Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

YITSO 17

Maŋtsɛyeli Shiɛlɔi lɛ Atsɔsemɔ

Maŋtsɛyeli Shiɛlɔi lɛ Atsɔsemɔ

YITSO NƐƐ MLI SANE

Bɔ ni teokrase skul srɔtoi lɛ yeɔ ebuaa Maŋtsɛyeli shiɛlɔi lɛ ni amɛtsuɔ sɔ̃i ni akɛwoɔ amɛdɛŋ lɛ ahe nii jogbaŋŋ

1-3. Mɛni Yesu fee kɛlɛɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli, ni mɛɛ sanebimɔi enɛ kɛbaa?

 YESU kɛ afii enyɔ shiɛ yɛ Galilea niiaŋ fɛɛ. (Kanemɔ Mateo 9:35-38.) Etee maŋtiasei kɛ akrowai srɔtoi amli eyatsɔɔ nii yɛ kpeehei lɛ, ni eshiɛ Maŋtsɛyeli lɛ he sane kpakpa lɛ. He fɛɛ he ni eyashiɛɔ yɛ lɛ, mɛi babaoo baboɔ lɛ toi. Yesu kwɛ ni ena akɛ “nikpamɔ lɛ fá,” no hewɔ lɛ ehe miihia ni aná nitsulɔi babaoo.

2 Yesu to gbɛjianɔ koni elɛɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli. Yɛ mɛɛ gbɛ nɔ? Ehala kaselɔi 12 ni ‘etsu amɛ koni amɛyashiɛ Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ.’ (Luka 9:1, 2) Ekolɛ, no mli lɛ ekaselɔi nɛɛ yɛ sanebimɔi komɛi yɛ bɔ ni esa akɛ amɛtsu nitsumɔ lɛ amɛhã lɛ he. Shi dani Yesu baawo amɛ gbɛ lɛ, ejɛ suɔmɔŋ ehã amɛ nɔ ko ni eŋwɛi Tsɛ kɛhã lɛ—tsɔsemɔ.

3 Enɛ hãa sanebimɔi pii baa jwɛŋmɔŋ agbɛnɛ: Mɛɛ tsɔsemɔ Yesu nine shɛ nɔ kɛjɛ e-Tsɛ lɛ ŋɔɔ? Mɛɛ tsɔsemɔi Yesu kɛhã ebɔfoi lɛ? Ni ŋmɛnɛ hu—ani Mesia Maŋtsɛ lɛ etsɔse esɛɛnyiɛlɔi lɛ koni amɛnyɛ amɛtsu amɛsɔɔmɔ nitsumɔ lɛ? Kɛ́ etsɔse amɛ lɛ, belɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

“Bɔ ni Mi-Tsɛ Tsɔɔ Mi lɛ, Nakai Miwieɔ”

4. Mɛɛ be Yesu Tsɛ tsɔɔ lɛ nii, ni yɛ nɛgbɛ?

4 Yesu fee lɛ faŋŋ akɛ, e-Tsɛ ji mɔ ni tsɔɔ lɛ nii. Be ko ni Yesu shiɛɔ lɛ, ekɛɛ akɛ: “Bɔ ni mi-Tsɛ tsɔɔ mi lɛ, nakai miwieɔ.” (Yoh. 8:28, Ga Biblia hee) Mɛɛ be atsɔɔ Yesu nii, ni yɛ nɛgbɛ? Ekã shi faŋŋ akɛ, abɔi Nyɔŋmɔ kromɔ Bi lɛ nitsɔɔmɔ be ni abɔ lɛ sɛɛ nɔŋŋ. (Kol. 1:15) Bi lɛ kɛ e-Tsɛ hi ŋwɛi, ni eye afii babaoo ko ni anyɛŋ atsɔɔ kɛbo ‘Tsɔɔlɔ Kpeteŋkpele’ lɛ toi, ni ekase enifeemɔi hu. (Yes. 30:20) Enɛ hã Bi lɛ ná e-Tsɛ lɛ sui, enitsumɔi, kɛ eyiŋtoi ahe tsɔsemɔi babaoo.

5. Mɛɛ gbɛtsɔɔmɔi ni kɔɔ nitsumɔ ni Bi lɛ baatsu yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ he Tsɛ lɛ kɛhã lɛ?

