Wendo nĩ kũrũmbũiya arĩa angĩ kuuma ngoro-inĩ biũ. Mũndũ ũrĩ na wendo onanagia kũgerera ciugo na ciĩko ciake ũrĩa aiguaga kwerekera arĩa endete, o na rĩrĩa gwĩka ũguo kũrabatara kwĩima.

Musa nĩ eendete Ngai. Na njĩra ĩrĩkũ? Ririkana ciugo cia 1 Johana 5:3: “Amu kwenda Ngai nĩ atĩrĩ, nĩ tũmenyagĩrĩre maathani make.” Musa aatũraga kũringana na ũtaaro ũcio. Harĩ maũndũ marĩa mothe eerirũo nĩ Ngai eke—kuuma o wĩra mũritũ wa kũrũgũma mbere ya mũthamaki Firauni, nginya ũndũ mũhũthũ wa kũhutia Iria Itune na rũthanju rwake—Musa nĩ aathĩkire. Musa aathĩkagĩra mawatho mothe, marĩa maarĩ maritũ na marĩa maarĩ mahũthũ. Bibilia yugaga ũũ: “Ũguo noguo ekire.”—Thama 40:16.

Musa nĩ eendete Aisiraeli arĩa angĩ. Tondũ nĩ maamenyaga atĩ Jehova aahũthagĩra Musa kũmatongoria, Aisiraeli nĩ maathiaga harĩ we gũcaria ũteithio wa mathĩna matiganĩte. Bibilia yugaga: “Andũ . . . magĩtinda marũgamĩte marigicĩirie Musa kuuma rũcinĩ nginya o hwaĩ-inĩ.” (Thama 18:13-16) Ta hũra mbica ũrĩa Musa aanogete nĩ ũndũ wa gũthikĩrĩria—mũthenya mũgima—Aisiraeli makĩmũitũrũrĩra mathĩna mao! O na kũrĩ ũguo Musa nĩ aakenagĩra kũmateithia tondũ nĩ aamendete.

Makĩria ma gũthikĩrĩria andũ, Musa nĩ aamahoyagĩra. Aahoyagĩra nginya arĩa maamwĩkaga maũndũ moru. Kwa ngerekano-rĩ, rĩrĩa Miriamu, mwarĩ wa nyina, aatetirie Musa, Jehova aamũhũrire na mangũ. Handũ ha gũkena nĩ ũndũ wa mwarĩ wa nyina kũherithio, atekũrĩa marĩĩgu Musa aamũthaithanĩire ũũ: “Ngai, ndagũthaitha ũmũhonie.” (Ndari 12:13) No wendo wiki ũngĩatũmire Musa ahoe ihoya ta rĩu rĩtarĩ rĩa mwĩyendo.

No twĩgerekanie na Musa na njĩra ya gũkũria wendo mũnene harĩ Ngai. Wendo ta ũcio ũtũtindĩkaga twathĩkagĩre maathani make kuuma “ngoro.” (Aroma 6:17) Rĩrĩa tũrathĩkĩra Jehova kuuma ngoro, nĩ tũtũmaga ngoro yake ĩkene. (Thimo 27:11) Ningĩ nĩ tũgunĩkaga. Ningĩ rĩrĩa tũratungatĩra Ngai nĩ ũndũ wa kũmwenda biũ, makĩria ma gwĩka maũndũ marĩa magĩrĩire nĩ tũrĩkenagĩra kũmeka.—Thaburi 100:2.

Njĩra ĩngĩ tũngĩĩgerekania na Musa nĩ gũkũria wendo wa kwĩima kwerekera arĩa angĩ. Rĩrĩa arata kana andũ a famĩlĩ matũmenyithia mĩtangĩko yao, wendo nĩ ũtũtindĩkaga (1) tũmathikĩrĩrie na ngoro itũ yothe; (2) tũgerie kwĩĩkĩra iratũ-inĩ ciao; na (3) tũmonie atĩ nĩ tũramarũmbũiya.

Ta Musa, o na ithuĩ no tũhoere arĩa twendete. Rĩmwe na rĩmwe no tũkue ngoro twagĩte ũrĩa tũngĩka nĩguo tũmateithie. O na twahota kuuga ũũ tũrĩ na ihooru, “Gũtirĩ ũndũ ingĩka no ngũririkanire mahoya-inĩ.” Ĩndĩ ririkana atĩ: “Mũndũ mũthingu ahoya, mahoya macio makoragwo na hinya mũingĩ.” (Jakubu 5:16 The Kingdom New Testament) Mahoya maitũ no matũme Jehova ekĩre mũndũ ũcio ũndũ Atangĩrekire. Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ mwega tũngĩkĩra mũndũ twendete ũkĩrĩte kũmũhoera? *

Hatarĩ nganja, no twĩrute maũndũ maingĩ kuuma kũrĩ Musa? O na gũtuĩka aarĩ o mũndũ ta ithuĩ, nĩ aatũigĩire kĩonereria kĩnene kĩa wĩtĩkio, wĩnyihia, na wendo. O ũrĩa tũregerekania na kĩonereria gĩake makĩria, noguo tũrĩgunĩkaga makĩria na tũkaguna arĩa angĩ.—Aroma 15:4.