nɔ ni esa akɛ wɔfee kɛ́ mɔ ko fee esha ko ni yɔɔ hiɛdɔɔ eshi wɔ. Shi wɔbaanyɛ wɔkɛ shishitoo mla ni yɔɔ mli lɛ atsu nii kɛ́ nɔ ni mɔ lɛ efee wɔ lɛ jeee esha ni yɔɔ hiɛdɔɔ po. Shishitoo mla lɛ ji akɛ, wɔyana wɔnyɛmi lɛ, ni wɔjɛ mlihilɛ kɛ heshibaa mli wɔkɛ lɛ asusu sane lɛ he ni wɔsaa wɔ kɛ lɛ teŋ.

Ŋaawoi kpakpai krokomɛi yɛ Biblia lɛ mli ni baanyɛ aye abua wɔ. Shi dani wɔbaanyɛ wɔkɛ ŋaawoi nɛɛ atsu nii lɛ, esa akɛ wɔwo mumɔ lɛ yibii lɛ, ni ji “suɔmɔ, miishɛɛ, toiŋjɔlɛ, tsuishitoo, mlihilɛ, ekpakpafeemɔ, hemɔkɛyeli, mlijɔlɛ, henɔyeli.” (Gal. 5:22, 23) Sui kpakpai nɛɛ hãa wɔnyɛɔ wɔsaa wɔ kɛ mɛi krokomɛi ateŋ oya, tamɔ bɔ ni mu hãa tsɔne ko tsuɔ nii jogbaŋŋ lɛ.

KƐ́ MƐI SRƆTOI YƐ ASAFO LƐ MLI LƐ, EHÃA ASAFO LƐ MLI ŊƆƆ

Mɔ fɛɛ mɔ kɛ esubaŋ. Wɔ fɛɛ wɔyɛ sui srɔtoi, ni esoro bɔ ni wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ feɔ enii ehãa. Enɛ baanyɛ ahã naanyobɔɔ aŋɔɔ, shi yɛ nakai beiaŋ nɔŋŋ lɛ, ebaanyɛ efite mɛi ateŋ. Asafoŋ onukpa ko ni yɔɔ niiashikpamɔ lɛ wie akɛ: “Ebaanyɛ ewa kɛhã mɔ ko ni hiɛ gboɔ lɛ akɛ ekɛ mɔ ko ni sumɔɔ shwɛmɔ ni daa nɛɛ ekɛ mɛi miigba sane aaŋmɔ lɛ baabɔ. Ekolɛ mɔ ko ebuŋ enɛ akɛ nɔ ko, shi ebaanyɛ ekɛ naagbai ni yɔɔ hiɛdɔɔ aba.” Kɛ́ abi bo akɛ, ‘Ani mɛi enyɔ ni esoro amɛsubaŋ kwraa lɛ baanyɛ ahi shi yɛ toiŋjɔlɛ mli’ lɛ, te obaahã hetoo ohã tɛŋŋ? Mɛi komɛi baakɛɛ, dabi kɔkɔɔkɔ. Shi hã wɔsusu Yesu bɔfoi enyɔ komɛi ahe wɔkwɛ. Eeenyɛ efee akɛ, esoro Petro subaŋ kwraa yɛ Yohane nɔ lɛ he. Mɛi pii naa Petro akɛ mɔ ko ni haa shi ni wieɔ nɔ fɛɛ nɔ ni baaba ejwɛŋmɔ mli. Shi amɛnaa Yohane akɛ mɔ ko ni sumɔɔ gbɔmɔ, ni susuɔ nii ahe kɛyaa shɔŋŋ dani ewieɔ aloo efeɔ nɔ ko. Ekolɛ nibii ni ŋmalɛi lɛ ewie yɛ bɔfoi enyɔ nɛɛ ahe lɛ ni hãa amɛsusuɔ nakai. Kɛ̃lɛ, bɔfoi enyɔ nɛɛ fee ekome kɛsɔmɔ Yehowa. (Bɔf. 8:14; Gal. 2:9) Enɛ hãa wɔnaa akɛ, Kristofoi enyɔ ni esoro amɛ lɛ baanyɛ afee ekome kɛsɔmɔ Yehowa.