5 Yɛ be ni sa mli lɛ, Yehowa hã e-Bi lɛ le nitsumɔi ni ebaahã ebatsu yɛ shikpɔŋ nɛɛ nɔ. Susumɔ gbalɛ ko ni tsɔɔ wekukpãa ni kã Tsɔɔlɔ Kpeteŋkpele lɛ kɛ ekromɔ Bi lɛ teŋ lɛ he okwɛ. (Kanemɔ Yesaia 50:4, 5.) Gbalɛ lɛ tsɔɔ mli akɛ, Yehowa tsĩɛɔ e-Bi lɛ hiɛ “daa leebi.” Sane nɛɛ feɔ tsɔɔlɔ ko ni tsĩɛɔ enikaselɔ lɛ hiɛ leebi mra koni etsɔɔ lɛ nii lɛ he mfoniri. Wolo ko ni gbalaa Biblia lɛ mli lɛ wie akɛ: “Kɛ́ wɔɔkɛɛ yɛ gbɛ ko nɔ lɛ, Yehowa . . . ŋɔɔ bi lɛ kɛyaa skul taakɛ eji yɛ nikaselɔ gbɛfaŋ lɛ, ni etsɔɔ lɛ nɔ ni esa akɛ eshiɛ kɛ bɔ ni ebaafee lɛ ehã.” Yɛ nɔ ni wɔbaakɛɛ eji ŋwɛi skul nɛɛ mli lɛ, Yehowa tsɔɔ e-Bi lɛ ‘nɔ ni esa akɛ ekɛɛ kɛ nɔ ni esa akɛ ewie.’ (Yoh. 12:49) Tsɛ lɛ tsɔɔ e-Bi lɛ bɔ ni atsɔɔ nii hu. a Be ni Yesu yɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ, ekɛ tsɔsemɔ ni ená lɛ tsu nii jogbaŋŋ yɛ esɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli, ni ekɛtsɔse esɛɛnyiɛlɔi lɛ hu koni amɛnyɛ amɛtsu amɛsɔɔmɔ nitsumɔ lɛ jogbaŋŋ.

6, 7. (a) Mɛɛ tsɔsemɔ Yesu kɛhã ekaselɔi lɛ, ni mɛni no ye ebua amɛ koni amɛfee? (b) Mɛɛ tsɔsemɔi nɛkɛ Yesu ekwɛ koni esɛɛnyiɛlɔi ni yɔɔ ŋmɛnɛ lɛ aná?

6 Taakɛ atsĩ tã yɛ shishijeegbɛ lɛ, mɛɛ tsɔsemɔ Yesu kɛhã ekaselɔi lɛ? Mateo yitso 10 lɛ tsɔɔ mli akɛ, ekɛ gbɛtsɔɔmɔi pɔtɛɛ ni kɔɔ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ he hã amɛ, ni nibii ni nyiɛ sɛɛ nɛɛ hu fata he: he ni esa akɛ ashiɛ yɛ (kuku 5, 6), sane ni esa akɛ ashiɛ (kuku 7), bɔ ni ehe hiaa ni amɛkɛ amɛhiɛ afɔ̃ Yehowa nɔ (kuku 9, 10), bɔ ni esa akɛ amɛkɛ mɛi ni amɛbaanina yɛ shĩai lɛ awie ahã (kuku 11-13), bɔ ni amɛbaatsu saji ahe nii amɛhã kɛ́ mɛi hereee amɛ (kuku 14, 15), kɛ bɔ ni esa akɛ amɛfee amɛnii amɛhã kɛ́ aawa amɛyi (kuku 16-23). b Tsɔsemɔ ni yɔɔ faŋŋ ni Yesu kɛhã ekaselɔi lɛ ye bua amɛ jogbaŋŋ ni amɛnyɛ amɛtsu sane kpakpa shiɛmɔ nitsumɔ lɛ yɛ klɛŋklɛŋ afii 100 Ŋ.B.

