Tekelela Ripfumelo Ra Vona

U Hlule Ku Chava Ni Ku Kanakana

PETRO a a khome xo tika loko a ri karhi a tluta nivusiku. Xana vuketi-keti lebyi a byi voneke evugimamusi bya le vuxeni a byi kombisa leswaku se a rixile? Misiha yakwe ya nhlana ni makatla a swi foma hikwalaho ka ku tluta tiawara to tala leti a ti heteke a ri karhi a famba hi xikepe. Moya lowu a wu hunga misisi yakwe hi wona lowu endleke leswaku Lwandle ra Galeliya ri kariha. Magandlati lama a ma ba byatso byo phasa tinhlampfi, a ma n’wi chela hi mati yo titimela. Hambiswiritano, u ye emahlweni no tluta.

Enkarhini lowu nga hundza, Petro ni vanghana vakwe va tshame va siya Yesu a ri swakwe eribuweni. Hi siku rero, va vone Yesu a phamela ntshungu wa magidi lowu nga ni ndlala hi swinkwa swi nga ri swingani ni tinhlampfi. Hikwalaho ka sweswo, vanhu va lave ku endla Yesu hosi, kambe a nga pfumelanga ku va xiphemu xa tipolitiki. Nakambe a a tiyimisele ku pfuna vadyondzisiwa vakwe leswaku va nga katseki eka tipolitiki. Leswaku a ta kota ku baleka ntshungu, u sindzise vadyondzisiwa vakwe ku va va nghena endzeni ka byatso leswaku va ya eribuweni leri nga eka tlhelo lerin’wana loko yena a khandziya ntshava a ri yexe a ya khongela.—Marka 6:35-45; Yohane 6:14, 15.

Loko vadyondzisiwa va nghene ebyatsweni n’weti a wu helerile; kutani va tluta va kongoma evugimamusi bya le vupela-dyambu. Kambe va kote ku tluta tikhilomitara ti nga ri tingani. Huwa leyi a yi ri kona hikwalaho ka moya ni magandlati lawa a ma hobomulana a yi endla leswaku va nga twanani loko va vulavula. Swi nga ha endleka leswaku Petro a a nga buli na munhu a a tianakanyela ta yena.

Hakunene a a ri ni swo tala swo anakanya ha swona! U ve mulandzeri wa Yesu wa Nazareta ku tlula malembe mambirhi lama veke ni swiendlakalo swo tala. A a dyondze swilo swo tala, kambe a ka ha ri ni leswi engetelekeke leswi a a fanele a swi dyondza. Ku tinyiketela ka yena ku endla tano—ku lwa ka yena hi matimba leswaku a hlula swihinga swo tanihi ku kanakana swin’we ni ku chava—swi endle leswaku a va xikombiso lexinene lexi hi faneleke hi xi tekelela. A hi voneni leswaku hi nga n’wi tekelela njhani.

“Hi Kume Mesiya”!

Petro a a nga ta pfuka a ri rivarile siku leri a hlanganeke ha rona na Yesu wa Nazareta. Makwavo wakwe, Andriya, u sungule a n’wi tisela mahungu yo tsakisa lama nge: “Hi kume Mesiya.” Vutomi bya Petro byi sungule ku cinca hikwalaho ka marito wolawo. A nga ha ta tlhela a hanya hi ndlela leyi a hanya ha yona eku sunguleni.—Yohane 1:41.

Petro a a tshama eKapernawume, doroba leri nga le ribuweni ra mati yo tenga ya tiva ra Lwandle ra Galeliya. Yena na Andriya a va tirha na Yakobo swin’we na Yohane, vana va Zebediya ebindzwini ro phasa tinhlampfi. Petro a a nga tshami a ri yexe kambe a a tshama ni mana wa nsati wakwe ni makwavo wakwe, Andriya. Ku wundla ndyangu wo fana ni wolowo hi ku phasa tinhlampfi, hakunene a swi lava leswaku a tirha hi matimba naswona a va a ri na vutshila. U nga ha anakanya hi vusiku byo tala lebyi va byi heteke va ri entirhweni wa vona—vavanuna va ri karhi va hoxa rikoka ra vona ematini va ri eka mabyatso mambirhi va phasa tinhlampfi ta muxaka wun’wana ni wun’wana leti va ti kumaka. Hi nga ha tlhela hi anakanya hi tiawara to tala leti va ti heteke ninhlikanhi va ri karhi va tirha hi matimba, tanihi leswi a va hlawula tinhlampfi va tlhela va ti xavisa, tinkoka ti lunghisiwa ni ku basisiwa.

