Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

MTWE 14

Yehofa Ŵawombwele Ŵandu Ŵajinji

Yehofa Ŵawombwele Ŵandu Ŵajinji

1, 2. Ana Baibulo jikusasala kuti tuli mundamo jamtuli, soni ana ni litala lyapi lyakutukamuchisya kumalana nayo yeleyi?

LILEMBA lya Aloma 8:22 likusati, “Yiwumbe yosope yiŵele yili mkuwuwula ni ululu.” Pelepa Paulo akusala ya yindu yakutesya chanasa yatukusimana nayo. Ŵandu mpaka ayiwoneje kuti pangali litala lililyose lyakumachisya yakusawusya, ulemwa soni chiwa. Nambo Yehofa nganaŵa mpela mundu jwakola malile. (Numeli 23:19) Mlungu jwachilungamo apeleche litala lyakumachisya yakusawusya yetu. Jwalakwe jwatuwombwele.

2 Kutuwombolaku uli mtuka wekulungwa wapeleche Yehofa kwa ŵandu. Wukusatukamuchisya kugopoledwa ku ulemwa ni chiwa. (Aefeso 1:7) Mtukawu uli fendeshoni ja chembecheyo cha umi wangamala, chinga kwinani kapena m’paladiso pachilambopa. (Yohane 3:16; 1 Petulo 1:4) Nambo ana kuwombola kuli kutenda chichi? Ana yeleyi yikusatujiganya yamtuli pakwamba yachilungamo chapenani cha Yehofa?

Ligongo Chichi Twasosekwaga Kuwomboledwa?

3. (a) Ligongo chichi ŵandu ŵasosekwaga kuwomboledwa? (b) Ligongo chichi Yehofa nganachenga chilango cha chiwa pa ŵanache ŵa Adamu?

3 Kuwomboledwa kwaliji kwakusosekwa ligongo lya ulemwa wa Adamu. Ligongo lyakuti Adamu nganampikanila Mlungu, jwalakwe ŵapelele ŵanache ŵakwe yilwele, yipwetesi, soni chiwa. (Genesesi 2:17; Aloma 8:20) Mlungu ngamkanatenda chanasa ni kuchenga chilango chaŵasasile kuti chachapa. Akatende yeleyi ni kuti akakasile lilamusi lyakwe lyakuti, “Malipilo ga ulemwa chili chiwa.” (Aloma 6:23) Yikaŵe kuti Yehofa amasisye chilungamo chakwe, chilambo chosope chikasokonechele soni ungapikanila malamusi ukatupile.

4, 5. (a) Ana Satana jwamlambuchisye wuli Mlungu, soni ligongo chichi Yehofa jwasosekwe kutendapo kandu? (b) Ana ni unami wapi waŵasasile Satana pakwamba ŵakutumichila ŵa Yehofa ŵakulupichika?

4 Mpela mwatuyiwonele mu Mtwe 12, kwimuchila kwakwatendekwe mugunda wa Edeni kwatandisye ngani syekulungwa. Satana jwasakesye lina lyambone lya Mlungu. Kupwatika pelepa, jwasasile kuti Yehofa ali jwawunami soni jwakulamulila jwangalwe jwakusayijima yakupanganyikwa yakwe ufulu. (Genesesi 3:1-5) Satana jwamtendekasisye Mlungu kuwoneka mpela jwangakombola kutenda yindu. Jwatesile yeleyi mwakutendekasya kuwoneka mpela achilepelekasisye chakulinga cha Mlungu chakuti chilambochi chigumbale ni ŵandu ŵakulungama. (Genesesi 1:28; Yesaya 55:10, 11) Yikaŵe kuti Yehofa nganatendapo kandu panganiji nikuti yakupanganyikwa yakwe yikatandite kukayichila ulamusi wakwe.

5 Satana jwalabwisyesoni kuti ŵakutumichila ŵa Yehofa ŵakulupichika, akusamtumichila Yehofajo ni yakulinga yakusakala. Naga ali asimene ni yakusawusya nganaŵa aŵele ŵakulupichika kwa Mlungu. (Yobu 1:9-11) Ngani syelesi syaliji syakusosekwa mnope kupundana ni yakusawusya yakasimene nayo ŵandu. Mwakuŵajilwa, Yehofa jwayiŵeni kuti akusosekwa kutendapo kandu pa unami wa Satanawu. Nambo ana Mlungu akamasisye wuli nganisi soni kwakulupusya ŵandu?

