Tsolnuʼukoʼob utiaʼal le familiaʼoboʼ

Wa juntúul a paal maʼ jach u yojel wa yaan u pʼáatal ta religioniʼ

Yaʼab táankelem paalaleʼ ku pʼáatloʼob tu religión u taataʼob (2 Timoteo 3:14). Baʼaleʼ maʼ tuláakal bey u beetkiʼ. ¿Baʼax jeʼel a beetik wa a paal maʼ tu jach creertik le baʼax a kaʼansmajtiʼoʼ? Ilawil baʼax tsʼoʼok u beetik u j-jaajkunajoʼob Jéeoba (testigos de Jehová).

«Taak in pʼatik u religión in taataʼob. Talam in wilik.» (Dora, 18 jaʼaboʼob.) *

TECHEʼ a wojel ku kaʼansaʼal u jaajil yoʼolal Dios ta religión, yéetel a wojel jeʼel u yáantik máak le Bibliaoʼ. Le oʼolal maʼ xaaneʼ a kʼáat a kaʼans tiʼ a paalal (Deuteronomio 6:6, 7). Baʼaleʼ ¿kux túun wa a hijo ku pʼáatal maʼ uts tu yich le religión ken táankelemchajkoʼ? * ¿Baʼax jeʼel a beetik wa ku kaʼapʼéeltal u tuukul tiʼ le baʼaxoʼob ku creertik kaʼach tu chichniloʼ? (Galaciailoʼob 5:7.)

Wa bey u yúuchul ta wotochoʼ maʼ a tuklik wa minaʼan u biilal le baʼax a beetmaj utiaʼal a kaʼansik u jaajil tiʼ a hijooʼ, tumen jeʼex ken k-iloʼ maʼ xaaneʼ yaan uláakʼ baʼaloʼob beet u yantal le talamilaʼ. Baʼaleʼ kʼaʼajaktecheʼ le bix ken a beetiloʼ yaan u maas natsʼik a hijo tiʼ le religionoʼ wa yaan u maas náachkuntik. Wa ka tsʼíikileʼ maas yaan u nojochtal le talamiloʼ yéetel mix junpʼéel utsil ken a jóoʼse (Colosailoʼob 3:21).

Maas maʼalob ka a beet baʼax tu yaʼalaj apóstol Pablo: «U palitsil Yuumtsileʼ maʼ unaj u máan tiʼ baʼateliloʼobiʼ; baʼaleʼ unaj uts u puksiʼikʼal utiaʼal tuláakal. Unaj maʼalob utiaʼal kaʼansaj, yéetel chúukaʼan u yóol» (2 Timoteo 2:24). Ken u kʼáattech wa baʼax a hijoeʼ, ¿bix jeʼel a weʼesik ‹maʼalobech utiaʼal kaʼansajeʼ›?

Eʼes naʼatil

Ilawil baʼaxten bey u tuukul a hijooʼ. Maʼ xaaneʼ jeʼel u yáantkech le kʼáatchiʼobaʼ:

▪ ¿Maʼ wa ta tʼaan ku yuʼubikuba tu juunal tumen minaʼan u amigoʼob teʼ múuchʼuliloʼ? «Minaʼan in amigoʼob, baʼaleʼ tin kaxtoʼob teʼ escuelaoʼ. Le oʼolal máan jaʼaboʼob maʼ tin tsʼáaik in wóol in maas meyajtik Diosiʼ. Pʼáat maʼ jach uts tin wich le religionoʼ tumen káaj in biskinba yéetel máaxoʼob maʼ unajiʼ. Bejlaʼeʼ arrepentidaen.» (Leonor, 19 jaʼaboʼob.)

 ▪ ¿Maʼ wa ta tʼaan sajak maʼ u kanik u tsol le baʼaxoʼob ku creertikoʼ? «Teʼ escuelaoʼ jach ku talamtal in waʼalik tiʼ in wéet xookoʼob baʼaxoʼob kin creertik. Saajken kaʼach u yaʼalikoʼob jelaʼanen tiʼ u maasil wa jach ‹santo› in taaskinba. Tumen jach ku suʼlakkúuntaʼal le máaxoʼob maʼatech u beetkoʼob jeʼex u maasiloʼ, saajken xan u beetaʼalten beyoʼ.» (Ramón, 23 jaʼaboʼob.)

