Xeen tiʼ baʼax ku taasik

KʼEʼEX U KUXTALOʼOB TUMEN LE BIBLIAOʼ

«Ayikʼalen tu táan Dios»

«Ayikʼalen tu táan Dios»
  • Síij tu jaʼabil: 1968

  • Tuʼux síiji: Estados Unidos

  • Kaʼacheʼ: Teʼ tuʼux ku meyajoʼ yaan junpʼéel nojoch puesto tiʼ, tu kʼáataj xan tiʼ Dios ka ayikʼalkúuntaʼak

BIX KUXLIKEN KAʼACHI

 Líikʼen ichil junpʼéel familia católica tu kaajil Rochester (Nueva York). Le yaanten ocho añosoʼ in taataʼobeʼ tu pʼatubaʼob. Teen túuneʼ entre semanaeʼ kin pʼáatal yiknal in maama pero kantúul in kiikoʼob yéetel juntúul in wíitsʼineʼ ku pʼáatloʼob kaʼach tiʼ junpʼéel naj beetaʼan utiaʼal u kʼubéentkuba le máaxoʼob óotsiloʼoboʼ. Pero tu jóokʼbal le semanaoʼ kin bíin tu yiknal in papá, letiʼeʼ maas maʼalob kajlik kaʼachi. Le kéen in wil bix u sen meyaj in maama utiaʼal u tsʼáaik baʼax kʼaʼabéet tiʼ seis u túulal u paalaleʼ kin tsʼíiboltik u kʼuchul u kʼiinil in ayikʼaltal utiaʼal in wáantik.

 In papáeʼ jach u kʼáat kaʼach ka xiʼikten maʼalobil, le oʼolal tu yáanten utiaʼal ka okoken xook tiʼ junpʼéel escuela jach kʼaj óolaʼan. Como utschaj tin tʼaan xaneʼ ka ooken xookiʼ. Tin wuʼuyaj bey táan u núukik Dios in oracióneʼ tumen tin kʼáatajtiʼ ka u yáanten utiaʼal ka yanakten taakʼin yéetel ka kiʼimakchajak in wóol. Cinco años xooknajen. Le baʼax tin xokoʼ tu yáanten in nuʼukt hoteloʼob yéetel in meyaj yéetel nukuch negocioʼob. Le táan in xookoʼ béeychaj in meyaj tiʼ junpʼéel hotel yéetel tiʼ junpʼéel lugar tuʼux ku yúuchul apostar tu noj kaajil Las Vegas (Nevada).

Teen kaʼach atendertik le máaxoʼob jach ayikʼaloʼob uts tu tʼaan u apostaroʼoboʼ

 Le yaanten 22 añosoʼ kin múul meyaj kaʼach yéetel le máax nuʼuktik junpʼéel hotel yaan tu noj kaajil Las Vegasoʼ yéetel letiʼ xan nuʼuktik le lugar tuʼux ku apostar le máakoʼoboʼ. Tuláakal le máaxoʼob u kʼaj óolenoʼoboʼ ku yaʼalikoʼobeʼ jach ayikʼalen yéetel maʼalob u binten. Jeʼel u páajtal in manik kaʼach le janal jach koʼojtakoʼ bey xan le vinoʼob yéetel le licoroʼob jach koʼojtakoʼoboʼ. In amigoʼobeʼ jach suuk u yaʼalikoʼobten: «Maʼ u tuʼubultecheʼ wa yaantech yaʼab taakʼineʼ jeʼel u páajtal a beetik le baʼax a kʼáateʼ». Ku tuklikoʼob kaʼacheʼ le taakʼinoʼ letiʼe baʼax beetik u kiʼimaktal u yóol máakoʼ.

 Le tuʼux kin meyajoʼ kʼaʼabéet kaʼach in atendertik tuláakal le máaxoʼob ku taaloʼob apostaroʼ, tak le máaxoʼob jach ayikʼaloʼoboʼ. Pero tin tsʼáaj cuentaeʼ kex jach ayikʼaloʼobeʼ maʼ kiʼimak u yóoloʼobiʼ. Teen xaneʼ maʼ kiʼimak in wóol kaʼachiʼ, mientras táan in maas ayikʼaltaleʼ maas kin chiʼichnaktal yéetel maʼ tu páajtal in wenel tubeel. Káaj in tuklik maas maʼalob ka kíimken tumen kin wuʼuyik minaʼan u biilal in kuxtal. Juntéeneʼ orarnajen tiʼ Dioseʼ ka tin waʼalajtiʼ ka u yáanten tumen in kʼáat ka yanakten kiʼimak óolal.