Ana Kuwombola Kuli Kutenda Chichi?

6. Ana ni maloŵe gapi m’Baibulo gagakusasala ngopolelo ja litala lyaŵakamulichisye masengo Mlungu pakulupusya ŵandu?

6 Litala lyaŵamachisye Yehofa nganiji lyaliji lyachilungamo soni lyachinonyelo. Pangali mundu jwakaganichisye ya litala lyeleli. Nambope, lyaliji litala lyangasawusya. Litalali mpaka tulisale mwakulekanganalekangana mpela kusuma, kwilanya kapena kutyosya ulemwa. (1 Akolinto 6:20; Akolose 1:20; Ahebeli 2:17) Nambope maloŵe gagakusalondesya chenene nganiji gali gaŵagakamulichisye masengo Yesu msyene. Jwalakwe jwatite, “Mwanache jwa mundu . . . jwayiche ngaŵa kuti ŵane amtumichile, nambo kuti, jwalakwejo ŵatumichile ŵandu, nikupeleka umi wakwe kuti ŵawombole ŵandu ŵajinji.”—Mateyu 20:28.

7, 8. (a) Ana m’Malemba liloŵe lyakuti “kuwombola” likusagopolela chichi? (b) Ana kuwombola kwasosekwe kulandana ni chakuchiwombolacho mlitala lyamtuli?

7 Ana kuwombola kuli kutenda chichi? Maloŵe ga Chigiliki gaŵagakamulichisye masengo pelepa gakusatyochela ku maloŵe gagakusagopolela kuti “kugopola.” Maloŵega ŵagakamulichisyaga masengo pakusala ya mbiya syaŵapelekaga ni chakulinga chakumkoposya mkayidi jwakamulidwe kungondo. Myoyo, mpaka tusale kuti kuwombola kukugopolela kupeleka chindu chine chakwe pakusaka kusuma chindu chine. M’Malemba ga Chihebeli, maloŵe gakuti “kuwombola” (ko’pher) gatyochele ku maloŵe gagakusagopolela “kuwunichila.” Yeleyi yikusatukamuchisya kupikanichisya kuti kuwombola kukusagopolelasoni kuwunichila ulemwa.

8 Buku jine (Theological Dictionary of the New Testament) jikusasala kuti maloŵega (ko’pher) “ndaŵi syosope gakusagopolela chakulandana nacho.” Chiwuniko cha pa likasa lyachilangano * upanganye wakwe waliji wakulandana ni likasalyo. Mwakulandana ni yeleyi, pakusaka kutuwombola kapena kuti kuwunichila yakulemwa, mtengo wakwe wasosekwaga kulandana ni chachajonasiche ni ulemwacho. Myoyo, Chilamusi cha Mlungu kwa Aisalaeli chasalaga kuti, “Umi kulipila umi, liso kulipila liso, lino kulipila lino, mkono kulipila mkono, soni lusajo kulipila lusajo.”—Detulonomo 19:21.

9. Ligongo chichi achalume ŵakulupichika ŵapelekaga mbopesi sya nyama, soni ana Yehofa ŵasiwonaga chamtuli mbopesi syelesi?

9 Kutyochela mundaŵi ja Abele, achalume ŵakulupichika ŵapelekaga mbopesi sya nyama kwa Mlungu. Kutenda yeleyi kwalosyaga kuti akumanyilila kuti ali ŵakulemwa soni ŵasosekwaga kuwomboledwa. Yalosyagasoni kuti akwete chikulupi pa yaŵasasile Mlungu kuti chachagopola kupitila mu “mbeju” jakwe. (Genesesi 3:15; 4:1-4; Lefitiko 17:11; Ahebeli 11:4) Yehofa jwasangalalaga ni mbopesi syelesi soni ŵakulambilaŵa ŵawonaga kuŵa ŵandamo syambone. Nambope mbopesi sya nyama syagambile kuŵa chimanyilo cha yindu yakusogolo. Yinyama nganiyiŵa yiwunichile ulemwa ŵa mundu, ligongo yili yakutuluka pakuyilandanya ni ŵandu. (Salimo 8:4-8) Ni ligongo lyakwe Baibulo jikusasala kuti, “Miasi ja ng’ombe syamikambako ni achitonde ngaŵa mkombola kose kutyosya ulemwa.” (Ahebeli 10:1-4) Mbopesi syelesi syapelekaga syajimilaga mbopesi jisyesyene jakuwombola jajaliji mkwika.