7 Ni ŋmɛnɛ hu? Yesu, ni ji Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ nɔ Maŋtsɛ lɛ etuu nitsumɔ kpele ko ewo ekaselɔi lɛ adɛŋ, no ji ní amɛshiɛ ‘Maŋtsɛyeli lɛ he sane kpakpa lɛ amɛtsɔɔ je nɛŋ fɛɛ, ní amɛkɛye jeŋmaji lɛ fɛɛ odase.’ (Mat. 24:14) Ani Maŋtsɛ lɛ etsɔse wɔ bɔ ni afee ni wɔnyɛ wɔtsu nitsumɔ ni he hiaa fe fɛɛ nɛɛ? Anɔkwa, etsɔse wɔ! Maŋtsɛ lɛ ejɛ ŋwɛi ekwɛ koni atsɔse esɛɛnyiɛlɔi lɛ ní amɛle bɔ ni ashiɛɔ ahãa mɛi ni bɛ asafo lɛ mli lɛ, kɛ bɔ ni atsuɔ sɔ̃i krɛdɛi komɛi ahe nii yɛ asafo lɛ mli.

Atsɔse Nyɔŋmɔ Webii akɛ Shiɛlɔi

8, 9. (a) Mɛɛ yiŋtoo titri hewɔ ato Teokrase Sɔɔmɔ Skul lɛ shishi? (b) Teokrase Sɔɔmɔ Skul lɛ eye ebua bo koni onyɛ otsu osɔɔmɔ nitsumɔ lɛ jogbaŋŋ fe tsutsu lɛ yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

8 Yehowa asafo lɛ ejɛ jeeŋmɔ etsɔ kpokpaa nɔ kpeei, kpeei wuji, kɛ asafoŋ kpeei, tamɔ Sɔɔmɔ Kpee lɛ, anɔ etsɔse Nyɔŋmɔ webii lɛ kɛhã shiɛmɔ nitsumɔ lɛ. Kɛ̃lɛ, kɛjɛ afi 1940 afiiaŋ lɛ nyɛmimɛi hii ni nyiɛɔ asafo lɛ hiɛ yɛ asafo lɛ nitsumɔhe yitso lɛ je shishi amɛto gbɛjianɔ koni atsɔ skul srɔtoi anɔ atsɔse nyɛmimɛi lɛ.

9 Teokrase Sɔɔmɔ Skul. Taakɛ wɔna yɛ yitso ni tsɔ hiɛ lɛ mli lɛ, abɔi skul nɛɛ feemɔ yɛ afi 1943. Ani ato skul nɛɛ shishi koni akɛtsɔse mɛi ni amɛhe asa kɛ wiemɔ hamɔ yɛ asafoŋ kpeei ashishi pɛ? Dabi. Yiŋtoo titri hewɔ ni ato skul nɛɛ shishi lɛ tsakeko, no ji, koni akɛtsɔse Nyɔŋmɔ webii lɛ ni amɛkɛ amɛnikeenii ni ji wiemɔ lɛ ajie Yehowa yi yɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli. (Lala 150:6) Skul nɛɛ yeɔ ebuaa nyɛmimɛi fɛɛ ní kɛ amɛhe woɔ mli lɛ ni amɛtsɔmɔɔ Maŋtsɛyeli shiɛlɔi ni nitsumɔ mɔɔ shi jogbaŋŋ.

10, 11. Amrɔ nɛɛ lɛ, namɛi yɔɔ hegbɛ akɛ amɛyaa Gilead Skul lɛ, ni mɛni hewɔ ato nikasemɔ lɛ he gbɛjianɔ lɛ?

10 Buu-Mɔɔ Gilead Biblia Skul. Aje nɔ ni atsɛɔ lɛ amrɔ nɛɛ akɛ Buu-Mɔɔ Gilead Biblia Skul lɛ shishi yɛ Ju, February 1, 1943. Shishijee lɛ, yiŋtoo ni yɔɔ skul lɛ sɛɛ ji ní akɛtsɔse gbɛgbalɔi kɛ bei fɛɛ sɔɔlɔi krokomɛi kɛhã maŋsɛɛ sɔɔmɔ yɛ je lɛŋ hei komɛi. Shi kɛjɛ October afi 2011 kɛbaa nɛɛ, mɛi ni yɔɔ be fɛɛ sɔɔmɔ krɛdɛɛ lɛ fãi srɔtoi lɛ amli, tamɔ gbɛgbalɔi krɛdɛi, kpokpaa nɔkwɛlɔi kɛ amɛŋamɛi, mɛi ni sɔmɔɔ yɛ Betel, kɛ shiɛlɔi ni sɔmɔɔ akɛ maŋsɛɛ sɔɔlɔi ni amɛyako skul lɛ pɛŋ ji mɛi ni ahãa amɛyaa skul nɛɛ.

