1, 2. (a) Gini regbo du gamahe na kikiipaha foro? (b) Tipagine rengbe ani ka ya ti ni wẽ ga Yesu motumo nga gu bakere gamahe kisusi rengbe ani ka gbiaha?

GINE nga gu kikiipa gamahe kisusi i afunga ha foro? Pa gamahe anyakanga mbiko kina gupai nga si na bakere genoho te. Nirengo, i aringbisanga nyakapa gamahe kuti bakio gu marã rengbeyo ka ngbehe na ni te. Ho gamahe afu ngbarago ni fu boro watadu ho si adia gu zingo kusayo ni du ní na ni, si nasa gu gamahe re si du na nyanyakipaha.

² Dagba agu agamahe dunduko rengbe ani ka maabangirani tipa ka gbiaha, gu ho sa paha naima nyaka ti akuraha. Si nga gamahe be Mbori fu awiri aboro. Yekova ima fuka dungu ahe furani, ono gu bakere gamahe kisusi ko nafuhe furani, si nga gu motumo tumorii nga ga Wiriko nga Yesu Kristo. (Mo gedi Matayo 20:28.) A wa ani nika bihe rogo gi kapita re, ga Yesu motumo nga gu gamahe kiipaha gbe rengbe mo ka gbiaha, mbiko si rengbe ka ye na  dungu weneapai foro na ki di agu azingo kusayo du mo na ni. Gu motumo re nayugopa gu bakere nyemuse du Yekova na ni tipa ro.

3. Ginipai Yekova amangihe tipa ka batasa aboro be ingapai na kpio, na ginipai si aida ani girogoyo tipa ani ki rengbe ka ino kiopa gupai ko amangihe re?

³ Yekova akedi Yesu Kristo ko ye ka kpi tipa ka tumo rii aboro be ingapai na kpio. (AEfeso 1:7) Tipa ani rengbe ka giarogo gipai re wenengai, si naida ani berẽpa gupai namangi ati Edene yo. Kinagu ka ani rugutirani nzunzu na pa guhe paha agberẽ be Adamu, si ka ani rengbe ti ni ka ino kiopa gu gamahe nga motumo tumorii.

4. Gini ngbatunga unga Yekova afuhe fu Adamu?

⁴ Yekova amangi Adamu ni rengberengbe boro. Wa duhe nga Mbori amangiko na kpotoko ni rengberengbehe gbiati berãko, si adu nga kaza aziongo ko te, ko agbinzanga te, na ko akpinga a te. Wa ko angia rengberengbe boro, ko adu na kparakpara pagume na Yekova. Ziazia Kekeapai naya wẽ ‘Adamu angia wiri Mbori.’ (Ruka 3:38) Sidu, Adamu adu na wene pagume na Yekova Mbori, wa gu nidu dagba gude na gu bai nga boro nyemuse. Yekova anaafura afura na Adamu, na ko afuku wene asunge fuko ko naamangaha na ki fuku arugute fuko a.—Bambata Pai 1:28-30; 2:16, 17.

5. Ho Ziazia Kekeapai ayani wẽ Mbori amangi Adamu “ni kpiako,” rogoyo nga gine?

⁵ Mbori amangi Adamu “ni kpiako.” (Bambata Pai 1:27) Anga rogo gupai yo re nga Adamu awiri Mbori ti kpotoko watadu tamako te. A wa ani awirikihe  rogo Kapita 1 nga ga gi buku re, Yekova nga Toro ka i abingo ko ya. (Yoane 4:24) Sidu, Yekova na gu kpoto tiko du na pasio na kure te. Pa kusa Mbori Adamu ni kpiako nayugo gupai nga Mbori akusiko ko du wakina ko na nyemuse, tatamana, rurupai, ome, gbiati gu kura asino. Adamu awiri Bako rogo kura gene nga ko adu na ranirii ka siapai. Adamu aadunga wa gu masini namanga kina gupai i ambakadihe si naamangaha te. Kuba gure, si adu nga ko nikaa diaberã nitiko tipa apai, kini siapai dagba ruruhe na irairaha. Wa ka ko asia gupai nga ka giasangba Mbori, ka ko naaraka araka nyeanye kindi areme rogo Paradizo auru kpotosende.