Kuwombola Chindu Chakulandana Nacho

10. (a) Ana malipilo gakuwombola gasosekwaga kuti galandane ni ŵani, soni ligongo chichi? (b) Ligongo chichi pasosekwe mbopesi ja mundu jumo?

10 Ndumetume Paulo jwatite, “Chiwa chayiche pachilambo chapasi kupitila mwa mundu jwine,” jwali Adamu. (1 Akolinto 15:22) Myoyo, pakusaka kutuwombola, pasosekwe kuti paŵe mundu jwamlama, jwakulandana ni Adamu. (Aloma 5:14) Pangali chakupanganyikwa chine chachikakombwele kutenda chilungamo. Mundu jwamlamape, jwanganaŵajilwaga kupochela chilango cha chiwa, ni jwakakombwele kwawombola ŵandu “ndendende” mpela muŵaŵelele Adamu. (1 Timoteo 2:6, NWT) Nganipasosekwaga kuti ŵandu mamiliyoni gejinji apelechedwe mbopesi pakusaka kuti awombole mwanache jwalijose jwa Adamu. Ndumetume Paulo jwalondesye kuti, “Ulemwa wayiche pa chilambo chapasi ligongo lya mundu jumo, [Adamu] nipo wulemwawo wayiche nacho chiwa.” (Maloŵega tugombelechesye m’weji.) (Aloma 5:12) Soni “pakuti mpela chiwa chayiche pachilambo chapasi pano kupitila mwa mundu jwine,” Mlungu jwalinganyisye yakwawombola ŵandu “kutyochela mwa mundu jwine.” (1 Akolinto 15:21) Chamtuli?

11. (a) Ana jwakuwombola jwasosekwaga “kuti awile ŵandu wosope” chamtuli? (b) Ligongo chichi Adamu ni Hawa nganapindula ni kuwombolaku? (Alole maloŵe gamwiŵanda.)

11 Yehofa jwalinganyisye kuti mundu jwamlama mwakusachilila apeleche umi wakwe mpela mbopesi. Mwakamulana ni Aloma 6:23, “malipilo ga ulemwa chili chiwa.” Jwakuwombola jwasosekwaga “kuti awile ŵandu wosope,” mwakupeleka umi wakwe. Malowe gane, jwalakwe jwasosekwe kupeleka malipilo ga ulemwa wa Adamu. (Ahebeli 2:9; 2 Akolinto 5:21; 1 Petulo 2:24) Yeleyi yikakwayiye malamusi. Mwakumasya chilango cha chiwa pa ŵanache ŵakupikanila ŵa Adamu, kuwombolaku kukatyosisye papatandile machili gachiwa. *Aloma 5:16.

Kwawombola ŵandu “ndendende” mpela muŵaŵelele Adamu

12. Apeleche chisyasyo chachikulosya kuti kulipila ngongole jimo mpaka kukamuchisye ŵajinji.

12 Mpaka tuwanichisye myi. Agambe ganichisya kuti akutama m’tawuni. Ŵandu ŵajinji m’tawuniji akusakamula masengo ku fakitale jekulungwa. Wawojo soni ŵakuŵandikana nawo nyumba akusapochela mbiya syejinji mwamti akutama umi wakusangalala. Yindu yikwajendela chenene mpaka pa lisiku lyakuwugala fakitalejo. Ligongo chichi akuwugala fakitalejo? Jwamkulungwa jwa fakitalejo atesileje yakatangale yayitendekasisye kuti fakitalejo jigwe ligongo lyangongole. Mwangajembecheya, wawojo ni achimjawo ŵala akulepela kulipila yindu yine. Maŵasa gawo, ŵanache soni ŵakwasimisya mbiya, wosope akulaga ligongo lya mundu jwakatangale jula. Ana pana litala lyakumachisya yeleyi? Elo. Mundu jwine jwamsichile jukuganisya yakwinjilila panganiji. Jwalakwe akumanyilila kuti fakitalejo jili jakamuchisya. Akwetesoni chanasa pa ŵandu ŵakamwileje masengo ŵala soni maŵasa gawo. Myoyo, akulinganya yakuti alipile ngongole ja fakatalejo ni kujiwugulasoni. Kulipila ngongoleku kukutendekasya kuti ŵandu ŵakamula masengo, maŵasa gawo soni ŵakwasimisya mbiya ŵala, asangalale. Mwakulandana ni yeleyi, kulipila ngongole ja Adamu kukukamuchisya ŵandu ŵajinji.