Ekolɛ nyɛmi ko yɛ osafo lɛ mli ni osumɔɔɔ bɔ ni ekɛ mɔ wieɔ loo bɔ ni efeɔ enii ehãa lɛ kwraa. Mɛni obaafee? Nɔ kome ji, ni obaahã ehi ojwɛŋmɔ mli akɛ nakai mɔ lɛ fata mɛi ni Kristo bagbo ehã lɛ ahe, ni esa akɛ osumɔ lɛ. (Yoh. 13:34, 35; Rom. 5:6-8) No hewɔ lɛ, yɛ nɔ najiaŋ ni obaaŋmɔ oyiŋ kpɔ akɛ okɛ nakai nyɛmi lɛ ebɔŋ aloo obɛŋkɛŋ lɛ lɛ, bi ohe akɛ: ‘Ani minyɛmi lɛ miifee nɔ ko ni Ŋmalɛi lɛ etsɔɔ faŋŋ akɛ eji esha? Ani eetao eye mi awui ni no hewɔ efeɔ nɔ ni efeɔ lɛ? Aloo lɛ hu nakai eyɔɔ?’ Sane kroko ni he hiaa waa ni esa akɛ wɔbi wɔhe ji: ‘Mɛɛ su kpakpa eyɔɔ ni manyɛ makase?’

Naagbee sanebimɔ nɛɛ he miihia waa. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, kɛ́ mɔ lɛ sumɔɔ wiemɔ lɛ, ŋwanejee ko bɛ he akɛ ebaafee mlɛo ehã lɛ akɛ ekɛ mɛi baagba sane kɛ́ etee shiɛmɔ. No hewɔ lɛ, ekolɛ obaanyɛ okɛ lɛ ato gbɛjianɔ ni nyɛya shiɛmɔ koni okwɛ nɔ ni obaanyɛ okase yɛ edɛŋ. Kɛ́ efeɔ ejurɔ, shi bo lɛ ewa hã bo akɛ obaafee mɛi ejurɔ lɛ, okɛ ojwɛŋmɔ aya bɔ ni enáa miishɛɛ kɛji efee nɔ ko ehã mɛi ni egbɔlɔ, mɛi ni bɛ hewalɛ, loo mɛi ni ehia amɛ lɛ nɔ. Oti lɛ ji akɛ, ekɔɔɔ he eko bɔ ni esoro bo kɛ onyɛmi lɛ, kɛ́ okɛ ojwɛŋmɔ ma esui kpakpai lɛ anɔ lɛ, wekukpaa ni yɔɔ nyɛteŋ lɛ mli baawa. Ekolɛ ebatsɔŋ onaanyo ni osumɔɔ esane waa moŋ, kɛ̃lɛ, wekukpaa kpakpa baahi okɛ lɛ teŋ, ni no baahã otoiŋ ajɔ bo, ní toiŋjɔlɛ ahi asafo lɛ hu mli.

Eeenyɛ efee akɛ, esoro nyɛmimɛi yei enyɔ komɛi ni hi shi yɛ blema ni atsɛɔ amɛ Evodia kɛ Sintika lɛ asubaŋ kɛ amɛnifeemɔ kwraa. Kɛ̃lɛ, bɔfo Paulo wo amɛ hewalɛ ni “amɛjwɛŋmɔ afee ekome yɛ Nuŋtsɔ lɛ mli.” (Fil. 4:2) Ani bo hu obaabɔ mɔdɛŋ ni okɛ onyɛmimɛi lɛ afee ekome koni toiŋjɔlɛ ahi asafo lɛ mli?

SAAMƆ BÉI OYA

Kɛ́ nɔ ko hewɔ lɛ, osumɔɔɔ nyɛmi ko sane lɛ, esa akɛ okwɛ ni otsu he nii oya, kɛjeee nakai lɛ, ebaafite nii waa. Etamɔ jwɛi ni miitsa yɛ abɔɔ fɛfɛo ko mli. Kɛ́ akwɛɛɛ ni abaafamɔ oya lɛ, ebaahe abɔɔ lɛ fɛɛ. Kɛji wɔhe tsɛ̃ wɔnyɛmi lɛ, ebaanyɛ esa asafo muu lɛ fɛɛ he. Kɛ́ wɔsumɔɔ Yehowa kɛ wɔnyɛmimɛi lɛ, wɔbaafee bɔ fɛɛ bɔ ni wɔbaanyɛ koni wɔkahã béi bibii fite toiŋjɔlɛ ni yɔɔ Nyɔŋmɔ webii lɛ ateŋ lɛ.