11 Mɛni hewɔ ato Gilead Skul nikasemɔ lɛ he gbɛjianɔ lɛ? Nyɛmi nuu ko ni kɛ afii pii etsɔɔ nii yɛ skul nɛɛ hã hetoo akɛ: “Koni atsɔ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ kasemɔ nɔ awaje nikaselɔi lɛ ahemɔkɛyeli, ní aye abua amɛ ni amɛná sui kpakpai ni he baahia amɛ koni amɛnyɛ amɛkpee naagbai ni amɛkɛbaakpe yɛ sɔ̃i ni akɛbaawo amɛdɛŋ lɛ amli lɛ anaa. Agbɛnɛ hu, nikasemɔ lɛ yiŋtoo kome ji ní eye ebua nikaselɔi lɛ koni suɔmɔ ni amɛyɔɔ kɛhã sane kpakpa jajemɔ nitsumɔ lɛ mli awa kwraa fe tsutsu lɛ.”—Efe. 4:11.

12, 13. Te Gilead Skul lɛ ená jeŋ muu fɛɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ nɔ hewalɛ ehã tɛŋŋ? Okɛ nɔkwɛmɔnɔ ahã.

12 Te Gilead Skul lɛ ená jeŋ muu fɛɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ nɔ hewalɛ ehã tɛŋŋ? Kɛjɛ afi 1943 ni ato shishi lɛ, atsɔse mɛi 8,500 kɛ sɛɛ yɛ skul nɛɛ mli, c ni atsu mɛi ni Gilead skul lɛ etsɔse amɛ lɛ kɛtee shikpɔji 170 kɛ sɛɛ anɔ yɛ je lɛŋ hei srɔtoi. Maŋsɛɛ sɔɔlɔi nɛɛ kɛ tsɔsemɔ ni amɛná lɛ tsuɔ nii jogbaŋŋ, ni amɛkɛ ekãa tsuɔ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ kɛfeɔ nɔkwɛmɔnɔ kpakpa, ni amɛtsɔseɔ mɛi krokomɛi hu koni amɛfee nakai. Yɛ shihilɛi babaoo amli lɛ, ahãa maŋsɛɛ sɔɔlɔi yatsuɔ nii yɛ hei ni Maŋtsɛyeli shiɛlɔi bɛ loo amɛyi faaa.

13 Susumɔ nɔ ni ba yɛ Japan lɛ he okwɛ, be ni Jeŋ Ta II lɛ yaa nɔ lɛ, gbɛjianɔ ni ato kɛhã shiɛmɔ nitsumɔ lɛ gu kwraa. Be ni shɛɔ August afi 1949 lɛ, shiɛlɔi ni ji Japan shikwɛ̃ɛbii lɛ shɛɛɛ nyɔŋma. Kɛ̃lɛ, be ni nakai afi lɛ baa naagbee lɛ, maŋsɛɛ sɔɔlɔi 13 ni atsɔse amɛ yɛ Gilead skul lɛ ahiɛ edɔ waa kɛmiishiɛ yɛ Japan. Atsu maŋsɛɛ sɔɔlɔi pii kɛyafata amɛhe. Maŋsɛɛ sɔɔlɔi lɛ kɛ amɛjwɛŋmɔ ma maŋtiasei wuji lɛ anɔ tsutsu, ni sɛɛ mli lɛ amɛshi kɛtee maŋtiasei krokomɛi amli. Maŋsɛɛ sɔɔlɔi lɛ jɛ amɛtsuiaŋ fɛɛ amɛwo amɛ-Biblia nikaselɔi lɛ kɛ mɛi krokomɛi hewalɛ koni amɛkɛ amɛhe awo gbɛgbamɔ nitsumɔ lɛ mli. Ekãa ni maŋsɛɛ sɔɔlɔi lɛ kɛtsu nii lɛ wo yibii kpakpai babaoo. Amrɔ nɛɛ, Maŋtsɛyeli shiɛlɔi 216,000 kɛ sɛɛ yɔɔ Japan, ni amɛteŋ mɛi ni miihe ashɛ 86,800 miisɔmɔ akɛ daa gbɛgbalɔi! d

14. Mɛɛ nɔmimaa teokrase skul srɔtoi lɛ hãa wɔnáa? (Kwɛmɔ akrabatsa ni ji “ Skul Srɔtoi ni Akɛtsɔseɔ Maŋtsɛyeli Shiɛlɔi” ni yɔɔ baafa 188 lɛ hu.)

