Skip to content

Skip to table of contents

Kumweta-mweta—Ncipego Cibotu Kapati

Kumweta-mweta—Ncipego Cibotu Kapati

CIINDI muntu umwi naamumwetela-mwetela calukkomano, ino inga mucita buti? Kulalangilwa kuti andinywe mulamumwetela-mwetela. Alimwi ambweni andinywe inga mulimvwa kukkomana. Masimpe, kumweta-mweta kuzwa ansi aamoyo—kufwumbwa naa kucitwa aabalongwe naa bantu mbomutazyi—kulayambukila, alimwi kupa kulimvwa kabotu. Mukaintu umwi uutegwa Magdalena, wakaamba kuti: “Ba Georg, balumi bangu ibakafwa bakali bantu bayandisya kumweta-mweta. Ciindi twalangana, ndakali kulimvwa kuliiba alimwi akukwabililwa.”

Kumweta-mweta kuzwa ansi aamoyo ncitondezyo cakulimvwa kabotu, mbuli kukondwa, lukkomano, alimwi akubotelwa. Cibalo cimwi camubbuku litegwa Observer, ilijanika a Intaneti lya Association for Psychological Science cakaamba kuti: “Kumweta-mweta . . . kulibonya kuti ncintu ncotwakazyalwa aancico.” Alimwi cibalo cakaamba kuti nobaba bana bavwanda balakonzya “kuzyiba bupanduluzi bwambwalibonya muntu abusyu.” Cibalo eeci cakazumanana kwaamba kuti: “Kumweta-mweta takugwasyi buyo bantu kuzyiba makani amwi aagwasya, pele alimwi eeci cilakonzya kubagwasya kuba abube oobo abalo.” *

Basikuvwuntauzya baku Harvard University ku United States bakavwuntauzya kujatikizya kabunga kabalwazi bacembeede alimwi ambobakali kulimvwa akaambo kambobakali kulibonya abusyu ibasilisi. Basikuvwuntauzya bakaamba kuti ciindi basikulanganya balwazi nobakali kulibonya abusyu kuti mbantu “basangalizya, ibabikkila maano, alimwi basilubomba,” balwazi bakali kukkomana kapati alimwi bakali kufwambaana kulimvwa kabotu. Kulubazu lumwi, ciindi basikulanganya balwazi nobakali kulibonya abusyu kuti tababikkili maano, balwazi tiibakali kukkomana alimwi tiibakali kufwambaana kulimvwa kabotu.

Ciindi nomumweta-mweta andinywe inga camugwasya kapati. Buvwuntauzi bwakatondezya kuti kumweta-mweta kupa muntu kuba alukkomano alimwi akucesya kutyompwa. Mukwiimpana, kusyulungana ameso kulakonzya kupa muntu kubula lukkomano alimwi akumupa kutyompwa.

KUMWETA-MWETA “KWAKALI KUNDIKULWAIZYA”

Ba Magdalena ibaambwa kumatalikilo, bakali Bakamboni ba Jehova ciindi nokwakali Nkondo Yabili Yanyika Yoonse. Bakatolwa kucilabba cakupenzyezya caku Ravensbrück ku Germany antoomwe abanamukwasyi bamwi akaambo kakukaka njiisyo zya Nazi. Bakaamba kuti: “Zimwi ziindi basikugatela bakali kutukasya kubandika abasintolongoma. Pele kunyina ncobakali kukonzya kucita kujatikizya mbotwakali kulibonya abusyu. Kubona buyo bamaama amwanookwesu kabamweta-mweta cakali kundikulwaizya kapati alimwi cakandigwasya kuzumanana kuliyumya.”

Ambweni mulimvwa kuti akaambo kamakatazyo aamubuumi, kunyina ceelede kumupa kumweta-mweta. Pele kamuyeeya kuti, mbomulimvwa kanji-kanji kulaboola akaambo kamizeezo yanu. (Tusimpi 15:15; Bafilipi 4:8, 9) Aboobo, nokuba kuti cilakatazya, sena inga tiimwasola kubikkila buyo maano kuzintu zili kabotu, izintu zikkomanisya kufwumbwa kuti kacikonzyeka kucita boobo? * Kubala Bbaibbele alimwi akupaila kwabagwasya bantu banji kucita boobo. (Matayo 5:3; Bafilipi 4:6, 7) Alimwi buya mabala aakuti “kukkomana” a “kukondwa” alimwi ankwaazwa alajanika ziindi zinji mu Bbaibbele! Sena inga tiimwabala peeji lyomwe naa obilo buzuba abuzuba? Andinywe inga mwacikonzya kuba bantu bamweta-mweta bunji bwaziindi.

Alimwi mutanoolindili kuti mane bantu bamumwetele-mwetele. Amusaangune kubamwetela-mwetela; amupe muntu umwi kukkomana mubuzuba oobo. Inzya, kumweta-mweta kwanu amukubone mbuli mbokubede ncobeni—cipego kuzwa kuli Leza icikonzya kumugwasya nywebo alimwi abantu bacibona.

^ munc. 3 Kwiinda mukubelesya maambilambali, Bbaibbele mane lyaamba Leza kuti ulamweta-mweta. Lugwalo lwa Intembauzyo 119:135 lwaamba kuti: ‘Komumwetela [calukkomano] mubelesi wako.’—Bupanduluzi buyungizyidwe.

^ munc. 8 Amubone cibalo cakuti “Sena ‘Mulaapobwe Lyoonse’?” mumagazini ya Sinsimuka! ya November 2013.