ലോക​ത്തി​ന്റെ വെളിച്ചം: യേശു ഇവിടെ ഒരു അലങ്കാ​ര​പ്ര​യോ​ഗം നടത്തു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. താൻ വെളി​ച്ച​മാ​ണെന്നു യേശു പറയു​ന്നതു കേട്ട​പ്പോൾ കൂടാ​രോ​ത്സ​വ​ത്തി​നു സ്‌ത്രീ​ക​ളു​ടെ മുറ്റത്ത്‌ കത്തിച്ചി​രുന്ന നാലു കൂറ്റൻ തണ്ടുവി​ള​ക്കു​ക​ളാ​യി​രി​ക്കാം കേൾവി​ക്കാ​രു​ടെ മനസ്സി​ലേക്കു വന്നത്‌. (യോഹ 7:2; അനു. ബി11 കാണുക.) ആ വിളക്കു​കൾ വളരെ അകലേ​ക്കു​പോ​ലും പ്രകാശം ചൊരി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. ഇനി, “ലോക​ത്തി​ന്റെ വെളിച്ചം” എന്ന ഈ പദപ്ര​യോ​ഗം യശയ്യയു​ടെ വാക്കു​ക​ളും നമ്മുടെ മനസ്സി​ലേക്കു കൊണ്ടു​വ​രു​ന്നു. കാരണം, ‘കൂരി​രു​ട്ടു നിറഞ്ഞ ദേശത്ത്‌ താമസി​ക്കു​ന്നവർ’ “വലി​യൊ​രു വെളിച്ചം” കാണു​മെ​ന്നും യഹോ​വ​യു​ടെ “ദാസൻ” എന്നു വിളി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​യാൾ ‘ജനതകൾക്കു വെളി​ച്ച​മാ​കും’ എന്നും യശയ്യ മുൻകൂ​ട്ടി​പ്പ​റ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. (യശ 9:1, 2; 42:1, 6; 49:6) യേശു ഗിരി​പ്ര​ഭാ​ഷ​ണ​ത്തിൽ തന്റെ അനുഗാ​മി​കളെ ‘ലോക​ത്തി​ന്റെ വെളിച്ചം’ എന്നു വിളി​ച്ച​പ്പോ​ഴും ഇതേ അലങ്കാ​ര​പ്ര​യോ​ഗം ഉപയോ​ഗി​ച്ചു. (മത്ത 5:14) ‘ലോക​ത്തി​ന്റെ വെളിച്ചം’ (ഇവിടെ ‘ലോകം’ എന്നു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കുന്ന കോസ്‌മൊസ്‌ എന്ന ഗ്രീക്കു​പദം മുഴു മനുഷ്യ​കു​ല​ത്തെ​യു​മാ​ണു കുറി​ക്കു​ന്നത്‌.) എന്ന പദപ്ര​യോ​ഗം, മിശി​ഹയെ ‘ജനതക​ളു​ടെ വെളിച്ചം’ എന്നു വിളിച്ച യശയ്യയു​ടെ വാക്കു​ക​ളു​മാ​യി നന്നായി യോജി​ക്കു​ന്നു. വാസ്‌ത​വ​ത്തിൽ യശ 49:6-ലെ പ്രവചനം, ക്രിസ്‌തു​വി​ന്റെ എല്ലാ അനുഗാ​മി​കൾക്കു​മുള്ള ഒരു കല്‌പ​ന​യാ​ണെ​ന്നും അവർ തുടർന്നും ജനതക​ളു​ടെ വെളി​ച്ച​മാ​യി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നും പ്രവൃ 13:46, 47-ൽ പൗലോ​സും ബർന്നബാ​സും വ്യക്തമാ​ക്കി. യേശു​വി​ന്റെ​യും യേശു​വി​ന്റെ അനുഗാ​മി​ക​ളു​ടെ​യും ശുശ്രൂഷ ആളുകൾക്ക്‌ ആത്മീയ​വെ​ളി​ച്ചം പകരു​ക​യും വ്യാജ​മ​തോ​പ​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളു​ടെ അടിമ​ത്ത​ത്തിൽനിന്ന്‌ അവരെ സ്വത​ന്ത്ര​രാ​ക്കു​ക​യും ചെയ്യു​മാ​യി​രു​ന്നു.

