WATTA maʼin saalii nuuyase Enoc, 365 juya nia. Eesüjaʼa nnojorüle shiimainyaakai saaʼin wamüin süka nnojoluin weʼrüichin wanee wayuu eekai müin nuuyase. Maaʼulu yaa, wanee wayuu eekai kakaliain maʼin, nüsaʼwatüin maʼaka 90 juya. Nükalioʼu Enoc, nnojoishi laülaachoin wanee wayuu eekai müin nuuyase maʼaka naaʼin niakai. Wanaa sümaa tia kakaliashaatashi wanee wayuu. Jamüshijaʼa Adán, alatüsü suulia 600 juya nuuyase soʼu joʼuuin Enoc otta aakatshi Adán 300 juya süchikijee tia. Eepejeʼe waneeirua nuuʼuliwoʼu Adán kakalialeekana nuulia. Müsüjeseʼe watüjaain saaʼu nnojoluin laülaachoin Enoc soʼu 365 nuuyase, anayüiya nia. Nnojoipejeʼe nia kakaliain süchikijee tia.

Oʼutünee aaʼinchi Enoc. Eeshijaʼa süpüla nuunjulaakuʼu nümüin noulia na oʼuteekana naaʼin jee jülüjasü naaʼin waneepia tü naaʼinrakat naya wayuukana süchikijee nüküjüin namüin tü nümakat Maleiwa. Üttashaatasü naaʼin nünain Enoc, nayouktüin tü pütchi nüküjakat namüin otta nayouktüin chi Maleiwakai. Süka natüjaain aaʼu naya wayuukana nnojoluin süpüla jamajüin Maleiwa natuma, nia noʼuteeka aaʼin chi wayuu nüjünalakai. Eesüjaʼa nüsakireʼerüle naaʼin Enoc: «¿Teʼreenache nachikuaʼa na tapüshikana? ¿Jameetkajasaʼa sukuwaʼipa taʼwayuuse otta na tachoinkana? ¿Jameeikajasaʼa chi tachonkai Matusalén jee chi talüinkai Lamec?» (Génesis 5:21-23, 25). ¿Oʼutüneeiche aaʼin Enoc?

Wainma kasa nnojotka atüjaanüin aaʼu nüchiki Enoc. Apünüintua neʼe süküjüin tü Wiwüliakat nüchiki Enoc otta nnojotsü wainmain kasa süküjaka (Génesis 5:21-24; Hebreokana 11:5; Judas 14, 15). Mayaapejeʼe nnojoluin wainmain kasa aküjünaka nüchiki Enoc, wayaawata aaʼu sukuwaʼipa nunoula sutuma tia wetsiikulokot. Piakai shikiishikai püpüshi, ¿eeichia pia asouktüin saaʼu tü kasa anasükat? Müle shia, atüjeechi maʼin pia sünainjee sukuwaʼipa nunoula Enoc.

Amojujaasü maʼin sukuwaʼipa wayuu nükalioʼu Enoc. Wayuukai chii, nia wanee nülüin na nülüinkana Adán. Na wayuu eejanakana nükalioʼu Enoc kakaliapuʼusü katüin noʼu suulialeʼeya wayuu maaʼulu. Kashüülapejeʼe maʼin sukuwaʼipa wayuu soʼu tia otta manoulasalii naya. Mojulaashii nayaʼaya. Niajaʼa Caín eʼitaaka shikii tia wanaa sümaa nuʼutüin naaʼin Abel. Eejachi wanee nuuʼuliwoʼu Caín, aʼwaataakai suluʼu nukuwaʼipa, mojulaaleeshia nia nuulia Caín naashin. Eesüya wanee kasa mojusü naainjaka na nüchonniikana Caín, «nachuntüin tü nünüliakat Jeʼwaa» sümaa nnojoluin naʼwaajüin nia otta mojutsai nia namüin (Génesis 4:8; Génesis 4:23-26, TNM).