▪ ¿Maʼ wa ta tʼaan sajak u comprometerkuba u kuxtal jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ? «In tiaʼal teneʼ le kuxtal minaʼan u xuuloʼ bey junpʼéel baʼal yaan tu pʼíich junpʼéel edificioeʼ, baʼaleʼ mix in naʼaks le yáax escalonoʼ. Tumen jach saajken in naʼakaleʼ, táan in tuklik in pʼatik in religión.» (Renee, 16 jaʼaboʼob.)

Tʼaanen tu yéetel

¿Kux túun a hijo? ¿Baʼax talamil yaantiʼ? Utiaʼal a wojéeltikeʼ, kʼáattiʼ. Baʼaleʼ kanáant bix ken a beete, utiaʼal maʼ a baʼateleʼex. Santiago 1:19, ku yaʼalikeʼ cada juntúuleʼ «unaj u yuʼubaj séebaʼan, baʼaleʼ maʼ unaj u séeb tʼaaniʼ mix u séeb pʼuʼujuliʼ». Bey túunoʼ, jóoʼs tiempo utiaʼal a wáantik yéetel «chúukaʼan óolal bey xan yéetel [maʼalob] kaʼansaj», jeʼex a beetik yéetel juntúul máax maʼ a láakʼtsileʼ (2 Timoteo 4:2).

Koʼox aʼalikeʼ, wa a hijo maʼ taak u bin teʼ muchʼtáambaloʼoboʼ kʼaʼabéettech «chúukaʼan óolal» wa paciencia utiaʼal a wojéeltik baʼaxten. Ilawil baʼax ku yúuchul tiʼ juntúul taatatsil maʼ u yojel bix jeʼel u yáantik u hijoeʼ:

—Maʼ uts tin wich in bin muchʼtáambal bejlaʼeʼ —ku yaʼalik le hijotsiloʼ.

—¡¿Baʼax ta waʼalaj?! —ku yaʼalik le taatatsil táan u tsʼíikiloʼ.

—Eske jach táaj ku náakal in wóoliʼ, papá.

—¿A kʼáat wa túun a waʼal Dios náaksik a wóol? ¡Maʼ tin creertik baʼax ka waʼalik! Baʼaleʼ ojéelteʼ desde way kajaʼanecheʼ, yaan a bin muchʼtáambal kex maʼ a kʼáatiʼ.

Teʼ Bibliaoʼ ku yaʼalaʼal tiʼ le taatatsiloʼob ka u kaʼans tiʼ u paalaloʼob baʼax yaan yil yéetel Dios, yéetel tiʼ le paalaloʼ ka u yuʼuboʼob u tʼaan u taataʼob (Efesoiloʼob 6:1). Baʼaleʼ ¿jeʼel wa u kiʼimaktal a wóol wa ka u meyajt Dios a hijo yéetel ka xiʼik muchʼtáambal chéen tumen ka obligartik? ¿Máasaʼ maas jeʼel u kiʼimaktal a wóol wa ka u beet tumen ku yilik u kʼaʼanaʼanil yéetel tumen ku síijil tu puksiʼikʼaleʼ?

Maas jeʼel a wáantik wa ka wilik baʼax beetik u tuukul beyoʼ. Koʼox ilik baʼax unaj kaʼach u beetik le taatatsil táant k-aʼalikoʼ.

—Maʼ uts tin wich in bin muchʼtáambal bejlaʼeʼ —ku yaʼalik le hijotsiloʼ.

—¿Baʼaxten, hijo? —ku yaʼalik le taatatsil maʼ táan u tsʼíikiloʼ.

—Es ke jach táaj ku náakal in wóoliʼ, papá.

—Kin naʼatkech, hijo, tumen maʼ chéen chʼaʼabil u kutal máak junpʼéel wa kaʼapʼéel horaʼobiʼ. Baʼaleʼ ¿baʼax beetik u jach náakal a wóol?