6. Ho Adamu abasasangba Mbori ni, gine paha agberẽ beko, na ginipai si aye na ni kuti atitako?

⁶ Si tie ziazia nga, ho Adamu abasasangba Mbori ni na i ki saringbangako sa kpio, gure nga ko atumo mosoro gu ingapai re ni bakerehe gbe. Gu ingapai ko amangihe re agbarasipa gako unga na gu weneapai dunduko si aandu na ni. (Bambata Pai 3:17-19) Si nafu kina gberãrago nga, anga pa agi apai re agberẽ be kina Adamu nisako te, ono paha agberẽ agberã a be agu atitako dunduko i abatikayo kusa da tirani areme. Sangba Mbori naya: “Gbegberẽpai [nga ingapai] akuru ku zegino mbiko boro sa [nga Adamu], kpio ki du mbiko gbegberẽpai; si du kpio andu andu ti ni sa aboro dũ, bambiko i aingi ainga dũ.” (ARomo 5:12) Ii rengo du, ani dunduko nadi ingapai ti Adamu. Ziazia Kekeapai naya wẽ Adamu gbiati atitako ada ‘ni ziziyo’ ni akanga fu ingapai na kpio. (ARomo 7:14) Maabangirise aadunga ho fu  Adamu na Eva tipa ka raka ku mbatayo te mbiko i ata ino aino kini basasangba Mbori. Ono ginipai du tipa atitayo nga ani?

7, 8. Gine nga motumo?

⁷ Apai ata du wa gere, Yekova kini mangi mbakadapai nga ga motumo tumorii tipa ka batasa rani. Gine nga motumo? Motumo na arogoyo ue. Ni bambataha, si nga gu marã boro atumoho tipa i fu guhe fu iraha i azihe. I rengbe ka ringbisaha kuti gu marã i atumoho tipa i zaki gu boro i azi ní tingba vura watadu gu boro nagbe bape. Gere gu i ayambaha nga tumorii. Uehe nga, si nga gu marã watadu hee i atumoho tipa guhe paha nagberẽ. Ni kpiapai, ka boro mangi béno, si idi ní tumo gu marã du bakioho kina sa na guhe paha nagberẽ be gu béno re.

⁸ Ginipai ka i amangihe tipa ka tumo gu bakere bape Adamu agbehe kurirani ki zaki rani be sunge kanga fu ingapai na kpio? Ani wisigingo pai tipa gu motumo tumorii Yekova ambakadipai tipaha na ka bi wai rengbehe ka undo rani.

9. Gini ngbatunga motumo tumorii si aidi i fuhe?

⁹ Wa duhe nga gu unga nga ga rengberengbe boro paha agberẽ, gu unga nga ga kpakpa boro aarengbanga ka ngbehe te. (Atambuahe 49:7, 8) Gupai si aaidaha nga gu motumo genoho adu kina sa na guhe paha agberẽ. Gipai re na ngbanya na gu ruru sarangbanga nga ga Yekova nga: “Unga nikadu ku ba unga.” (Pa Fu Rugute ni Ue he 19:21) Ginihe tie ka rengbe i fuhe ni motumo tipa gu unga  Adamu agberesipaha? Si aidi kina rengberengbe boro ‘fu tiní ni motumo,’ nga gu motumo rengbearengba na guhe paha agberẽ.—1 Timoteo 2:6.