Bibele yi hi byela leswaku Andriya a a ri mudyondzisiwa wa Yohane Mukhuvuri. Hakunene Petro swi n’wi tsakise ngopfu leswi buti wakwe a n’wi vikeleke swona malunghana na rungula ra Yohane. Siku rin’wana Andriya u vone Yohane a kombetela Yesu wa Nazareta kutani a ku: “Vonani, Xinyimpfana xa Xikwembu!” Handle ko dya nkarhi, Andriya u ve  mulandzeri wa Yesu naswona hi mapfundza u byele Petro mahungu lama tsakisaka: Mesiya u fikile! (Yohane 1:35-40) Endzhaku ka nxandzuko wa le Edeni, malembe ya kwalomu ka 4 000 lama hundzeke, Yehovha Xikwembu u tshembise leswaku munhu wo hlawuleka a a ta nyika vanhu ntshembo wa xiviri. (Genesa 3:15) Andriya u hlangane ni Muponisi loyi, Mesiya hi byakwe! Hilaha ku fanaka Petro na yena u nambe a ku milenge mimbirhi a ya hlangana na Yesu.

Ku fikela siku rero, Petro a a tiviwa tanihi Simoni kumbe Simiyoni. Kambe Yesu u n’wi langutile kutani a ku: “‘Hi wena Simoni n’wana wa Yohane; u ta vuriwa Khefasi’ (leri loko ri hundzuluxeriwa ri nge Petro).” (Yohane 1:42) “Khefasi” i riviti leri tolovelekeke leri vulaka “ribye” kumbe “tamba.” Swi le rivaleni leswaku leswi Yesu a swi vuleke a ku ri vuprofeta. U swi vone ka ha ri emahlweni leswaku Petro a a ta fana na ribye—leri tiyeke ni leri a ri ta va ni nkucetelo lowunene exikarhi ka valandzeri va Kreste. Xana Petro a a tivona hi ndlela yoleyo? Swa kanakanisa. Hambi ku ri vahlayi van’wana va manguva lawa va Tievhangeli, Petro a va n’wi voni a ri ni timfanelo to karhi leti fanaka ni ribye. Vanhu van’wana va vula leswaku Petro u vonaka a ri munhu loyi a nga yimangiki a tiya, loyi a nga khomeleliki eka nchumu wun’we naswona u cinca-cinca mavonelo yakwe.

Petro a a ri na swona swihoxo. Yesu a a swi xiya swihoxo swakwe. Kambe Yesu ku fana ni Tata wakwe, Yehovha, minkarhi hinkwayo a a languta swilo leswinene eka vanhu. Yesu u vone vuswikoti lebyi Petro a a ri na byona naswona a a lava ku n’wi pfuna leswaku a antswisa timfanelo toleto letinene. Yehovha ni N’wana wakwe va languta leswinene ni le ka hina namuntlha. Minkarhi yin’wana swi nga ha endleka swi hi tikela ku pfumela leswaku swi kona swilo swo karhi leswinene leswi va nga swi kumaka eka hina. Hambiswiritano, hi fanele hi tshemba vonelo ra vona naswona hi tikombisa hi ri lava tiyimiseleke ku leteriwa ni ku vumbiwa hilaha Petro a a ri hakona.—1 Yohane 3:19, 20.

“Tshika Ku Chava”

Swi nga ha endleka leswaku Petro u fambe na Yesu eka maendzo lama landzeleke laha Yesu a fikeke a chumayela kona. Hikwalaho a nga ha va a vone Yesu a endla singita rakwe ro sungula, ra ku hundzula mati ma va vhinyo enkhubyeni wa vukati eKana. Xa nkoka swinene, u twe rungula ra Yesu leri hlamarisaka ri tlhela ri nyika ntshembo malunghana ni Mfumo wa Xikwembu. Ku nga khathariseki swilo hinkwaswo leswi a swi voneke ni ku swi twa, u tlhelele ebindzwini rakwe ro phasa tinhlampfi. Hambiswiritano, endzhaku ka tin’hweti ti nga ri tingani, Petro u tlhele hlangana na Yesu—naswona sweswi Yesu u rhamba Petro leswaku a n’wi landzela nkarhi hinkwawo.