Saaʼinrapuʼuin maʼin wayuu tia nükalioʼu Enoc. Müsüjeseʼe nüneeküinjatüin Enoc tü naaʼinrajatkat miyoʼupa nia. ¿Nüshatüinche nakuwaʼipa na wayuu mojulaashiikana? ¿Nüchajaataapa Jeʼwaa, chi Maleiwa shiimainshikai, chi kakumalakai tü kasairua chakat iipünaa jee tü yaakat mmoluʼu? Anasü maʼin tü nüneekakat Enoc süpüla naaʼinrüin. Eesüjaʼa süntüle suluʼu naaʼin tü nukuwaʼipakat Abel. Oʼutüna aaʼinchi Abel saaliijee nuʼwaajüin Maleiwa. Saashin Génesis 5:22, TNM, wanaawajiraasü naaʼin Enoc waneepia nümaa chi Maleiwa shiimainshikai. Sutuma tia, wayaawata  aaʼu niain neʼe Enoc nümüiwaʼa kanoulain soʼu tia. Eekajasaʼa na wanee wayuukana, nnojoishi naʼwaajüin Maleiwa. Enoc nia chi palajaikai wayuu ashajünaka achiki suluʼu tü Wiwüliakat sünain müin nukuwaʼipa.

Sünain wetsiikulokot tüü, aküjünüsü ayatüin wanaawajiraain naaʼin Enoc nümaa Maleiwa süchikijee joʼuuin Matusalén, chi nüchonkai. Eesü maʼaka 65 nuuyase Enoc wanaa sümaa kachoin nuʼwayuuse nümüin. Mayaapejeʼe nnojoluin süküjüin tü Wiwüliakat kasaichin sünülia nuʼwayuuse Enoc otta jeʼrashiin nüchonnii, watüjaa aaʼu kasaalüin nia otta kachoin nia tooloyuu otta jieyuu. Wanee wayuu eekai nümaain Maleiwa, naaʼinmajüin nüpüshi maʼaka nuluwataain nia Maleiwa. Nütüjaa aaʼu Enoc nnojoluinjatüin kawalaʼatain nuʼwayuuse nutuma süka mojuin tia noʼuluʼu Maleiwa (Génesis 2:24). Nüchajaakajasaʼa sukuwaʼipa Enoc süpüla alinjachin Jeʼwaa napüla na nüchonniikana. ¿Kasa alataka sutuma naaʼinrüin tia?

Nnojotsü süküjüin maʼin tü Wiwüliakat süchiki tia. Nnojotsü aashajaain süchiki nunoula Matusalén, chi wayuu asaʼwatakai wainma maʼin juya jee ouktakai soʼu tü juya shiʼitakalü oʼu tü Juya Miyoʼukat. Watüjaapejeʼe saaʼu kanoulashaatain Lamec, chi nüchonkai Matusalén. Aakatshi Enoc, 100 juya süchikijee joʼuuin Lamec. Eesü wanee pütchi nüküjaka Lamec nutuma Jeʼwaa, ekeraajaka nünain Noé süchikijee tü Juya Miyoʼukat. Noé nüchon Lamec otta nümaashi nia waneepia chi Maleiwakai maʼaka naaʼin Enoc, nutuushi Lamec. Anashaatasü maʼin tü nikirajakalü anain Enoc na nüpüshikana. Nnojoishi niʼraajüin Noé Enoc, eepejeʼe na nüpüshi aküjakana nümüin nüchiki. Eeshijaʼa niale aküjüin Lamec, chi nüshikai Noé jee niale Matusalén, chi nutuushikai. Eepejeʼe süpüla niain aküjüin Jared, chi nüshikai Enoc. Aakatshi chi laülaakai Jared wanaa sümaa 366 nuuyase Noé (Génesis 5:25-29; 6:9, 10; 9:1).