Ŵani Ŵaŵalinganyisye Yakuti Tuwomboledwe?

13, 14. (a) Ana Yehofa jwawombwele chamtuli ŵandu? (b) Ana mbopesi ja kuwombolaku jajawile kwa ŵani, soni ligongo chichi pasosekwe kutenda myoyo?

13 Yehofape ni juŵalinganyisye yakupeleka “Mwanache Jwangondolo . . . jwakutyosya ulemwa wa chilambo chapasi.” (Yohane 1:29) Nambo Mlungu nganagamba kutumisya lilayika lililyose pakusaka kulupusya ŵandu. Mmalo mwakwe, jwalakwe jwatumisye Jwakajanjile chenene unami wosope wa Satana wakwamba ŵakutuchila ŵa Yehofa. Yisyene, Yehofa jwalipeleche mnope mwakutumisya Mwanache jwakwe jumopejo, juŵaliji “mkumsangalasya ndaŵi ni ndaŵi.” (Misyungu 8:30) Mwakusachilila, Mwanache jwa Mlungu “ŵalitulwisye mnope” mu upanganyikwe wa kwinani. (Afilipi 2:7) Mwakusimonjesya, Yehofa jwasamisye umi wa mwanache jwakwe jwakwinani jwandanda kupagwa ni kuwuŵika mchitumbo mwa mwali jwa Chiyuda, lina lyakwe Maliya. (Luka 1:27, 35) Mpela mundu, jwalakwe jwamanyikaga kuti Yesu. Nambo mwalilamusi, jwalakwe jwaliji Adamu jwaŵili, ligongo lyakuti jwaliji jwakulandana ndendende ni Adamu. (1 Akolinto 15:45, 47) Myoyo, Yesu jwalipeleche mpela mbopesi kuti ŵawombole ŵandu ŵakulemwa.

14 Ana mbopesi ja kuwombolaku jajawile kwa ŵani? Lilemba lya Salimo 49:7 likusasala kuti mbopesiji jajawile kwa “Mlungu.” Nambo ana Yehofa ngaŵa ni jwaŵalinganyisye yakuti papagwe kuwombolaku? Elo nambo yeleyi yanganondiya kusosekwa kwa kuwombolaku mpela kuti kwagambile kuŵa kuchenganya yindu mwaganisya chenene mpela kujigala mbiya mumsaku awu ni kusiŵika mumsaku wine. Tukusosekwa kumanyilila kuti kuwombola nganikuŵa mpela kuchenganya yindu yakuchilu, nambo jaliji ngani jakola malamusi. Yehofa pakulinganya yakuti ŵandu awomboledwe, jwalosisye kuti akusakuya chilungamo chakwe chachili changachengachenga, atamose kuti yampweteche mnope.—Genesesi 22:7, 8, 11-13; Ahebeli 11:17; Yakobo 1:17.

15. Ligongo chichi Yesu jwasosekwe kulaga ni kuwa?

15 Mu 33 C.E., Yesu Klistu mwakusachilila jwakundile kusimana ni yipwetesi yayatendekasisye kuti tuwomboledwe. Jalakwe jwakundile kutaŵidwa pa magambo gaunami, kwimbidwa magambo gakuti ali jwakulemwa, soni komeledwa pa chitela chakuwulajila ŵandu. Ana yaliji yakusosekwa kuti Yesu alaje myiyi? Elo, ligongo lyakuti ngani jakwamba kulupichika kwa ŵandumetume wa Mlungu jasosekwaga kujimasya. Yili yakusangalasya kuti Mlungu nganakunda kuti mwanache jwakwe awulajidwe ni Helodi. (Mateyu 2:13-18) Nambo ali akusile, Yesu jwakombwele kupilila yakulagasya ya Satana ali mkumanyilila ngani syosope. * Mwakuŵa “jwamswela mtima, jwangali chileŵi kapena ulemwa uliwose, jwakulekangana ni ŵandu ŵakulemwa,” mwangasamala kandu ni yindu yachipongwe yajwasimene nayo, Yesu jwalosisye kuti ŵakutumichila ŵa Yehofa akusaŵape ŵakulupichika atamose pasimene ni yakusawusya. (Ahebeli 7:26) Myoyo, yili yakupikanika kuti Yesu ali asigele panandi kuwa, jwagumisile mwakwesya maloŵe kuti, “Yosope yene yitendekwe!”—Yohane 19:30.