Petro a ha karhele hikwalaho ka ntirho wakwe wo phasa tinhlampfi lowu a wu endleke vusiku hinkwabyo. Hi ku phindha-phindha, vaphasi va tinhlampfi va hoxe tinkoka ta vona ematini, kambe loko va ti humesa a va nga phasanga nchumu. Entiyisweni Petro u tirhise ntokoto ni vutshila lebyi a a ri na byona a ringeta ku rhiya tinhlampfi etindhawini to hambana-hambana eka tiva rero. Handle ko kanakana, a ku ri ni minkarhi leyi yena ku fana ni vaphasi vo tala va tinhlampfi, a a navela onge a nga hoxa tinkoka ta yena laha ku nga ni tinhlampfi to tala kumbe hi ndlela yo karhi ti nghena eka tinkoka takwe. Mavonelo yo tano a ma endla leswaku a ya a pfilunganyeka swinene. Ku phasa tinhlampfi a ku nga ri vutihungasi eka Petro; a ku ri ni vanhu lava a va titshege ha yena eka ntirho lowu wa ku phasa tinhlampfi. Eku heteleleni u fike eribuweni a nga khomanga nchumu. Hambiswiritano, tinkoka a ti fanele ti basisiwa. Hikwalaho loko Yesu a n’wi tshinelela a vulavula na yena a a ri eku basiseni ka tinkoka.

Yesu a a rhendzeriwe hi ntshungu wa vanhu lowu a wu lava ku twa xin’wana ni xin’wana lexi a a xi vula. Leswi a ku ri hava ni vuphelo bya marha, Yesu u nghene ebyatsweni bya Petro kutani a n’wi kombela leswaku va tlutanyana va suka endhawini leyi a va ri eka yona. Tanihi leswi rito rakwe a ri twala kahle  loko a ri ematini, Yesu u dyondzise ntshungu. Petro u yingisele hi vurhon’wana lebyikulu, ku katsa ni lava a va ri eribuweni. A swi nga n’wi phirhi ku yingisela loko Yesu a vulavula hi nhloko-mhaka-nkulu ya ku chumayela kakwe—ku nga Mfumo wa Xikwembu. Hakunene swi nga va lunghelo lerikulu ku pfuna Kreste eku hangalaseni ka rungula leri leri nyikaka ntshembo emisaveni hinkwayo! Kambe xana sweswo a swi ta koteka? Xana a va ta tihanyisa ha yini? Kumbexana Petro u tlhele a anakanya hi vusiku lebyi nga hundza lebyi eka byona matshalatshala yakwe yo phasa tinhlampfi ma hundzukeke nyuku wa mbyana.—Luka 5:1-3.

Loko Yesu a hetile ku dyondzisa, u byele Petro a ku: “Yana laha ku enteke, kutani n’wina petani tinkoka ta n’wina leswaku mi ta phasa.” Petro a a kanakana swinene. U te: “Muleteri, hi tirhe hi matimba vusiku hinkwabyo kambe a hi phasanga nchumu, kambe hi ku lerisa ka wena ndzi ta peta tinkoka.” Entiyisweni Petro a a nga lavi ku hoxa tinkoka takwe tanihi leswi tinhlampfi a ti nga ha kumeki hi nkarhi wolowo. Hambiswiritano u yingisile ni ku tlhela a koweta vatirhi-kulobye lava a va ri eka byatso lebyin’wana leswaku va n’wi landzela.—Luka 5:4, 5.

Loko Petro a ri karhi a koka tinkoka takwe u twe ku tika loku a a nga ku langutelanga. Hi ku hlamala u koke tinkoka hi matimba, kutani makhati ma nga ri mangani u vone tinhlampfi to tala ti ri karhi ti tlula-tlula endzeni ka tinkoka! Hi ku hlamala ni ku tsaka lokukulu, u vitane vavanuna lava a va ri eka byatso lebyin’wana leswaku va ta pfuna. Loko va ri karhi va koka, va hatle va swi vona leswaku byatso byin’we a byi nga ta swi kota ku rhwala tinhlampfi leti hinkwato. Va tate mabyatso kambe a ka ha ri ni tinhlampfi to tala—mabyatso ma sungule ku mbombomela hikwalaho ko tikiwa. Petro u hlamale swinene. U tshame a vona matimba ya Kreste kambe sweswi a a ma vona ma tirha eka yena! Yesu a a ri wanuna loyi a a kota ku endla leswaku tinhlampfi ti nghena endzeni ka tinkoka! Hiloko Petro a sungula ku chuha. U nkhinsamile kutani a ku: “Suka eka mina, hikuva ndzi munhu wa vudyoho, Hosi.” Xana a a ta endla yini leswaku a fanelekela ku tihlanganisa ni Munhu loyi a nga ni vulawuri byo tirhisa matimba ya Xikwembu?—Luka 5:6-9.