Kɛ́ oba ohe shi, ni obɔ mɔdɛŋ osaa okɛ onyɛmi lɛ teŋ koni toiŋjɔlɛ aba lɛ, ebaanyɛ ewo yibii kpakpai

Kɛ́ wɔsaa wɔ kɛ wɔnyɛmimɛi lɛ ateŋ koni toiŋjɔlɛ aba lɛ, ewoɔ yibii kpakpai. Susumɔ niiashikpamɔ ko ni nyɛmi yoo ko ná lɛ he okwɛ. Ewie akɛ: “Minu he akɛ nyɛmi yoo ko kɛ mi miiye oookɛɛ gbekɛ ji mi. Anɔkwa, sane lɛ gba minaa waa. Egba minaa aahu akɛ, mitseee mihiɛ mihãaa lɛ dɔŋŋ. Miwie yɛ miyitsoŋ akɛ, ‘Ebuuu mi, no hewɔ lɛ, mi hu mibuŋ lɛ.’”

Nyɛmi yoo nɛɛ kɛɛ esusu lɛ diɛŋtsɛ enifeemɔi ahe. Ewie akɛ: “Miyɔse akɛ miyɛ subaŋi gbohii komɛi, ni enɛ gba minaa waa. Mina akɛ esa akɛ matsake. Mikɛ sane lɛ tee Yehowa hiɛ yɛ sɔlemɔ mli. No sɛɛ lɛ, mihe nɔ ko fioo kɛyake nyɛmi yoo lɛ, ni miŋma wolo ko kɛfata he kɛkpa lɛ fai yɛ subaŋ gbonyo ni mijie lɛ kpo mitsɔɔ lɛ lɛ hewɔ. Wɔfua wɔhe, ni wɔkɛɛ wɔhe akɛ nɔ ni eho lɛ, eho. Kɛjɛ no nɔ kɛbaa nɛɛ, wɔnáko naagba ko dɔŋŋ.”

Mɔ fɛɛ mɔ sumɔɔ toiŋjɔlɛ. Shi mɛi babaoo yɛ ni kɛ́ amɛnu he akɛ aashɔ̃ hegbɛ loo gbɛhe ko ni amɛyɔɔ lɛ yɛ amɛdɛŋ lɛ, amɛfeɔ nibii ni baanyɛ afite toiŋjɔlɛ. Nakai eji yɛ mɛi ni sɔmɔɔɔ Yehowa lɛ ateŋ, shi esaaa akɛ ebaa lɛ nakai yɛ wɔteŋ. Yehowa tsuji ji wɔ, ni egbɛ́i lɛ kã wɔnɔ, no hewɔ lɛ esa akɛ toiŋjɔlɛ kɛ ekomefeemɔ ahi wɔteŋ be fɛɛ be. Nyɔŋmɔ mumɔ lɛ tsirɛ Paulo ni eŋma akɛ: “Miikpa nyɛ fai ni nyɛnyiɛ bɔ ni sa tsɛmɔ ni aŋɔtsɛ nyɛ lɛ, yɛ heshibaa kɛ mlijɔlɛ fɛɛ mli, yɛ tsuishitoo mli, ní nyɛná tsui nyɛhãhãa nyɛhe yɛ suɔmɔ mli, ni nyɛbɔa mɔdɛŋ waa nyɛhiɛa ekomefeemɔ ní nyɛtsɔ mumɔ lɛ nɔ nyɛná lɛ mli, yɛ toiŋjɔlɛ ni ji kpãa ni fiɔ nyɛ efeɔ nyɛ ekome lɛ mli.” (Efe. 4:1-3) ‘Toiŋjɔlɛ, ni ji kpãa ni fiɔ wɔ efeɔ wɔ ekome’ lɛ jara wa waa. No hewɔ lɛ, nyɛhãa wɔtswaa wɔfai shi akɛ wɔbaasaa naagbai fɛɛ ni baaba wɔ kɛ wɔnyɛmimɛi lɛ ateŋ. Kɛ́ wɔfee nakai lɛ, kpãa ni fiɔ wɔ efeɔ wɔ ekome nɛɛ mli baawa waa.