BIX TU KʼEXIL IN KUXTAL LE BIBLIAOʼ

 Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ kaʼatúul tiʼ in kiikoʼobeʼ tsʼokaʼaniliʼ u beetkubaʼob u testigoʼob Jéeoba yéetel taaloʼob xan kajtal Las Vegas. Teneʼ tin waʼalajtiʼobeʼ maʼ ten in xok le publicaciónoʼob yaantiʼoboʼ pero jeʼel in xokik in Biblia tu yéeteloʼobeʼ. Tsʼoʼoleʼ yaan kʼiineʼ kin xokik xan in Biblia tin juunal. Teʼ Biblia yaantenoʼ tuláakal le baʼaxoʼob tsʼíibtaʼan tu yaʼalaj Jesúsoʼ tsʼíibtaʼan de color chak. In kiikoʼobeʼ u yojloʼob jach kin creertik le baʼax tu kaʼansaj Jesúsoʼ le oʼolal kéen tsikbalnakoʼob tin wéeteleʼ ku tʼaanoʼob tiʼ le baʼaxoʼob tu kaʼansoʼ.

 Yaʼab baʼax tin xokaj tu beetaj in tuukul. Jeʼex le ka tin xokaj le baʼax tu yaʼalaj Jesúsaʼ: «Kéen orarnakech túuneʼ maʼ a babal aʼalik junpʼéeliliʼ baʼal jeʼex u beetik le máaxoʼob maʼ u kʼaj óoloʼob Diosoʼ, tumen letiʼobeʼ ku tuklikoʼobeʼ ikil u sen aʼalikoʼob yaʼab tʼaanoʼobeʼ yaan u yuʼubaʼaloʼob tumen Dios» (Mateo 6:7, The New American Bible [NAB]). Juntéeneʼ juntúul sacerdoteeʼ tu tsʼáajten junpʼéel calcomanía tuʼux ku chíikpajal Jesús. Tu yaʼalajteneʼ wa kin rezartik diez u téenel le Padrenuestro yéetel diez u téenel le Ave Maríaoʼ Dioseʼ jeʼel u tsʼáaikten le bukaʼaj taakʼin in kʼáateʼ. Chéen baʼaleʼ tin tukleʼ wa kin rezartik le baʼax tu yaʼalaj le sacerdoteaʼ táan in babal aʼalik junpʼéeliliʼ baʼal yéetel letiʼe baʼax tu yaʼalaj Jesús maʼ unaj u beetaʼaloʼ. Uláakʼ baʼax tu beetaj in tuukuleʼ letiʼe baʼax tu yaʼalaj Jesúsaʼ: «Maʼ a waʼalikeʼex xan ‹Taata› tiʼ mix máak way luʼumeʼ, tumen chéen juntúul a Taataʼex yaan, le yaan teʼ kaʼanoʼ» (Mateo 23:9, [NAB]). Teneʼ ka túun tin tuklaj: «¿Baʼaxten túun toʼon católicoʼoneʼ k-aʼalik padre tiʼ le sacerdoteoʼ?».

 Le ka tin xokaj baʼax tu tsʼíibtaj Santiago teʼ Bibliaoʼ jach tu beetaj in tuklik baʼax táan in beetik yéetel in kuxtal. Teʼ capítulo 4, versículo 4, Santiagoeʼ tu tsʼíibtaj: «¿Maʼ wa a wojleʼexeʼ le máax ku biskuba yéetel le yóokʼol kaaboʼ ku tsʼáaikuba tu contra Dios? Le oʼolaleʼ jeʼel máaxak u kʼáat u beetuba amigoil tiʼ le yóokʼol kaabaʼ táan u beetkuba enemigoil tiʼ Dios» (Santiago 4:4, [NAB]). Chéen baʼaleʼ tu maas péeksaj in wóol le baʼax ku yaʼalik le versículo 17: «Wa yaan máax u yojel u beet baʼax maʼalob, chéen baʼaleʼ maʼ tu beetkeʼ, leloʼ junpʼéel kʼeban». Le oʼolal tin tʼanaj in kiikoʼobeʼ ka tin waʼalajtiʼobeʼ yaan in pʼatik le meyaj kin beetkoʼ tumen tsʼoʼok u pʼáatal maʼ kiʼimak in wóol in wantal ichil le máakoʼob ku sen apostaroʼob yéetel ku tsʼíiboltkoʼob taakʼinoʼ.

«Le ka tin xokaj baʼax tu tsʼíibtaj Santiago teʼ Bibliaoʼ jach tu beetaj in tuklik baʼax táan in beetik yéetel in kuxtal»

 Kin tsʼíiboltik in náatsʼal yiknal Dios bey xan in maas biskinba yéetel in papáʼob bey xan yéetel in láakʼoʼob, chéen baʼaleʼ tin wilaj minaʼanten tiempo, le oʼolal tin wilaj in kʼexik jujunpʼéel baʼaloʼob ichil in kuxtal. Baʼaleʼ maʼ chéen chʼaʼabil úuchik in beetkiʼ. Por ejemploeʼ le tuʼux kin meyajoʼ aʼalaʼabten yaan u naʼaksaʼal in puesto. Aʼalaʼabten jeʼel in náajaltik óoxtéen u maas yaʼabil tiʼ le kin náajaltik kaʼachoʼ. Le ka tsʼoʼok in orar tiʼ Dioseʼ tin chʼaʼtuklaj in pʼatik le kuxtal yaanten kaʼachoʼ. Tin pʼataj le meyaj yaanten kaʼachoʼ ka binen kajtal yiknal in maama. Tin wutskíintaj junpʼéel chan cuarto ku meyaj kaʼach utiaʼal u tsʼaʼabal cocheʼob, ka pʼáaten kajtaliʼ. Tin tsʼáaj junpʼéel chan negocio tuʼux kin forrartik menús wa u listail le janaloʼob ku koʼonol teʼ restauranteoʼoboʼ.