—Maʼ in wojliʼ. Míin chéen taak in bin táanxel tuʼux.

—¿Bey wa u yuʼubikuba xan a amigoʼoboʼ?

—¡¿In amigoʼob?! Si desde ka bin in jach maʼalob amigoeʼ, mix máak yéetel kin tsikbal. Láaj kiʼimak u yóoloʼob, baʼaleʼ teneʼ mix máak beetik in cuentail.

 Ken a chʼenxikint a hijoeʼ maʼ chéen ka wojéeltik bix u yuʼubikubaiʼ —wa tu juunal u yuʼubikuba jeʼex le paal táant k-aʼalikoʼ—, baʼaxeʼ ka beetik xan ka confiarnak tiʼ teech. Beyoʼ tuláakʼ kʼiineʼ maas jeʼel u tsikbaltiktech baʼax ku yúuchultiʼeʼ (ilaʼak le cuadro «Yanaktech paciencia»).

Yaan kʼiineʼ jeʼex u bin u máan le tiempooʼ le táankelem paalaloʼoboʼ ku xuʼulul u yuʼubikubaʼob beyaʼ, yéetel ku káajal u yuʼubikoʼob kiʼimak óolal yoʼolal le religión yaantiʼoboʼ. Koʼox kaʼa tʼaan tiʼ Ramón. Letiʼeʼ tak chéen u tuklik u yaʼalik tiʼ u yéet xookoʼob ku xokik le Bibliaoʼ, ku sajaktal. Baʼaleʼ tu tsʼookeʼ tu yilaj maʼ jach talam jeʼex u tuklik kaʼachoʼ, kex ka cheʼejtaʼak le baʼax ku creertikoʼ.

«Juntéenjeakeʼ —ku yaʼalik Ramón— juntúul xiʼipal teʼ escuelaoʼ tu pʼaʼasten yoʼolal in religión. Jach sajakchajen, ka tin wuʼuyaj bey chéen toʼon táan k-paktaʼaleʼ. Baʼaleʼ tin sutaj le tsikbal tu yóokʼoleʼ ka tin beetaj junpʼéel kʼáatchiʼ tu yoʼolal u religión letiʼ. Jaʼakʼ in wóol ka tin wilaj maas sajakchaj ke teen. Tin tsʼáaj cuentaeʼ yaʼab táankelem paalaloʼobeʼ yaan u religionoʼob, baʼaleʼ maʼatech u naʼatkoʼob le baʼax ku kaʼansaʼaltiʼoboʼ. ¡U maʼalobileʼ teneʼ in wojel in tsol le baʼaxoʼob kin creertikoʼ! Letiʼob unaj u chʼaʼikoʼob saajkil, maʼ teniʼ.»

JEʼEL U PÁAJTAL A BEETIK BEYAʼ. Kʼáat tiʼ a hijo baʼax ku tuklik yoʼolal u beetkuba cristianoil, ka a chʼenxikinte. ¿Baʼax utsiloʼob ku tuklik jeʼel u taaskeʼ? ¿Baʼax talamiloʼob ku taasik? ¿Ku tuklik wa maas yaʼab le utsiloʼob ku taaskoʼ? ¿Baʼaxten? (Marcos 10:29, 30.) Jeʼel u páajtal u chʼaʼik junpʼéel juʼuneʼ, ku tsʼíibtik tu x-noʼoj le utsiloʼob ku taaskoʼ, tu x-tsʼíikeʼ, le talamiloʼoboʼ. Maʼ xaaneʼ wa ku tsʼíibtikeʼ tu juunal ken u yil baʼax beetik u tuukul beyoʼ, yéetel yaan u yilik u yutskíintik.