അയച്ച പിതാവ്‌: ചില കൈ​യെ​ഴു​ത്തു​പ്ര​തി​ക​ളിൽ ഇവിടെ “അയച്ചവൻ” എന്നാണു കാണു​ന്നത്‌. എന്നാൽ “പിതാവ്‌” എന്ന പദം ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ​യാ​ണു പുരാ​ത​ന​മായ മിക്ക കൈ​യെ​ഴു​ത്തു​പ്ര​തി​ക​ളും പിന്താ​ങ്ങു​ന്നത്‌.

ഖജനാ​വിൽവെ​ച്ചാണ്‌: അഥവാ “സംഭാ​വ​ന​പ്പെ​ട്ടി​ക​ളു​ടെ അടുത്തു​വെ​ച്ചാണ്‌.” ഇവിടെ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന അതേ ഗ്രീക്കു​പ​ദ​മാണ്‌ മർ 12:41, 43-ലും ലൂക്ക 21:1-ലും കാണു​ന്നത്‌. അവിടെ അതു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നതു “സംഭാ​വ​ന​പ്പെ​ട്ടി​കൾ” എന്നാണ്‌. സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ ഈ ഗ്രീക്കു​പദം, ദേവാ​ല​യ​ത്തിൽ സ്‌ത്രീ​ക​ളു​ടെ മുറ്റത്ത്‌, 13 സംഭാ​വ​ന​പ്പെ​ട്ടി​കൾ ഉണ്ടായി​രുന്ന സ്ഥലത്തെ​യാ​ണു കുറി​ക്കു​ന്നത്‌. (അനു. ബി11 കാണുക.) ഈ സംഭാ​വ​ന​പ്പെ​ട്ടി​ക​ളിൽനി​ന്നുള്ള പണമൊ​ക്കെ ശേഖരി​ച്ചു​വെ​ക്കുന്ന ഒരു പ്രധാ​ന​ഖ​ജ​നാ​വും ദേവാ​ല​യ​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​താ​യി കരുത​പ്പെ​ടു​ന്നു. പക്ഷേ ഈ വാക്യ​ത്തിൽ പറഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നത്‌ ആ പ്രധാ​ന​ഖ​ജ​നാ​വി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​യി​രി​ക്കാൻ സാധ്യ​ത​യില്ല.​—മർ 12:41-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

സംഭാവനപ്പെട്ടികൾ: പുരാതന ജൂതരേഖകളനുസരിച്ച്‌, കാഹളങ്ങളുടെ ആകൃതിയുള്ള ഇവയ്‌ക്കു സാധ്യതയനുസരിച്ച്‌ മുകൾഭാഗത്ത്‌ ചെറിയ ഒരു വായുണ്ടായിരുന്നു. ആളുകൾ പലതരം കാഴ്‌ചകൾ അതിൽ ഇടുമായിരുന്നു. ഇവിടെ ഉപയോഗിച്ചിരിക്കുന്ന ഗ്രീക്കുപദം യോഹ 8:20-ലും കാണുന്നു. അവിടെ അതു ‘ഖജനാവ്‌ ’ എന്നാണു പരിഭാഷപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നത്‌. സാധ്യതയനുസരിച്ച്‌ ഇതു ദേവാലയത്തിൽ സ്‌ത്രീകളുടെ മുറ്റം എന്ന്‌ അറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഭാഗത്തായിരുന്നു. (മത്ത 27:6-ന്റെ പഠനക്കുറിപ്പും അനു. ബി11-ഉം കാണുക.) റബ്ബിമാരുടെ രേഖകളനുസരിച്ച്‌ ആ മുറ്റത്തിന്റെ മതിലിന്‌ അകത്ത്‌ ചുറ്റോടുചുറ്റും 13 സംഭാവനപ്പെട്ടികൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. ഈ സംഭാവനപ്പെട്ടികളിൽനിന്നുള്ള പണമൊക്കെ ശേഖരിച്ചുവെക്കുന്ന ഒരു പ്രധാനഖജനാവും ദേവാലയത്തിലുണ്ടായിരുന്നതായി കരുതപ്പെടുന്നു.