10. Ginipai Yekova amangihe ka tumo rii aboro?

¹⁰ Gini gene Yekova afu motumo tumorii ngbaha? Ko akedi wiriko sa nga toro ko ye ku auru kpotosende no. Ono anga kina kungbo wiriko gbua ko akediko te. Ko akedi guko pako aima nyaka fuko gbe, nga bangisa Wiriko. (Mo gedi 1 Yoane 4:9, 10.) Gi Wiri Mbori re aguari ngbangbaturũ yo na nyemuhe ka ye ku sende no. (AFiripoio 2:7) A wa ani ainihe rogo gu kapita ye mbata fu gere, Yekova amangi iiriwopai nga ka dia gu unga nga ga Wiriko ki moihe ku rukumbu Maria yo. Mbiko gu mangaapai nga ga ziazia toro, i avungu Yesu ni rengberengbe boro zanga ko du kutii gu sarangbanga du tipa ingapai.—Ruka 1:35.

11. Wai boro sa arengbe ka tumo rii dungu aboro?

¹¹ Wai boro sa arengbe ka tumo rii dungu aboro? A wa dungu aboro ada ni aboro-ingapai mbiko boro sa, boro sa arengbe arengba ka tumo riyo. Mo tingidi gupai nga, ho Adamu aingipai ni, pa rengberengbe unga agberẽ beko. Gene aadunga berewe beko ka batika agude ni rengberengbeyo te. Ko abatika agude na kina ingapai tira na ami kini pidi kpio. Yesu, nga gu boro Ziazia Kekeapai aya tiní ní nga ‘yangara Adamu,’ ko adu na rengberengbe unga beko, na ko aamanganga ingapai kandara sa te. (1 AKorindo 15:45) Sidu, Yesu aguari ka manga gu sunge Adamu akpa ti mangaha tipa ka batasa rani. Ho Yesu aguari ni ka tumo na  gako rengberengbe unga ni giasangba Mbori, gure nga ko atumo mosoro gu ingapai Adamu amangihe. Rogo gi gene re, Yesu kini sa atita Adamu i du na maabangirise tipa raka ku mbatayo.—ARomo 5:19; 1 AKorindo 15:21, 22.

12. Agu arungo nagbia Yesu ayugu ginipai?

¹² Ziazia Kekeapai nafura tipa agu arungo dunduko nagbia Yesu mbata fu kpiko. I atakiko na akpudu, ki bangako kuti ngbunduru ngua-rungosi, ko ki kpi iigirã kpio. (Yoane 19:1, 16-18, 30; Kura Apai duti kpewaraga 235-236.) Tipagine si aidi ti ni Yesu rungo wa gure? Rogo kura kapita du ku mbatayo, ani nika ino gupai nga Satana akusi kango ya boro ho rengbe ka nye ni ruru ní fu Mbori ho du ní ni rogo asada te. Fuo Yesu hi kere arungosi ki nye kindi ni ruruko, si afu bawene karagapai kuti gupai Satana akusihe re. Yesu ayugu gupai nga rengberengbe boro du na ranirii ka siapai rengbe arengba ka kakuti gani ruru mangaapai fu Mbori Satana ki vura manga ní na kina gini apai vurũ. Zanga kapa, gupai Yesu amangihe re aima fu ngbarago fu Yekova gbe!—Asanza 27:11.

13. Wai du i afu motumo tumorii?

¹³ Wai du Yesu afu gu motumo tumorii re? Rogo gu ga aYudo diwi nga Nisana ti rameru 14 rogo gu garã nangia 33 F.B.K., Mbori ambu iraira aboro i imi Wiriko nga gu boro naadunga na ingapai ya. Rogo gi gene re, Yesu kini fu gako rengberengbe unga “bara sa kindi” ni motumo tipa aboro. (AEbere 10:10) Rogo biata uru fuo kpi Yesu, Yekova azingisiko ki fu gu unga fuko nga ga toro. Fuo ga  Yesu ku ngbangbaturũ yo, ko andu ku barabangiri Mbori ka gumbapa gu motumo fuko ko afuhe ka ngbe atita Adamu na ni. (AEbere 9:24) Yekova aidipa gu motumo tumorii Yesu afuhe re ya si ima da tipa ka batasa aboro na ni be ingapai na kpio.—Mo gedi ARomo 3:23, 24.