Naatajatshaata nukuwaʼipa Enoc suulia nukuwaʼipa Adán. Mayaapejeʼe anapuʼuin maʼin nukuwaʼipa Adán, kaainjalashi nia nuulia Jeʼwaa, shia neʼe nüpütaka napüla na nuuʼuliwoʼukana tü mojulawaakat jee tü müliaakat. Eekajasaʼa Enoc, niʼitaain napüleerua na nuuʼuliwoʼukana tü sukuwaʼipainjatka nanoula, naaʼinrüin tia eerejeʼe nnojoluin anapuʼuin maʼin nukuwaʼipa maʼaka naaʼin Adán. Ouktüshi Adán soʼu 308 nuuyase Enoc. Shia neʼe jülüjaka naaʼin Adán tü nukuwaʼipakat neʼe nümüiwaʼa. ¿Eesüche mojuin naaʼin na nüpüshikana nüchiirua ouktapa nia? Nnojotsü watüjaain aaʼu tia. Shia watüjaaka aaʼu ayatüin Enoc nümaain chi Maleiwakai (Génesis 5:24, TNM).

Piale nekiipüʼüin püpüshi, anasü püshatüle nukuwaʼipa Enoc. Mayaapejeʼe choʼujaain piʼyataain süpüleerua puʼwayuuse jee napüleerua na püchonniikana, shia alanaʼaleeinjatka pümüin aapaa tü choʼujaakat sümüin nanoula (1 Timoteo 5:8). Süpüla puuntüin pükaaliinjain naya sünain nanoula, pikirajüinjana naya otta paaʼinrüinjatü tü pikirajakalü anain. Müleka poonoole sümaa nünüiki Maleiwa jee nümaale pia maʼaka naaʼinrüin shia Enoc, aneerü maʼin tü pikirajakalü anain na püpüshikana otta nashateerü pukuwaʼipa.

Eesüjaʼa mojule naaʼin Enoc süka niain neʼe aʼwaajüin Maleiwa nümüiwaʼa. Niʼrüin Jeʼwaa tü alatakat nümüin Enoc, aashajaashijeseʼe nia nümaa Enoc süpüla nüküjüin wanee pütchi namüin na wayuukana. Sükajee tia, nüneeküin nia Jeʼwaa süpüla nünüikimaainjachin nia. Niajaʼa Enoc palajaikai  wayuu nünüikimaajachikai Jeʼwaa saashin tü Wiwüliakat. Watüjaa aaʼu tia sutuma süshajünüin kakalia mapa tü nünüikikat Enoc, * nüshajüin shia Judas, chi nimüliakai Jesuu.

¿Kasa wayuu tü nümakat Enoc? Müshi nia: «Jülüja jaaʼin, antüshinka Jeʼwaa namaa na aapiee nümaʼanajeejanakana, süsalakalaka saainjala wayuu sümüin jee süsalashii nutuma napüshuaʼa na aaʼinrakana kasa mojusü süka mojuin maʼin tü naaʼinrakat. Jee süsalashii naya neʼrala wayumüin otta saaʼu mojuin nanüiki nüchiki» (Judas 14, 15, TNM). Müshi naashajaakai aaʼin Enoc süchiki wanee kasa alatüirü, süchiki wanee kasa naaʼinraka Maleiwa. Shiajaʼa sukuwaʼipapuʼuka nanüiki wainma wayuu nünüikimaajana Maleiwa. Sutuma müin sukuwaʼipa nanüiki, shia naküjeeka shikeraajeerüin waneepia tia pütchikat (Isaías 46:10).

Eesüjaʼa nüküjüle Enoc tia pütchikat sümüin wayuu süpüshuaʼa. ¿Jamüsüche kapüleeka aküjaa tia pütchikat? Kojuyatua nüküjüin Enoc namüin na wayuukana kaainjalain naya süka mojutüin Maleiwa namüin jee naainjain kasa mojusü. Tü nümakat Enoc, shia sumojujaain maʼin sukuwaʼipa wayuu soʼujee neʼrüliijaain wayumüin na wayuukana nümüin Maleiwa suluʼu tü apainkat Edén otta nüküjüin najaʼttajanain napüshuaʼa na wayuu mojulaashiikana. Nüküjüin naaʼinrüinjatüin Jeʼwaa tia nakajee «na aapieekana» jee yapashii naya süpüla atkawaa. Nnojoishi mmoluin Enoc sünain aküjaa tia pütchikat otta nüküjüin shia nümüiwaʼa. Eeshijaʼa niʼrüle nia Lamec, chi nülüinkai sünain aaʼinraa tia, müshijeseʼe kojutüin nia nümüin.

