Agmo nalingwanay aliwliwan imbaga odino ginawa na asawam; tinmatak ed isip mo so ansasakit ya imbaga to tan kagagawa to. Kanian, ansakit so linawam tan tinmabang so panangarom ed sikato. Singa anggapo lay nagawaan mo noag say anosan so anggapoy aro ya ulopan. Sakey ni ‘tan ya babarongan mod sikato.

Balet, walan walay paraan pian napaliisan itan. Pantongtongan tayo nin unona no antoy nepeg mon naamtaan tungkol ed sakit na linawa odino pansinti.

Deralen na sakit na linawa so ulopan na sanasawa. Akin? Ta deralen na satan iray ugalin kaukolan ed panamaley ya singa say aro, tiwala, tan katooran. Kanian, say sakit na linawa so mismon problema, aliwan epekto na problema. Kampega lan oniay ibabaga na Biblia: “Naekal komon ed sikayo so amin a paneem-em na sakit na linawa.”—Efeso 4:31.

No mabarong ka, sasakitan moy sarilim. No pukoken moy sakit na linawam, singam tatampaley sarilim insan mo ilaloan ya nasakitay arum. Oniay insulat nen Mark Sichel diad libro ton Healing From Family Rifts: “Ompan samay babarongan mon kapamilyam et ag-apektado, mani-enjoy ed bilay, tan agto anggan napapansin itan.” Antoy resulta? “Mas asakitan ka laingen nen say sikato,” kuan nen Sichel.

Sarag na too so manpili no mansinti o andi. Ag-itan panisiaan na arum. Ibaga ran, ‘Say asawak so rason no akin a binmarong ak.’ Say problema, say napapansin to et say kagagawa na arum anta agto met lanlamang itan nakontrol. Oniay suhestion na Biblia: “Usisaen komon na kada sakey so gagawaen to.” (Galacia 6:4) Agtayo nakontrol so ibaga odino gawaen na arum, balet nakontrol tayoy reaksion tayo. Imbes a mansinti, wala ni arum a napanpilian tayo.

Agka komon mabarong. Tua, mainomay mon teteley asawam. Balet tandaan, walad sika ’tan no mansinti ka o andi. Wala met ed sika ’tan no mamerdona ka o andi. Sarag mon pilien ya unoren so bilin na Biblia: “Agkomon onselek so agew a wala ni pasnok yo.” (Efeso 4:26) No mainomay moy mamerdona, kalmado yon napantongtongan tan nasolusyonan iray problema yo.—Prinsipyod Biblia: Colosas 3:13.

Agmo titilaay sarilim. Ibabaga na Biblia ya wala ray totoon “mapasnok” tan ‘mapetang.’ (Uliran 29:22) Ontan ka kasi? Tepetay sarilim: ‘Mainomay ak kasin onsyodot? Mipepetang kasi ulok? Papabalegen ko kasi iray melag ya isyu?’ Ibabaga na Biblia ya “samay uulit-uliten ton itongtong so sakey a bengatla et pansisianen to ray maapit a sankakaaro.” (Uliran 17:9, NW; Eclesiastes 7:9) Nayarin nagawa met itan ed saray sanasawa. Kanian no mabarong ka, tepetay sarilim, ‘Sarag ko kasin mas napasensyaay asawak?’—Prinsipyod Biblia: 1 Pedro 4:8.

Gawam so duga. Ibabaga na Biblia ya walay “panaon ya agyesel, tan panaon a pansalita.” (Eclesiastes 3:7) Agla kaukolan ya pantongtongan so kada isyu; no maminsan susto lan ‘ibagam itan dia labat ed pusom, diad dukolan mo, tan mandeen ka labat.’ (Salmo 4:4, NW) Balet no kaukolan yon pantongtongan, alagar mo ni ya naekal so syodot mo. Oniay imbaga na sakey ya asawan bii ya si Beatriz: “No asakitan ak, pakalmaen ko ni sarilik. Insan, naisip ko lanlamang ya aliwa met manayan seryosoy ginawa tod siak, kanian mas magalang ak lan mitongtong ed sikato.”—Prinsipyod Biblia: Uliran 19:11.

Talosay labay ya ibaga na “perdona.” Diad Biblia, no maminsan say salitan “perdona” et ipapatalos manlapud orihinal ya lenguahe ya mankabaliksay lingwanan la. Kanian, say pamerdona et aliwan pangibaliwalad lingo odino kagagawa ya singano ag-itan balot agawa; nayarin say labay to labat ya ibaga et palampasen la, ta antam ya makapuy ed laman mo tan ed panamaley yo so sakit na linawa. Mas makapuy ni itan nen samay mismon agawaan.