مازمۇنعا ٶتۋ

يسا پايعامباردى نە‌گە قۇ‌دايدىڭ ۇ‌لى دە‌پ اتايدى؟‏

يسا پايعامباردى نە‌گە قۇ‌دايدىڭ ۇ‌لى دە‌پ اتايدى؟‏

كيە‌لى كىتاپتىڭ جاۋابى

كيە‌لى كىتاپتا يسا ٴ‌جيى «قۇ‌داي ۇ‌لى» دە‌پ اتالادى (‏جوحان 1:‏49‏)‏.‏ «قۇ‌دايدىڭ ۇ‌لى» دە‌گە‌ن تىركە‌س كە‌يبىرە‌ۋلە‌ردىڭ قۇ‌لاعىنا تۇ‌رپىدە‌ي ٴ‌تيىپ جاتادى.‏ ويتكە‌نى ولار قۇ‌دايدىڭ كادىمگى ادامدار سياقتى دۇ‌نيە‌گە بالا اكە‌لۋىن ە‌لە‌ستە‌دى.‏ ٴ‌بىراق بۇ‌لاي بولۋى مۇ‌مكىن ە‌مە‌س.‏ سە‌بە‌بى قۇ‌داي تاعالا ە‌تپە‌ن سۇ‌يە‌كتە‌ن تۇ‌راتىن ادام ە‌مە‌س،‏ ول —‏ رۋح.‏ بۇ‌عان قوسا،‏ «ۇ‌لىم»،‏ «باۋىرىم»،‏ «اكە‌م» دە‌گە‌ن سوزدە‌ردى كە‌يدە تىكە‌لە‌ي تۇ‌سىنۋگە بولمايدى.‏ مىسالى،‏ ۇ‌لكە‌ن كىسىلە‌ر جاستارعا «بالام»،‏ «قىزىم» دە‌پ جاتادى.‏ ٴ‌بىراق ولار بۇ‌ل جاستاردىڭ اتا-‏اناسى دە‌گە‌ندى بىلدىرمە‌يدى.‏ سونداي-‏اق كە‌يدە «اۋىلدىڭ بالاسى» دە‌گە‌ندى دە ە‌ستيمىز.‏ ٴ‌بىراق بۇ‌ل سول بالانى اۋىل تۋدى دە‌گە‌ندى بىلدىرمە‌يدى عوي.‏ بۇ‌ل جاي عانا بالانىڭ سول اۋىلدا تۋىپ-‏وسكە‌نىن كورسە‌تە‌دى.‏ سول سياقتى كيە‌لى كىتاپتا قۇ‌داي اكە دە‌پ اتالادى.‏ ويتكە‌نى ول —‏ بارىنە ٶمىر سيلاعان جاراتۋشى (‏ٴ‌زابۇ‌ر 36:‏9؛‏ ايان 4:‏11‏)‏.‏

كيە‌لى كىتاپ يسانى عانا ە‌مە‌س،‏ پە‌رىشتە‌لە‌ردى دە «قۇ‌داي ۇ‌لدارى» دە‌پ اتايدى (‏ٵيۇ‌پ 1:‏6‏)‏.‏ وندا ادامزات اتاۋلىنىڭ العاشقى جاراتىلىسى ادام اتا دا «قۇ‌دايدىڭ ۇ‌لى» اتانعان (‏لۇ‌قا 3:‏38‏)‏.‏ ٴ‌بىراق يسا قۇ‌داي ۇ‌لدارىنىڭ ىشىندە ە‌رە‌كشە ە‌دى.‏ ويتكە‌نى ول قۇ‌دايدىڭ ە‌ڭ العاشقى جاراتىلىسى بولدى،‏ ٵرى قۇ‌داي ونى جالعىز ٶزى جاراتتى.‏

 ادام بولىپ تۋىلماي تۇ‌رىپ يسا كوكتە ٶمىر سۇ‌رگە‌ن بە؟‏

ٴ‌يا.‏ ادام بولىپ تۋىلماس بۇ‌رىن يسا كوكتە پە‌رىشتە بولعان.‏ يسانىڭ ٶزى:‏ «مە‌ن كوكتە‌ن.‏.‏.‏ كە‌لدىم»،‏—‏ دە‌گە‌ن (‏جوحان 6:‏38؛‏ 8:‏23‏)‏.‏

قۇ‌داي يسانى ە‌ڭ ٴ‌بىرىنشى ە‌تىپ جاراتتى.‏ بۇ‌عان قاتىستى كيە‌لى كىتاپ بىلاي دە‌يدى:‏

كيە‌لى كىتاپتاعى «ونىڭ باستاۋى كونە زاماننان،‏ بۇ‌رىنعى كۇ‌ندە‌ردە‌ن» دە‌گە‌ن سوزدە‌ر يساعا قاتىستى ايتىلعان (‏ميحا 5:‏2؛‏ ماتاي 2:‏4—‏6‏)‏.‏

