KITU HIKI KILIJIFANYA CHENYEWE?
Ngao Yenye Kulinda na Joto ya Siafu wa Rangi ya Feza wa Sahara
SIAFU wa rangi ya feza (Cataglyphis bombycina) ni mumoja kati ya wanyama wa inchi kavu wenye kujulikana ambao wanavumilia joto kubwa. Wakati jua kali ya muchana katika jangwa la Sahara inafanya wanyama wenye kuwinda siafu watafute kivuli, siafu huyo anaondoka katika shimo lake kwa muda fulani ili kutafuta chakula; chakula chake ni wadudu wengine wenye wamekufa kwa sababu ya joto kali.
[50] mikrometre
Fikiria jambo hili: Kati ya utajiri wenye siafu wa rangi ya feza iko nao kuna ngao yenye kumulinda na joto ambayo inafanyizwa na manyoya ya pekee kwenye sehemu ya juu na ya pembeni, na pia sehemu ya chini yenye kuwa bila manyoya. Manyoya (1, 2), yenye kufanya siafu huyo angae kama feza, ni mirija (tuyaux) midogo-midogo sana ya umbo la pembe tatu (3). Kwenye sehemu mbili za inje za kila unywele wa manyoya hayo kuko mikunjo midogo-midogo yenye haiwezi kuonekana kwa macho, lakini sehemu ya ndani iko laini. Hilo linatimiza kusudi mbili. Kwanza, hilo linasaidia manyoya kurudisha miale yenye joto yenye haionekane ambayo inatokana na jua. Pili, hilo linasaidia siafu kumaliza joto ya mwili yenye kutokana na mazingira. Wakati huohuo, sehemu ya chini ya siafu huyo yenye kuwa bila manyoya inasaidia kurudisha miale yenye joto yenye haionekane ambayo inatoka kwenye udongo wa jangwa. *
[10]mikrometre
Ngao yenye kulinda na joto ya siafu wa rangi ya feza wa Sahara inasaidia mududu huyo kuchunga joto yake chini ya joto yenye anaweza kuvumilia, ni kusema, 53.6°C. Wanasayansi wanaiga siafu huyo ili kutafuta namna ya kutengeneza vifaa vya pekee vya kufunika vyenye kuongeza baridi bila kutumia vipepeo (ventilateurs) ao vifaa vingine.
Unawaza namna gani? Ngao yenye kulinda na joto ya siafu wa rangi ya feza wa Sahara ilijitokeza yenyewe? Ao iliumbwa?
^ fu. 4 Kati ya utajiri mwengine wa siafu huyo kuna protini ya pekee yenye kuwa katika mwili wake ambayo haiharibike mara moja wakati wa joto kali, miguu mirefu yenye kusaidia mwili wake usiguse udongo wenye joto na kumusaidia kukimbia sana, na uwezo mukubwa wa kurudia haraka sana katika shimo lake.
