Кол материалдарже шилчиир

Допчуже шилчиир

Сцена кырында плакат (улгаттыр көргүскен)

Чүс чыл бурунгаар: 1922 чыл

Чүс чыл бурунгаар: 1922 чыл

«БУРГАН... Иисус Христосту дамчыштыр тиилелгени биске хайырлады!» (1 Кор. 15:57). Бо шүлүк 1922 чылдың шүлүү турган. Бурган шынчы чоруу дээш оларны шаңнаар деп, ол сөстер Библияның Шинчилекчилерин бүзүредип турган. Шынап-ла, Иегова чүткүлдүг бараалгакчыларын элбээ-биле шаңнаан. Чижээ, олар ном-дептерлерни боттары парлап, үндүрүп, Чагырга дугайында медээни радио таварыштыр дамчыдып эгелээн. А күзүн Библияның Шинчилекчилери Сидар-Пойнтка (Огайо штады, АКШ) төөгүлүг, кайгамчык дээн шуулганны эрттирип шыдааннар. Шак ынчаар Иегова бараалгакчыларын «силерниң-биле кады Мен» деп бүзүреткен. Ол шуулганга болган чүүл Иегованың организациязының ажыл-чорудулгазынга бо хүнге чедир салдарны чедирип турар.

«ОЛ БОДАЛДАН ХЕЙ-АЪДЫВЫС КӨДҮРЛҮП КЭЭР ТУРГАН»

Суртаал ажылы нептереп турган боорга, хөй дептерлер херек апарган. Бруклинде Вефилде акылар журналдарны боттары парлап үндүрүп турган, а кадыг карттыг номнарны олар хуу фирмаларга кылдыртып турган. Ынчалза-даа бистиң заказтарывыс хөй боорга, олар ону хөй айлар дургузунда кылып чадап турган. Суртаалга номнар чедишпес боорга, дыка багай турган. Ынчан Рутерфорд акый типография дээш харыылап турган Роберт Мартин акыйдан: «Боттарывыс номнарны парлаар болзувусса кандыгыл?» — деп айтырган.

Бруклинде Конкорд-стритте типография

«Ол бодалдан хей-аъдывыс көдүрлүп кээр турган, — деп, Мартин чугаалаан. — Чүге дээрге номнарны долузу-биле үндүреринге херек шупту ажылдарны: өрүлгеден эгелээш, номну картаарынга чедир боттарывыс кылып болур турган бис». Акылар Бруклинде Конкорд-стрит кудумчузунда 18 дугаар бажыңны хөлезилээш, херек дериг-херекселдерни садып алганнар.

Ынчалза-даа чамдык улус акыларны деткивейн турган. Ооң мурнунда номнарывысты парлап турган компанияның директору бистиң типографиявысче чедип келгеш: «Силер тулган дээн типографиялыг-дыр силер, ынчалза-даа кайыңар-даа бо техниканы сайгарып билбес-тир. Чартык чыл болгаш, онү үреп кааптар силер» — дээн.

«Ооң сөстери чөп турган-даа болза, Бурган бистиң-биле кады деп, ол билбес турган» — деп, Мартин акый бижээн. Мартинниң сөстери кончуг шын болган. Удатпаанда типографияга бир хүнде-ле 2 000 ном үнүп эгелээн.

Линотиптерде ажылдап турар акылар

РАДИОДАМЧЫДЫЛГАЛАРНЫҢ МУҢ-МУҢ ДЫҢНАКЧЫЛАРЫ

Иегованың бараалгакчылары номнарны парлаарындан аңгыда, чаа арганы ажыглап, өөрүшкүлүг медээни радио таварыштыр тарадып эгелээннер. 1922 чылдың февраль 26-да, улуг-хүнде, Рутерфорд акый Лос-Анджелестен «Ам чурттап турар сая-сая улус кажан-даа өлбес» деп илеткелди радио таварыштыр бир дугаар чугаалаан.