 جە‌رگە كە‌لگە‌نگە دە‌يىن يسا كوكتە نە‌مە‌ن اينالىستى؟‏

ول كوكتە جوعارى دارە‌جە‌گە يە بولعان.‏ يسا وسى دارە‌جە‌سىن ايتىپ قۇ‌دايعا بىلاي دە‌پ دۇ‌عا ە‌تكە‌ن:‏ «اكە،‏ دۇ‌نيە جاراتىلماي تۇ‌رىپ قاسىڭدا بولعانىمدا بولە‌نگە‌ن داڭققا مە‌نى قايتادان بولە‌ي كور» (‏جوحان 17:‏5‏)‏.‏

ول اكە‌سىنە كۇ‌للى تىرشىلىك اتاۋلىنى جاراتۋعا قولعابىس ە‌تتى.‏ يسا قۇ‌دايدىڭ قاسىندا «شە‌بە‌ر جۇ‌مىسشى» بولدى (‏ناقىل سوزدە‌ر 8:‏30‏)‏.‏ ول تۋرالى كيە‌لى كىتاپتا:‏ «كوكتە‌گى مە‌ن جە‌ردە‌گىنىڭ.‏.‏.‏ ٴ‌بارى سول ارقىلى جاراتىلدى»،‏—‏ دە‌لىنگە‌ن (‏قولوستىقتارعا 1:‏16‏)‏.‏

قۇ‌داي ٵربىر جاراتىلىسىن يسا ارقىلى جاراتتى.‏ ونىڭ ىشىندە رۋحاني الە‌مدە‌گى بارلىق پە‌رىشتە‌لە‌ر دە،‏ بۇ‌كىل جە‌ر شارى دا بار (‏ايان 5:‏11‏)‏.‏ بىلايشا ايتقاندا،‏ قۇ‌داي مە‌ن يسا ارحيتە‌كتور مە‌ن قۇ‌رىلىسشى سياقتى بىرگە جۇ‌مىس ىستە‌گە‌ن.‏ قۇ‌داي ارحيتە‌كتور رە‌تىندە ٵربىر جاراتىلىستىڭ جوباسىن دايىندادى،‏ ال يسا قۇ‌رىلىسشى سياقتى سولاردى جۇ‌زە‌گە اسىردى.‏

ول «ٴ‌سوز» دە‌پ اتالدى.‏ يسانىڭ جە‌رگە دە‌يىنگى ٶمىرى جايلى ايتقان كە‌زدە،‏ كيە‌لى كىتاپ ونى «ٴ‌سوز» دە‌پ اتاعان (‏جوحان 1:‏1‏)‏.‏ بۇ‌ل دە‌گە‌نىمىز قۇ‌داي وزگە پە‌رىشتە‌لە‌رگە ايتقان سوزدە‌رى مە‌ن نۇ‌سقاۋلارىن يسا ارقىلى جە‌تكىزگە‌ن.‏

سونداي-‏اق يسا ادامدارعا قۇ‌دايدىڭ اتىنان سويلە‌يتىن وكىل بولعان بولسا كە‌رە‌ك.‏ مىسالى،‏ قۇ‌داي پە‌يىش باعىندا ادام اتا مە‌ن حاۋا اناعا يسا ارقىلى سويلە‌گە‌نگە ۇ‌قسايدى (‏مۇ‌سانىڭ 1-‏جازباسى 2:‏16،‏ 17‏)‏.‏ ە‌جە‌لدە يسرايل حالقىن ٴ‌شول دالادا باستاپ جۇ‌رگە‌ن پە‌رىشتە دە وسى يسا بولسا كە‌رە‌ك.‏ حالىقتان ونىڭ ايتقانىن بۇ‌لجىتپاي ورىنداۋ تالاپ ە‌تىلگە‌ن (‏مۇ‌سانىڭ 2-‏جازباسى 23:‏20—‏23‏)‏ a‏.‏

a قۇ‌داي يسا ارقىلى عانا ە‌مە‌س،‏ باسقا دا پە‌رىشتە‌لە‌رى ارقىلى دا سويلە‌گە‌ن.‏ مىسالى،‏ ول ە‌جە‌لگى يسرايل حالقىنا زاڭ بە‌رگە‌ن كە‌زدە باسقا پە‌رىشتە‌لە‌ردى قولدانعان (‏ە‌لشىلە‌ردىڭ ىستە‌رى 7:‏53؛‏ عالاتتىقتارعا 3:‏19؛‏ ە‌ۆرە‌يلە‌رگە 2:‏2،‏ 3‏)‏.‏