Alu i mataupu o loo iai

Alu i le lisi o mataupu

E te Silafia?

E te Silafia?

E te Silafia?

O le ā le “nofoa faamasino” lea na taʻitaʻi atu i ai le aposetolo o Paulo?

Ua faamatala mai i le Galuega 18:12, 13, sa tuuaʻia e tagata Iutaia i Korinito Paulo i le faaliulotuina o tagata i se auala e lē tusa ma le tulafono, o lea na latou taʻitaʻi ai o ia i le “nofoa faamasino,” po o le beʹma (o le upu Eleni o lona uiga o le “sitepu”). I Korinito anamua, na iai se pulelaa maualuga i fafo e latalata i le ogatotonu o le maketi, lea atonu e lē mamao mai le sunako. Ona o le tulaga o lenei pulelaa, na mafai ona faaaogā e lauga atu ai se tagata i se aofia. Ua fausia nei pulelaa i maamora lanu moana ma paʻepaʻe, ma sa teuteu faamanaia i mea na vaneina. Sa iai foʻi ni potu faatalitali se lua i le mea e tū ai le failauga, ma ni nofoa uumi e fai i le maamora, ma sa fola i tamaʻi maa feʻilafi.

E foliga mai o le pulelaa na tū ai le failauga, o le nofoa faamasino lea na tū ai le aposetolo o Paulo i luma o le suikonesula o Kaliona, le kovana Roma i Akaia. Mai i lea tulaga, na nonofo ai alii sili ma faalogo i faamasinoga, ma faailoa atu a latou faaiʻuga faafaamasinoga i le aofia ua faapotopoto ai.

I vaipanoa eseese i aai o Eleni, na masani ona faapotopoto tagata i luma o se beʹma, ina ia talanoaina mataupu faapisinisi. I a la faamatalaga e uiga i le faamasinoga o Iesu, sa faasino le tusitusiga Eleni o le Mataio 27:19 ma le Ioane 19:13, i le lauga a Ponotio Pilato i le aofia mai i luga o lona beʹma.—Faatusatusa i le Galuega 12:21.

Aiseā na tausuai ai nisi o tagata Iutaia i le auala na maliu ai Iesu?

Na faapea mai le aposetolo o Paulo e uiga i Kerisiano o le uluaʻi senituri: “O lo tatou talaʻia o Keriso na tutuʻi i luga o le laau, ua avea ma mea e tausuai ai tagata Iutaia, ae o se mea valea lea i tagata o nuu ese.” (1 Korinito 1:23) Aiseā na tausuai ai nisi i le auala na maliu ai Iesu?

E faatatau i le auala na maliu ai Iesu ma le aganuu a tagata i Sasaʻe Tutotonu i le uluaʻi senituri, na taʻua e se faitofā o le Tusi Paia e suafa iā Ben Witherington III e faapea, “i lenā vaitaimi, o le auala sili lea ona matagā e maliu ai se tasi. E leʻi manatu iai tagata o se auala mamalu faamaturo lea.” Ua faapea atili mai Witherington: “E talitonu tagata o lenā vaitaimi e faapea, o le auala e maliu ai se tasi e faailoa ai le ituaiga o tagata e iai o ia. E tusa ai la ma lenā tulaga, sa manatu iā Iesu o se tagata taufaasesē, e fouvale i le malo, ma ua tatau iā te ia le faasalaga oti, lea e faasalaina ai pologa fouvale.” E tusa ai ma lenā aganuu, e lē talafeagai la le faapea atu na fafau aʻe e uluaʻi Kerisiano, ni tala e uiga i le maliu o Iesu ma le toe faatūina o ia.