ഞങ്ങൾ അവിഹി​ത​ബ​ന്ധ​ത്തിൽ ഉണ്ടായ​വരല്ല: അഥവാ “ഞങ്ങൾ ജാരസ​ന്ത​തി​കളല്ല.” തങ്ങൾ ദൈവ​ത്തി​ന്റെ​യും അബ്രാ​ഹാ​മി​ന്റെ​യും നിയമാ​നു​സൃ​ത​മ​ക്ക​ളാ​ണെ​ന്നും അതു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ അബ്രാ​ഹാ​മി​നു നൽകിയ വാഗ്‌ദാ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ അവകാ​ശി​ക​ളാ​ണെ​ന്നും വാദി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു ആ ജൂതന്മാർ.

അവിഹി​ത​ബ​ന്ധ​ത്തിൽ: അഥവാ “ലൈം​ഗിക അധാർമി​ക​ത​യാൽ.” ഗ്രീക്കിൽ, പോർണിയ.​—മത്ത 5:32-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പും പദാവ​ലി​യിൽ “ലൈം​ഗിക അധാർമി​കത” എന്നതും കാണുക.

ലൈം​ഗി​ക അധാർമി​കത: ഗ്രീക്കു​പ​ദ​മായ പോർണി​യ​യ്‌ക്ക്‌, ബൈബിൾ കുറ്റം വിധി​ക്കുന്ന എല്ലാ തരം ലൈം​ഗി​ക​വേ​ഴ്‌ച​യെ​യും കുറി​ക്കുന്ന വിശാ​ല​മായ അർഥമാ​ണു​ള്ളത്‌. അതിൽ വ്യഭി​ചാ​രം, വേശ്യാ​വൃ​ത്തി, അവിവാ​ഹി​തർ തമ്മിലുള്ള ലൈം​ഗി​ക​ബന്ധം, സ്വവർഗ​രതി, മൃഗ​വേഴ്‌ച എന്നിവ​യെ​ല്ലാം ഉൾപ്പെ​ടു​ന്നു.​—പദാവലി കാണുക.

അവൻ ആദ്യം​മു​തലേ: അഥവാ “അവന്റെ തുടക്കം​മു​തലേ.” അതായത്‌, പിശാച്‌ കൊല​പാ​ത​കി​യും നുണയ​നും ദൈവ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പരദൂ​ഷണം പറയു​ന്ന​വ​നും ആയിത്തീർന്ന സമയം​മു​തൽ.​—1യോഹ 3:8, അടിക്കു​റിപ്പ്‌.

ഒരു ശമര്യ​ക്കാ​രൻ: ശമര്യ​ക്കാ​രെ പൊതു​വേ അവജ്ഞ​യോ​ടെ കണ്ടിരുന്ന ജൂതന്മാർ അവരു​മാ​യുള്ള സമ്പർക്കം ഏതു വിധേ​ന​യും ഒഴിവാ​ക്കി​യി​രു​ന്നു. (യോഹ 4:9) ചില ജൂതന്മാർ ‘ശമര്യ​ക്കാ​രൻ’ എന്ന പദപ്ര​യോ​ഗം പുച്ഛത്തിന്റെയും നിന്ദയു​ടെ​യും പര്യാ​യ​മാ​യി​പ്പോ​ലും ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നു. (യോഹ 8:48) “ശമര്യ​ക്കാ​രു​ടെ അപ്പം തിന്നു​ന്നതു പന്നിയി​റച്ചി തിന്നു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​യാണ്‌” എന്ന്‌ ഒരു റബ്ബി പറഞ്ഞതാ​യി മിഷ്‌നാ​യിൽ കാണു​ന്നുണ്ട്‌. (ശെബിത്ത്‌ 8:10) ജൂതന്മാർ പൊതു​വേ ശമര്യ​ക്കാ​രു​ടെ സാക്ഷി​മൊ​ഴി വിശ്വ​സി​ക്കു​ക​യോ അവരിൽനിന്ന്‌ എന്തെങ്കി​ലും സഹായം സ്വീക​രി​ക്കു​ക​യോ ചെയ്യു​മാ​യി​രു​ന്നില്ല. ജൂതന്മാ​രു​ടെ ഇത്തരം പുച്ഛമ​നോ​ഭാ​വ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ അറിയാ​മാ​യി​രുന്ന യേശു ഈ ദൃഷ്ടാ​ന്ത​ക​ഥ​യി​ലൂ​ടെ ശക്തമായ ഒരു പാഠം പഠിപ്പി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. നല്ല ശമര്യക്കാരന്റെ ദൃഷ്ടാ​ന്തകഥ, നല്ല അയൽക്കാരന്റെ ദൃഷ്ടാ​ന്തകഥ എന്നൊ​ക്കെ​യാണ്‌ ഇതു പൊതു​വേ അറിയ​പ്പെ​ടു​ന്നത്‌.