14, 15. Tipa Mbori “vu rani ti gaani ingaapai,” ginipai si aida ani mangihe?

¹⁴ Wa vura du ani ni aboro-ingapai, dungu aundo kinaho ti motumo tumorii rengbe ani arengba ka gbiaha. Ani wisigingo bete agu aundo rengbe ani ka gbiaha be gi ga Mbori bakere gamahe kisusi re.

¹⁵ Mbupai ti ingapai. Mbiko gu ingapai ani adihe ti Adamu, ani naasota asota ka manga gupai du ni ruruhe. Ani dunduko namanga ingapai amanga, singia rogo fugo yo watadu rogo mangaapai yo. Ono mbiko gu motumo tumorii Yesu afuhe, Mbori ‘navu rani avu ti gaani ingaapai.’ (AKorosaio 1:13, 14) Ono tipa Mbori vu rani, si naida ani sa gaani berã asa nzunzu. Si naida aida a ani sana Yekova rogo umbasitise tipa ko vu rani ti gaani ingapai mbiko gu idapase du ani na ni kuti gu motumo nga ga Wiriko.—Mo gedi 1 Yoane 1:8, 9.

16. Gine nasa rani ani naairiso Mbori na gigiri sangbakpotoseyo, na gine gu ngbatunga sangbakpotoseyo re aye na ni furani?

¹⁶ Gigiri sangbakpotoyo. Gu sangbakpoto boro yo nakitangbaanga ní rengbe ka sa ní ka ní dunga na maabangirise tipa wenepai ku mbatayo ya na si ki sa ní ní bi tiní nga wiri undo tiní te. Ono  tie, ka Mbori vu boro ti gani ingapai, si nasa ní ní naairisoko na wene sangbakpotoniyo ní ki vura du ni kpakpa boro vurũ. (AEbere 9:13, 14) Si naye na gupai furani a nga ani naakparakpee fu Yekova zukazuka zanga gunde. (AEbere 4:14-16) Padu ani na gigiri sangbakpotoseyo naye na gu zereda furani nga ga berã, kini sa rani ni iriiri rani, na si kini ye na ngbarago furani.

17. Gini amaku ani ka gbiaha mbiko Yesu akpi tipa rani?

¹⁷ Maabangirise tipa nyenye unga rogo paradizo auru kpotosende. ARomo 6:23 naya: “Mosoro ingapai nga kpio.” Gu veresi re naya berewe wẽ: “Ono ga Mbori gamunihe gbua nga nyenye unga rogo Kristo Yesu yo gaani Gbia.” Rogo Kapita 3 nga ga gi buku re, ani afura tipa gu weneapai nika du auru kpotosende rogo Paradizo. (Yugoti 21:3, 4) Agi amaku dunduko i ka fuhe gizo ku mbatayo re, kodihe na nyenye unga zanga akaza, si nika manga mbiko Yesu akpi tipa rani. Tipa ani rengbe ka gbia  agu amaku re, si naida ani yugu gupai nga ani na tambuahe tipa gi gamahe nga motumo tumorii re.

18. Tipagine si aida ti ni ani yugu gaani tambuahe fu Yekova tipa gu gamahe nga motumo tumorii?

¹⁸ Tipagine si aida ti ni ani yugu gaani bakere tambuahe fu Yekova tipa motumo tumorii? Ani nabi gamahe na kikiipaha ho ani abi gupai ni nga gu boro fu gu gamahe re amangi bakere asadatise amanga ka mbakada gu gamahe re watadu ka gbia guhe re, na ní adi gani regbo tipaha watadu ní aima tumo tipaha ni bakerehe. Na ho ani aino gupai ni nga boro fu gamahe furani mbiko ní nakpinyemu rani akpi, ani nabi gu gamahe re na kikiipaha gbe. Motumo tumorii nga bakere gamahe kisusi, mbiko Mbori atumo ni kina boro Wiriko. Ziazia Kekeapai naya tipa gipai re wẽ, “Mbori akpi nyemu aboro akpi zegino dũ, wa ko afu bangisa Wiriko, ya gu ni ka idi pa ko ni kpi nga te, ono nyenye unga du adu be ni.” (Yoane 3:16) Motumo tumorii nga gu bakere gopai duho nayugopa ga Yekova nyemuse tipa rani. Si a nayugopa ga Yesu nyemuse tipa rani, mbiko i aaziongo ko azio ko ye ka tumo rirani te, ko naidihe nisako. (Mo gedi Yoane 15:13.) Gu gamahe nga motumo tumorii re, si naida si rugu gupai bangirani nga, Yekova na Yesu nakpinyemu rani wa du ani ni basasa dunduko.—AGaratio 2:20.