Hi moya wo rhula, Yesu u te: “Tshika ku chava. Ku sukela sweswi u ta phasa vanhu va ri karhi va hanya.” (Luka 5: 10, 11) Lowu a ku nga ri wona nkarhi wa ku kanakana kumbe ku chava. Ku kanakana ka Petro malunghana ni timhaka ta siku na siku to tanihi ku phasa tihlampfi a ku ri ka hava; naswona ku chava loku a a ri na kona hikwalaho ka swihoxo swakwe a ku nga twali. Yesu a a ri ni ntirho wo tala wo wu endla lowu a wu ta khumba vumundzuku bya vanhu. A a tirhela Xikwembu lexi nga “ta rivalela hi ndlela leyikulu.” (Esaya 55:7) Yehovha a a ta khathalela swilaveko swa vona, swa nyama ni swa moya.—Matewu 6:33.

Handle ko dya nkarhi, Petro u pfumerile ku va mulandzeri wakwe hilaha Yakobo na Yohane va  endleke hakona. “Va [vuyisele] mabyatso eribuweni, ivi va tshika hinkwaswo, va n’wi landzela.” (Luka 5:11) Petro u ve ni ripfumelo eka Yesu ni le ka Loyi a n’wi rhumeke. Xexo a ku ri xiboho lexinene. Vakreste lava namuntlha va hlulaka ku kanakana ni ku chava leswaku va ta kona ku tirhela Xikwembu, na vona va va va kombisa ripfumelo. Ku tshembela eka Yehovha hi ndlela yoleyo a hi ka hava.—Pisalema 22:4, 5.

“Ha Yini U Kanakana?”

Kwalomu ka malembe mambirhi endzhaku ka loko Petro a hlangane na Yesu, u tlute eka maxelo lama nga ni moya swinene nivusiku eLwandle ra Galeliya hilaha swi hlamuseriweke hakona laha henhla. I ntiyiso leswaku a hi swi tivi leswi a a swi anakanya. Swi tele leswi a a ta anakanya ha swona! Yesu u horise mana wa nsati wa Petro. U nyikele Dyondzo ya le Ntshaveni. Hi ku phindha-phindha, hi ku dyondzisa ni hi mintirho yakwe ya matimba u kombise leswaku a a ri Muhlawuriwa wa Yehovha, ku nga Mesiya. Loko tin’hweti ti ri karhi ti hundza, ku tsana ka Petro, ko fana ni ku chava ni ku kanakana kakwe, se a swi hungutekile. Yesu u kale a hlawula Petro leswaku a va un’wana wa vaapostola vakwe va 12! Hambiswiritano a ha ri ni ku chava ni ku kanakana, kambe ku nga ri khale Petro a a fanele a dyondza ku hlula ku tsana kakwe.

Hi nkarhi wa vumune wo rindza nivusiku, kumbe kwalomu ka awara ya nharhu hi mahlamba-ndlopfu, Petro u tshike ku tluta kutani a suka a yima. Hi le ko taniya—exikarhi ka magandlati—a ku vonaka nchumu wo karhi wu ri karhi wu famba! Xana nchumu lowu a wu voneke a ku ri magandlati lama a ma voningeriwa hi n’weti? Doo, nchumu wa kona a wu ololokile wu ku thwii! Phela a ku ri munhu! A a famba ehenhla ka lwandle! Loko a ri karhi a tshinela, a swi vonaka onge u lava ku hundza hi le tlhelo ka vona. Hikwalaho ko chuha, vadyondzisiwa va sungule ku ehleketa leswaku i xipuku. Munhu yoloye u va hlamule a ku: “Tiyani mbilu, hi mina; mi nga chavi.” A ku ri Yesu la vuleke marito lawa!—Matewu 14:25-28.

Petro u angule a ku: “Hosi, loko ku ri wena, ndzi lerise ku ta eka wena ndzi ri ehenhla ka mati.” Xiendlo xexo xo sungula a xi kombisa ku va ni xivindzi. Ntsako lowu Petro a a ri na wona hikwalaho ka singita leri leri nga tolovelekangiki, wu endle leswaku ripfumelo rakwe ri ya ri tiya. Na yena a a lava ku famba ehenhla ka mati. Hi ndlela ya musa, Yesu u n’wi kombele leswaku a ta eka yena. Petro u hume ebyatsweni kutani a sungula ku famba ehenhla ka lwandle. Anakanya ndlela leyi Petro a titweke ha yona loko a ri karhi a famba ehenhla ka mati. Swi fanele swi n’wi hlamarise ngopfu loko a ri karhi a kongoma laha Yesu a a ri kona. Hambiswiritano, u tlhele a sungula ku chava.—Matewu 14:29.