14 Teokrase skul krokomɛi hu. Gbɛgbamɔ Sɔɔmɔ Skul, Biblia Skul Kɛha Kristofoi Gbalashihilɛ mli Hefatalɔi, kɛ Biblia Skul Kɛha Nyɛmimɛi Hii Oshijafoi lɛ eye ebua mɛi ni kɛ amɛhe woɔ mli lɛ koni amɛná amɛkɛ Nyɔŋmɔ teŋ wekukpãa kpakpa, ní amɛkɛtsu nii jogbaŋŋ yɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ mli. e[17] Teokrase skul srɔtoi nɛɛ fɛɛ ji odaseyeli kpele ni maa nɔ mi akɛ, wɔ-Maŋtsɛ lɛ eje gbɛ ewaje esɛɛnyiɛlɔi lɛ koni amɛnyɛ amɛtsu amɛsɔɔmɔ lɛ jogbaŋŋ kɛwula shi.—2 Tim. 4:5.

Atsɔseɔ Nyɛmimɛi Hii Kɛhãa Sɔ̃i Krɛdɛi Ahe Nitsumɔ

15. Esa akɛ hii ni yɔɔ sɔɔmɔ hegbɛi lɛ akase Yesu yɛ mɛɛ gbɛ nɔ?

15 Okɛ ojwɛŋmɔ aya Yesaia gbalɛ ni wieɔ Yesu he akɛ Nyɔŋmɔ miitsɔɔ lɛ nii lɛ nɔ. Yɛ nɔ ni wɔbaatsɛ lɛ akɛ ŋwɛi skul nɛɛ mli lɛ, Bi lɛ kase ‘bɔ ni ekɛ mɔ ni etɔ lɛ lɛ baawie ahã.’ (Yes. 50:4) Yesu kɛ nakai nikasemɔ lɛ tsu nii; be ni eyɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ, eye ebua mɛi fɛɛ ni ‘etɔ amɛ ni amɛjatsui tsii fe amɛ lɛ’ ni amɛná hejɔɔmɔ. (Mat. 11:28-30) Nakai nɔŋŋ esa akɛ mɛi ni akɛ sɔɔmɔ hegbɛi komɛi ewo amɛdɛŋ lɛ akase Yesu, ní amɛtsɔmɔ hejɔɔmɔhei amɛhã nyɛmimɛi lɛ. Enɛ hewɔ ato skul srɔtoi ahe gbɛjianɔ kɛtsɔseɔ nyɛmimɛi ni shɛɔ taomɔ nii lɛ ahe lɛ koni amɛnyɛ amɛsɔmɔ amɛnyɛmimɛi Kristofoi lɛ jogbaŋŋ fe tsutsu lɛ.

16, 17. Mɛɛ yiŋtoo hewɔ ni afee Maŋtsɛyeli Sɔɔmɔ Skul lɛ? (Kwɛmɔ shishigbɛ niŋmaa lɛ hu.)

16 Maŋtsɛyeli Sɔɔmɔ Skul. Aje skul nɛɛ klɛŋklɛŋ nɔ lɛ shishi yɛ March 9, 1959, yɛ South Lansing, ni yɔɔ New York lɛ. Mɛi ni afɔ̃ amɛ nine kɛhã skul ni hé nyɔɔŋ kome nɛɛ ji nɔkwɛlɔi gbɛfalɔi kɛ mɛi ni ŋmɛnɛ lɛ wɔtsɛɔ amɛ akɛ onukpai akuu lɛ saji ahe gbɛjianɔtolɔi lɛ. Sɛɛ mli lɛ, atsɔɔ skul lɛ mli nikasemɔi lɛ ashishi kɛjɛ Blɔfo Wiemɔ mli kɛtee wiemɔi krokomɛi amli, ni fiofio lɛ akɛ skul nɛɛ bɔi nyɛmimɛi hii atsɔsemɔ yɛ je lɛŋ fɛɛ. f

Nyɛminuu Lloyd Barry ni miitsɔɔ nii yɛ Maŋtsɛyeli Sɔɔmɔ Skul yɛ Japan, yɛ afi 1970