Kaʼans tuukul

Le taatatsiloʼob yéetel le especialistaʼoboʼ u yojloʼob jach jelaʼan bix u tuukul juntúul chan paal tiʼ bix u tuukul juntúul táankelem (1 Corintoiloʼob 13:11). U suukileʼ utiaʼal juntúul chan paaleʼ baʼal booxeʼ boox, baʼal sakeʼ sak, baʼaleʼ utiaʼal juntúul táankelem paaleʼ maʼ beyiʼ. Maʼ xaaneʼ juntúul chan paaleʼ ku conformar ken u kan Dios beet tuláakal baʼal (Génesis 1:1). Baʼaleʼ le táankelem paaloʼ ku taaktal u yojéeltik u maasil. Maʼ xaaneʼ jeʼel u kʼáatkeʼ: «¿Bix jeʼel in wojéeltik jach yaan Dioseʼ? Wa u yaabiltmoʼoneʼ, ¿baʼaxten ku chaʼik u yúuchul baʼaloʼob kʼaastak? Dioseʼ  ¿jach wa tu jaajil mantatsʼ yaniliʼeʼ?» (Salmo 90:2).

Wa ku kʼáatiktech a hijo le baʼaloʼobaʼ, maʼ xaaneʼ jeʼel a tuklik táan u suut paachileʼ. Baʼaleʼ u jaajileʼ lelaʼ ku tsʼáaik tuʼux u máan táanil, tumen u chʼíikil u tuukul tiʼ le baʼaxoʼob ku kanikoʼ jeʼel u yáantik u maas kʼaj óoltik Dioseʼ (Beetaʼanoʼob [Hechos] 17:2, 3).

Ken u beet leloʼ, a táankelem hijoeʼ táan u yeʼesik ku meyaj maʼalob ‹le páajtalil yaantiʼ utiaʼal u tuukuloʼ› (Romailoʼob 12:1, 2, NM). Lelaʼ yaan u yáantik utiaʼal u maas naʼatik «bukaʼaj kóochil, bukaʼaj chowakil, bukaʼaj taamil yéetel bukaʼaj kaʼanlil» le baʼaxoʼob ku kanik teʼ Bibliaoʼ, maʼ jeʼex kaʼach tu chichniloʼ (Efesoiloʼob 3:18). Bejlaʼeʼ maas unaj a wáantik u naʼat tubeel le baʼaxoʼob ku creertikoʼ (Proverbios 14:15; Beetaʼanoʼob 17:11).

JEʼEL U PÁAJTAL A BEETIK BEYAʼ. Xakʼalt yéetel a hijo jujunpʼéel kaʼansajoʼob tu kaʼatúulaleʼex ka creertikeʼex. Maʼ xaaneʼ jeʼel u páajtal a waʼaliktiʼ ka u tukle: «¿Baʼax áantken in creert jach yaan Dios? ¿Baʼaxoʼob eʼesik ku tuukul Dios tin woʼolal? ¿Baʼaxten ku taasikten utsil in beetik baʼax ku yaʼalik u tʼaan Dios?». Maʼ a obligartik u tuukul jeʼex a tuukul techoʼ, baʼaxeʼ áant utiaʼal u chʼaʼtukult tu juunal baʼax ken u creerte. Beyoʼ maas maʼ kun talamtal u tsʼáaik u fe tiʼ le baʼaxoʼob ku creertikoʼ.

Áant u creerte

Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ juntúul cristiano ku kʼaabaʼtik Timoteoeʼ tu kʼaj óoltaj le Kiliʼich Tsʼíiboʼob desde tu «chichnil[oʼ]». Baʼaleʼ kex beyoʼ le apóstol Pablooʼ tu yaʼalajtiʼ: «Maʼ u xuʼulul a tsʼáaik a wóol tiʼ le baʼaxoʼob ta kanaj yéetel oksaʼab ta tuukul a creertoʼ» (2 Timoteo 3:14, 15, NM). Maʼ xaaneʼ a hijoeʼ desde tu chichnil káaj u kanik baʼax ku yaʼalik le Biblia jeʼex tu beetaj Timoteooʼ. Baʼaleʼ bejlaʼeʼ maas unaj a wáantik utiaʼal u chʼaʼtuklik tu juunal baʼax ken u creerte.

