Alu i mataupu o loo iai

UA FESILI MAI TALAVOU

O le ā e Tatau Ona Ou Iloa e Faatatau i Taaloga Vitiō?

O le ā e Tatau Ona Ou Iloa e Faatatau i Taaloga Vitiō?

 Fesili e faatatau i taaloga vitiō

 I le Iunaite Setete, ua avea taaloga vitiō o se pisinisi e faitau miliona tupe e maua mai ai . . .

  1.   O le ā le fua faatatau o tausaga o i latou o loo taaalo i taaloga vitiō?

    1.  A. 18

    2.  E. 30

  2.   O le ā le faavasegaina o ituaiga o tagata e taaalo i taaloga vitiō?

    1.  A. 55 pasene alii; 45 pasene tamaʻitaʻi

    2.  E. 15 pasene alii; 85 pasene tamaʻitaʻi

  3.   Mai i nei vaega e lua, o lē fea vaega e sili atu ona latou faaaogāina taaloga vitiō?

    1.  A. Tamaʻitaʻi e 18 tausaga ma sili atu

    2.  E. Alii e 17 tausaga ma lalo ifo

 Tali (e faavae mai i faamaumauga i le 2013):

  1.   E. 30.

  2.   A. 45 pasene e faia aʻe i tamaʻitaʻi, ma e lata i le afa o i latou uma e taaalo.

  3.   A. O tamaʻitaʻi e 18 tausaga ma sili atu e faia aʻe ai le 31 pasene o i latou e taaalo, ae o le 19 pasene e faia aʻe i alii e 17 tausaga ma lalo ifo.

 O na fuainumera ua tatou iloa ai po o ai o loo taaalo. Ae lē o mafai ai ona tatou iloa aafiaga lelei pe leaga o taaloga vitiō iā te oe.

 Itu e lelei ai

 O fea o nei manatu e faatatau i taaloga vitiō e te ioe i ai?

  •  “O se auala lelei e fesootaʻi ai ma aiga ma uō.”​—Irene.

  •  “O se avanoa lelei e sola ese ai mai i mea o loo tutupu.”​—Annette.

  •  “E uunaʻia ai oe ia vave lau gaoioi .”​—Christopher.

  •  ““E fesoasoani e atiaʻe ou tomai e foʻia ai faafitauli.”​—Amy.

  •  “E telē le aafiaga i le mafaufau; e uunaʻia ai oe e te mafaufau, fuafua ma faatulaga ni mea.”​—Anthony.

  •  “O nisi taaloga e faamalosia ai le galulue faatasi ma uō.”​—Thomas.

  •  “O nisi taaloga e fesoasoani e te maua ai le malosi ma se tino lelei.”​—Jael.

 Pe e te ioe i nisi o nei faamatalaga po o faamatalaga uma foʻi? O taaloga vitiō e mafai ona iai aafiaga lelei i le mafaufau ma le tino. E tusa pe o nisi taaloga ua na o se mea e faaalu ai le taimi, ae pei ona taʻua e Annette “o se avanoa lelei e sola ese ai mai i mea o loo tutupu”, ma e lē sesē lena manatu.

 ● Ua faapea mai le Tusi Paia e iai le “taimi mo mea uma e tutupu i lalo o le lagi,” ma e aofia ai foʻi ma faafiafiaga.​—Failauga 3:1-4.

 Itu e leaga ai

 Pe ua fāoa uma e taaloga vitiō lou taimi?

 “O le taimi lava e amata ai ona ou taalo e faigatā ona toe tuu. E fai soo a laʻu tala. ʻE toe tasi a lea e totoe!’ E uma ane lava ua faitau fia itula na ou saofaʻi ai i luma o le TV!”​—Annette.

 “O taaloga vitiō e tai pei o se masini e na te ʻaia le taimi. E faitau fia itula e te taalo ai ma lou manatu ua e faataunuuina se mea ina ua faalima ona e manumalo, ae o le mea moni e leai se mea na e faataunuuina.”​—Serena.

 Manatu autū: Pe a leiloa sau tupe, e mafai ona toe maua. Ae e sesē lena manatu pe afai ua fāoa lou taimi. O lona uiga, e sili atu ona tāua le taimi nai lo o tupe. O lea la, aua nei faatagaina taaloga vitiō e fāoa lou taimi!