ഒരു ശമര്യ​ക്കാ​രൻ: ‘ശമര്യ​ക്കാ​രൻ’ എന്ന പദം ജൂതന്മാർ ഇവിടെ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌, വെറു​പ്പി​ന്റെ​യും നിന്ദയു​ടെ​യും പര്യാ​യ​മാ​യി​ട്ടാണ്‌.​—ലൂക്ക 10:33-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പും പദാവ​ലി​യിൽ “ശമര്യ​ക്കാർ” എന്നതും കാണുക.

അബ്രാ​ഹാം അതു കാണു​ക​യും . . . ചെയ്‌തു: അതായത്‌, വിശ്വാ​സ​മെന്ന കണ്ണാൽ കണ്ടു.​—എബ്ര 11:13; 1പത്ര 1:11.

താൻ അബ്രാ​ഹാ​മി​നെ കണ്ടെന്നോ?: ചില കൈ​യെ​ഴു​ത്തു​പ്ര​തി​ക​ളിൽ ഇവിടെ “അബ്രാ​ഹാം നിന്നെ കണ്ടെന്നോ” എന്നാണു കാണു​ന്നത്‌. എന്നാൽ ഈ ബൈബി​ളിൽ കാണുന്ന പരിഭാ​ഷ​യെ​യാണ്‌ ആധികാ​രി​ക​മായ മിക്ക ആദ്യകാല കൈ​യെ​ഴു​ത്തു​പ്ര​തി​ക​ളും പിന്താ​ങ്ങു​ന്നത്‌.