17 Wɔ wolo ko (1962 Yearbook of Jehovah’s Witnesses) wie nɔ hewɔ ni ato skul lɛ shishi lɛ he akɛ: “Akɛni dekã bɛ kwraa loo nibii pii heɔ mɔ be yɛ je nɛŋ hewɔ lɛ, esa akɛ mɔ ni miisɔmɔ akɛ nɔkwɛlɔ yɛ Yehowa Odasefoi asafo lɛ mli lɛ afee nuu ni baanyɛ ato eshihilɛ he gbɛjianɔ jogbaŋŋ, bɔ ni afee ni ená be ehã mɛi fɛɛ ni yɔɔ asafo lɛ mli lɛ koni amɛná ehe sɛɛ. Nakai beaŋ nɔŋŋ lɛ, esaaa akɛ efeɔ mɔ ko ni kuɔ ehiɛ eshwieɔ eweku lɛ nɔ yɛ asafo lɛ hewɔ, moŋ lɛ esa akɛ ekɛ hiɛshikamɔ atsu nii. Eji hegbɛ ni nɔ bɛ kwraa ni akɛduro aŋkroaŋkroi ni nyiɛɔ asafoi lɛ ahiɛ yɛ je lɛŋ fɛɛ lɛ; amɛbakpeɔ yɛ Maŋtsɛyeli Sɔɔmɔ Skul lɛ kɛnáa tsɔsemɔ ni baaye abua amɛ ni amɛtsu amɛsɔi akɛ nɔkwɛlɔi lɛ ahe nii jogbaŋŋ kɛmɔ shi taakɛ Biblia lɛ kpaa gbɛ yɛ amɛdɛŋ lɛ.”—1 Tim. 3:1-7; Tito 1:5-9.

18. Mɛɛ gbɛ nɔ Nyɔŋmɔ webii lɛ fɛɛ náa Maŋtsɛyeli Sɔɔmɔ Skul lɛ he sɛɛ?

18 Nyɔŋmɔ webii fɛɛ ená Maŋtsɛyeli Sɔɔmɔ Skul lɛ he sɛɛ. Mɛni hewɔ wɔkɛɔ nakai? Kɛ́ asafoŋ onukpai kɛ asafoŋ sɔɔlɔi kɛ nibii ni amɛkaseɔ yɛ skul nɛɛ tsu nii lɛ, amɛbafeɔ tamɔ Yesu, no ji amɛbatsɔmɔɔ hejɔɔmɔhei loo yelikɛbualɔi kpakpai amɛhãa amɛnyɛmimɛi Kristofoi lɛ. Kɛ́ asafoŋ onukpa loo asafoŋ sɔɔlɔ ko ni susuɔ mɔ he jɛ bulɛ mli ekɛbo wie, eto etsui shi ebo bo toi, loo ebasara bo ni ewo bo hewalɛ lɛ, aso eŋɔɔɔ onaa? (1 Tes. 5:11) Hii ni shɛɔ taomɔ nii nɛɛ ahe lɛ ji jɔɔmɔ diɛŋtsɛ kɛhã amɛsafoi lɛ!

19. Mɛɛ skul krokomɛi hu Nitsɔɔmɔ Ajinafoi Akuu lɛ toɔ he gbɛjianɔ, ni mɛni hewɔ ato skul srɔtoi nɛɛ ahe gbɛjianɔ?

19 Teokrase skul krokomɛi hu. Gbɛtsɔɔmɔ Kuu lɛ mli Nitsɔɔmɔ Ajinafoi Akuu lɛ kwɛɔ skul krokomɛi ni akɛtsɔseɔ nyɛmimɛi hii ni yɔɔ sɔɔmɔ hegbɛi komɛi yɛ Yehowa asafo lɛ mli lɛ anɔ. Ato skul srɔtoi nɛɛ ahe gbɛjianɔ koni akɛye abua nyɛmimɛi hii ni sɔ̃i jwere amɛnɔ lɛ—asafoŋ onukpai, kpokpaa nɔkwɛlɔi, kɛ Nitsumɔhe Nine Ajinafoi Akuu mli bii—koni amɛnyɛ amɛtsu amɛsɔ̃i babaoo lɛ ahe nii jogbaŋŋ fe tsutsu lɛ. Wiemɔi ni adamɔɔ Biblia lɛ nɔ ahãa lɛ woɔ nyɛmimɛi hii nɛɛ hewalɛ koni amɛhiɛ wekukpãa kpakpa ni kã amɛ kɛ Yehowa teŋ lɛ mli kpɛŋŋ, agbɛnɛ hu amɛkɛ Ŋmalɛi lɛ amli shishitoo mlai lɛ atsu nii be ni amɛkɛ tooi ni jara wa ni Yehowa etuu ewo amɛdɛŋ lɛ shãraa lɛ.—1 Pet. 5:1-3.