Wanaa sümaa jülüjain waaʼin sukuwaʼipa nunoula Enoc, eesüjaʼa wasakireʼerüle waaʼin müleka shiimainre weʼrüin mojulaain wayuu maaʼulu yaa maʼaka nümüin Jeʼwaa. Ayatüsia sünainpünaain sukuwaʼipa wayuu maaʼulu tü pütchi nümakat Enoc. Ekeraajüsü tia nümakat soʼu shiʼitüin tü Juya Miyoʼukat, wanaa sümaa najaʼlajeʼennüin napüshuaʼa na wayuu mojulaakana nükalioʼu Noé. Tia, meematsü aka saaʼin tü alatajatkat soʼu palitchon kaʼi (Mateo 24:37-39; 2 Pedro 2:4-6). Maaʼulu yaa, yapashi Maleiwa namaa na aapiee nümaajanakana süpüla najaʼlajeʼerüin na mojulaashiikana. Waküja maʼin sümüin wayuu tü pütchi nüküjakat Enoc süpüla waapirüin naya. Eesüjaʼa mojuwaire waaʼin sutuma wamüiwaʼain waya sünain anoujaa nünain Jeʼwaa. Nnojoliipejeʼe nüpüteenain Jeʼwaa namüiwaʼa na wayuu aʼyataakana waneepia nümüin maʼaka nnojoluin nüpütüin Enoc nümüiwaʼa.

¿Kasa ouktaka atuma Enoc? Nnojotsü watüjaain aaʼu. Anuu sünüiki tü karalouktakat Génesis: «Ayatüshi Enoc nümaain chi Maleiwa shiimainshikai. Yüüʼülaa nümaka süka nüsaajüin nia Maleiwa» (Génesis 5:24, TNM). ¿Jamaluʼulu nüsaajaanüin Enoc nutuma Maleiwa? Müshi Pablo süchiki tia: «Paala sümaiwa Enoc, nnojotsü niʼrüin ouktaa. Süka shiimüin nünoula nünain Maleiwa, asaajaanüshi nütüma saʼakajee tü wayuukolüirua yaa mmoluʼujee, nnojoikalaka nüntüna anain sütüma wayuu süchikijee tia. Sütüma tü ashajuushikat suluʼu tü nüchikimaajatkat chi Maleiwakai, watüjaa aaʼuchi Enoc sünain nünoujain. Nnojoliiwaʼaya nüsaajaanüin Enoc saʼakajee wayuu, talatüsü naaʼin chi Maleiwakai nümaa» (Hebreokana 11:5). ¿Jamaluʼulu tü nümakat Pablo süchiki nnojoluin niʼrüin ouktaa Enoc sümaa nüsaajaanüin saʼakajee wayuu? Saashin waneeirua Wiwülia, amaanüshi Enoc nutuma Maleiwa chaa iipünaamüin. Nnojotpejeʼe shiimain tia, süka jamüin, süküjüin tü Wiwüliakat niain Jesuu chi palajaikai osoʼiraain aaʼin süpüla oʼunaa chaa iipünaamüin (Juan 3:13).