19, 20. Gini agene mo ayugo gupai ngbaha nga mo na tambuahe tipa gu ga Mbori gamahe nga motumo tumorii?

¹⁹ Wai rengbe mo ka yugo na ni nga mo na tambuahe tipa gu ga Mbori gamahe nga motumo  tumorii? Bambatapai nga, si naida mo ini gu boro nafu gu gamahe re, nga Yekova. (Yoane 17:3) Wisigo Ziazia Kekeapai na gi buku re nika undoro mo ini Yekova gbe. Wa mo nika ino Yekova, gamo nyemuse tipa ko nika kio, na gu nyemuse re nika sa ro mo du na nyemu ka fu ngbarago fuko.—1 Yoane 5:3.

²⁰ Mo yugu gupai nga mo na idapase kuti ga Yesu motumo tumorii. I naya tipa Yesu wẽ: “Gu ni ka idi pa Wiri nyenye unga du adu be ni.” (Yoane 3:36) Wai rengbe ani ka yugo gaani idapase kuti Yesu? Ani ayugongo gu idapase re kina rogo fugo yo sa te. Yakoba 2:26 naya wẽ ‘idapase zanga mangaapai ni kpikpi he.’ Sidu, “mangaapai” nayugopa ndikidi idapase. Gene sa dagba agu akuraha ani ayugo gupai na ni nga ani na idapase kuti Yesu nga ka wirika ko, angianga kina rogo agu apai ani agumbaha sa ya, ono rogo mangaapai yo a.—Yoane 13:15.

21, 22. (a) Tipagine si aida ti ni ani du pati gu dunguratise du tipa Ga Gbia Riahe? (b) Gini apai i nika sakapai tipaha rogo Kapita 6 na 7?

²¹ Nduge kupati gu dunguratise du tipa Ga Gbia Riahe Nga ga Nyemu. Rogo gu nyemu naadu rogo Nisana ti rameru 14, rogo gu garã nangia 33 F.B.K., Yesu akusi vovo mangaapai Ziazia Kekeapai ayambaha nga, “ga Gbia riahe.” (1 AKorindo 11:20; Matayo 26:26-28) I nayamba gi dunguratise re a nga Tingida Pakpio Yesu. Yesu asigira gi dunguratise re tipa gako amokedi gbiati gu ndikidi aKristano dunduko nika ngbe tifuo yo naatingida gupai nga, ko afu ungako ni motumo. Nibi gi  dunguratise re, Yesu azinahe ki ya: “Oni mangi gere nitingidi pa re.” (Ruka 22:19) Padu ani pati gi dunguratise re natingida rani na pa gu bakere nyemuse Yekova gbiati Yesu ayuguhe tipa rani rogo gi motumo tumorii re. Ani rengbe ka yugo gaani tambuahe nidu ani pati gi dunguratise i naamangaha bara sa rogo garã ka Tingida Pakpio Yesu re. *

²² Gu motumo tumorii Yekova amangi mbakadapai tipaha nga kikiipa gamahe nirengo. (2 AKorindo 9:14, 15) Agu aboro naima kpiko rengbe arengba a ka gbia undo be gi gamahe re. Kapita 6 na 7 nika sakapa wai rengbeyo ka gbia undo.