 Le baʼax kin kanik teʼ Bibliaoʼ táan kaʼach u yáantken, chéen baʼaleʼ maʼ in kʼáat bin le tuʼux ku muchʼkuba le Testigoʼoboʼ. Juntéenjeakeʼ in kiikoʼobeʼ tu kʼáatoʼobten baʼaxten maʼ taak in muchʼkinba yéetel le Testigoʼoboʼ, ka túun tin núukajtiʼob: «Es ke Jéeoba, a Dioseʼexoʼ, ku jatsik le familiaʼoboʼ. Teneʼ chéen ku páajtal in máansik tiempo yéetel in familia teʼ Navidadoʼ yéetel teʼ cumpleañosoʼ... ¡Pero teʼexeʼ mix junpʼéel tiʼ le baʼaloʼob ka festejarkeʼexaʼ!». Juntúul tiʼ in kiikoʼobeʼ túub u yokʼoleʼ ka tu yaʼalajten: «¿Kux túun u yalab le añooʼ tuʼux túun yanech? Toʼoneʼ sáamsamal táan k-páaʼtik ka taalakech a xíimbaltoʼon, pero techeʼ chéen ka taal a wiloʼon kéen festejartaʼak wa baʼax. Tsʼoʼoleʼ chéen ka taal tumen a wojel kʼaʼabéet a beetik maʼ wa tumen taak a máansik tiempo t-éeteliʼ». Le baʼaxoʼob tu yaʼalajtenaʼ jach kʼuch tin puksiʼikʼal, ka joʼopʼ k-múul okʼol.

 Le baʼax tu yaʼalajten in kiikoʼoboʼ tu yáanten utiaʼal in tsʼáaik cuenta de ke u testigoʼob Jéeobaeʼ u yaabiltmoʼob u familiaʼob yéetel u kʼáatoʼob antal tu yéeteloʼob. Ka túun tin chʼaʼtuklaj u káajal in muchʼkinba tu yéeteloʼob. Teʼeloʼ tin kʼaj óoltaj Kevin, juntúul sukuʼun úuch káajak u kaʼansik le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ, letiʼ joʼopʼ u tsʼáaikten xook.

 Kevin yéetel u yataneʼ u chʼaʼtukultmoʼob u kuxtaloʼob chéen yéetel junpʼíit baʼaloʼob utiaʼal ka béeyak u yáantkoʼob uláakʼ máakoʼob u kʼaj óoltoʼob Dios. Letiʼobeʼ suuk u líiʼskoʼob taakʼin utiaʼal u binoʼob África yéetel Centroamérica, teʼeloʼ ku yáantajoʼob kaʼach utiaʼal u beetaʼal nukuch edificioʼob ku meyaj utiaʼal u adorartaʼal Dios. Jach chíikaʼan u yilaʼal u sen yaabiltmubaʼob yéetel kiʼimak u yóoloʼob. ¡Jach kin tsʼíiboltik ka yanakten junpʼéel kuxtal beyoʼ!

 Juntéenjeakeʼ Kevineʼ tu yeʼesajten junpʼéel video tuʼux ku yilaʼal kiʼimak u yóol le misioneroʼoboʼ, ka tun tin waʼaleʼ letiʼe baʼax in kʼáat in beet ichil in kuxtaloʼ. Ka tsʼoʼok u máan seis meses táan in xokik le Bibliaoʼ okjaʼanajen tu añoil 1995. Bey túunoʼ tin beetinba u testigo Jéeoba. Xuʼul in kʼáatik tiʼ Dios ka u beet in ayikʼaltal. Bejlaʼeʼ kin waʼaliktiʼ: «Maʼ a tsʼáaikten óotsilil mix ayikʼalil» (Proverbios 30:8).

UTSILOʼOB TSʼOʼOK U TAASIKTEN

 Bejlaʼeʼ jeʼel u páajtal in waʼalikeʼ: «Ayikʼalen tu táan Dios»... pero maʼ tumen jach yaanten taakʼiniʼ, baʼaxeʼ tumen táan in meyajtik Dios. Teen yéetel Nuria, in watan máax tin kʼaj óoltaj Honduraseʼ, tsʼoʼok k-meyaj bey misioneroʼon tu luʼumil Panamá yéetel Méxicoeʼ. Tsʼoʼok in wilik jach jaaj le baʼax ku yaʼalik le Bibliaaʼ: «Le baʼaloʼob ku taal tiʼ Jéeobaoʼ ku ayikʼalkúuntik máak, lelaʼ maʼatech u taal paʼteʼ yéetel muʼyajil» (Proverbios 10:22).