Kumalisya Masengo Gakwawombola Ŵandu

16, 17. (a) Ana Yesu jwapitilisye chamtuli masengo gakwe gakuwombola ŵandu? (b) Ligongo chichi yaliji yakuŵajilwa kuti Yesu akawonechele “pameso pa Mlungu ligongo lyetuwe”?

16 Yesu jwasosekwe kumalisya masengo gakwawombola ŵandu. Palisiku lyatatu chiwile, Yehofa ŵamjimwisye Yesu ku ŵawe. (Masengo 3:15; 10:40) Pa chakutendekwa chakusosekwa mnopechi, Yehofa nganagamba kumpa mbote Mwanache jwakwe ligongo lya undumetume wakwe wakulupichika. Nambo ŵampelesoni upile wakuti amalisye masengo gakwe gakwawombola ŵandu mpela Jwamkulungwa jwa Ŵambopesi jwa Mlungu. (Aloma 1:4; 1 Akolinto 15: 3-8) Ndumetume Pauli jwasasile kuti, ‘Klistu ali ayiche mpela jwamkulungwa jwa ŵakutaga mbopesi . . . nganajinjila ni miasi ja tonde ni tuŵanache twamkambako twa ng’ombe kuti apeleche mbopesi, m’malo mwakwe ŵajigele miasi jakwe ni myoyo ŵatujigalile chikulupusyo changamala. Paja Klistu nganajinjila ku Malo Gamaswela gakutaŵidwa ni ŵandu, malo gagamba kulandanichisya Malo gasyesyene Gamaswela ga Kwinani. Jwalakwe ŵapite Kwinani kweneko, kuti akawonechele pameso pa Mlungu ligongo lyetuwe.’—Ahebeli 9:11, 12, 24.

17 Klistu ngamkanajawula ni miyasi jakwe jisyesyene kwinani. (1 Akolinto 15:50) Mmalo mwakwe jwajigele yayajimilaga miyasijo, yayili mtengo wa mbopesi jakwe ja umi wamundu wamlama. Kaneko ali ayiche pameso pa Mlungu, jwalakwe jwapeleche mtengo wa mbopesi ja umi wakwe mpela malipilo gakuwombola ŵandu ŵakulemwa. Ana Yehofa ŵapochele mbopesijo? Elo, soni umboni wa yeleyi wawonechele mu Pentekosite jwa mu 33 C.E. Pandaŵiji msimu weswele wayichile ŵakulijiganya ŵakwana 120, ku Yelusalemu. (Masengo 2:1-4) Atamose kuti chakutendekwachi chaliji chakusangalasya, kweleku kwagambile kuŵa kutanda chabe kwa umbone wa kuwombola kwaŵatesile Yesu.

Ŵakusapindula ni Kuwombolaku

18, 19. (a) Ana ni makuga gaŵili gapi gagakusapindula ni kwilanya kwakwatendekwe kupitila mwa m’miyasi ja Klistu? (b) Ana “likuga lya ŵandu ŵangaŵalanjika” likusapindula chamtuli ni dongosolo ja kuwombola, nambi msogolo lichipundula chamtuli?

18 M’chikalata chakwe chakwawula ku mpingo wa Akolose, Paulo jwasasile kuti Mlungu jwayiweni kuŵa yambone kuti kupitila mwa Yesu, ajilanye yindu yosope mwakupeleka mtendele kupitila m’miyasi ja Yesu jaŵasulwisye pa chitela chakulagachisya. Paulo jwasasilesoni kuti kwilanya kweleku kuli magulu gaŵili. Magulu gakwe gali “yindu yosope ya kwinani” soni “ya pasi pano.” (Akolose 1:19, 20; Aefeso 1:10) Gulu jandanda jili ja Aklistu ŵakwana 144,000, ŵaŵapele chembecheyo chakutumichila kwinani mpela ŵambopesi. Chachilamulilasoni mpela mamwenye pachilambo chapasi pampepe ni Klistu Yesu. (Chiwunukuko 5:9, 10; 7:4; 14:1-3) Kupitila mwa jemanjaji, kuwombola kwaŵatesile Yesu, mwapanandipanandi kuchikamuchisya ŵandu ŵakupikanila mkati mwa yaka 1000.—1 Akolinto 15:24-26; Chiwunukuko 20:6; 21:3, 4)