ഞാൻത​ന്നെ​യാണ്‌ അത്‌: അക്ഷ. “ഞാൻ ആകുന്നു.” ഗ്രീക്കിൽ, എഗോ എയ്‌മി. ഈ ഗ്രീക്കു​പ​ദ​പ്ര​യോ​ഗ​ത്തി​നു പുറ 3:14-ന്റെ സെപ്‌റ്റുവജിന്റ്‌ പരിഭാ​ഷ​യു​മാ​യി ബന്ധമു​ണ്ടെന്നു ചിലർ പറയുന്നു. അതു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ യേശു ദൈവ​മാ​ണെന്നു സ്ഥാപി​ക്കാൻ അവർ ഈ വാക്യ​ഭാ​ഗം ഉപയോ​ഗി​ക്കാ​റുണ്ട്‌. എന്നാൽ പുറ 3:14-ൽ കാണുന്ന പദപ്ര​യോ​ഗമല്ല (“ഞാനാണ്‌ (അസ്‌തി​ത്വ​ത്തിൽ) ഉള്ളവൻ” എന്ന്‌ അർഥമുള്ള എഗോ എയ്‌മി ഹൊ ഓൺ.), യോഹ 4:26-ൽ കാണു​ന്നത്‌. ഇനി സെപ്‌റ്റുവജിന്റിൽ, അബ്രാ​ഹാ​മി​ന്റെ​യും എലെയാ​സ​രി​ന്റെ​യും യാക്കോ​ബി​ന്റെ​യും ദാവീ​ദി​ന്റെ​യും മറ്റും വാക്കുകൾ വരുന്നി​ട​ത്തും എഗോ എയ്‌മി എന്ന പദപ്ര​യോ​ഗം കാണാം. (ഉൽ 23:4; 24:34; 30:2; 1ദിന 21:17) ക്രിസ്‌തീയ ഗ്രീക്കു​തി​രു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളിൽ ഈ ഗ്രീക്ക്‌ പദപ്ര​യോ​ഗം കാണു​ന്നതു യേശു​വി​ന്റെ വാക്കുകൾ രേഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നി​ടത്ത്‌ മാത്രമല്ല എന്നതും ശ്രദ്ധേ​യ​മാണ്‌. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, യേശു സുഖ​പ്പെ​ടു​ത്തിയ ഒരാളു​ടെ വാക്കുകൾ കാണുന്ന യോഹ 9:9-ൽ ഇതേ പദപ്ര​യോ​ഗം ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. “അതു ഞാനാണ്‌” എന്നൊരു അർഥം മാത്രമേ അയാളു​ടെ ആ വാക്കു​കൾക്കു​ള്ളൂ. ഇനി, ഗബ്രി​യേൽ ദൂതനും പത്രോ​സും പൗലോ​സും മറ്റുള്ള​വ​രും ഒക്കെ ഇതേ വാക്കുകൾ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. (ലൂക്ക 1:19; പ്രവൃ 10:21; 22:3) എന്തായാ​ലും ഈ പദപ്ര​യോ​ഗം ഉപയോ​ഗി​ച്ച​പ്പോൾ അവരു​ടെ​യൊ​ന്നും മനസ്സി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നത്‌ പുറ 3:14 അല്ലെന്നു വ്യക്തം. എഗോ എയ്‌മി എന്ന അതേ പദപ്ര​യോ​ഗം മത്ത 24:5-ലും മർ 13:6-ലും ലൂക്ക 21:8-ലും ഉള്ള യേശു​വി​ന്റെ വാക്കു​ക​ളി​ലു​മുണ്ട്‌. അവിട​ങ്ങ​ളിൽ അതു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നതു “ഞാൻ ക്രിസ്‌തു​വാണ്‌,” “ഞാനാണ്‌ ക്രിസ്‌തു” എന്നൊ​ക്കെ​യാണ്‌.