Ол программаны 25 000 хире кижи дыңнаан. Чамдык улус радиодамчыдылга дээш өөрүп четтиргенин илередип, чагаалар бижип турган. Оларның бирээзи Санта-Ана хоорайның чурттакчызы (Калифорния штады) Уиллард Ашфордтан келген. Ол Рутерфорд акывыска солун илеткели дээш четтиргенин илереткеш, мынча дээн: «Бистиң өг-бүлевисте чыда аарып турар үш кижи бар. Радио эвес болза, бис силерниң илеткелиңерни дыңнап-даа шыдавас турган бис».

Дараазында неделяларда өске-даа дамчыдылгалар болган. Радио таварыштыр, эвээш дизе-ле, 300 000 кижи өөрүшкүлүг медээни дыңнаан деп чылдың төнчүзүнде «Таңныыл суургазынга» бижээн.

Радио таварыштыр суртаал чедиишкинниг боорга, Библияның Шинчилекчилери Бруклинде Вефилден ырак эвесте, Статен деп ортулукка, боттарының радиостанциязын тударын шиитпирлээннер. Соонда олар WBBR деп радиостанцияны, аңгы-аңгы черлерде хөй кижилер Чагырга дугайында медээни дыңнаар кылдыр, ажыглаарын уламчылааннар.

ADV

Сидар-Пойнт деп хоорайга сентябрь 5-тен 13-ке чедир шуулган эртер деп 1922 чылдың июнь 15-тиң «Таңныыл суургазынга» чарлал үнген. Сидар-Пойнтче сөктүп бар чыткан Библияның Шинчилекчилери дыка өөрүп турган.

Рутерфорд акый программаның эгезинде чыглып келген улуска мынча дээн: «Бурганывыс... бо шуулганны йөрээп, чер кырынга кажан-даа турбаан херечилелди бээр деп кандыг-даа чигзиниг чокка чугаалап тур мен». Өске-даа илеткелчилер чаңгыс эвес удаа чүткүлдүг бараалгаарынче дыңнакчыларны кыйгырып турган.

Сидар-Пойнтка болган шуулганче келген улус. 1922 чыл

Сентябрь 8-те, пятницада 8 000 хире кижи Рутерфорд акыйның илеткелин дыңнаар дээш, чыглып келген. Олар программкада ADV дээр үжүктерниң утказын канчаар тайылбырлаарын манап турганнар. Дыңнакчылар олуттарны эжелеп тургаш, сцена кырында азып каан улуг дүрүг пөстү көрүп кааннар. Талсыдан (Оклахома штады) келген Артур Клаус дыңналыры эки черни тып алгаш, олуруп алган. Ол үеде үн улгаттырар аппаратура чок турган болгаш, ындыг черлерни тып аары белен эвес турган.

«Чаңгыс-даа сөстү эрттирерин күзевээн бис»

Кымны-даа өскээр чардыктырбас дээш, кажан Рутерфорд акый илеткелин чугаалап эгелей бээрге, залче кирери болдунмас деп шуулганның чарлакчызы чарлаан. 9:30-де Рутерфорд акый Матфей 4:17-де Иисустуң: «Дээрниң Чагыргазы чоокшулап келген-дир» дээн сөстери-биле илеткелин эгелээн. Улус Бурганның Чагыргазының дугайында медээни канчаар дыңнап каарын тайылбырлап тургаш, ол мынча дээн: «Иисус хааннап чоруур үезинде шынчы, бердинген эдерикчилерин боду чыыр деп чугаалаан».

Кол залга олурган Клаус акый: «Чаңгыс-даа сөстү эрттирерин күзевээн бис» — деп сактып чугаалаан. Ынчалза-даа ол хенертен баксырай бергеш, залдан үнер ужурга таварышкан. Ол дедир эглип шыдавазын билгеш, арай хөөн чок үне берген.

