Lenda Kala ye Kiese Kana Nkutu mu Ntangw’Ampasi

NANI olembi kendalalanga? Kana nkutu Yave wa Nzambi w’Es’eto ezulu wamona e mpasi za ntima. Kasikil’owu, wakûla Aneyisaele muna ubundu wa Engipito yo kubasambula. Kansi, Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Bavutukidi, batambididi Nzambi, yo kendeleka Mvaudi a Isaele.” (Nkunga 78:​41) Kana una vo i wau, Yave okalang’aka se “Nzambi a kiese.”​—⁠1 Timoteo 1:​11, NW.

Kieleka, vena ye mambu mayingi mekendelekanga wantu. Aweyi tulenda mo vengela mpasi vo malembi kutukatula e kiese? Adieyi tulenda longoka mu mpila ina Yave wa Nzambi kasingikila mambu mankendeleka?

Mambu Mekendelekanga Wantu

Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Kolo ye susi” kibwilanga yeto awonso. (Kimpovi 9:​11) Kuna kinsalukisa, umpumbulu, sumbula yovo kimbevo kilenda kututwasila mpasi yo lukendalalu. Nkand’a Nzambi uvovanga mpe vo: “E vuvu kikululwa, ntima kiyelesa.” (Ngana 13:​12) E vuvu kia diambu diambote kiese kitwasanga, kansi avo ke dilunganini nzaki ko, tulenda kendalala. Kasikil’owu, Duncan * wakala ye luzolo lwa zindalala muna salu kia missionário, kansi vioka mvu miayingi muna salu kiaki, va bwa diambu diamfila mu yambula kio. Wavova vo: “Ewau i nkumbu antete muna zingu kiame yamona vo kia kala diaka ye vuvu ko. Kiakala diaka y’ekani ko. Mawonso kwa mono ke makala diaka mfunu ko.” E mpasi za lukendalalu zilenda kala mvu miayingi, nze una diakala kwa Claire. Wavova vo: “Vumu kia ngonde nsambwadi yakala kiau, vava yasulula nsedia ame. Kana una vo mvu miayingi miviokele kala, avo mbwene kingyana-ngyana ofilang’elongi muna nkutakani, iyindulanga vo, ‘o mwan’ame kele vo kakala moyo, eyayi i ntela kadi kala.’”

Dilenda twasa mpe mpasi za ntima avo muntu ukendelekele, nze fwasa kinzitikila,  luvambanu lwa longo, wana bekitukanga se akolami, kala ye nkundi wa kondwa ziku yovo ntokozi. Wau vo tu wantu alembi lunga yo zingila mu ntangw’a mpasi, vena ye mambu mayingi malenda kutukendeleka.

E mpilakanu zeto zilenda mpe kutukendeleka. Kasikil’owu, tulenda kendalala kele vo ka tulutidi ko muna lufimpu lwa sikola, yovo lembi baka e salu yovo muntu tuzolanga katondele ko. Tulenda kendalala mpe kele vo muntu tuzolanga oyoyele muna mwanda. Maria wavova vo: “Mwan’ame ankento wanungunukanga muna ludi. Yabanzanga vo mbandu ambote yansonganga. Kansi, vava kayambula Yave wa Nzambi ye fu ya nzo eto, yabadika vo mono kiasonganga mbandu ambote ko. Ka vena diambu diakaka ko diambote yavanganga muna zingu diantwasila kiese. Yakendalala kikilu.”

Aweyi tulenda sundila nkenda zazi? Muna baka e mvutu za kiuvu kiaki, yindula un’o Yave ketadilang’e diambu diadi.

Yindula Mbaninu a Diambu

Kana una vo yakala yo nkento antete bakolama, muna zola kwawonso Yave wa Nzambi walungisa nsatu zau. (Etuku, kapu kia 2 ye kia 3) I bosi Kaini wa mwan’au wayantika songa fu yambi. Kaini waveza lulukisu lwa Yave, yo vonda mpangi andi. (Etuku 4:​1-8) Nga lenda yindula e nkenda kamona o Yave?