Sɔɔmɔ Tsɔsemɔ Skul klɛŋklɛŋ nɔ ni afee yɛ Malawi, yɛ afi 2007

20. Mɛni hewɔ Yesu nyɛ ewie akɛ wɔ fɛɛ lɛ, ‘Yehowa tsɔɔ’ wɔ nii lɛ, ni mɛni otswa ofai shi akɛ obaafee?

20 Eyɛ faŋŋ akɛ, Mesia Maŋtsɛ lɛ ekwɛ koni atsɔse esɛɛnyiɛlɔi lɛ jogbaŋŋ diɛŋtsɛ. Ato tsɔsemɔi lɛ fɛɛ yɛ klɛmpɛi anaa, no ji kɛjɛ ŋwɛi kɛbayi shi: Yehowa tsɔse e-Bi lɛ, ni e-Bi lɛ hu tsɔse esɛɛnyiɛlɔi lɛ. Enɛ hewɔ lɛ, eja gbɛ akɛ Yesu kɛɛ akɛ, wɔ fɛɛ lɛ, ‘Yehowa tsɔɔ’ wɔ nii. (Yoh. 6:45; Yes. 54:13) Nyɛhãa wɔbɔa mɔdɛŋ wɔnáa tsɔsemɔi fɛɛ ni wɔ-Maŋtsɛ lɛ eto he gbɛjianɔ lɛ he sɛɛ. Kɛfata he lɛ, esa akɛ wɔhã ehi wɔjwɛŋmɔŋ akɛ yiŋtoo titri ni yɔɔ tsɔsemɔi nɛɛ asɛɛ ji ní akɛye abua wɔ ni wɔhe awa yɛ mumɔŋ koni wɔnyɛ wɔtsu wɔsɔɔmɔ nitsumɔ lɛ jogbaŋŋ kɛmɔ shi.

a Te wɔfeɔ tɛŋŋ wɔleɔ akɛ Tsɛ lɛ tsɔɔ Bi lɛ bɔ ni atsɔɔ nii? Susumɔ enɛ he okwɛ: Nɔkwɛmɔ nii babaoo ni Yesu kɛtsu nii yɛ nitsɔɔmɔ mli lɛ wo gbalɛ ni agba afii ohai komɛi dani afɔ lɛ lɛ obɔ. (Lala 78:2; Mat. 13:34, 35) Eyɛ faŋŋ akɛ, Yehowa, Mɔ ni kɛ gbalɛ lɛ hã lɛ na jeeŋmɔ akɛ e-Bi lɛ kɛ nɔkwɛmɔ nii loo abɛbuai baatsu nii kɛtsɔɔ mɛi anii.—2 Tim. 3:16, 17.

b Nyɔji komɛi asɛɛ lɛ, Yesu “hala mɛi 70 krokomɛi ni etsu amɛ enyɔɔnyɔ” koni amɛyashiɛ. Etsɔse amɛ hu.—Luka 10:1-16.

c Mɛi komɛi etee Gilead Skul lɛ fe shi kome.

d Kɛ́ ootao ole hewalɛ ni maŋsɛɛ sɔɔlɔi ni ená Gilead tsɔsemɔ lɛ ená yɛ jeŋ fɛɛ shiɛmɔ nitsumɔ lɛ nɔ lɛ he saji fitsofitso lɛ, kwɛmɔ wolo ni ji Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom lɛ yitso 23 lɛ.

e Akɛ Skul Kɛhã Maŋtsɛyeli Sane Kpakpa Jajelɔi lɛ eye naagbee nɔ enyɔ lɛ najiaŋ.

f Amrɔ nɛɛ, asafoŋ onukpai fɛɛ náa Maŋtsɛyeli Sɔɔmɔ Skul srɔtoi ni esoro be ni eko fɛɛ eko heɔ, ni afɔɔ feemɔ yɛ afii fioo komɛi amli lɛ ahe sɛɛ. Kɛjɛ afi 1984 kɛbaa nɛɛ, atsɔse asafoŋ sɔɔlɔi hu yɛ skul nɛɛ.