Yaʼab máakoʼob u kʼáat u yojéeltoʼob u núukil le preguntaoʼ tumen yaan máax kíimsaʼab tiʼob yéetel u kʼáat xan ka líiʼsaʼak u yóoloʼob. Úuchik u kíimsaʼal yaʼab judíoʼobeʼ tu yeʼesaj jach yaan kʼasaʼanil yéetel tu beetaj maʼ u creertaʼal Dios tumen le máakoʼoboʼ.

 Maʼ jaajiʼ: Maʼ maʼalob ka kʼáataʼak baʼaxten Dioseʼ tu chaʼaj u kíimil yaʼab máak teʼ Holocaustooʼ.

 U jaajil: Yaʼab máakoʼob creertik Dioseʼ taak u yojéeltikoʼob baʼaxten ku chaʼik u yantal kʼasaʼanil. Por ejemploeʼ profeta Habacukeʼ tu kʼáataj tiʼ Dios: «¿Baʼaxten ka chaʼik in wilik u beetaʼal baʼax kʼaas? ¿Baʼaxten ka chaʼik u beetik u kʼasaʼanil máak?» (Habacuk 1:3). Dioseʼ maʼ tu kʼeyaj Habacuk úuchik u beetik le preguntaʼobaʼ, baʼaxeʼ tu beetaj u tsʼíibtaʼal teʼ Biblia utiaʼal ka páajchajak k-ojéeltikoʼ.

 Maʼ jaajiʼ: Dioseʼ baʼaliʼ u kʼáat tiʼ u sufrir máak.

 U jaajil: Dioseʼ jach u pʼeek u yilik u sufrir máak yoʼolal le kʼasaʼaniloʼ (Proverbios 6:16-19). Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ tu kʼiiniloʼob Noéeʼ Dioseʼ «jach tristechaji» tumen tu yilaj jach kʼasaʼan le máakoʼoboʼ (Génesis 6:5, 6). Leloʼ ku yeʼesikeʼ Dioseʼ jach yaachaj u yóol yoʼolal le baʼaloʼob kʼaastak úuch teʼ Holocaustooʼ (Malaquías 3:6).

 Maʼ jaajiʼ: Le Holocaustooʼ anchaj utiaʼal u castigartaʼal le judíoʼoboʼ.

 U jaajil: Teʼ yáax siglooʼ Dioseʼ tu chaʼaj u xuʼulsaʼal u kaajil Jerusalén tumen le romanoʼoboʼ (Mateo 23:37–24:2). Pero chéen teʼ vez tu chaʼaj u yúuchul beyoʼ tumen tak teʼ kʼiinoʼobaʼ maʼ u kaʼa castigart uláakʼ kaajiʼ. Tu táan Dioseʼ «minaʼan u jelaʼanil le judíoʼob yéetel le maʼ judíoʼoboʼ» (Romanos 10:​12, Quiliʼich Biblia ich Maya).

 Maʼ jaajiʼ: Wa ka yanak juntúul Dios u yaabiltmoʼoneʼ, bejlaʼa maʼ tu chaʼik u yantal le Holocaustooʼ.

 U jaajil: Dioseʼ mix juntéen ken u beet u sufrir máak, chéen baʼaleʼ yaan horaeʼ ku chaʼik u yantal kʼasaʼanil (Santiago 1:13; 5:11).

 U jaajileʼ desde úuchjeakil káajak u sufrir wíinik. Chéen baʼaleʼ Dioseʼ yaan baʼax oʼolal ku chaʼik u yúuchul: utiaʼal u yilaʼal maʼ jaaj le baʼax aʼalaʼan tu contraoʼ. Le Bibliaoʼ maʼ tu yaʼalik wa Dios gobernartik le yóokʼol kaabaʼ, baʼaxeʼ letiʼe Kʼaasilbaʼaloʼ (Lucas 4:1, 2, 6; Juan 12:31). Le Bibliaoʼ ku tsolik kaʼapʼéel baʼal ku yáantkoʼon k-naʼat baʼaxten tu chaʼaj Dios u yantal le Holocaustooʼ.

1.   Dioseʼ tu beetaj wíinik yéetel u páajtalil u yéeyik baʼax ken u beete. Jéeobaeʼ tu yaʼalaj tiʼ Adán yéetel Eva baʼax unaj u beetkoʼob, chéen baʼaleʼ maʼ tu obligartoʼob utiaʼal u beetkoʼobiʼ. Letiʼob túuneʼ tu chʼaʼtuklaj u yéeyikoʼob baʼax uts yéetel baʼax kʼaas, yoʼolal le baʼax tu beetoʼoboʼ jach kʼaas úuchik u bintiʼob (Génesis 2:17; 3:6; Romanos 5:12). Desde leloʼ wíinikeʼ jach tsʼoʼok u sufrir yoʼolal le baʼaxoʼob ku chʼaʼtuklik u beetkoʼ. Junpʼéel libroeʼ ku yaʼalik: «Yaʼab tiʼ le baʼax ku muʼyajtik wíinikoʼ ku yúuchul tumen maʼ tu kanik u yéey tubeel baʼax ken u beete» (Statement of Principles of Conservative Judaism). Dioseʼ maʼ tu obligartik wíinik u beet wa baʼax, baʼaxeʼ ku chaʼik u yéeyik baʼax ken u beete.

2.   Jéeobaeʼ yaan u yutskíintik le loob beetaʼab teʼ Holocaustooʼ. Jéeobaeʼ ku yaʼalikeʼ yaan u kaʼa kuxkíintik u millonesil máakoʼob, ichiloʼobeʼ táakaʼan le kíimoʼob teʼ Holocaustooʼ. Ku yaʼalik xaneʼ le máaxoʼob maʼ kíimoʼob teʼ Holocaustooʼ yaan u beetik u tuʼubsikoʼob le baʼaxoʼob kʼaastak tu yiloʼoboʼ (Isaías 65:17; Hechos 24:15). Jéeobaeʼ jach u yaabiltmaj wíinik, le oʼolal yaan u béeykuntik baʼax ku prometertik (Juan 3:16).

 Yaʼab tiʼ le máaxoʼob sufrirnajoʼob teʼ Holocaustooʼ bejlaʼeʼ yaan u biilal u kuxtaloʼob yéetel láayliʼ ku creerkoʼob Dioseʼ. ¿Baʼax áantoʼob? Letiʼe u naʼatkoʼob baʼaxten Dioseʼ ku chaʼik u yantal kʼasaʼanil yéetel u yojéeltikoʼob yaan u láaj luʼsik tuláakal le baʼax beetik u sufrir máakoʼ.