“L-​ebda element mhu essenzjali għall-​ħajja iktar mill-​karbonju,” jgħid il-​ktieb Nature’s Building Blocks. Il-​karatteristiki uniċi tal-​karbonju jgħinuh jingħaqad fih innifsu u anki maʼ ħafna elementi kimiċi oħra, u b’hekk jifforma miljuni taʼ taħlitiet, li ħafna minnhom għadhom il-​ħin kollu qed jiġu skoperti jew maħluqin b’mod sintetiku.

Bħalma juru dawn l-​eżempji, l-​atomi tal-​karbonju jistgħu wkoll jingħaqdu biex jifformaw diversi forom, inkluż ktajjen, piramidi, ċrieki, folji, u tubi. Il-​karbonju veru hu element tal-​għaġeb!

ID-​DJAMANT

L-​atomi tal-​karbonju jifformaw piramidi, imsejħin tetraedroni, li jagħmlu l-​istruttura soda ħafna u jagħmlu lid-​djamant l-​iktar materjal iebes u magħruf li jinstab b’mod naturali. Djamant perfett bażikament hu molekula waħda tal-​atomi tal-​karbonju.

IL-​GRAFITA

L-​atomi tal-​karbonju magħqudin sew flimkien huma mpoġġijin f’saffi mqabbdin flimkien bi spazju bejniethom li jistgħu jiżżerżqu minn xulxin bħal mazz karti. Minħabba dawn il-​karatteristiki, il-​grafita hi kemm lubrikant fin kif ukoll taħlita importanti għaċ-​ċomb tal-​lapsijiet. *

IL-​GRAPHENE

Dan jirreferi għal saff wieħed taʼ atomi tal-​karbonju rranġati f’forma taʼ xibka eżagonali. Il-​graphene jiflaħ għal piż kbir mingħajr ma jinqasam ħafna iktar mill-​azzar. Farka ċomb tal-​lapes jistaʼ jkollha ammonti żgħar taʼ graphene f’saff wieħed jew f’ħafna saffi.

 IL-​FULLERENES

Dawn il-​molekuli tal-​karbonju bit-​toqob jiġu f’ħafna forom li jinkludu blalen u tubi mikroskopiċi li jissejħu nanotubes. Dawn jitkejlu bin-​nanometers, jew wieħed minn biljun taʼ metru.

ORGANIŻMI ĦAJJIN

Il-​ħafna ċelluli li minnhom huma magħmulin il-​pjanti, l-​annimali, u l-​bnedmin huma mibnijin fuq struttura taʼ karbonju—element misjub fil-​karboidrati, fix-​xaħmijiet, u fl-​aċidi amminiċi (amino acids).