ഞാനു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു: യേശു ‘അബ്രാ​ഹാ​മി​നെ കണ്ടിട്ടുണ്ട്‌’ എന്നു പറയു​ന്നതു കേട്ട്‌ ചില ജൂതന്മാർ യേശു​വി​നെ കല്ലെറി​യാൻ തുനിഞ്ഞു. ‘50 വയസ്സു​പോ​ലു​മാ​യി​ട്ടി​ല്ലാത്ത’ യേശു അബ്രാ​ഹാ​മി​നെ എങ്ങനെ കാണാ​നാണ്‌ എന്നായി​രു​ന്നു ആ എതിരാ​ളി​ക​ളു​ടെ വാദം. (യോഹ 8:57) താൻ മനുഷ്യ​നാ​യി വരുന്ന​തി​നും മുമ്പുള്ള കാല​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പറഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടാ​ണു യേശു അതിന്‌ ഉത്തരം കൊടു​ത്തത്‌. അബ്രാ​ഹാം ജനിക്കു​ന്ന​തി​നും മുമ്പേ ശക്തനായ ഒരു ആത്മവ്യ​ക്തി​യാ​യി യേശു സ്വർഗ​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. എന്നാൽ യേശു ഇവിടെ, താൻ ദൈവ​മാ​ണെന്നു സൂചി​പ്പി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു എന്നാണു ചിലരു​ടെ വാദം. ഇവിടെ കാണുന്ന എഗോ എയ്‌മി (ചില ഭാഷക​ളിൽ, “ഞാൻ ആകുന്നു” എന്നു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.) എന്ന പദപ്ര​യോ​ഗ​ത്തി​നു സെപ്‌റ്റുവജിന്റ്‌ പരിഭാ​ഷ​യി​ലെ പുറ 3:14-മായി ബന്ധമു​ണ്ടെ​ന്നും അതു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ ഈ രണ്ടു വാക്യ​ങ്ങ​ളും ഒരേ രീതി​യിൽ പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്ത​ണ​മെ​ന്നും ആണ്‌ അവരുടെ പക്ഷം. (യോഹ 4:26-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.) എന്നാൽ എയ്‌മി എന്ന ഗ്രീക്കു​ക്രിയ സൂചി​പ്പി​ക്കുന്ന അവസ്ഥ, “അബ്രാ​ഹാം ജനിക്കു​ന്ന​തി​നും മുമ്പേ” ഉള്ളതാ​ണെ​ന്നും അത്‌ അപ്പോ​ഴും ഉണ്ടായി​രു​ന്നെ​ന്നും സന്ദർഭം സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. അതു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ ആ ക്രിയയെ “ഞാൻ ആകുന്നു” എന്നു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തി​നെ​ക്കാൾ യോജി​ക്കു​ന്നതു “ഞാനു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു” എന്നു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​താണ്‌. ഇതിനെ ഇങ്ങനെ തർജമ ചെയ്യു​ന്ന​തി​നോ​ടു പല പുരാ​ത​ന​ഭാ​ഷാ​ന്ത​ര​ങ്ങ​ളും ആധുനി​ക​പ​രി​ഭാ​ഷ​ക​ളും യോജി​ക്കു​ന്നു​മുണ്ട്‌. ‘ഞാൻ ഇത്രയും കാലം നിങ്ങളു​ടെ​കൂ​ടെ ഉണ്ടായി​രു​ന്നി​ട്ടും ഫിലി​പ്പോ​സേ, നിനക്ക്‌ എന്നെ അറിയി​ല്ലേ’ എന്ന യേശുവിന്റെ വാക്കുകൾ കാണുന്ന യോഹ 14:9-ലും എയ്‌മി എന്ന ഗ്രീക്കു​ക്രി​യ​യു​ടെ ഇതേ രൂപമാ​ണു കാണു​ന്നത്‌. മിക്ക ഭാഷാ​ന്ത​ര​ങ്ങ​ളി​ലും ഈ ഭാഗം ഇങ്ങനെ​ത​ന്നെ​യാ​ണു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. അതു സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌, എയ്‌മി എന്ന പദം സന്ദർഭ​മ​നു​സ​രിച്ച്‌, ‘ഉണ്ടായി​രു​ന്നു’ എന്നു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തിൽ വ്യാക​ര​ണ​പ​ര​മാ​യി ഒരു തെറ്റു​മില്ല എന്നാണ്‌. (വർത്തമാ​ന​കാ​ല​ത്തി​ലുള്ള ഗ്രീക്കു​ക്രി​യയെ ഭൂതകാ​ല​ത്തി​ലുള്ള ക്രിയ​യാ​യി പരിഭാഷപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നതിന്റെ മറ്റു ചില ഉദാഹ​ര​ണങ്ങൾ ലൂക്ക 2:48; യോഹ 1:9; 15:27 എന്നീ വാക്യ​ങ്ങ​ളിൽ കാണാം.) ഇനി, താനും പിതാ​വും ഒന്നാ​ണെന്നു സൂചി​പ്പി​ക്കാൻ യേശു ശ്രമി​ച്ചി​ല്ലെ​ന്നാ​ണു യോഹ 8:54, 55-ൽ കാണുന്ന യേശുവിന്റെ ന്യായ​വാ​ദ​വും തെളി​യി​ക്കു​ന്നത്‌.

യേശു​വി​നെ എറിയാൻ കല്ല്‌ എടുത്തു: ഏതാണ്ട്‌ രണ്ടു മാസം കഴിഞ്ഞ്‌ ജൂതന്മാർ വീണ്ടും ദേവാ​ല​യ​ത്തിൽവെച്ച്‌ യേശു​വി​നെ കൊല്ലാൻ ശ്രമി​ക്കു​ന്നുണ്ട്‌. (യോഹ 10:31) ദേവാ​ലയം പുതു​ക്കി​പ്പ​ണി​യുന്ന ജോലി​കൾ അപ്പോ​ഴും നടക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ പണിസ്ഥ​ല​ത്തു​നി​ന്നാ​യി​രി​ക്കാം അവർക്ക്‌ ആ കല്ലുകൾ കിട്ടി​യത്‌.