Nahibaluan Mo Bala?

Ano ang “lingkuran nga hukmanan” nga gindal-an kay apostol Pablo?

▪ Ang Binuhatan 18:12, 13 nagasiling nga gin-akusahan sang mga Judiyo sa Corinto si Pablo nga ilegal nga nagawali kag gindala nila sia sa “lingkuran nga hukmanan,” ukon beʹma (ang Griego nga tinaga nga nagakahulugan sing “halintang”). Sa Corinto sang una, may ara mataas nga plataporma sa gua malapit sa sentro sang agora, ukon merkado, nga mga pila lang ka tikang halin sa sinagoga. Ini nga plataporma ginagamit kon maghambal sa madamo nga tawo. Human ini sa asul kag puti nga marmol kag nadekorahan sang matahom nga mga tinigib. May duha man ini ka kuarto nga hululatan nga may mga marmol nga pulungkuan kag salog nga may desinyo.

Ang plataporma mahimo nga amo ang lingkuran nga hukmanan diin nagtindog si apostol Pablo sa atubangan ni proconsul Galio, ang Romano nga gobernador sang Acaya. Diri nagapungko ang mga opisyal nga nagabista sang mga kaso kag nagapahibalo sang ila desisyon sa nagatipon nga mga tawo.

Sa mga siudad sang Gresya, kinaandan na nga nagatipon ang mga tawo sa atubangan sang beʹma, diin ginahimo ang tanan nga transaksion. Sa ila rekord parte sa pagbista kay Jesus, ang Griego nga mga teksto sa Mateo 27:19 kag Juan 19:13 nagapatuhoy kay Poncio Pilato nga ara sa iya beʹma sang nagahambal sia sa mga tawo.—Basaha man ang Binuhatan 12:21.

Ngaa nasandad ang pila ka Judiyo sa paagi sang kamatayon ni Jesus?

▪ Si apostol Pablo nagsiling parte sa mga Cristiano sang una: “Ginabantala naton si Cristo nga ginlansang sa usok, nga para sa mga Judiyo isa ka kabangdanan sang pagkasandad apang para sa mga pungsod kabuangan.” (1 Corinto 1:23) Ngaa nasandad ang iban sa paagi sang kamatayon ni Jesus?

Parte sa paagi sang kamatayon ni Jesus kag sa kultura sang mga tawo sa Middle East sang unang siglo, ang komentarista sa Biblia nga si Ben Witherington III nagsiling nga amo ini “ang pinakamakahuluya nga paagi sang kamatayon didto. Wala ini ginkabig nga pagkamartir.” Nagsiling pa sia: “Ang mga tawo didto nagapati nga makilala ka kon ano ka nga sahi sang tawo sa paagi sang imo kamatayon. Base sa sini, ginkabig si Jesus nga malain nga tawo, nga nagtraidor sa estado, kag bagay nga silutan pareho sa nagrebelde nga ulipon.” Ginapakita lamang sini nga wala ginhimuhimo sang mga Cristiano sang una ang mga natabo parte sa kamatayon kag pagkabanhaw ni Jesus.