 ● Ua faapea mai le Tusi Paia: “Ia outou savavali pea ma le atamai . . . , ia outou faaaogā tatau le taimi.”​—Kolose 4:5.

 Pe o aafia le auala e te mafaufau ai ona o taaloga vitiō?

 “E lē fesiligia le mea moni, o solitulafono lea e faasalaina i le falepuipui po o le oti, o loo ʻfaatinoina’ i taaloga vitiō.”​—Seth.

 “O le tele o taaloga e manaʻomia ona e faatoʻilalo ou fili ina ia ausia ai lou sini. E masani lava o le auala e faatoʻilalo ai o le fasiotia o i latou i ni auala sauā.”​—Annette.

 “O nisi taimi e te lē talitonu i au tala o loo fai atu i au uō pe a e taalo, o faamatalaga e pei o le ʻUa e oti!’ po o le ʻO le a ou fasiotia nei oe!’ ”​—Nathan.

 Manatu autū: Ia ʻalofia taaloga vitiō o loo faaauiluma ai mea e inosia e le Atua, e pei o faiga sauā, feusuaʻiga lē mamā ma faiga faaagaga.​—Kalatia 5:19-21; Efeso 5:10; 1 Ioane 2:15, 16.

 ● Ua faapea mai le Tusi Paia, e “inosia lava [e Ieova] le tagata e fiafia i le faasauā”​—e lē na o le faatinoina o faiga sauā. (Salamo 11:5) E ui e lē mafai ona iloa le ituaiga o tagata o le a e iʻu i ai mai i taaloga vitiō ua e filifilia, ae e mafai ona iloa ai le ituaiga o tagata lea ua e iai nei.

 Ia mafaufau i ai: E tusa ai ma le tusi Getting to Calm, “e sili atu ona telē aafiaga o vitiō sauā i amioga nai lo o le televise, ona e lē o tau ina matamata fanau i le tama o le ata lea e tafetoto lona tino, ae o i latou o tama o le ata. O le māfuaaga, ona o lou taalo i taaloga vitiō ua pei ai o loo aʻoaʻoina oe e se faiaʻoga i le potu aʻoga i faiga sauā.”​—Faatusatusa i le Isaia 2:4.

 O le tulaga moni

 Ua aʻoaʻoina e le toʻatele o talavou le auala ia paleni ai le taimi e taaalo ai i taaloga vitiō. Iloilo faaaʻoaʻoga nei e lua.

 “E masani ona ou taalo i taaloga vitiō seʻia oo i le leva o le po, ʻi loʻu mafaufau e na o le lima a ni itula ou te moe ai. Tasi a lea e totoe.’ I le taimi nei ua ou aʻoaʻoina ina ia faatulaga lelei taaloga vitiō i le mea e tatau ona iai. Ua ou vaai i taaloga vitiō o se mea e mafai ona fiafia ai mai i lea taimi i lea taimi. Ae e tatau ona faia mea uma i se tulaga talafeagai.”​—Joseph.

 “Ua faaitiitia le taimi ou te taalo ai, ma ua mafai ai ona ou faia le tele o isi mea. Ua mafai ona faaleleia laʻu auaunaga, aapa atu e fesoasoani i isi i le faapotopotoga, ma aʻoaʻoina le faaaogāina o se meafaifaaili. E tele isi mea e mafai ona fai!”​—David.

 ● Ua taʻua i le Tusi Paia o tane ma fafine matutua e ʻpulea a latou amio.’ (1 Timoteo 3:2, 11) E latou te olioli i faafiafiaga ae e iloa le taimi e tatau ona faamuta ai, ma e tatau ona pulea lelei i latou ina ia faia ai faapea.​—Efeso 5:10.

 Manatu autū: O le taalo i taaloga vitiō e maua ai le fiafia pe a faatulaga i lona tulaga saʻo. Ae aua nei faatagaina taaloga vitiō e pulea lou taimi pe aveesea ai lou taulaʻi atu i mea e sili ona taua i le olaga. O lea la, nai lo o lou taulaʻi ia ausia lou sini i se taaloga, ae pe lē sili ona faaaogā lenā avanoa ia ausia ai lou sini ia maua le ola moni?