KU YA exikolweni u nga ri na pakani swi fana ni ku nghenela mphikizano wo tsutsuma lowu nga riki na ntambhu laha u fikaka u chaputa kona. Bibele yi ri: “Tiva laha u kongomaka kona.” (Swivuriso 4:26, Bibele ya Contemporary English Version) Ku tivekela pakani swi ta ku pfuna leswaku u tshama u dzikise mianakanyo ya wena ni ku ku olovisela swilo loko se u tirha. U nga tivekela njhani pakani?

Tivutise, ‘Ndzi ta tihanyisa njhani?’ U nga hlweli ku tihlamula xivutiso lexi. Ematshan’weni ya sweswo, kunguhata swilo ka ha ri emahlweni. Ha yini? Hi xikombiso: Loko u lava ku teka riendzo, u fanele u rhanga hi ku hlawula ndhawu leyi u nga ta yi endzela. Kutani u ta languta mepe leswaku u kuma gondzo lerinene leri u nga fambaka ha rona u ya kwalaho. U nga endla leswi fanaka ni le xikolweni. Ehleketa hi ntirho lowu u nga ta wu endla kutani u hlawula tidyondzo leti nga ta ku pfuna leswaku u dyondzela ntirho wolowo.

Kambe hi lexi xilemukiso: Vantshwa vo tala va lava ku endla ntirho lowu va wu rhandzaka ntsena. Hi xikombiso, loko va tibyele leswaku va lava ku va swiyimbeleri, a va lavi no yi twa mhaka ya leswaku va tirha ntirho wun’wana. I yini leswi u nga swi endlaka?

1. Ehleketa hi vuswikoti bya wena. Hi xikombiso, xana wa swi rhandza ku pfuna van’wana? Xana wa swi kota ku lunghisa michini? Xana wa ti kota tinhlayo? Xana wa ti tiva timhaka ta swa mabindzu? Xana wa swi kota ku lunghisa swilo?
2. Ehleketa hi swilo leswi u nga swi hlawulaka. Hi yihi mintirho leyi fambisanaka ni vuswikoti bya wena? Vulavula ni van’wana hi mintirho yo hlayanyana leyi u nga yi hlawulaka ematshan’weni yo ehleketa ntsena hi ntirho wun’we lowu u wu rhandzaka. Nakambe ehleketa hi ndlela leyi anameke. Hi xikombiso, xana ntirho lowu u wu dyondzela u nga wu kuma loko wo tshuka u rhurhela etindhawini tin’wana? Xana ndzetelo lowu lavekaka wu ta ku hoxa exikweletini lexi nga ehenhla ka matimba ya wena?
3. Ehleketa hi tindlela leti ku pfulekeleke. Loko se u wu hlawurile ntirho lowu u nga tsakelaka ku wu endla, kumisisa loko wu kumeka endhawini leyi u tshamaka eka yona. Xana wa ti tiva tikhampani leti nga ku tholaka? Loko u ti tiva, xana ti na rona lunghiselelo ro letela vatirhi lava humaka exikolweni lava nga si vaka ni ntokoto? Xana ti kona tikholichi leti nga ku dyondzisaka ntirho wolowo loko u heta xikolo?

Xitsundzuxo: Vulavula ni vatswari, vadyondzisi ni vanghana va wena lavakulu. Endla ndzavisiso eka layiburari leyi nga endhawini ya ka n’wina ni le ka Internet.

Makumu ya mhaka: Loko u ri ni pakani, dyondzo ya wena yi ta va ni xikongomelo.

Ha yini u nga sunguli sweswi? Leswi sweswi wa ha riki exikolweni, ehleketa hi tinhla tinharhu leti nga laha henhla. Ti tsale ehansi tipakani ta wena ivi u vulavula ha tona ni vatswari va wena.