Diripana tša legapa la letsopa leo le nago le mengwaga e 3 000 tšeo di epolotšwego ka 2012, di kgahlile banyakišiši kudu. Ge e le gabotse ba kgahlilwe ke’ng? Ga se ba kgahlwa ke go no hwetša diripana tša legapa leo, eupša ba kgahlilwe ke seo se ngwadilwego godimo ga tšona.

Ge mafelelong baepi ba marope ba kopantše diripana tšeo, ba ile ba kgona go hwetša mongwalo wa bogologolo wa Kanana. Mongwalo woo o be o balega ka gore: “Eshibaali-Bene [morwa wa] Beda.” Le ke lekga la mathomo baepi ba marope ba hwetša leina le mengwalong ya bogologolo.

Ge e le gabotse, go na le Eshibaali yo mongwe gape ka Beibeleng. Yena e be e le yo mongwe wa barwa ba Kgoši Saulo. (1 Dikor. 8:33; 9:39) Moprofesara Yosef Garfinkel, yoo le yena a bego a le gona ge go epollwa diripana tša legapa le la letsopa, o re: “Go a kgahliša gore leina Eshibaali, e lego leina leo le bego le le gona mehleng ya Kgoši Dafida feela, le gona ka Beibeleng. E bile go a kgahliša gore ga bjale le gona le ka dipegong tša baepi ba marope.” Ba bangwe ba nagana gore leina leo ke la mehleng yeo ya Kgoši Dafida feela. Re thabela gore le mo nakong ye, baepi ba marope ba hweditše bohlatse bjo bongwe bja gore Beibele e nepagetše.

Temaneng e nngwe ka Beibeleng, leina Eshibaali le ngwalwa e le Ishi-boshethe, moo legatong la lentšu “baali” go ngwadilwego gore “boshethe.” (2 Sam. 2:10) Ke ka baka la’ng go le bjalo? Banyakišiši ba bangwe ba re: “Go bonagala lengwalong la Samuele wa Bobedi mongwadi a ile a tšhaba go diriša leina Eshibaali, ka ge leina leo le be le gopotša batho ka modimo wa Bakanana wa ledimo e lego Baali. Eupša ka pukung ya Dikoronika, leina la mathomong e lego [Eshibaali] le tlogetšwe le le bjalo.”