Ekuma nkenda zazi ke zavidisila kiese kia Nzambi ko? Kadi ekani diandi dia zadisa ntoto yo wantu alunga, osalanga mu lungisa ekani diadi. (Yoane 5:​17) Muna kuma kiaki, wakubika kimenga kia lukûlu ye Kintinu kiandi. (Matai 6:​9, 10; Roma 5:​18, 19) Yave wa Nzambi kasia ngindu zandi muna diambu diabwa ko, kansi mbaninu ketalanga.

Nkand’a Nzambi ukutulukisanga twasianga sungididi muna oma mambote, kansi ke banza edi twadi vanga ko. Uvovanga vo: “Konso oma men’eludi, konso oma mazitu, konso oma mansongi, konso oma mavelela, konso oma mabiza, konso oma men’e nsangu zambote; ovo vena yo konso fu kiambote, ovo vena mpe yo konso lusanisinu, nubadika mo.”​—⁠Filipi 4:⁠8.

Kala ye Ngindu Zasikila mu Kuma kia Lukendalalu

Tulenda bwilwa mambu malenda soba e zingu kieto. Kasikil’owu, kuna kinsalukisa tulenda katulwa mu salu, fwilwa nkento yovo yakala yovo katulwa kiyekwa mu nkutakani. Tulenda yela, vidisa nzo yovo akundi eto. Aweyi tulenda zizidila e mpasi zazi?

Akaka bemonanga vo diambote mu sikidisa mambu balenda sia va fulu kiantete. Duncan tuyikidi kuna lubantiku yo nkaz’andi, bavova vo: “Vava twamona vo ka tulenda sala diaka salu kia missionário ko, twakendalala. Kansi, twasikidisa mana tufwete vanga: lunga-lunga ko wame yo sala e salu kia ntangwa ke ntangwa avo dilendakana. Vava tubwilwanga konso diambu, tuvavanga zaya una kadifwete vunzanesa ekani dieto ko. Ke tukalanga ye nkakalakani ko muna baka nzengo.”

Ndonga tuluta sakisanga mambu mambi tubwilwanga. Kasikil’owu, nanga ngolo tuvangidi mu sansa mwana, yovo vava baka e salu yovo luzolo lwa kwenda samuna e nsangu zambote kuna nsi za kinzenza ye makaka nanga ke matwese nluta ko mina twasi’e vuvu. Nanga tulenda yindula vo, ‘kivanganga diambu diasikila ko.’ Kansi, wauna ekanda dia wantu dia funga kuna lubantiku ke disonganga ko vo Nzambi wafunga, yeto mpe ke tufunganga ko kele vo e salu kieto ke kitwese nluta ko.​—⁠Nsiku 32:​4, 5. 

 Diasazu dikalanga mu lunda makasi vava akaka bekutukendelekanga. Kansi, Yave ke lundanga makasi ko. Ntinu Davidi wakendeleka Yave vava katá e zumba yo Bate-seba yo vondesa o nkaz’andi. Kansi, Yave wamona luviluku lwa ntima kasonga o Davidi yo kwamanana kunsadila nze selo kiandi. Diau adimosi mpe, Yosafate wa Ntinu akwikizi wasumuka vava kakanga ekangu y’atantu a Nzambi. Ngunz’a Yave wavova vo: “Muna diadi ekasi dinin’omo ngeye dituka kwa Yave. Kansì tu, omo ngeye musolokele oma mambote.” (2 Tusansu 19:​2, 3) Yave wazaya wo vo evangu diadi ke diasonga ko vo Yosafate se nyekodi. Diau adimosi mpe, tulenda tatidila yikundi avo tuyambwidi fu kia kubatumba vana vau kele vo bavangidi o vilwa. Kana nkutu akundi batukendelekele, bakinu ye fu yambote.​—⁠Kolosai 3:13.