 Eeshijaʼa süpüla nnojoluin niʼrüin nümüliala Enoc wanaa sümaa naakalüin. Müsüjeseʼe süküjüin tü Wiwüliakat nüsaajaanüin sümaa nnojoluin niʼrüin ouktaa. ¿Jamüsü nütüjaaka aaʼu Enoc talatüin chi Maleiwakai nümaa? Eesüjaʼa niiʼiyatüle Jeʼwaa nümüin Enoc jamüinjateerüin tü Mmakat paʼaraiisüpa shia. Shiasaʼa süchikijee niiʼiyatüin tia nümüin, aakatshi Enoc. Sutuma tia, nütüjaa aaʼu Enoc talatüin chi Maleiwakai nümaa. Ashajüshi Pablo nüchiki Enoc jee waneeinnua tooloyuu otta jieyuu waneepiakana nümaa Maleiwa, müshi nia: «Ouktüshii naya sümaa talatüin naaʼin sünain anoujaa» (Hebreokana 11:13). Eeshijaʼa nüchajaanüle Enoc natuma na nüʼünüükana süchikijee ouktüin nia, nnojoipejeʼe nia nantüin anain süka yüüʼülaa nümüin nutuma Jeʼwaa. Naaʼinrüin tia Jeʼwaa nüka Enoc suulia mojutajüin nia natuma jee suulia naʼwaajüin nia. *

Tü waküjüinjatkalü jooluʼu, eesüjaʼa süpüla shiain tü alatakat nümüin Enoc nülüʼütpa süpüla ouktaa. Eeshijaʼa niipiijünüle Enoc natuma na nüʼünüükana, mapüsakaiya maʼin nia. Jashichishaanashii na wayuu eipiijakana nia, shiajaʼa sutuma tü pütchi nüküjakat namüin. Nuunjulaaka Enoc napüleerua naya wayuukana otta eemeraashi nia, nütüjaapejeʼe saaʼu nüntünamaateechin anain. Nütüjaa aaʼu nuʼutüneechin aaʼin otta nütüjaa aaʼu nnojoleerüin jaralüin amülialaain naalin. Shiasaʼa nnojoitpa mapüsain maʼin nia, oʼuraajüshi nümüin Maleiwa jee shiimalaakalaka naaʼin sümaa niʼrüin wanee mma wattasü maʼin.

Niʼrüin wanee mma naatajatshaata suulia eere kepiain nia. Anashaatasü maʼin maʼaka saaʼin tü apainkat Edén. Nnojotpejeʼe niʼrüin aapieeirua sünain aaʼinmajaa suulia shikerojüin wayuu sünainmüin. Watta naalii wayuu niʼraka otta anashii naya, nnojoishii ayuulin otta katsüinshii naya. Aleewajiraashii napüshuaʼa na wayuu niʼrakana. Nnojotsü jaralüin üttüin aaʼin sünain wayuu otta nnojotsü jaralüin oʼuteein saaʼin wayuu saaʼu sunoula, yüüü, nnojorüleejaʼa. Sutuma tü niʼrakat Enoc nutuma Jeʼwaa, nütüjaaitpa aaʼu alin nia nüpüla jee talatüin nia nümaa. Niyaawata aaʼu Enoc kepiainjachin nia suluʼu tia mma niʼrakat. Nüsürütka noʼu sümaa jutatüin naaʼin jee ouktaka nia.

Soʼujeʼereʼeya tia, müshi nutunkakai aaʼin Enoc. Nnojoipejeʼe nia moteechin naaʼin Maleiwa. Naashin Jesuu, napüshuaʼa na wayuu ouktakana sümaa sotuin naya naaʼin Maleiwa, achijiraainjana nachikuaʼa. Asoʼiraainjatü naaʼin yaa mmapaʼa anashaatapa maʼin shia otta jimateerü naaʼin (Juan 5:28, 29).

¿Keeʼireesü paaʼin suluʼuin pia tia mma anasükat? Anashaateerü maʼin eʼraajaa Enoc. Jülüja paaʼin kaseerüin püsakirüin anain nia. Nüküjeerü pümüin shialejeʼe alatüin nümüin süpülapünaa ouktüin nia tü wamayütkat. Süpüla suluʼuin pia tü mma anasükat, choʼujaashaatsü maʼin pikirajaain sünain wanee kasa nütüjaka apüleerua Enoc. Müshi Pablo süchikijee naashajaain nüchiki Enoc: «Kamaneeshi chi Maleiwakai namüin na eekana nümaain saaʼu nanoujain nünain» (Hebreokana 11:6). Choʼujaasü maʼin kanoulainjachin pia süpüla püshatüin sukuwaʼipa nunoula Enoc.