Каш минут эрткенде, ол чүгээртей берген. Дедир кел чыткаш, Артур диңмиттиг адыш часкаашкыннарын дыңнап кааш, аажок сонуургай берген. Илеткелдиң оода төнчүзүн дыңнап алыр дээш, ол хана кырынче безин халбактанып үне бээринге белен турган. Ынчан Клаус чаа-ла 23 харлыг турган болгаш, крышаже үнер арганы тып алган. Шилдеп каан потолоктуң чамдык соңгалары ажык турган. Ынаар чоокшулап келгеш, ол илеткелди дыка тода дыңнап каан.

Ынчалза-даа Артурдан аңгыда, крышаже ооң элээн каш эштери үне бергеш турган.

Оларның бирээзи Фрэнк Джонсон аңаа маңнап келгеш:

— Сенде доңгурак бар бе? — деп айтырган.

— Ынчанмайн! — деп, Артур харыылаан.

— Ии, Бурган сени таварыштыр бистиң мөргүлдеривиске харыылаан-дыр! — деп, Фрэнк кышкырыпкан. — Дуу ол улуг дүрүг пөстү көрүп тур сен бе? Ол дээрге плакат-тыр. Судьяны a кичээнгейлиг дыңна. Кажан ол «суртаалдаңар, суртаалдаңар, суртаалдаңар» деп чугаалаптарга-ла, ол дөрт хендирни үзе кезиптер сен.

Артур доңгураан тудуп алгаш, белеткенип алган. Удатпаанда Рутерфорд акый илеткелдиң эң-не чугула сөстерин аажок сагыш-сеткил көдүрлүүшкүнү-биле чугаалап эгелээн. Ооң өткүт, дыңзыг үнү, диңмирээшкин дег, чаңгыланып турган: «Бурганывыстың алыс шын болгаш шынчы херечилери болуңар. Вавилоннуң изи-чыды читпээн шаанда, демиселди соксатпаңар. Өөрүшкүлүг медээни каяа-даа чарлаңар. Иегова дээрге Бурган-дыр, а Иисус Христос — Хааннарның хааны болгаш Дээргилерниң дээргизи деп, бүгү делегей билир боор ужурлуг. Бо дээрге хүннерниң хүнү-дүр! Хаан хааннап турар! Силер — ооң чарлакчылары-дыр силер. Ынчангаш Хаанны болгаш ооң Чагыргазын суртаалдаңар, суртаалдаңар, суртаалдаңар!»

Артур болгаш өске акылар хендирлерни үзе кезиптерге, дүрүп каан плакат кончуг таптыг ажыттына берген. Залда олурган улус ADV дээр үжүктерниң тайылбырын ам-на көрүп кааннар. Ында: «Хаанны болгаш Чагырганы суртаалдаңар» деп бижээн болган. (ADV — Advertise the King and Kingdom деп англи дылда фразаның баштайгы үш үжүү.)

ЧУГУЛА АЖЫЛ-ХЕРЕК

Сидар-Пойнтка болган шуулган Чагырга дугайында өөрүшкүлүг медээни суртаалдаар ажылче кичээнгейни углаан. Биче сеткилдиг, дыңнангыр акы-угбалар ажылды өөрүшкүлүг күүседип кирипкеннер. Оклахомадан ном тарадыкчызы (ол үеде эгелекчилерни ынчаар адаар турган) мынча деп бижээн: «Бис шахтёрлар чурттап турар девискээрде суртаалдап турар бис. Мында кижилер аажок чединмес чурттап чоруур. Олар „Алдын век“ деп журналдан медээни дыңнааш, карааның чажын тудуп шыдавайн турар. Оларга оожургалды эккээри дыка-ла өөрүнчүг-дүр!»

Ол Библияның Шинчилекчилери Иисустуң Лука 10:2-де бижээн сөстериниң кайы хире чугулазын билип турган: «Ажаар дүжүт хөй, а ажылдаар улус эвээш-тир». 1922 чылдың төнчүзүнде Чагырга дугайында медээни олар оон-даа чүткүлдүг суртаалдаар деп шиитпирлээннер.

a Рутерфорд акыйны чамдыкта «судья» деп адаар турган, чүге дизе ол кезек-кезек болгаш, Миссури штадынга тускай судья кылдыр ажылдап турган.