E mpilakanu zilenda longa muntu mu vanga edi diansongi. Tulenda kendalala vava tusumukanga. Kansi, tulenda sunda lukendalalu avo tubakidi e nzengo za yambula esumu. Ntinu Davidi wakendalala kikilu, wasoneka vo: “E visi yame ifwidi, muna kungu kiame lumbu ke lumbu, . . . Izayisi esumu diame [Yave]  . . . onge oyambulwidi bi w’esumu diame.” (Nkunga 32:​3-5) Avo tubakwidi vo ke tuvangidi ko dina kevavanga Nzambi kwa yeto, tufwete lomba ndoloki kwa Nzambi yo soba e fu yeto yo kwamanana lemvokela malongi ma Nzambi.​—⁠1 Yoane 2:​1, 2. 

Kubama mu Sunda Lukendalalu

Ka lukatikisu ko, yeto awonso kuna sentu tulenda bwilwa diambu dilenda kutukendeleka. Aweyi tulenda kubamena? E mvovo mia Bruno wa Nkristu anunu ona wabwila mpasi za soba e zingu kiandi miamfunu kikilu. Wavova vo: “E diambu diamfunu diansadisa mu sunda lukendalalu, i zindalala sala e salu kina ya sadidinge mu kumika ngwizani ame yo Nzambi. Nzeye ekuma Nzambi keyambulwilanga e tandu kiaki kiambi. Mvu miayingi yasala mu kumika e ngwizani ame yo Yave. Yitoma yangalalanga wau yakumika kimwanda kiame. O zaya vo Yave wakala yame, diansadisa yo kumfiaulwisa mu sunda lukendalalu.”

Ekolo tuvingilang’oma ma kusentu, tufwete kala ye ziku kia diambu edi: Vo yeto kibeni tulenda vanga diambu dikutukendeleka yovo akaka balenda kutukendeleka, kansi Nzambi kalendi kutukendeleka ko. Kieleka, Nzambi wavova vo nkumbu andi Yave, isongele vo “Mono ikala owu ngina.” (Luvaiku 3:​14, NW) Ediadi dikutuvananga e vuvu vo ovanga mawonso mavwilu mfunu mu lungisa nsilu miandi. Wa sia nsilu vo muna Kintinu kiandi, luzolo lwandi luvangama “ova nza nze koko’zulu.” Muna kuma kiaki, Paulu wa ntumwa wasoneka vo: “Kadi ntomene wo zaya vo ke lufwa ko, ovo moyo, ovo mbasi, ovo kuluntu, ovo ina ina wau, ovo ina ikwiza, ovo ngolo, ovo ezangu ovo sina, ngatu nsem’akaka nkutu, ulenda kutuvambula muna zolwa kwa Nzambi, kuna muna Kristu Yesu wa Mfumu eto.”​—⁠Matai 6:10; Roma 8:​38, 39.

Tulenda kala ye ziku vo o nsilu una kasia Nzambi muna Yesaya wa ngunza lungana ulungana: “Nsem’ezulu diampa ye nz’ampa: oma mantete ke meyindulwa ko, ngatu kota muna ntima.” (Yesaya 65:​17) Ekwe nsilu w’esivi vo ke kolo ko wantu ke besungamena diaka mpasi ko!

[MvovoVana Yand’a lukaya]

[Mvovo mia Sina muna lukaya lwa 13]

Avo salu kieto ke kitwese nluta ko, ke disongele ko vo twafunga emvimba

[Mvovo mia Sina 14]

Nkand’a Nzambi ukutukasakesanga twasia e sungididi muna mambu mambote, kansi ke mambi ko

[Mafoto zina muna lukaya lwa 15]

Kana una vo wantu bafunga, o Nzambi nkwa kiese kadi ekani diandi lungana dilungana

[Foto ina muna lukaya lwa 16]

Sia e salu ya mwanda va fulu kiantete, dilenda sadisa mu zizidila lukendalalu