Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Dinyanguka dia mivu ne malu mimpe adi matuindile: Tshidi Bible wamba

Dinyanguka dia mivu ne malu mimpe adi matuindile: Tshidi Bible wamba

 “Dinyanguka dia mivu ndilue tshipupu. Buloba bukadi buenda bulua muaba utudi katuyi mua kusombela kabidi to.”​—The Guardian.

 Bantu badi mu kasuba kadibu badikebele. Bamanyi ba bungi ba bia panu badi bamba ne: malu adi bantu benza ke adi makebeshe dibanda dia luya didiku pa buloba bujima. Diodi padi dikadi dinyange mivu, dikebeshe ne njiwu ya lufu. Mona imue ya kudiyi:

  •   Dienzeka dibi dia bipupu pa tshibidilu, bu mudi dibanda dia luya dikole, minanga, ne mpepele mikole; bionso ebi bitu bikebesha dipasalala dia mâyi ne dikuata dia mêtu mudilu.

  •   Dienguluka dia mabue manene a mashika

  •   Diuwula dia mâyi a Mbuu

 Dinyanguka dia mivu ndikebele bantu ba miaba yonso njiwu. Tshikandakanda tshikuabu tshimane kuleja nsombelu wa mu matunga 193, tshiakamba kabidi ne: “Buloba budi dijinga ne diambuluisha dia lukasa.” (New York Times) Bu mudi dinyanguka dia mivu dishipe bantu bungi tshianana ne dibakebela ntatu, Bulongolodi bua makanda a mubidi mbuditue dîna dia ne: “tshintu tshibi tshitambe tshidi tshikebela bantu njiwu.”

 Nansha nanku, kudi malu adi atusaka bua kutekemena nsombelu mulenga. Bible ukavua muleje malu adi enzeka lelu aa. Udi uleja kabidi bua tshinyi tudi ne bua kutekemena ne: Nzambi neaajikije, ne neatuenzele malu mimpe kumpala eku.

Dinyanguka dia mivu didi dikumbaja milayi ya mu Bible anyi?

 Eyowa. Dinyanguka dia mivu dikebesha kudi dibanda dia luya didi dipetangana ne malu akavua Bible mulaye bua matuku etu aa.

 Tshikavua Bible mulaye: Nzambi ‘neabutule badi babutula buloba.’​—Buakabuluibua 11:18, dimanyisha dia kuinshi kua dibeji.

 Bible ukavua mumanyishe tshikondo tshivua bienzedi bia bantu bifuane kubutula buloba. Luya lukole ludiku elu ntshijadiki tshia mudi bantu banyangakaja buloba bibi menemene lelu eu.

 Tshidi Bible muambe etshi mbualu bukuabu budi butusaka bua katutekemenyi ne: bana ba bantu badi mua kusungila buloba to. Manya ne: Nzambi neadiangatshile malu mu bianza patshidi bantu “babutula buloba” apa. Nansha mudi bantu ba meji mimpe baditatshisha bua mivu kayinyanguki, kabena mua kupangisha bantu bua kabatungunuki ne kunyangakaja buloba to.

 Tshikavua Bible mulaye: “Nekuikale malu adi akuatshisha buôwa.”​—Luka 21:11.

 Bible ukavua mulaye ne: “malu adi akuatshisha buôwa” avua ne bua kuenzeka lelu. Dinyanguka dia mivu ndikuatshishe bantu ba nseke yonso buôwa. Lelu wa Ndaya, kudi bantu badi basama bualu badi anu ne buôwa bua ne: buloba mbufuane kulua muaba utudi katuyi mua kusombela kabidi to.

 Tshikavua Bible mulaye: “Mu matuku a ku nshikidilu nekuikale bikondo bia malu makole bidi bikole mua kupita nabi. Bualu bantu nebikale badinangi, banangi ba makuta, . . . kabayi ne lulamatu, . . . kabayi ne lungenyi lua kumvuangana, . . . batungidianganyi, bena mutu mukole.”​—2 Timote 3:1-4.