19 Yindu “ya pasi pano” ali ŵandu ŵachachisangalala ni umi wamlama m’paladaiso pachilambo chapasi. Lilemba lya Chiwunukuko 7:9-17 likusasala ya jemanjaji kuti ali “likuga lya ŵandu ŵangaŵalanjika” ŵachachikulupuka pa “yisawusyo yekulungwa.” Nambo ngakusosekwa kwembecheya mpaka ndaŵi jelejo kuti chasangalale ni yakuyichisya ya kuwombola kwaŵatesile Yesu. Jemanjaji “ŵachapile mikanjo jawo ni kujiswejesya m’mmiasi ja Mwanache Jwangondolo.” Ligongo lyakuti akwete chikulupi mu dongosolo ja chinonyelo ja kuwombola, atamose apanopano jemanjaji akusapata yakuyichisya ya kuwombolaku nambo mwausimu. Jemanjaji ali ŵakulungama ligongo lyakuti ali achimjakwe ŵa Mlungu. (Yakobo 2:23) Yakuyichisya yakwe, jemanjaji mpaka ‘aŵandichile mwangali woga kuchitengu cha uchimwene cha Mlungu jwambone mtima.’ (Ahebeli 4:14-16) Pandaŵi jalemwisye, akusiŵakululuchila yisyesyene. (Aefeso 1:7) Atamose kuti ali ŵangali umlama, jemanjaji akusakola chikumbumtima cheswela. (Ahebeli 9:9; 10:22; 1 Petulo 3:21) Myoyo, kwilanya kwa Mlungu tukajembecheyaga kuti kuchitendekwa msogolope, nambo atamose apano kukutendekwa. (2 Akolinto 5:19, 20) Mundaŵi ja yaka 1000, jemanjaji mwapanandipanandi, “chachigopoledwa ku ukapolo wa kuwola” soni pambesi pakwe “chachiŵa ni ufulu wauchimbichimbi wa ŵanache ŵa Mlungu.”—Aloma 8:21, NWT.

20. Ana kuganichisya ya dongosolo jakutuwombola mpaka kukwaye chamtuli jwalijose pajika?

20 Ligongo lya kutuwombolaku tukusosekwa ‘tumtogoleleje Mlungu . . . kupitila mwa Yesu Klistu.’ (Aloma 7:25) Kutuwombolaku kwatendekwe m’litala lyangasawusya. Nambo yikusatutendekasya kuti tumjogopeje soni kumchimbichisya Mlungu. (Aloma 11:33) Nambosoni ligongo lyakuganichisya mwakuyamichila kutuwombolaku, yikusatukwaya mumtima soni kututendekasya kuti tumŵandichile Mlungu jwachilungamo. Mpela jwamasalimo, tukwete magongo gakututendekasya kumlumba Yehofa mpela ‘jwakutenda yachilungamo ni kulamula mwagolosya.’—Salimo 33:5.

^ ndime 8 Pa Ekisodo 25:17-22, maloŵe gakuti “chiwuniko” gagopeleledwe kutyochela kumaloŵe gakuti koʹpher.

^ ndime 11 Adamu ni Hawa nganapindula ni kuwombolaku. Pakwamba ya mundu jwawuleje mjakwe mwamele, Chilamusi cha Mose chasalaga kuti, “Mundu jwawuleje mjakwe akusosekwa kumwulaga basi.” (Numeli 35:31) Adamu ni Hawa ŵasosekwaga kuwa ligongo lyakuti mwamele soni ali mkumanyilila yakutenda, jemanjaji nganampikanila Mlungu. Yeleyi yatendekasisye kuti ajase upile wakutama ni umi wangamala.

^ ndime 15 Pakusaka kuti paŵe kulandana ni ulemwa wa Adamu, Yesu jwasosekwe kuwa ngaŵa mpela mwanache jwamlama, nambo mundu jwamkulungwa jwamlama. Tukumbuchile kuti ulemwa wa Adamu waliji wamele. Jwamanyililaga kuti yakutendayo yaliji yakogoya soni kuti papali yakuyichisya yakwe. Myoyo, pakusaka kuti aŵe “Adamu jwakumalisya,” soni kuwunichila ulemwa ni kuŵa jwakulupichika kwa Yehofa, Yesu jwasosekwe kuti akule kaje soni kumanyilila yakutenda. (1 Akolinto 15:45, 47) Myoyo, kwa umi wakwe wosope, Yesu jwatendaga “masengo gakulungama.”—Aloma 5:18, 19.