Le libro Lo que los jóvenes preguntan. Respuestas prácticas (yáax libro), ku yaʼalik: «Jach u jaajileʼ wa kajaʼan a hijo ta wotocheʼ yaantech u derechoil a waʼaliktiʼ ka táakpajak tiʼ le baʼaxoʼob ku beetik a familia utiaʼal u meyajtik Diosoʼ. Baʼaleʼ baʼax unaj a kaxtikeʼ ka u yaabilt Dios, maʼ ka u beet baʼax a kʼáat chéen tumen táan a waʼaliktiʼ». Wa ka beetik beyaʼ jeʼel a wáantik a hijo utiaʼal u yantal u fejeʼ. Le fejaʼ le kun áantik utiaʼal u chʼaʼtukult tu juunal u adorartik Dios jeʼex a kaʼansmiltiʼoʼ (1 Pedro 5:9). *

[Tsolajiloʼob]

TUKULTE

▪ ¿Baʼax kin beetik ken u kʼáat in hijo baʼaloʼob yaan yil yéetel le baʼax kin creertikoʼ?

▪ Le xookaʼ ¿bix jeʼel u yáantken utiaʼal in wil baʼax unaj in beetik?

[Cuadro yaan teʼ táan juʼun 21]

¿Ku obligartaʼaloʼob wa?

Lelaʼ maʼ jaajiʼ: Le taatatsiloʼob J-jaajkunajoʼob binoʼ ku obligartik u paalal u binoʼob tu religionoʼob.

U jaajil: Jeʼex u yaʼalik le Bibliaoʼ, le taatatsiloʼob j-Jaajkunajoʼoboʼ ku kaʼansik tiʼ u paalaloʼob u yaabiltoʼob Dios (Efesoiloʼob 6:4). Baʼaleʼ u yojloʼob xaneʼ le ken nuukchajak u paalaloʼobeʼ, tu juunaloʼob ken u chʼaʼtukultoʼob baʼax ken u creertoʼob (Romailoʼob 14:12; Galaciailoʼob 6:5).

[Foto yéetel cuadro yaan teʼ táan juʼun 22]

Yanaktech paciencia

Kʼaʼabéet u yantaltech paciencia ken tsikbalnakech yéetel a hijo. Wa yaantech pacienciaeʼ maas jeʼel u yaʼaliktech baʼax ku yúuchultiʼeʼ. Juntúul x-chʼúupaleʼ ku yaʼalik: «Junpʼéel áakʼabeʼ tin tsikbaltaj tiʼ in taata baʼaloʼob maʼ u yojel kaʼach tin woʼolaliʼ. Tin waʼalajtiʼ yaan in novio, yaanten junpʼéel página ich Internet, yéetel táan in tuklik in bin kajtal táanxel tuʼux. ¡Letiʼeʼ maʼ tu yeʼesaj wa tsʼíikilnajiʼ! Óoliʼ tuláakal taatatsileʼ jeʼel u kʼeʼekʼeyik u hija ken u yuʼub ku tsʼuʼutsʼkuba yéetel juntúul xiʼipal, yéetel maʼ tu xuʼulul u túuxtik mensajeʼob tiʼ. Tsʼoʼok in wilik jeʼel u páajtal in tsikbaltiktiʼ baʼax ku yúuchulteneʼ, tumen jach jeʼel u yáantkeneʼ».

[Cuadro yaan teʼ táan juʼun 23]

Kʼaʼabéet máax tsolik u nuʼuk

Yaan horaeʼ maʼalob ka áantaʼak le xiʼipal tumen juntúul máax maʼ u láakʼtsiliʼ. ¿A kʼaj óol wa máax u tsʼaamaj u yóol u meyajt Dios jeʼel u yáantik a hijo u beet jeʼex letiʼoʼ? ¿Kux túun ka a wil u bisuba tu yéetel? Maʼ u kʼáat u yaʼal wa yaan u xuʼulul a wáantik a hijoiʼ; leloʼ a meyaj. Baʼaleʼ kʼaʼajaktech Timoteo. U biskuba yéetel Pabloeʼ jach tu yáantaj. Tak Pablo tu jóoʼsaj yaʼab utsil úuchik u biskuba tu yéetel (Filiposiloʼob 2:20, 22). *

[Tsolajil]