Tasarım Ürünü mü?

Odun Arısının Yumurta Borusu

● Dişi odun arısı, yumurtalarını çam ağaçlarının içine bırakır. Odun arısının bu yöntemi bilim insanlarına, daha güvenli ve daha iyi çalışan cerrahi sondalar geliştirmek üzere ilham verdi.

Şunu düşünün: Odun arısı vücudunun arka kısmındaki yumurta borusuyla çam ağacına delik açar. Ovipozitör de denen yumurta borusu iğneye benzer sivri uçlu bir tüptür ve birbirine bağlı iki borudan oluşur. Bu boruların her birinde sırt sırta bakan testere benzeri dişler vardır. İki borudan birinin dişleri ağaca tutunup direnç sağlarken diğeri bir adım ileri kayar. Sonra, ileri kayan bu borunun dişleri ağaca tutunup direnç sağlarken diğeri ileri kayar. Boruların sırayla direnç sağlayıp ilerlediği bu hızlı ileri geri hareket sayesinde yumurta borusu en az güçle neredeyse 20 milimetre içeri girer, bu arada ne bükülür ne de kırılır.

Bilim insanları odun arısının yumurta borusundan esinlenerek benzer bir yöntemle çalışan, sinir sistemi cerrahisinde kullanılacak örnek bir sonda yaptılar. Bu sondanın silisyum iğnesi, ileri geri hareket eden iki borudan oluşuyor ve her borunun çok küçük dişleri var; bu sayede en az zararla beynin derin bölgelerine kadar girilebiliyor. Bu cihazın yeni bir özelliği daha olacak. New Scientist dergisi şöyle açıklıyor: “Bu cihaz şu an var olan sert cerrahi sondalardan farklı olarak esnek olacak, bu sayede mümkün olan en güvenli yoldan ilerleyecek; örneğin ameliyat sırasında beynin yüksek risk taşıyan bölgelerine girmeyecek.” Böyle bir sonda, ulaşılması zor alanlara erişmek için açılan kesilerin miktarını da azaltacak.

Ne dersiniz? Dişi odun arısının yumurta borusu tesadüfen mi meydana geldi? Yoksa tasarlandı mı?

[Sayfa 25’teki şema]

(Ayrıtılı bilgi için lütfen yayına bakın)

Borulardan biri ağacı keserek içine girerken diğeri ağaca tutunup dişleriyle direnç sağlar

Odun

Değişen güçler

[Sayfa 25’teki resim tanıtım notları]

Odun arısı: David R. Lance, USDA APHIS PPQ, Bugwood.org; şema: J. F. V. Vincent and M. J. King, (1996). Odun arısının yumurta borusunun delme mekanizması. Biomimetics, 3: 187-201