 Bible ukavua muleje ngikadilu ya bantu ne bienzedi biabu bidi binyange mivu. Bena mbulamatadi ne bangenda mushinga mbanange makuta kupita mudibu batabalela tshikala nsombelu wa bantu kumpala eku. Nansha mudibu badienzeja bua kueleshangana diboko, kabena ne lungenyi lua kumvuangana bua kuenza tshidi tshikengela bua kujikija dibanda dia luya to.

 Tshikavua Bible muambe etshi tshidi tshileja ne: ki mbimpe tuetu kutekemena ne: bana ba bantu mu kabujima nebakaje bikadilu biabu bua kukuba buloba to. Bible ukadi mene muleje ne: bantu badi ne budinangi “nebatungunuke ne kunyanguka bibi menemene.”​—2 Timote 3:13.

Tshidi tshitujadikila ne: Nzambi kakushala muvunge maboko to

 Bible udi uleja ne: Yehowa a Nzambi, Mufuki wetu, udi utabalela buloba bikole, utabalela ne badi basombelapu. Mona mvese isatu patupu idi ileja ne: Nzambi kakushala muvunge maboko to.

  1.  1. Nzambi ‘kavua mufuke buloba anu bua tshianana to, kadi uvua mubuenze bua bantu basombelapu.’​—Yeshaya 45:18.

     Nzambi neakumbaje tshivuaye mufukile buloba. (Yeshaya 55:11) Kakulekela bantu babubutula anyi babuvuija muaba utudi katuyi mua kusombela to.

  2.  2. “Bena bupuekele nebapiane buloba, nebikale ne disanka dipite bungi mu ditalala divule. Bantu bakane nebapiane buloba, nebasombapu bua kashidi.”​—Misambu 37:11, 29.

     Nzambi mmulaye ne: bantu nebasombe pa buloba apa kashidi mu ditalala.

  3.  3. “Kadi bantu babi, nebumbushibue pa buloba.”​—Nsumuinu 2:22.

     Nzambi mmulaye bua kushipa bantu badi batungunuka ne kuenza malu mabi, too ne badi banyangakaja buloba.

Malu atuenzela Nzambi kumpala eku

 Nzambi neakumbaje malu adiye mutulaye mushindu kayi? Neaakumbaje ku diambuluisha dia mbulamatadi wakokesha pa buloba bujima udibu babikila ne: Bukalenge bua Nzambi. (Matayi 6:10) Bukalenge abu nebukokeshile mu diulu. Kabuakushintakaja ngenyi ne mbulamatadi ya bantu bua kujikija ntatu idi itangila buloba to. Kadi Bukalenge bua Nzambi nebupingane pa muaba wa mbulamatadi ya bantu.​—Danyele 2:44.

 Bukalenge bua Nzambi nebuenzele bantu bonso malu mimpe, nebuakaje kabidi buloba. (Misambu 96:10-13) Mona malu enza Nzambi ne Bukalenge buende.

  •   Neakaje buloba

     Tshidi Bible wamba: “Tshipela ne buloba bume nebisanke bikole, ne mpata wa tshipela neikale ne disanka ne neele bilongo bu bilongo bia safran.”​—Yeshaya 35:1.

     Malu mimpe adi matuindile: Yehowa nealongolole buloba, ulongolola too ne miaba ivua bantu banyangakaje bikole.

  •   Udi ne bukokeshi pa dinyanguka dibi dia mivu

     Tshidi Bible wamba: “[Yehowa] udi utuyisha tshipepele; mavuala a mbuu adi abatama.”​—Misambu 107:29.

     Malu mimpe adi matuindile: Yehowa udi ne bukokeshi pa makole a mu bifukibua. Bantu kabakukenga kabidi bua dinyanguka dibi dia mivu to.

  •   Udi utulongesha mua kulama buloba bimpe

     Tshidi Bible wamba: “Nenkupeshe busunguluji ne nenkulongeshe njila uudi ne bua kuendela.”​—Misambu 32:8.

     Malu mimpe adi matuindile: Yehowa wakapesha bantu mudimu wa kulama buloba. (Genese 1:28; 2:15) Neatulongeshe mushindu mutambe buimpe wa kulama bintu bidiye mufuke ne wa kubenga kunyanga buloba.

a Yehowa ndîna menemene dia Nzambi. (Misambu 83:18) Tangila tshiena-bualu tshia “Yehowa nnganyi?