Petro a a fanele a dzikisa mianakanyo yakwe eka Yesu. Yesu hi yena loyi a a tirhisa matimba ya Yehovha leswaku a pfuna Petro ku famba ehenhla ka magandlati ya lwandle. Naswona Yesu a a endla sweswo hikwalaho ka ripfumelo leri Petro a a ri na rona eka yena. Kambe Petro u kavanyetekile. Ha hlaya: “Loko  a languta xidzedze, a sungula ku chava.” Petro u langute magandlati wolawo lawa a ma ri karhi ma hobomulana ma ba byatso, ni khuvi leri a ri vangiwa hi moya kutani a sungula ku khomiwa hi rhumbyana. Swi nga endleka leswaku u sungule ku tivona hi mahlo ya mianakanyo a ri karhi a nwela eka tiva rero. Loko a ya a chava ni ripfumelo ra yena ri ye ri tsana. Wanuna loyi a thyiweke leswaku i Tamba hikwalaho ka migingiriko ni ku tiyimisela kakwe, u sungule ku nwela ku fana ni ribye hikwalaho ka ripfumelo rakwe leri tsekatsekaka. Petro a a ri muhlamberi-lonkulu, kambe sweswi a a nga titsheganga hi vuswikoti byebyo. U huwelele a ku: “Hosi, ndzi ponise!” Yesu u n’wi khome hi voko kutani a n’wi koka. Kutani loko a ha ri ehenhla ka mati, u kandziyise dyondzo leyi ya nkoka eka Petro hi ku n’wi vutisa a ku: “Wena wa ripfumelo leritsongo, ha yini u kanakana?”—Matewu 14:30, 31.

“Ku kanakana”—xivulwa lexi xa faneleka! Ku kanakana ku ni matimba swinene lerova ku nga hi kavanyeta. Loko hi ku pfumelela, ku nga dlaya ripfumelo ra hina ni ku hi endla leswaku hi nwela hi tlhelo ra moya. Hi fanele hi lwisana na kona hi matimba! Njhani? Hi ku va hi tshama hi xalamukile. Loko hi tshama hi ri karhi hi anakanya hi swilo leswi hi chavisaka, leswi hi hetaka matimba ni leswi kavanyetaka vuxaka bya hina na Yehovha ni N’wana wakwe, sweswo swi ta endla leswaku ku kanakana ka hina ku ya ku kula. Loko hi dzikisa mianakanyo ya hina eka Yehovha ni N’wana wakwe, eka leswi va swi endleke, leswi va nga le ku swi endleni ni leswi va nga ta swi endlela vanhu lava va va rhandzaka, hi ta endla leswaku ripfumelo ra hina ri tiya.

Loko Petro a ri karhi a landzela Yesu va tlhelela ebyatsweni, u vone xidzedze xi hunguteka. Ku sungule ku va ni ku rhula eLwandle ra Galeliya. Petro u hlanganyele ni vadyondzisiwa-kulobye eku vuleni ka marito lama nge: “Kunene u N’wana wa Xikwembu.” (Matewu 14:33) Loko dyambu ri ya ri pela, mbilu ya Petro a yo khapa-khapa kunene hi ntsako. Ku kanakana ni ku chava kakwe, u nambe a ku swi thya! Hambiswiritano a a fanele a dyondza swilo swo tala emahlweni ko va a va Mukreste la fanaka ni ribye leri Yesu a ri voneke ka ha ri emahlweni. Kambe a a tiyimisele ku ya emahlweni no dyondza ni ku endla nhluvuko. Xana na wena u tiyimisele ku endla tano? Hakunene u ta swi xiya leswaku swa vuyerisa ku tekelela ripfumelo ra Petro.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 22, 23]

Yesu u xiye ku tinyiketela eka wanuna la titsongahataka loyi a nga muphasi wa tinhlampfi

[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]

“Ndzi munhu wa vudyoho, Hosi”

[Xifaniso lexi nga eka tluka 24, 25]

“Loko a languta xidzedze, a sungula ku chava”